رشد منحنی تصاعدی مناطق هشدار و مناطق قرمز

طاهر جمشیدزاده- با اینکه۴ماه از ورود ویروس کرونا در ایران می‌گذرد اقدامات موثر و خوبی در راستای مدیریت و کنترل بیماری به وسیله وزارت بهداشت انجام گرفته است و در این راه تمام هم و غم خویش را در طبق اخلاص گذاشته‌اند و ده‌ها نفر از پزشکان و پرستاران و پرسنل خدوم کادر درمانی خود را از دست دادند و بنا به فرمایش حکیمانه مقام معظم رهبری شهید خدمت شدند. اما به تازگی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت و مسئولان وزارت بهداشت از خیز دوم کرونا در جهان و کشور به دلیل برداشتن زودتر از موعد و شتاب‌زده محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی و بازگشایی مشاغل پرریسک و پرخطر خبر داده‌اند. در این راستا گفته می‌شود مراقبت‌های فردی و جمعی نباید محدود به زمان کوتاهی باشد و باید تا پایان سال ادامه یابد و نباید بر اساس امیدهای کاذب «ضعیف شدن ویروس و تاثیر فصل گرما بر کرونا و...» قضاوت کرد و بی‌توجهی به فاصله‌گذاری اجتماعی و اصول پیشگیرانه بهداشتی و ترددهای غیرضرور ممکن است صدمات جبران ناپذیری در بر داشته باشد. طبق اعلام مسئولان وزارت بهداشت میزان مراجعه مردم در پایتخت به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی افزایش یافته است و ۶۰ تا۷۰ درصد بیماران جدیدی که بستری می‌شوند در روزهای اخیر و تعطیلات عید فطر به سفر رفته‌اند که دوره همه‌گیری کرونا طولانی خواهد بود و پایان آن را نمی‌توان مشخص کرد و بایستی از برگزاری اجتماعاتی مثل مراسم عروسی، عزا و تجمعات طایفه‌ای و... تا زمان اعلام رسمی وزارت بهداشت خودداری کرد و هموطنان همچنان از سفرهای غیرضرور پرهیز کنند. طبق اعلام جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت تا ظهر دیروز آزمایش ۱۷۵هزار و ۹۲۷ نفر در کشور از ابتدای شیوع کرونا تا الان مثبت بوده که از این تعداد ۱۳۸هزار و۴۵۷ نفر بهبود یافته‌اند و متاسفانه۸هزار و ۴۲۵نفر از هموطنان عزیزمان جان خویش را از دست داده‌اند‌.
برای چندمین هفته متوالی در کشور دیروز طبق اعلام سخنگوی وزارت بهداشت متاسفانه در استان خوزستان همچنان وضعیت ناپایدار و روند ابتلا صعودی و قرمز است و استان‌های هرمزگان، مرکزی، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی و شرقی، بوشهر و خراسان رضوی در وضعیت هشدار قرار دارند. نباید این مسئله باعث سهل‌انگاری و بی‌تفاوتی ما شود همانطور که وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت هم گفته است در صورت عجله و شتاب در رفع فاصله‌گذاری اجتماعی و برداشتن محدودیت‌ها موج دیگری از بیماری بازمی‌گردد که مرگبار خواهد بود. بیماری کووید۱۹تا کنون۷میلیون و ۲۱۹هزارنفر را به طور قطعی در جهان مبتلا کرده که از این تعداد۳میلیون و۵۵۴ هزارتن بهبود یافته‌اند و تعداد قربانیان از مرز۳۹۰هزار نفر گذشته شده است که آمریکا در این میان با قریب به ۱۱۳هزار قربانی رکورددار و در صدر رنکینگ فوت‌شدگان این بیماری در جهان به شمار می‌رود. در این راستا نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، دونالد ترامپ را آدمی ناکارآمد قلمداد کرده و به رسانه‌ها گفته که ترامپ با گفتن این جمله که کرونا فریبی بیش نیست همه را به جان خطر انداخت و مسیر رکود اقتصادی را هموار کرد و آدام شف رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا هم ترامپ را فردی ضعیف خطاب کرده و گفته ترامپ مثل همیشه دنبال منحرف کردن نگاه‌ها و افکار عمومی از ناکارآمدی و ناتوانی خویش است. هم اکنون توامان با کرونا موج خشونت علیه رنگین‌پوستان در این کشور که دو هفته پیش با قتل جورج فلوید شهروند سیاه‌پوست آمریکایی به دست پلیس فدرال این کشور وارد دور تازه‌ای شده است و اعتراضات گسترده‌ای در ایالت‌های مختلف آمریکا و دیگر کشورها علیه آپارتاید نژادی علیه رنگین‌پوستان در این راستا به راه افتاده است. با اینکه بیشتر کشورهای جهان طرح اعمال محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی را تا اواخر ماه ژوئن میلادی(دهه اول تیرماه) تمدید کرده‌اند.
مناطق آلوده به مناطقی اطلاق می‌شود که مستقیما مخزن اصلی بیماری از آنجا نخست گزارش شده باشد؛ اندازه،گستره و حد این مناطق را می‌توان با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی محل، موانع فیزیکی و عوارض موجود، مرزهای پذیرفته شده و عوامل موثر اپیدمیولوژیکی(احتمالات وزش باد، مسیر باد و ترددهای پرخطر و کنترل نشده، ورود جمعیت مبتلای خاموش به جمعیت سالم) تعیین کرد. به طور کلی توصیه می‌شود که شعاع این منطقه با توجه به ماهیت بیماری به طور میانگین۱۰کیلومتر و در مناطق فراخ و با گستره باز۵۰کیلومتر در نظر گرفته می‌شود. اندازه و شکل مناطق به خط‌مشی و نحوه انجام فعالیت‌های مقابله با بیماری بستگی دارد. در مراحل اولیه رخداد بیماری که وسعت آلودگی مشخص نیست بهتر است مناطق وسیع‌تری به عنوان مناطق آلوده اعلام شود و به‌ویژه مقررات ممنوعیت تردد و ورود جمعیت مبتلا به جمعیت سالم تا قطع زنجیره انتقال ویروس بیماری‌زا شبیه آنچه در ویروس منحوس کرونا اکنون مشاهده می‌شود به اجرا گذاشته شود و پس از اینکه عملیات مراقبت فعال در منطقه به مورد اجرا درآمد بر اساس ارزیابی نتایج حاصله، ابعاد واقعی مناطق آلوده مشخص شود. در مناطق آلوده باید اقداماتی نظیر کنترل ترددها به منظور جلوگیری از اشاعه و گسترش بیشتر بیماری، حذف منابع عفونت و پسماندهای بیمارستانی در اسرع وقت از طریق امحا و معدوم‌سازی این وسایل و سایر موارد آلوده، ضدعفونی مستمر و رفع آلودگی،پ رداخت غرامت و بیمه بیماران کرونایی در مدت بستری در بیمارستان که این موضوع کلیدی با دستور ویژه وزیر بهداشت و با تفاهم‌نامه و پروتکل مربوطه با بیمه سلامت اجرایی شده است‌. بایستی توجه داشت که بیماری‌هایی قابل ریشه‌کنی و مهار و کنترل هستند که دارای واکسن موثر باشند که طبق اعلام معاون وزیر بهداشت در خوشبینانه‌ترین حالت ساخت واکسن برای بیماری کرونا یکسال تا۱۸ماه زمان می‌برد. مناطق تحت مراقبت در اطراف مناطق یا کانون‌های آلوده وسیع‌تر از مناطق آلوده‌ای است که آن را فرا گرفته است‌. این مناطق به عنوان مناطق حائل(Buffer Zone) بین مناطق پاک و آلوده به بیماری‌ها عمل می‌کنند. در این مناطق نقش سفرهای غیرضرور و ترددهای پرریسک و عدم ورود جمعیت ناقل خاموش به جمعیت سالم باید به جد مورد توجه قرار گیرد که این قضیه کلیدی ممکن است تمام یک استان، منطقه و یا در مواقعی حتی کل یک کشور را در بر گیرد. مناطق عاری از بیماری سایر نقاط یک کشور را در بر می‌گیرد؛ در مناطق پاک باید کنترل سفرهای غیرضرور و ترددهای خارج از محدوده منطقه مورد نظر و اجرای مقررات شدید قرنطینه‌ای و ورود و خروج افراد و عدم تداخل افراد مبتلا به جمعیت سالم به منظور پیشگیری از ورود بیماری از مناطق و کانون‌های آلوده و تحت مراقبت به مورد اجرا گذاشته شود و برنامه مراقبت مداوم و مستمر برای اعتماد و اطمینان از پاک بودن مناطق عاری از بیماری نیز انجام شود. این مناطق از لحاظ اطلاع‌رسانی بیماری باید همانند مناطق تحت مراقبت، تحت پوشش اطلاع‌رسانی قرار گیرند و اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی بیماری بایستی به نحو مطلوب و شایسته و با سرعت و دقت در سطح ملی شبیه بسیج ملی طرح غربالگری کووید۱۹ به وسیله وزارت بهداشت در سراسر کشور و اجرای مرحله دوم طرح هوشمندسازی که از اواخر فروردین شروع شد، انجام شود. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت در فروردین با سفر به ایران در جریان اهم کارهای کلیدی برای مدیریت و کنترل کووید-۱۹قرار گرفتند و از کارهای انجام شده در ایران و آمار بالای بهبودیافتگان ابراز خرسندی و رضایت کردند که باید اقدامات مهم و پیشگیرانه و مدیریتی ایران به سایر کشورها هم برای مقابله و مدیریت بیماری منعکس شود.