روزنامه شرق
1396/02/23
پرهیز از تکرار اشتباه
بعد از مشارکت مردم در انتخابات سالهای ۹۲ و 94، انحصارطلبان کاملا باور کردند که با امکانات فراگیر الکترونیکی و جوانان تحصیلکرده، عاقل و هوشیار درون تمامی خانوادهها، دیگر نمیشود با این جامعه شوخی کرد و جلسات محفلی جای برنامهریزیهای سیاسی نیست. از سویی دیگر عملکرد اصلاحطلبان و جریانات میانهرو در چهار سال گذشته باعث شد از وضعیت نیمهامنیتی که یک جریان خاص، منافع خود را بر استمرار آن میدید، تدریجا با همت رسانههای مستقل و شبکههای اجتماعی و البته دولت روحانی خارج شویم. در پایان سال ۹۴ در انتخابات مجلس، مردم با مشارکت خود مجلسی تشکیل دادند که امروز در دولت و اين مجلس بهتر میشود به جامعه خدمت کرد.چهار سال گذشته دولت روحانی آواربرداری را با تفاهم برجام به پایان برد، شرایط را عادی كرد و کشور را از درگیری و گرفتاریهای بیشتر، در حد امکان، نجات داد و به یقین در دور دوم در پی تکمیل برنامههای ناتمامش خواهد بود. مشکل آسیبهای اجتماعی و دموکراسی به این مربوط میشود که چه میزان به توسعه همهجانبه پایدار اعتقاد داشته باشيم و بخواهیم در مسیر منافع ملی با مفهوم اصولی با تعریف علمی حرکت کنیم. مشارکت همه آحاد مردم در انتخابات دو هفته آینده در کشورمان با همه اماواگرها در منطقه بسیار حساس خاورمیانه، در شرایطی که در آمریکا ۶۰ میلیون نفر به ترامپ با ویژگیهایي خاص رأی دادهاند و با وجود دگرگونیهای سیاسی کشورهای اروپایی، کمک انکارناپذيری به روند تثبیت و اعتدال میکند.
ضرورتا بايد همه را تشویق کرد تا دولت فعلی در دور دوم امکان تحقق برنامههای حداقلی خود را با کادر نسبتا آگاه داشته باشد. روحانی بدون اغراق با همه ممانعتها و مشکلات، توانسته نگاه مثبت و مؤثری را آن هم در عمل نشان دهد و فراتر از خود میاندیشد و به عنوان چهرهای ملی شبیه رئيسجمهور دوران اصلاحات، در تاریخ معاصر ثبت میشود. در انتخابات سال 92 گروههای ملی وطندوست درون کشور -که معتقد به اصلاح تدریجی و بهقول شادروان بازرگان «سیاست گامبهگام» بودند و هستند- پیشقدم شدند و «تنور انتخابات» را گرم کردند.
در این میان کسانی که در داخل تحت عنوان «فعالان سیاسی» هزینه داده و به حق صاحبنظر بودند، مردم را به شرکت در انتخابات دعوت و از مردم خواهش کردند رأی بدهند. نتیجتا کشور از «بحران اقتصادی» و فشار چندین «قطعنامه شورای امنیت» با انتخاب روحانی و تدبیر تیم آگاه و توانمند او بیرون آورده شد و بهاصطلاح «آواربرداری» را شروع کردند که در پی آن بايد فرصت سازندگی را فراهم كرد. در سال ۷۶، 80 درصد مردم در انتخابات دوم خرداد شرکت کردند. در بهترین دموکراسیها حدود ۵۰ درصد مشارکت دارند. رفتار انتخاباتی مردم ایران در مراحل حساس مثالزدنی است. نیروهای علاقهمند به کشور، نیروهای میانهرو ملی، طرفداران اصلاح تدریجی، دگراندیشان و اصلاحطلبها همه با هم درصدد هستند به جریان مقابل توضیح دهند تعادل و رفتار منطبق با منافع بلندمدت ملی و قابل فهم و درک، براساس اصول علم سیاست و کیاست، ضرورت این برهه تاریخی در ایران و منطقه است. ایرانیان وطندوست با حضور خود تا اینجا اجازه جولان را از ماجراجویان به شکل تدریجی گرفتهاند. اگر حرکت مثبت مردم در مشارکت فعال در انتخابات در این دوره تداوم یابد، احتمالا مشارکت بالای ۷۰ درصد خواهد بود که بسیار کارساز و دارای آثار مثبت است. بر مبنای نظرسنجیها حدود ۶۰ درصد در انتخابات شرکت میکنند، حدود ۲۰ درصد هیچگاه مشارکت نمیکنند اما نکته مهم، جمعیت خاکستری هستند که تا دقیقه 90 اعلام نظر نمیکنند. این قشر حتما ملاحظه کردهاند دولت روحانی، سیاست خارجی و داخلی را بهتر به پیش برد و فضای فرهنگی را دگرگون کرد. کتابها بدون نگرانی و دوندگی مجوز میگیرد، کنسرتها از سوی دولت حمایت میشود و بدون اغراق در بسیاری از موارد به وضعیت دوره اصلاحات نزدیک میشویم. باور باید کرد که اگر نگاه فعلی ادامه نیابد، وضع به گذشته نه چندان دور برمیگردد.
از ۲۴ میلیون خانواده در ایران، حدود 10 میلیون خانوار از دستگاههای رسمی حقوق میگیرند و با احتساب بازنشستهها این جامعه دارای وابستگیهای بسیاری به معاش خود است. در این جامعه محتاط، نهادهای مدنی به دشواری فعال میشوند مگر اینکه دستگاهها همراهی کنند و این با رأی مردم اتفاق میافتد. اگر آقای روحانی رأی بیشتری بیاورد، بهتر میتواند معضلات را با هوشیاری جامعه سیاسی از میان بردارد. اگر جریان دلواپس با امکاناتی که در دست دارند، قوه مجریه را در اختیار داشته باشند، بخش رسمی که پیگیر خواستههای اجتماعی، فرهنگی، قانونمندی و فراهمآورنده عزت و منزلت ایران و ایرانی در جهان و منطقه باشد، نخواهیم داشت. شخصیتهای معتبری که در انقلاب نقشي انکارناشدنی دارند، اگر در دسترس باشند، اجازه نمیدهند حقوق مردم نادیده گرفته شود. قوانین و ساختارهای حقوقی، زمان، مکان، قانون اساسی و نکات بسیار مهمی میتواند با حرکت به طرف دموکراسی به تأمین «حقوق ملت» و «موازنه قدرت» منتهی شود. دکتر ناصر همایونکاتوزیان در اثر درخشانش «کتاب ایرانیان» تشخیص داده که وقتی «اقتدارگرایی» مسلط میشود، مردم «ناراضی» میشوند و «مخالفت» میکنند. بعد دوباره با «یک وضعیت بهتر» مخالفت میکنند و بعد دوباره «ناامنی» میشود و بعد دوباره «اقتدارگرایی» ایجاد میشود. همه هموطنان میخواهند از این چرخه بیرون بیایند. سالها این چرخشها ادامه داشته است. برای یک بار هم که شده نشان دهیم از مسیر گذشته عبرت گرفتهايم و برای حفظ و تقویت منافع ملی و اعتبار کشورمان باید از تکرار اشتباهات فاصله بگیریم.
سایر اخبار این روزنامه