طرح 2 فوریتی خروج ایران از برجام در صورت فعال‌­سازی مکانیسم ماشه


طرح خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیزم ماشه با امضای ۴۹ نفر از نمایندگان و به صورت دو فوریتی تقدیم هیئت‌رئیسه مجلس شد. در  مقدمه این طرح آمده است: یکی از بحث برانگیزترین مفاد توافق بین‌المللی برجام مکانیزم حل و فصل اختلافات معروف به مکانیزم ماشه است که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده است.
چنین مکانیزمی این اختیار را به اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل می‌دهد تا در یک بازه زمانی دو ماهه و با استفاده از حق وتو تمام قطعنامه‌های پیشین را که براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به حالت تعلیق درآمده بودند مجددا فعال سازد.
با گذشت ۵ سال از برجام و حتی پس از خروج آمریکا از این توافق این کشور همچنان در تلاش است تا با فعال سازی مکانیزم ماشه فشارها را بر ایران تشدید کند.
در همین رابطه علی خضریان، رئیس‌کمیته سیاسی، امنیتی و نظامی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص این طرح دوفوریتی گفت: مهم‌ترین تعهدات کشورهای ۵+۱ که در برجام به آن‌اشاره شده است، لغو یا تعلیق برخی از تحریم‌هایی است که علیه ایران اجرایی شده بود و طبق سند برجام تعهدات و خدمات تبعی دولت‌های طرف قرارداد با ایران در بندهای ۲۰ تا ۳۳ به آن‌اشاره شده است که بندهای ۲۱ تا ۲۶ مشخصا به تعهدات آمریکا برمی‌گردد؛ تعهدات مهمی از جمله تعلیق اعمال تحریم‌های ثانویه که تمام عملیات تجاری ما با دنیا و حتی تعهدات سایر کشورها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و همچنین در بندهای ۲۷ تا ۳۳ آمریکا به‌صورت مشترک با اتحادیه اروپا تعهداتی را پذیرفته که در حال حاضر بخش مهمی از آن تعهدات حذف شده است.


سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: خروج آمریکا از برجام ضمن اینکه حذف تعهدات مهم آمریکا از این سند را که در ۶ بند به آن‌اشاره شده است، فراهم کرد، قسمت‌های مهمی از این توافق را از بین برد و عملا برجام بدون آمریکا برای ایران بی‌معنی بود.
نماینده مردم تهران با بیان اینکه با گذشت ۵ سال از برجام و حتی پس از خروج آمریکا از این توافق، این کشور همچنان در تلاش است تا با فعال سازی مکانیسم ماشه، فشارها را بر ایران تشدید کند، گفت: در صورت عدم واکنش مقتضی از سوی ایران و بنا به اعلام رسمی دولت آمریکا شاهد اقدام بعدی آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه خواهیم بود.
وی  درخصوص مکانیسم ماشه توضیح داد: یکی از بحث برانگیزترین مفاد توافق بین‌المللی برجام، مکانیسم حل و فصل اختلافات معروف به مکانیسم ماشه (Snapback) است که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده است. چنین مکانیسمی این اختیار را به اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل می‌دهد تا در بازه زمانی ۲ ماهه و با استفاده از حق وتو تمامی قطعنامه‌های پیشین را که بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به حالت تعلیق در آمده بودند، مجددا فعال سازند.
این نماینده مجلس اظهار داشت: نکته مهم در این مکانیسم این است که بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست بلکه «عدم بازگشت تحریم ها» قابلیت وتو دارد. یعنی رای‌گیری برای «بازگشت تحریم‌ها» انجام نمی‌شود بلکه برای «ادامه تعلیق تحریم ها» انجام می‌شود که حتی اگر شورا به آن رای ندهد، آمریکا یا هر کشوری که دارای حق وتو است می‌تواند رای را وتو کرده و عملا تحریم‌ها بازگردند.
خضریان اضافه کرد: بنابراین برای حفظ منافع ملی ضرورت دارد تا در صورت انجام چنین اقدامی و با توجه به اینکه ادامه حضور ایران در برجام با بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت خالی از هر نفعی است، باید الزام به خروج از برجام را به عنوان یک اقدام بازدارنده به تصویب رساند.
سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پایان تاکید کرد: در چنین شرایطی دولت موظف است با توجه به عهدشکنی‌های متعدد صورت گرفته شده از سوی برخی دولت‌های طرف قرارداد با ایران در برجام و همچنین خروج یکجانبه آمریکا از این قرارداد، در صورت اینکه هریک از کشورهای طرف قرارداد بخواهند با فعال سازی مکانیسم ماشه که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده است زمینه بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت را فراهم کند، ظرف ۷۲ ساعت از آغاز پروسه مکانیسم ماشه نسبت به خروج قطعی ایران از قرارداد برجام به طرفین این قرارداد اقدام مقتضی و رسمی کند.
طرح دوفوریتی «خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه» ظرف مدت کمتر از ۲۴ ساعت، به امضای ۴۹ نفر از نمایندگان رسیده است.