بورس پس از 5 روز منفی بالاخره سبز شد


در حالی که بازار بورس تهران از روز دوشنبه هفته گذشته وارد اصلاح شده و روز یکشنبه این هفته نیز حدود 70 هزار واحد کاهش یافته بود، سرانجام روز گذشته شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در مجموع دو هزار و 129 واحد افزایش یافت و به رقم یک میلیون و 815 هزار و 695 واحد رسید.
همچنین شاخص کل بورس با معیار هم‌وزن دو هزار و 824 واحد کاهش یافت و به رقم 487 هزار و 740 واحد رسید.
بازار دیروز در ابتدا منفی بود اما با آغاز نیمه دوم بازار و قرار گرفتن قیمت سهام شرکت‌های شاخص ساز فلزی- معدنی و چندرشته‌ای صنعتی در بازه قیمتی مثبت، شاخص کل هم با حاشیه‌ای اندک، مثبت شد. گفتنی است از روز گذشته سهام شرکت‌های حاضر در بورس برای کاهش فشار به هسته معاملات، در دو بازه زمانی صبح و عصر معامله شدند که قرار است تا اطلاع ثانوی این وضعیت ادامه یابد.
دیروز سهامداران حقوقی شرکت‌های شاخص‌ساز بیشتر از روزهای گذشته در سمت خریدار ظاهر شدند. از سوی دیگر، به‌دلیل کاهش 20 تا 40 درصدی قیمت سهام بسیاری از شرکت‌های ارزشمند طی روزهای گذشته، این قیمت‌های جذاب، خریداران حقیقی را هم در جایگاه عرضه قرار داد تا با تقویت طرف تقاضا، بسیاری از صفوف فروش جمع شده و صف‌های خرید کم‌کم افزایش یابند.


به‌نظر می‌رسد اصلاح بازار رو به اتمام است و با بازگشت شرکت‌های پالایشی که نمادشان به علت اخبار بسیار مثبت کاهش قیمت خوراک بسته شده است، روند صعودی بازار از سر گرفته می‌شود. بنابراین در صورتی که بازار طی هفته جاری بتواند کانال یک میلیون و 800 هزار واحد را حفظ کند، وارد مرحله جدیدی از رشد خواهد شد و تجربه دیگری برای سهامداران خرد برجای خواهد گذاشت. بسیاری از تازه واردان به بورس که روزهای منفی بازار را ندیده بودند، طی روزهای گذشته از ‌ترس کاهش سود و یا زیان، اقدام به فروش سهام ارزشمند خود کردند و حالا با برگشت بازار ناچارند مجدداً همان سهام را در قیمت‌های بالاتر خریداری کنند.
درس روزهای گذشته برای این گروه از سرمایه‌گذاران این بود که اولا طمع را در خود کنترل کنند و با پول مازاد خود به بورس بیایند، همچنین باید ضمن انتخاب سهام ارزشمند، برای رسیدن به اهداف مورد نظر صبوری پیشه کنند و تحت تأثیر هیجانات بازار در قرار نگیرند.
مقصر کیست؟
در این وضعیت که عوامل متعددی را به‌عنوان دلایل طولانی شدن اصلاح اخیر بورس می‌توان ذکر نمود، برخی کارشناسان و مسئولان، بر رفتار هیجانی سهامداران تأکید دارند، در حالی که نمی‌توان همه تقصیر را گردن سهامداران خرد انداخت.
در همین رابطه، محمود گودرزی؛ معاون بازار بورس تهران اظهار کرد: شاخص در یکی دو سال گذشته رشد خوبی را تجربه کرده و طبیعی است زمانی هم برای استراحت لازم داشته باشد بنابراین رشد و افول بازار سرمایه نباید نگران‌کننده باشد.
همچنین سعید اسلامی بیدگلی؛ عضو شورای عالی بورس علی‌رغم‌ اشاره به اظهارات متناقض برخی مسئولان درباره اخبار اقتصادی موثر بر بورس، گفت: «سیاست گذاران بازار سرمایه نگران ریزش‌های موقتی بازار نیستند؛ آنچه سیاست‌گذاران را نگران می‌کند، رفتارهای هیجانی برخی سهامداران خُرد در ایجاد صف‌های فروش بی‌منطق است».
درباره این اظهارات گفتنی است، نمی‌توان در همه مواردی که بازار دچار هیجان می‌شود، فقط سهامداران تازه کار یا طبیعت بورس را مقصر دانست.
سود و زیان در بورس طبیعی است اما زمانی که دولت، با اقداماتش بورس را دستکاری نکند. دولت ماه‌هاست مردم را تشویق به حضور در بورس می‌کند و از طرف دیگر، با توجه به تورم بالایی که در اقتصاد وجود دارد در کنار تعطیلی برخی از کسب‌وکارها در اثر سیاست‌های غلط اقتصادی، کرونا و تحریم، جمع زیادی از مردم عادی بدون حداقلی از آموزش به بورس پناه آورده‌اند.
در این بین برخی اظهارات و دعواهای داخل دولت که بر جهت‌گیری بورس اثرگذار است وارد فضای عمومی جامعه می‌شود که نمونه جدید آن، تأیید و تکذیب‌های پیاپی مسئولان درباره شیوه عرضه صندوق دارا دوم بوده است.
در کنار این موارد، عملکرد کارگزاری‌ها در فروش گسترده سهام عدالت در قیمت‌های پایین هم مردم را دلخور کرده است. همچنین در این وضعیت، بسیاری از سهامداران بزرگ حقوقی بجای حمایت از سهامداران خرد، به التهاب بازار دامن زده و از آنان نوسان می‌گیرند.
همه این موارد باعث ‌ترسیدن سهامداران تازه کار و بی‌اعتمادی آنان شده است تا جایی که گروهی از آنان عطای بورس را به لقایش بخشیده و قصد‌ ترک بازار کرده‌اند.
به‌نظر می‌رسد یکی از نقایص بزرگ بازار سرمایه که امروز 50 میلیون کد بورسی را در خود جای داده، نبود نهادی برای دفاع از حقوق سهامداران خرد است؛ جایی همچون کانون سهامداران خرد یا چیزی شبیه به آن. در بازار سرمایه حتی کارگزاران که خود صاحب نفوذ و قدرت و رانت هستند، کانون دارند اما سهامداران خرد از این حق اندک هم برخوردار نیستند. به‌نظر می‌رسد مسئولان سازمان بورس باید نسبت به تأمین این حق مردم با رعایت اولویت، برنامه‌ریزی کرده و پاسخگو باشند.