روزنامه آفتاب یزد
1399/04/05
مربع قدرت در لیبی
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: صحنه ی لیبی بار دیگر پیچیدگی های روابط خاص و صد البته خیلی خاص کرملین و آنکارا را به جهانیان نشان داد که چگونه ممکن است دو کشور به سطحی از تنش برسند که همه ی جهان خود را برای جنگی تمام عیار آماده می کند اما به یک باره یا پوتین راهی آنکارا می شود و یا اردوغان راهی مسکو و اما در پس پشت رویدادهای طرابلس ملغمه ای از بازی های سیاسی، ایدئولوژی و اقتصادی در جریان است که به این سادگی ها آرامش را به مردمان این سرزمین باز پس نخواهد داد!>لیبی و مواجهه با مربع بازی های قدرت
این خلاصه ای بود از دلیل و چرایی حضور همزمان ترکیه و روسیه در لیبی . قنادباشی در گفت و گویی کوتاه با آفتاب یزد، آخرین تحولات این کشور را از منظر طرف هایی که اینک صحنه گردان درگیری ها در این کشور هستند و هرکدام جانبی را گرفته اند این گونه بیان می کند:
« لیبی را باید در یک مربع بازی های قدرت کنکاش کرد، بخشی به نبردهای پنهان، نیابتی اما ایدئولوژیک باز می گردد که در نهایت یک سوی آن وهابیون قرار دارند و در طرفی دیگر، اخوانی ها. یک سو را عربستان و متحدانش به کمک مصر هدایت می کنند و طرفی دیگر را ترکیه و دیگر نیروهای حاضر در صحنه ی نبردهای خانمان برانداز دوسوی شرق و غرب در این کشور که گویی جهانی را به دو شقه ی شرق و غرب تقسیم بندی کرده و هر قسمت را برخی و بعضی کشورها در چنگال خویش گرفته اند.»
>ترکیه و سه هدف در لیبی
قناد باشی در ادامه می گوید:« اگر به دنبال نقش ترکیه در مناقشات لیبی هستید باید به چند موضوع توجه کنید؛ نخست این که شاید اردوغان و تئوری پردازان ترک به نوعی می خواهند بازسازی و بازپیرایی پادشاهی عثمانی را از سرزمینی به نام لیبی آغاز کنند کشوری که هنوز هم نشانه هایی از عثمانی ها را در خود دارد. دومین ماجرا کاملا ایدئولوژیک است حتی اگر اردوغان و شرکا از جمله روسیه به روی خود نیاورند و آن حمایت و مراقبت از اخوانی ها است البته این حمایت و مراقبت در پوشش بازگرداندن حکومت به مردم در جریان است و اما سومین مسئله مسائل اقتصادی است؛ گازی که در قعر دریای مدیترانه وجود دارد و نقشی که لیبی می تواند در چنگ اندازی بازماندگان تفکرات عثمانی بر بازارهای آفریقا و لیبی ایفا کند. در این میانه اما روسیه نیز می خواهد اسلحه بفروشد همانطور که آنکارا نیم نگاهی به ذخائر معدنی لیبی دارد آن هم برای کشوری به نام ترکیه که عاری از نعمت نفت و گاز است پس شاید تامین انرژی و تامین دسترسی روسیه به بازارهای اسلحه در شمال آفریقا و بخش هایی از غرب خاورمیانه نیز در دستور کار اردوغان قرار داشته باشد و چه بسا ترکیه بکوشد هزینه ی اس ـ 400 های خریداری شده از مسکو را بیرون از ترکیه تسویه کند.»
>عربستان به دنبال صدور وهابیت
این کارشناس مسائل غرب خاورمیانه به ضلع دیگر ماجراهای لیبی اشاره کرده می گوید:«عربستانی ها سال ها است در تلاش هستند تا تفکر وهابی را به آفریقا صادر کنند، شواهد حکایت از آن دارد که سرمایه گذاری های چند ده میلیارد دلاری آنان نیز بی نتیجه نبوده پس طبیعی است عربستان با تمرکز بر مصر و لیبی، ضمن مقابله با اخوانی ها به لیبی به چشم فرصتی نگاه کند که می تواند تفکر وهابیت را در شمال وشاید سرتاسر نیمه ی شمالی آفریقا گسترش دهد.»
>نقش نبردهای نیابتی
قنادباشی ادامه می دهد دراین ضلع ضمن آن که نبردهای نیابتی و ایدئولوژیک پررنگ است اما قطر و عربستان در فاصله ای دورتر از دوحه و ریاض هرکدام می کوشند بخشی از چالش های اتحادیه عرب، اختلافات بر سر سوریه و آینده ی سیاسی این کشور و نیز دوری و نزدیکی به تهران را حل و فصل کنند.»
این کارشناس مسائل بین المللی می گوید: « و اما ضلع دیگری نیز وجود دارد و آن این که بسیاری از کشورهای دیگر جهان از اتحادیه عرب گرفته تا اتحادیه اروپا و نیز آمریکا و اسرائیل ضمن آن که با حساسیتی بالا تلاش می کنند ایران در این ماجرا بازیگردانی نکند به مسائلی دیگر می اندیشند.» قناد باشی می گوید:« لیبی کشوری مهم از منظر ژئوپلیتیکی است، پرجمعیت و تاثیرگذار بر شمال آفریقا و مناسبات سیاسی مصر و الجزایر، کشورهایی که نه تنها در جهان عرب و شمال آفریقا مهم هستند که تا قلب اروپا و آمریکا حامیان و موافق و مخالفانی دارند که هر کدام اهدافی را دنبال خواهند کرد.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است:« عرصه ی سیاسی لیبی آئینه ی تمام نمای سیاست جهانی است که هیچ تکلیفی روشن نیست!»
>مردم لیبی حلقه ی مفقوده ی مناقشات طرابلس
قناد باشی به نکته ی مهمی اشاره کرده و آن خواست و مطالبات مردم لیبی است و ادامه می دهد:«در این جنگ سراسر باخت هیچ کشوری اعم از مصر و ترکیه به عنوان بازیگردانان اصلی و عربستان و قطر به عنوان تدارکاتچی های اقتصادی و ایدئولوژیک و چه کشورهایی که از فاصله هایی دورتر رخدادهای لیبی را دنبال می کنند به این مسئله ی مهم نمی اندیشند که اولاً خواست مردم لیبی چیست و ثانیاً خواست آنان وسط این همه هیاهوی کشورهای خارجی چگونه باید و می تواند محقق شود؟»
جعفر قناد باشی به این نکته نیز اشاره می کند که:«با همه ی درگیری ها و شاخ و شانه کشیدن ها، بعید است کشورهای دخالت کننده در مناقشه ی پر پیچ و خم لیبی برنده خارج شوند و اما قدر مسلم آن که بازنده ی اصلی لیبی است و مردم آن.»
>خبرهایی که وخامت اوضاع در لیبی را به رخ می کشد
ـ 4 کشور قطر، تونس، سومالی و لیبی به بیانیه پایانی نشست روز گذشته وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب درباره لیبی اعتراض کردند.
ـ خبرگزاری آناتولی ترکیه به دنبال اظهارات رئیس پارلمان شرق لیبی درباره احتمال مداخله نظامی مصر در لیبی تاکید کرد که امارات و عربستان ارتش مصر را برای مداخله نظامی در لیبی تشویق میکنند.
ـ اصرار ترکیه بر حمایت از دولت وفاق ملی لیبی به ریاست فایز السراج، تلاش ترکیه برای افزایش اکتشافات در شرق دریای مدیترانه باعث خشم یونان، قبرس جنوبی، مصر و فرانسه شده است.
ـ حمایت ترکیه از دولت وفاق ملی لیبی طی ماههای گذشته و به تبع آن، پیشرویهای میدانی این دولت در برابر نیروهای ژنرال خلیفه حفتر، فرمانده شرق لیبی نگرانی محور حامی این ژنرال را در پی داشته است؛ فرانسه، مصر، امارات و عربستان سعودی از حفتر حمایت میکنند.
ـ لوئیجی دی مایو، برای رایزنی با «فایز السراج» نخستوزیر دولت وفاق ملی لیبی و سایر مقامات مسئول این کشور، لحظاتی پیش وارد طرابلس شد. وزیر خارجه ایتالیا، هفته پیش به منظور رایزنی درباره پرونده لیبی به ترکیه سفر کرده بود و در دیدار با «مولود چاووشاوغلو»، همتای ترک خود، بر ضرورت تحقق صلح و ثبات در لیبی و توقف درگیریها در این کشور آفریقایی تاکید کرد. وی در این سفر تاکید کرد که هرچه زودتر باید برای لیبی در سازمان ملل متحد نماینده دائمی انتخاب کرد. وزیر خارجه ایتالیا گفت که باید وضعیت لیبی به گونهای باشد که به تهدیدی علیه اروپا تبدیل نشود.
ـ ترکیه و ایتالیا و قطر در پرونده لیبی، از دولت وفاق ملی حمایت میکنند و کشورهای مصر، امارات، عربستان سعودی، فرانسه و روسیه در درگیریهای نیروهای حفتر با این دولت، جانب این ژنرال لیبیایی را گرفته و از حملات او برای سرنگونی دولت وفاق حمایت میکنند.
یک سو خلیفه حفتر ایستاده که خود را نماینده ی تمامی لیبیایی ها می داند اما همه می دانند هرچه گفته دروغ بوده، یک سو فادز سراج و حامیان او و در این میانه بازیگرانی که هر لحظه نقش عوض می کنند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه