شهر به ماتم تو، یک دل حسینیه است

 سلام بر حسین(ع) و سلام بر عزاداران حسین(ع). سلام بر محرمی که از کودکی تاکنون یادش همراه ماست و داغ غمش با دل هایمان، سلام بر دل های شوریده و نواهای پرشور یا حسین(ع)، سلام بر سینه های سوخته و چشمان اشکبار سینه زنان حسین(ع) و سلام بر محرم... فردا اولین روز محرم امسال است؛ محرمی که متفاوت تر از همه سال هاست و قرار است به همت هیئتی ها و مردم، عزاداری های امسال پرشور و پرشعور با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار شود، هرچند شیوع ویروس منحوس کرونا محدودیت هایی ایجاد کرده، اما این محدودیت ها مانع برپایی پرشور عزاداری سیدالشهدا(ع) نمی شود و از فردا تمام شهر در عزای حسین(ع) حسینیه خواهد شد و مردم با رعایت پروتکل های بهداشتی، عزاداری های پرشور خود را همانند هرسال برپا خواهند کرد.
اذن عزای حسینی در حرم رضوی
در آستانه ماه محرم، آیین «اذن عزا» با اهدای پرچم حرم رضوی به هیئت های مذهبی برگزار و طی آن پرچم گنبد منور و پوش ضریح تعویض می‌شود. به گزارش آستان نیوز، هر سال در آستانه ماه محرم مراسم «اذن عزا» برگزار و طی آن، پرچم حرم مطهر رضوی به‌ نشانه عزا تعویض می شود و به رنگ مشکی در می‌آید. امسال این مراسم با رعایت پروتکل های بهداشتی و اجتماعی ساعت 17 امروز 30 مرداد در صحن انقلاب برگزار خواهد شد. در این مراسم که خادمان بارگاه امام رضا(ع) و هیئت‌های مذهبی و عموم زائران حضور دارند، قرائت صلوات خاصه، مرثیه‌سرایی مداحان و ذاکران خاندان عصمت و طهارت(ع) و عزاداری انجام خواهد شد. سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی کشور و دکتر نمکی وزیر بهداشت و همچنین اهدای پرچم به هشت هیئت مشهدی به نیابت از 50 هیئت مشهدی و 130 هیئت استانی و در نهایت آیین تعویض پوش ضریح مطهر با مداحی احمد واعظی و سیدجعفر ماهرخسار از دیگر برنامه های این مراسم است. شایان ذکر است، بر اساس آیین قدیمی آستان قدس رضوی، پرچم مشکی گنبد منور تا سوم ربیع‌الاول، سه روز بعد از شهادت امام رضا(ع) بر فراز بارگاه منور رضوی برافراشته می‌ماند.
‌برنامه‌های دهه اول محرم در حرم امام رضا (ع)
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس ‌نیز در گفت و گو با ایسنا، برخی از برنامه‌های حرم مطهر رضوی در دهه اول محرم را تشریح کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین حجت گنابادی‌نژاد در این زمینه گفت: خونی که اباعبدا... ‌الحسین (ع)و یاران باوفای ایشان پای درخت و شجره طیبه انسانیت و بشریت ریخته‌اند، کشتی نجات و هدایتی شده‌ است که در همه دوره های تاریخ باعث هدایت و تعالی بشریت بوده و هست و انقلاب اسلامی یکی از دوره‌هایی است که بیشترین تعلق خاطر و وامداری را به مکتب امام حسین(ع) داشته ‌است. وی ادامه داد: متأسفانه امسال ما در ماه محرم و صفر با شیوع ویروس کرونا مواجه هستیم و رعایت الزامات بهداشتی متناسب برای پیشگیری از شیوع این ویروس ضروری است. بنابراین بنا بر تأکیدات تولیت آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین مروی در این دوره و در خصوص برنامه‌های محرم و صفر، موظف و مکلف هستیم که الزامات بهداشتی را به طور کامل و دقیق در نظر داشته ‌باشیم. معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی تصریح کرد: طبیعتاً امکان برگزاری برنامه‌هایی پرجمعیت، با ازدحام و تراکم جمعیت همانند سال‌های گذشته وجود ندارد. اما برنامه‌ریزی شده‌ که آن چه مقدور است با رعایت الزامات بهداشتی در حرم مطهر رضوی برگزار شود. برنامه‌هایی نیز در دهه اول ماه محرم در حرم رضوی پیش‌بینی شده است. وی افزود: بعد از نماز جماعت صبح، قبل از نماز جماعت ظهر، قبل از نماز جماعت مغرب و بعد از نماز جماعت مغرب و عشا با رعایت فاصله اجتماعی و ضرورت استفاده از ماسک و ضدعفونی اماکن و فضاها، برنامه‌هایی با عنوان عزاداری برگزار خواهد شد که در این برنامه‌ها از بیانات سخنرانان، مداحی مداحان و دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده کسب فیض خواهیم کرد. وی تأکید کرد: با توجه به این که امسال محدودیت‌هایی برای عزاداری هیئت‌ها وجود دارد و دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز به استفاده از فضاهای غیر مسقف و باز تأکید دارد، در حرم مطهر اعلام آمادگی شده‌ است که بتوانیم یکی از صحن‌ها را در اختیار هیئت‌هایی قرار دهیم که متقاضی عزاداری در فضای حرم مطهر و فضای غیر مسقف هستند. هماهنگی‌ها و مذاکرات این برنامه با شورای هیئت های مذهبی انجام شده‌ است و چنان چه هیئت‌هایی متقاضی این برنامه باشند، آمادگی داریم که صحن‌ها را در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا با رعایت الزامات بهداشتی بتوانند در حرم مطهر به عزاداری بپردازند. گنابادی نژاد گفت: از جمله ویژه‌برنامه‌های دیگری که در دهه اول محرم برنامه‌ریزی شده ‌است، برگزاری برنامه عزاداری ویژه نوجوانان و دانش‌آموزان است که با رعایت الزامات بهداشتی و با همکاری انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان سراسر کشور، شبکه امید جمهوری اسلامی و سازمان تبلیغات انجام می‌شود. این برنامه یک برنامه نمونه و الگو در عزاداری نوجوانان است که در محل حرم مطهر امام رضا(ع) برگزار شده و از شبکه امید و شبکه شاد آموزش و پرورش پخش می‌شود.
همچنین پیش از این، معاون اماکن متبرکه حرم رضوی نیز در این زمینه اعلام کرده بود که «۱۸ هیئتی که قرار است در فضاهای باز حرم مطهر و با فاصله فیزیکی مناسب به عزاداری بپردازند، از سوی شورای هیئات مذهبی معرفی خواهند شد و ما نیز در فضای حرم در خدمت عزیزان خواهیم بود.»
علاوه بر این بنا بر گفته مدیرکل تبلیغات اسلامی استان، 72 نقطه در مشهد میزبان عزاداران حسینی در فضای باز خواهد بود و با همت مردم، عزاداری های خانگی نیز بیش از گذشته مورد توجه قرار خواهد گرفت.
استفاده از فضای باز مدارس برای برگزاری عزاداری هیئت ها
همچنین به منظور اجرای کامل پروتکل های بهداشتی توسط هیئت های عزاداری در مشهد، فضای باز برخی مدارس در اختیار هیئت ها قرار گرفته است. هیئت کانون فرهنگی جوادالائمه(ع) با ارسال جزئیات برگزاری مراسم عزاداری این هیئت، اعلام کرد: مراسم عزاداری دهه اول محرم به همت هیئت و کانون فرهنگی جوادالائمه(ع) در مدرسه حکیم نظامی مشهد برگزار می شود. رجب پور مسئول هیئت و کانون فرهنگی جوادالائمه(ع) گفت: این مراسم از شامگاه روز پنج شنبه 30 مرداد مصادف با شب اول محرم آغاز می شود و تا شب عاشورای حسینی ادامه خواهد داشت.  
حسینیه ای به وسعت ایران از صدا وسیمای استان
همچنین به گزارش روابط عمومی صدا و سیمای استان، ویژه برنامه های استانی صدا و سیما در ایام محرم اعلام شد. مدیرکل صداوسیمای استان در این زمینه گفت: برنامه شاخص «مرثیه آفتاب»  در 12 قسمت 60 دقیقه ای به صورت زنده، مراسم عزاداری حرم مطهر حضرت امام رضا(ع) را منعکس می کند و از دیگر شبکه های ملی و استانی نیز پخش می شود. این برنامه در دهه اول محرم هر شب به مدت 60 دقیقه و در صبح روزهای تاسوعا و عاشورا به مدت 120 دقیقه مراسم عزاداری در حرم مطهر را منعکس می کند. نصرپور افزود: همچنین این رسانه برنامه های «بامداد» در 10 قسمت 10 دقیقه ای، «عطر عاشقی» در 10 قسمت 40 دقیقه ای، «درسوگ آفتاب» در 10 قسمت 45 دقیقه ای و «آیین اذن عزا» را به مدت 60 دقیقه تدارک دیده است. «شام غریبان حسین(ع)» نیز در 60 دقیقه با بهره گیری از انواع تجهیزات و امکانات فنی، مراسم شام غریبان حرم مطهر را به طور کامل پوشش می دهد. وی تصریح کرد: مستند فدیشه که به برگزاری بزرگ ترین مراسم تعزیه خوانی در کشور می پردازد و فیلم میراث و نماهنگ بامداد ازسیمای استانی به مناسبت این ایام آماده پخش است. وی افزود: همکاران ما در معاونت صدای مرکز خراسان رضوی نیز 16 برنامه حسینیه ای بزرگ و با محتوایی غنی برای مخاطبان فراهم آورده اند. رادیو سراسری زیارت نیز که در سراسر ایران پخش می شود با ویژه برنامه «حسینیه ایران»  برای پخش در دهه نخست محرم با مشارکت اداره کل صدای استان ها، شبکه رادیویی فرهنگ و اجلاس بین المللی پیر غلامان و خادمان حسینی تولید می شود.
 
   خبر مرتبط
معاون شهردار، ویژه برنامه های شهرداری مشهد در محرم را تشریح کرد:
سیاه پوش شدن شهر همزمان با ایام محرم

معاون شهردار و قائم مقام ستاد مناسبت های شهرداری مشهد از سیاه پوش شدن شهر همزمان با آغاز محرم و اکران 10 المان در 65 نقطه شهر خبر داد. به گزارش روابط عمومی معاونت خدمات شهری شهرداری مشهد، یعقوبی درخصوص برنامه های شهرداری مشهد در ایام محرم گفت: برای حفظ منظر شهری و جلوگیری از نصب پراکنده پرده های مناسبتی در محل های مختلف و نامناسب، 318 سازه تبلیغات مذهبی برای نصب پرده در شهر آماده سازی شده است. وی افزود: 1200 پرچم مشکی روی عرشه پل ها نصب  و همچنین برای شست و شوی معابر محل برگزاری مراسم تاسوعا و عاشورای حسینی، 60 دستگاه ماشین آلات پیش بینی شده است، برای حفظ ایمنی نیز، پنج دستگاه خودروی عملیات آتش نشانی در اطراف حرم مطهر و حسینیه های متقاضی استقرار خواهد یافت. یعقوبی در خصوص برنامه های حوزه حمل و نقل در ایام محرم نیز گفت: 900 دستگاه تاکسی در خطوط مبادی ورودی و همچنین 1450 دستگاه تاکسی در شبکه های بیسیم و 450 تاکسی در خطوط حرم مطهر فعال است. همچنین در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی دو دقیقه کاهش سرفاصله زمان رسیدن قطار به ایستگاه را در خطوط 1 و 2 خواهیم داشت. قائم مقام ستاد مناسبت های شهرداری مشهد در خصوص برنامه های حوزه اجتماعی و فرهنگی نیز یادآور شد: 3000 پرچم آویز ستونی، 1200 پرچم بیرقی بی آر تی در مناطق 1، 3، 8، 9 و 11 و دو هزار پرچم بیرقی سردری مشکی در معابر اطراف حرم مطهر پیش بینی شده است. همچنین 10 عدد سازه پارچه ای ویژه محرم در سه راه خیام، چهارراه احمدآباد، میدان شریعتی و سعدی، چهارراه مجد، سه راه کوثر و سه راه دارایی و 180 پرده نوشته روی پایه پل های سواره نصب می شود. معاون شهردار تصریح کرد: ساخت و اکران 10 المان ویژه محرم و جانمایی آن در 65 مکان، مشارکت در برگزاری برنامه های عرصه شهدا، پویش جمع آوری کمک برای آزادی زندانیان، مشارکت در برگزاری برنامه های تعزیه خوانی، برگزاری مسابقه کتاب خوانی و اطلاع رسانی مناسبتی با 50 هزار مترمربع در بیلبوردها و استرابوردها و اکران شش تیزر در تلویزیون های شهری از دیگر برنامه های شهرداری در ایام محرم است.
 


 
 
نگاهی به مقام و پاداش عزادار سیدالشهدا (ع) در کلام امامان(ع)، به مناسبت آغاز محرم‌الحرام
کربلا، کعبه‌عشق است و من اندر احرام - عشق تو کرد عطا دولت عالم‌‌گیرم
 
جواد نوائیان رودسری – محرم که فرامی‌رسد، جهان جانی دوباره می‌یابد؛ شوری بزرگ برپا می‌شود؛ گویی تمام ذرات عالم نام حسین(ع) را زمزمه می‌کنند. یاد سیدالشهدا(ع)، همچون غریوی در زیر سقف دنیایی که آکنده از مادی‌گری و غفلت است، می‌پیچد، خواب‌آلودگان را بیدار و بیداران را هوشیار می‌کند. گویی با گذر قرن‌ها از آن رویداد بزرگ، هنوز هم فریاد سالار عاشورا را می‌شنویم که ندا در می‌دهد: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ»؛ بدانید که امیر بدنسب شما، مرا میانه دو امر مخیّر کرده است؛ پذیرش ذلت یا مرگ؛ ما و تن به ذلت‌دادن؟! هرگز! محرم سرآغاز یک دوره آموزشی فشرده است؛ فراگیری آزاده‌زیستن در 10 روز؛ این‌که بیاموزی خون بر شمشیر پیروز است و بدانی که عذری برای در راه ماندن نیست؛ وقتی کارنامه حسین(ع) پیش روی توست. به همین دلیل است که آغاز محرم، می‌تواند برای من و تو، یک شروع دوباره باشد؛ یک بازسازی بنیادین، یک خانه‌تکانی اساسی در ذهن و دل؛ فرصتی باشد برای چشیدن طعم واقعی انسان‌بودن و تمرینی باشد برای انسانی‌زیستن که حسین(ع)، با شهادت خود، راه را از بیراهه آشکار کرد و خواب خفتگان را بر هم زد؛ «و بَذلَ مُهجَتَهُ فیکَ لیَستَنقِذَ عِبادکَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَیرَةِ الضَلالة».
کسوت عزاداری
در عزاداری بر سالار شهیدان(ع)، برکات فراوانی نهفته ‌است؛ خود را شناختن و به خدا رسیدن، نخستین نعمتی است که عزادار حسین(ع) از آن برخوردار می‌شود. عزادار را باید سالکی دانست که در مسیری مقدس گام برمی‌دارد و هر لحظه از انوار قدسی بهره‌ای می‌برد. گریستن بر مصیبت حسین(ع)، آغاز یک تحول درونی است که به‌تدریج، اطراف و جامعه را نیز، دربرمی‌گیرد؛ تغییری که از درون می‌جوشد و پیرامون را از جلوه خویش آکنده می‌کند؛ عزادار در عاشورای تاریخی متوقف نیست؛ خود را در معرکه‌ای می‌بیند که هر روزش عاشورا و هر مکانش کربلاست. حسینی‌بودن، به یک روز و یک دهه خلاصه نمی‌شود؛ عزادار حسین(ع)، همیشه حسینی می‌ماند و حسینی می‌میرد. عزادار، عزاداری را تنها در ماتم و سوگ نمی‌بیند؛ خود را در ورطه رخوت رها نمی‌کند؛ از گریه‌کردن‌هایش بهانه‌ای برای شانه‌خالی‌کردن از مسئولیت اجتماعی خویش، نمی‌تراشد؛ عزادار، داغ حسین(ع) را بر دل دارد؛ سالار تشنگان، سرور شهیدان و آزادگان، و حسین(ع) خود شهید راه عدالت و حقیقت است. پس عزادار نمی‌تواند نسبت به عدالت بی‌تفاوت باشد و باید که آن را از خود آغاز کند؛ این‌که آیا در زندگی فردی و خانوادگی، اهل عدالت است؟ این‌که آیا در حیات او، هر چیزی در جای خود قرار گرفته است؟ آن‌گاه به اصلاح بپردازد و سپس، دیگران را به اصلاح تشویق کند. عزادار، امر به معروف و نهی از منکر می‌کند؛ زیرا به یاد دارد که دلیل قیام حسین(ع)، چیزی جز این نیست و مگر می‌شود اهل امر به معروف و نهی از منکر باشی، اما از مسئولیت اجتماعی‌ات، در قبال هم‌کیشان و همنوعانت غافل شوی؟! عزادار حسین(ع) لباس خودبینی را از تن به در کرده‌است؛ دیگر منیتی در کار نیست؛ عزادار از شهرت و مقام می‌گذرد تا امر سیدالشهدا(ع) را زنده کند؛ امری که در واقع، امر خداست. اگر لباس عزای حسین(ع) را پوشیده‌ایم و خود را عزادار او می‌دانیم، باید از یاد نبریم که عزادار آل‌پیامبر(ص)بودن، مقامی است که به سادگی از آن هرکسی نمی‌شود؛ قبایی است که برازنده قامت هر مدعی نیست و آن ثوابی که معصومین(ع) برایش نقل کرده‌اند، آسان به دست نمی‌آید؛ مگر آن‌که در مسیر حسینی بودن، حسینی زیستن و حسینی از این جهان رخت بربستن، حرکت کنیم و از خداوند بخواهیم که توفیقِ داشتن عنوان عزادار حسین(ع) را نصیب‌مان کند. شاید این محرم، آخرین محرم زندگی ما باشد.
عزاداری در کلام امامان(ع)
ابن‌قولویه به سند صحیح از امام باقر(ع) نقل کرده‌است که فرمود: «در روز عاشورا باید بر [مصیبت] امام حسین(ع) گریست و هرکس در خانه‌اش باشد، به اهل آن توصیه کند که بر این ماجرا بگریند و به این دلیل، به هم تسلیت بگویند. چون این سنت را به‌پا داشتید و در استمرار آن کوشیدید، در پیشگاه خدا ضمانت می‌کنم که ثواب دوهزار حج و عمره و جهاد در رکاب پیامبر اکرم(ص) به شما عطا شود.»(کامل‌الزیارات؛ ص 174) امام صادق(ع) در روایتی، صورت گریه‌کننده بر ماتم حسین(ع) را از آتش دوزخ ایمن می‌داند(بحارالانوار، ج 44، ص 285). از امام هشتم، حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) نقل شده‌است که فرمود: «محرم ماهی بود که [حتی] مردم در زمان جاهلیت، قتال و جدال را در آن حرام می‌دانستند و این جفاکاران، حرمت محرم را نگه‌نداشتند و خون ما را حلال و احترام ما را نادیده گرفتند و اهل‌بیت ما را اسیر کردند، خیمه‌های اهل‌بیت را آتش زدند و اموال آنان را به غارت بردند و هیچ حرمتی برای رسول‌اکرم که سلام خدا بر او باد، در حق ما لحاظ نکردند. روز شهادت حسین(ع) چشم‌های ما را مجروح و اشک ما را جاری و عزیزان ما را شهید کردند. پس گریه‌کنندگان باید بر مثل حسین(ع) بگریند؛ زیرا گریستن بر او، گناهان را محو می‌کند.»(امالی صدوق، ص 130) دعبل، شاعر دلسوخته اهل‌بیت(ع) ، نقل کرده‌است که یک‌بار، بر امام رضا(ع) وارد شد، هنگامی که ماه محرم فرارسیده بود. امام(ع) با دیدن دعبل، به وی فرمود: «آفرین بر تو! مرحبا بر یاری‌کننده ما با دست و زبانش ... ای دعبل، دوست دارم برایم شعر بخوانی که این ایام، زمان حزن ما و شادی دشمنان ماست. ای دعبل، کسی که بر مصائب ما، بگرید و بگریاند، حق تعالی، روز رستاخیز، او را در زمره ما محشور خواهد کرد.»(کامل‌الزیارات، ص112)