حفظ جان خود و دیگری؛ تکلیف شرعی

 محمد بانیانی کارشناس مذهبی با توجه به نزدیکی ماه محرم، باید عمیقا به نحوه صحیح بزرگداشت شعائر حسینی با توجه به شیوع بیماری کرونا پرداخت. یکی از احکام شرعی مورد اتفاق مراجع معظم تقلید این است که انسان حق ندارد خود را در معرض هلاکت قرار دهد. از آنجایی که بیماری کرونا هنوز درمان مشخصی ندارد و در آن احتمال فوت بیمار وجود دارد، شخص نمی‌تواند به‌گونه‌ای رفتار کند که خود را در معرض این بیماری خطرناک قرار دهد. علاوه بر اینکه ممکن است شخص مبتلا باشد، اما علایم بیماری را بروز ندهد و حضور چنین شخصی در مراسم مذهبی، بدون رعایت حداکثری شیوه‌نامه‌های بهداشتی، می‌تواند بیماری را به دیگران انتقال دهد که بی‌شک مصداق حق‌الناس و حرام است. علاوه بر اینکه گسترش این بیماری، منحصرا جسم مردم را درگیر نمی‌کند، بلکه صدمات جبران‌ناپذیری نیز به اقتصاد جامعه وارد می‌کند. همچنین مقام معظم رهبری در فتوایی اعلام کرده‌اند هر کاری که به گسترش بیماری کرونا منجر شود، گناه و سیئه است. با توجه به این مسائل، ضرورت دارد از هرگونه فعالیت که باعث شیوع بیشتر کرونا می‌شود، جلوگیری کنیم و این تکلیف مسلّم شرعی است. در شرایطی که به‌سختی می‌توان تمامی نکات و دستورالعمل‌های بهداشتی را در برپایی مراسم مذهبی محرم رعایت کرد، بهتر است به فکر شیوه‌های جدیدی از مراسم عزاداری باشیم تا به تکلیف شرعی خود درباره جلوگیری از شیوع کرونا نیز عمل کرده باشیم. وظیفه اصلی در این مورد به عهده متولیان و مسئولان هیئات است که اگر احتمال می‌دهند با برگزاری مراسم حضوری، خطر شیوع کرونا بیشتر می‌شود، به روش‌های جایگزین فکر کنند. بزرگداشت شعائر دینی، صرفا به شلوغی هیأت‌ها و برپایی مراسم متعدد نیست و خدا از درون دل‌های عزاداران آگاه‌تر است. در شرایط فعلی که مانعی مانند کرونا تکلیف شرعیِ «حفظ جان خود و دیگران» را بر دوش ما گذاشته، می‌توان گفت آن گروهی بیشتر رضایت خداوند و سیدالشهدا(ع) را کسب کرده است که به بهترین نحو، بین سلامتی جامعه و اقامه عزاداری جمع کرده باشد. کسی که عمیقا در دل، اندوهگینِ مصائب امام حسین(ع) است و در عین حال، برای حفظ سلامت دیگر عزاداران حسینی از برپایی هیأت چشم‌پوشی کرده، دو ثواب می‌برد؛ یکی برای عزاداری و دومی برای احساس مسئولیت و کمک به برادران و خواهران دینی خود. درست است که دل کندن از هیأت‌های حضوری سخت است، اما در دین اسلام روایتی داریم که می‌گوید مومن هر چه برای اعمال خود سختی بیشتری تحمل کند، فضیلت و ثواب بیشتری نیز می‌برد. توصیه می‌شود برای برپایی عزاداری از ظرفیت رسانه‌ها همچون صداوسیما غافل نشویم.