ماجراجویی پمپئو با تفسیر غلط از قطعنامه 2231

گروه سیاسی/ وزیر خارجه امریکا به رغم مخالفت یکپارچه شورای امنیت با به جریان انداختن مکانیسم ماشه مدعی شد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران ازنیمه شب ۲۰ سپتامبربه وقت گرینویچ (30 شهریور) بازخواهند گشت؛ ادعایی که سخنگوی وزارت خارجه ایران، اجرای آن را تنها در جهان خیالی مقام های امریکایی ممکن دانسته و محمد جواد ظریف هم آن را رد کرده است.
 امریکا در هفته های اخیر بعد از شکست در تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران به رغم خروج یکجانبه اش از برجام درصدد برآمد اجرای ساز و کار بازگشت خودکار تحریم‌ها موسوم به«مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» را کلید بزند. اما این تلاش هم بعد از مخالفت 13 عضو شورای امنیت با اعلام رسمی «دیان دجانی»، رئیس دوره‌ای شورای امنیت مبنی بر اینکه این شورا به دلیل عدم اجماع نظر در خصوص طرح امریکا در جایگاهی نیست که اقدام بیشتری درباره این درخواست انجام دهد، رسماً شکست خورد. با این حال مایک پمپئو به رغم چنین مخالفت هایی در حساب کاربری خود در توئیتر یادآوری کرده دولت کشورش پس از ناکامی در رأی‌گیری شورای امنیت برای جلوگیری از انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران، ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» را برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل فعال کرده است. به گزارش ایسنا، او در توئیتر نوشت: «هفته گذشته، بعد از ناکام ماندن شورای امنیت در عمل به مأموریت خود برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، امریکا فرآیند ۳۰ روزه‌ای را برای بازگرداندن تقریباً تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران کلید زد. این تحریم‌ها به صورت خودکار از نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ بازخواهند گشت».
وزیر خارجه امریکا در توئیتی دیگر تفسیر کشورش از روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را این طور شرح داد: «چنانچه هر یک از اعضای شورای امنیت قطعنامه‌ای را برای ادامه رفع تحریم‌ها ارائه کند، امریکا با آن مخالفت خواهد کرد. چنانچه قطعنامه‌ای ارائه نشود، تحریم‌ها علیه ایران روز ۲۰ سپتامبر بازخواهند گشت. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل این گونه عمل می‌کند». وزیر خارجه امریکا به همراه متن این پیام خود در توئیتر، تصویری از متن بند ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را ضمیمه کرده است. «کلی کرفت»، نماینده امریکا در سازمان ملل  هم در گفت و گو با شبکه «العربیه» خبر داد: «مکانیسم ماشه را بر اساس منافع امریکا و ملت های منطقه اجرا خواهیم کرد و شورای امنیت باید به مسئولیت خود برای اجرای روندهای قانونی عمل کند». او تهدید کرد  هر کشوری که در مقابل سازوکار بازگشت تحریم‌ها علیه ایران ایستادگی کند، با تحریم مواجه خواهد شد.
امریکا با بهره گیری از یک تفسیر اشتباه از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خود را یکی از طرف های قطعنامه 2231 به شمار آورده و می کوشد که با سوءاستفاده از ترفند‌های آئین‌نامه‌ای برجام در جهت راه‌اندازی سازوکار ماشه تلاش کند.


جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی امریکا هم در این باره گفته است، اقدام دولت ترامپ برای استفاده از مکانیزم ماشه باعث شده تا احمق به‌نظر برسد. جان بولتن که قبلاً اعتبار دولت امریکا برای استفاده از مکانیزم ماشه را به چالش کشیده بود، به آسوشیتدپرس گفت: «درسی که شما از این مسأله می‌گیرید، این است که برای ایالات متحده کاملاً قابل افتخار است در دفاع از اصول ما در سازمان ملل تنها باشد، اما حداقل شما باید تلاش کنید تا این را هوشمندانه انجام دهید، نه اینگونه که احمق به‌نظر برسید.» وی در ادامه تأکید کرد: «من فکر می‌کنم ما احمق به‌نظر می‌رسیم.»
روسیه: امریکا به جای عقب نشینی کشمکش را ادامه می دهد
ادعای دولت امریکا برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر امریکا برای آغاز شدن روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را رد کرده‌اند. «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی از اصرار امریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، به رغم مخالفت اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت انتقاد کرد. اولیانوف در توئیتر نوشت: «اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، تلاش‌های امریکا برای کلید زدن ساز و کار بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را بلااثر دانستند. اما ایالات متحده به جای عقب‌نشینی قصد دارد کار را ادامه دهد که این به ایجاد کشمکش بی‌سابقه در شورای امنیت منجر می‌شود. ماجراجویی دولتی در اوج خود قرار دارد.» «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین هم نظر رئیس دوره‌ای شورای امنیت درباره بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را نظر اکثریت قاطع اعضای این شورا دانست. از سوی دیگر «پیتر استانو»، سخنگوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا توافق هسته‌ای را عنصری کلیدی در ساختار عدم اشاعه هسته‌ای دانست و تاکید کرد که اتحادیه اروپا در راستای احترام به توافق‌ها و امنیت جامع بین‌المللی به اجرای برجام پایبند می‌ماند.
هشدار ایران به تهدید امریکا
ادعای بازگشت تحریم ها از سوی مسئولان دیپلماتیک ایران با واکنش رو به رو شد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در واکنش به ادعای امریکا برای فعال شدن مکانیسم ماشه و از سرگرفته شدن تحریم های ایران گفت که امریکا نه درکی از حقوق دارد و نه از سازمان ملل چیزی می داند. ظریف در توئیتی با بیان اینکه «پس از اینکه سه بار شورای امنیت درخواست امریکا را رد کرده، حالا امریکا تهدید می کند که هر کسی یا موجودیتی را که مانع بازگرداندن تحریم ها شود، تحریم خواهد کرد». وزیر خارجه ایران افزود:«واضح است که آنها درکی از قانون یا سازمان ملل ندارند، شاید این طوری متوجه شوند: شما در سال 2018 از برجام طلاق گرفته اید. نام شما در سند ازدواج بی معناست».
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه هم در توئیتر و در واکنش به توئیت وزیر خارجه امریکا درباره بازگشت تحریم‌ها علیه ایران نوشت:« ۱۳ عضو شورای امنیت، از جمله رئیس شورا اعلام کرده اند که امریکا به دلیل آنکه عضو برجام‌ نیست، از اساس هیچ جایگاه قانونی ندارد تا بتواند به قطعنامه ۲۲۳۱ متوسل شود».
وی افزود: «عقربه‌های ساعت فقط در جهان خیالی موازی پمپئو حرکت می‌کنند. این امر وقتی اتفاق می‌افتد که یک رئیس سابق سرویس جاسوسی، رهبر دستگاه دیپلماسی ایالات متحده می‌شود».
همچنین مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل با بیان اینکه امریکا عمداً به غلط قطعنامه ٢٢٣١ را تفسیر و اعضای سازمان ملل را به خاطر ایستادگی در مقابل زورگویی تهدید می‌کند، نسبت به در خطر بودن اقتدار شورای امنیت هشدار داد. تخت‌روانچی در صفحه توئیترش درباره تفسیر ایالات متحده امریکا از روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران نوشت: «تحقیر حقوق بین‌الملل از سوی امریکا به پایین‌ترین سطح خود رسیده است». او افزود: «امریکا ناقض برجام و قطعنامه ٢٢٣١ است؛ عمداً به غلط قطعنامه ٢٢٣١ را تفسیر و اعضای سازمان ملل - از جمله نزدیک‌ترین متحدانش - را به خاطر ایستادگی در مقابل زورگویی‌ تهدید می‌کند».
در همین حال قرار است شهر وین در روز سه شنبه پیش رو میزبان نشست کمیسیون مشترک برجام به ریاست معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باشد؛ نشستی که در اوج فشار امریکا برای بازگرداندن تحریم ها صورت می گیرد.