روزنامه شهروند
1399/01/25
جابه‌جایی در مدیریت بورس
در حالی که کشور روزهای کرونایی خود را سپری می‌کند، سازمان بورس و اوراق بهادار که نهاد ناظر بازار سرمایه است دچار تغییر و تحول شد و روز گذشته حسن قالیباف اصل را به جای شاپور محمدی بر صندلی ریاست خود دید.عصر شنبه بود که خبر آمد بعد از حدود یک ماه از تقدیم استعفای شاپور محمدی رئیس حالا سابق سازمان بورس و اوراق بهادار شورای عالی بورس با این استعفا موافقت کرد و قالیباف اصل را برای ریاست این سازمان به وزیر اقتصاد معرفی کرد، استعفا و پیشنهاد ریاستی که به‌سرعت با تأیید فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد مواجه شد. صبح یکشنبه نیز مراسم تکریم و معارفه این دو رئیس فعلی و پیشین با حضور روسای ارکان، معاونان و مدیران این سازمان و اهالی رسانه در وزارت امور اقتصادی و دارایی
برگزار شد.
فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد، در مراسم تکریم و معارفه روسای پیشین و فعلی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: «بازار سرمایه امروز به مرتبتی رسیده که می‌توان به‌عنوان بال نخست در تأمین مالی اقتصاد کشور به آن امید بست.» او ادامه داد: «هم اکنون سهم بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد به یک‌چهارم افزایش یافته و البته هنوز امکان رشد دارد و با توجه به ظرفیت‌های بازار سرمایه و تدبیر لازم می‌توان این آمار را حداقل تا ۵۰درصد افزایش داد؛ به‌ویژه اینکه این بازار پتانسیل بسیار خوبی در مردمی‌کردن اقتصاد دارد.» وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: «در حال حاضر بازار سرمایه شفاف‌ترین نهاد اقتصادی است؛ در دوران ریاست دکتر محمدی و همکاران او اقدامات موثر و ارزشمندی به‌ویژه در زمینه مردمی‌کردن اقتصاد انجام شد و در آینده نیز بازار سرمایه هوشمند در دستور کار وزارت اقتصاد قرار دارد.» بیشترشدن ارزش بورس از تولید ناخالص داخلی
شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس، نیز در مراسم تکریم خود گفت: «بازار سرمایه در ۴۵ ماه گذشته و قبل از آن گام‌های مناسبی در جهت توسعه برداشته که در نتیجه آن، ارزش بازار در ارقامی بالاتر از تولید ناخالص داخلی (GDP) قرار گرفته است.» او با بیان اینکه آماری که سازمان بورس و اوراق بهادار ارایه می‌کند، آمار واقعی عملکرد شرکت‌هاست، افزود: «مجموع شرکت‌های پذیرش‌شده، ثبت‌شده و درج‌شده در تاریخ پنجم مرداد ۹۵، ۵۵۴ شرکت بود که امروز این رقم به ۶۲۹ شرکت رسیده است.» رئیس سابق سازمان بورس همچنین ادامه داد: «تنها در سه ماه پایانی سال گذشته، ۱۰۸هزار میلیارد تومان مجوز افزایش سرمایه صادر شده است.» او در پایان گفت: «در بعد ابزارهای مالی در حال حاضر بورس ایران کامل‌ترین جعبه ابزار مالی اسلامی را در جهان دارد و امروزه سرمایه‌گذاران از ابزارهایی همچون صکوک استصناع، اوراق منفعت، اوراق رهنی، خرید دین، مرابحه و... استفاده می‌کند.» مأموریت‌های جدید رئیس جدید
همچنین حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، نیز در مراسم معارفه خود با بیان اینکه بازار سرمایه نسبت به گذشته بسیار متفاوت شده است، اظهار داشت: «امروز افراد جدیدی وارد بازار شده‌اند و فرهنگ سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه تا دورترین نقاط کشور رسوخ کرده است.»
او تأمین مالی شرکت‌های سهامی عام را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: «وظیفه ما، بورس‌ها و تأمین سرمایه‌ها این است که از شرکت‌های حاضر در این بازار حمایت کنیم تا بتوانند از طریق بازار سرمایه تأمین مالی مناسبی را انجام دهند.» قالیباف اصل همچنین با اشاره به لزوم برگزاری مجامع الکترونیک گفت: «کرونا امروز درس‌های فراوانی را پیش روی ما گذاشته و نباید اجازه داد مجامع شرکت‌های بورسی به تنفس بخورد.»
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تأکید بر اینکه نیاز فعالان بازار در اولویت توجه سازمان بورس قرار دارد، ادامه داد: «تلاش میشود تا روند پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه تسهیل شود و احترام به نیازهای مخاطبان بازار سرمایه و ارباب رجوع سرلوحه کار ما قرار خواهد داشت.» او با تأکید بر جایگاه بازار بدهی در کشور گفت: «بازار بدهی با وجود رشد خوبی که داشته، هنوز در اقتصاد جای رشد دارد و با همکاری تمامی ارکان بازار سرمایه، دولت، مجلس و رسانه‌ها این بازار و در کل بازار سرمایه را با قدرت به پیش خواهیم برد.» باید‌های رئیس جدید
حال حسن قالیباف اصل درست در زمانی سکان بازار بورس را به عهده می‌گیرد که بازار سرمایه یکی از پررونق‌ترین و پرالتهاب‌ترین دوران حیات خود را تا به امروز می‌گذراند.
برای این مسئولیت، فعالان اقتصادی نقش‌ها و مأموریت‌های متفاوتی را تعریف می‌کنند. حسین سلاح ورزی، عضو شورای عالی بورس که به نمایندگی از فعالان اقتصادی در جلسات حضور می‌یابد، از اولویت‌های این روزهای رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سخن به میان می‌آورد.
او با تعریف چهار گزینه متفاوت، چهار مأموریت متفاوت را برای سازمان بورس و اوراق بهادار تعریف کرده و بر این باور است که «توسعه فرهنگ سهامداری از طریق آموزش گسترده به آحاد مردم با استفاده از امکانات فضای مجازی»، «افزایش تعامل با خبرگان و فعالان بازار و نظرخواهی از آنها پیش از ابلاغ مقررات جدید»، «بهینه‌سازی هسته معاملات و نرم‌افزار معاملات بر خط کارگزاری‌ها» و «تسهیل ورود شرکت‌های ارزش‌آفرین به بورس و کاهش بروکراسی» ازجمله مأموریت‌هایی است که می‌توان برای رئیس جدید این سازمان مهم برشمرد. در این میان، بسیاری هم بر این باورند که بهینه‌سازی هسته معاملات و نرم‌افزارهای معامله برخط کارگزاری‌ها ازجمله نکات مهمی است که باید در اولویت
قرار گیرد.
گفتنی است که حسن قالیباف اصل پنجاه‌ویک ساله که دکترای مدیریت مالی از دانشگاه تهران دارد، دومین مدیرعامل بورس تهران بود که مهر دو سال پیش بعد از 10 سال از این سمت کناره‌گیری و راهی دانشگاه الزهراء و رئیس دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی شد تا بعد از حدود 18 ماه عنوان‌دار بالاترین مقام نظارتی بازار سرمایه شود. قالیباف اصل حالا به‌عنوان یازدهمین سکاندار تاریخ بورس ایران پس از شاپور محمدی که از سال 95 این مسئولیت را برعهده داشت، عهده‌دار چرخاندن بازار سرمایه کشور شده است. کارنامه مقبول
شاپور محمدی، رئیس پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار، که از پنجم مرداد ۹۵ تا همین دو روز پیش در این سمت بود در این مدت از کارنامه مورد قبولی نزد کارشناسان و فعالان بازار سرمایه برخوردار است. او سکانداری بود که به دنبال درانداختن طرحی نو در بورس کشور هم‌نوا با آموزش‌های آکادمیک و فعالیت‌های روزمره این بازار بود. طرحی که تا حد مقبولی اجرا شد و توفیق‌های آن به جایی رسید که بازار سرمایه به‌تدریج به بازار اول سرمایه‌گذاری در کشور تبدیل شد.
محمدی در دوران ریاست خود تلاطم کم ندید اما سکانداری بازار سرمایه را به نحوی انجام داد که کشتی این بازار از تک‌‌وتا نیفتاد. او در این مدت شاهد حوادث و ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیتماتیکی بازار سرمایه همچون حمله تروریستی به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، انتخابات ریاست‌جمهوری و تغییر هیأت دولت، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و خروج ایالات متحده از برجام و بازگشت تحریم‌ها، کاهش تعهدات برجامی ایران، تکانه‌های پی در پی بازار سکه و ارز، شهادت سردار قاسم سلیمانی، حادثه هواپیمای اوکراینی و شیوع کرونا بود. در چنین شرایطی فرآیند توسعه بازار سرمایه متوقف نشد و اقدامات متعددی انجام شد که کاهش هزینه‌های معاملاتی، اصلاح مقررات مربوط به بسته‌شدن و بازگشایی نمادها، کاهش تأخیر در انتشار اطلاعات، راه‌اندازی موسسات رتبه‌بندی اعتباری، عرضه اولیه بوک-بیلدینگ و کاهش روزهای تسویه تنها برخی از مهم‌ترین اقدامات او در دوره ریاستش بود.
