روزنامه ایران
1399/07/14
روابط حسنه در عهد شیخ متواضع
مریم سالاریخبرنگار دیپلماسی
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در پی درگذشت «شیخ صباح احمد جابر الصباح»، امیر این کشور در سفر به کویت با امیر جدید و وزیر خارجه دیدار کرد و در دیدارهای خود با مقام‌های جدید کویت، حمایت ایران از این کشور را مورد تأکید قرار داد. «شیخ صباح احمد جابر الصباح» هشتم مهرماه در سن ۹۱ سالگی بعد از ۱۴ سال رهبری کویت درگذشت و «شیخ نواف احمد صباح»، برادرش جانشین او شد. ظریف به مناسبت درگذشت شیخ صباح نوشت که او تصویری از اعتدال و میانه‌روی برای کویت و منطقه ترسیم کرده بود و امید است که دولت و مردم کویت در سایه دولت جدید از امنیت، ثبات، پیشرفت و شکوفایی برخوردار شوند.
شیخ صباح که به عنوان چهره‌ای میانه‌رو در میان رهبران کشورهای عربی منطقه شناخته می‌شد، پیش از به عهده گرفتن رهبری کویت، به مدت 40 سال مسئولیت وزارت خارجه کشورش را عهده دار بود. مسئولیتی که او در خلال آن به عنوان دیپلماتی شناخته شد که در کاهش تنش‌های کشورش با دیگر کشورهای عربی نقش بسزایی ایفا کرد. چه او در قامت وزیر خارجه در تابستان سال 1990 که عراق در اقدامی غیرمنتظره به ایران حمله کرد، با هدف کاهش تنش از قدرت‌های بزرگ جهان کمک گرفت و کوشید که سطح رابطه کویت با ایران را در آرام‌ترین وضعیت ممکن نگه دارد. کویت بعدها در دوره رهبری شیخ صباح در بسیاری از پرونده‌ها برخلاف عربستان سعودی و شماری از متحدانش در امتداد ایران گام برداشت از جمله اینکه این کشور از حل مسالمت‌آمیز مسأله هسته‌ای ایران و برجام حمایت کرد و به مخالفت با دخالت نظامی در سوریه پرداخت.
کویت در دوره رهبری شیخ صباح که از سال 2006 آغاز شد، به یکی از اعضای فعال شورای همکاری خلیج فارس برای حل پرونده‌های اختلاف میان کشورهای منطقه تبدیل شد. در سال ۲۰۱۴، در پی ریاست جمهوری حسن روحانی، شیخ صباح، به تهران آمد و با مقامات عالی ایران از جمله مقام معظم رهبری دیدار کرد. حضور او در تهران در پی سفر وزیر خارجه ایران به کویت بود که با وعده اولویت روابط با همسایه‌ها انجام شده بود. این حضور هم یک سال بعد با سفر رئیس جمهوری ایران در سفری یک روزه به عمان و کویت پاسخ داده شد.
پس از حمله شماری معترض به سفارت عربستان سعودی در تهران، کویت به ناچار در حمایت از عربستان، سطح روابطش با ایران را از سطح سفیر به کاردار کاهش داد. اقدامی که ایران به آن واکنش متقابل نشان نداد و سفیر کشورمان همچنان در کویت باقی ماند. با این حال و به رغم طرح ادعاهایی از سوی کویت علیه ایران که با کاهش تعداد دیپلمات‌های ایرانی مقیم در کویت پاسخ داده شد، روابط دو کشور به وضعیت رابطه ایران و عربستان دچار نشد. اما به چنان سطحی تقلیل یافت که سفر شهروندان ایرانی به کویت تقریباً ناممکن شده بود. با همه اینها پس از اوج‌گیری تنش میان ایران و عربستان و با قطع روابط دیپلماتیک ریاض با تهران به بهانه حمله معترضان ایرانی به اماکن دیپلماتیک عربستان؛ این کویت بود که در کنار قطر و عمان به عنوان اعضای شورای همکاری خلیج فارس از پیروی تصمیمات تحمیلی ریاض اجتناب کرده و تغییر قابل ملاحظه‌ای در سطح مناسبات دیپلماتیک خود با ایران ایجاد نکرد. بعدها و در اوج بحران دیپلماتیک قطر و عربستان، اگرچه میانجیگری شیخ صباح بی اثر بود اما کویت از آن هنگام در کنار عمان سعی کرد که به عنوان کشوری بی طرف در منازعات باقی بماند. در حقیقت از میان شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس جز عمان که سابقه روابط دوستانه مستمری با ایران داشته است، کویت و قطر دو کشوری بودند که طی سال‌های اخیر و پس از بالا گرفتن تنش میان عربستان سعودی و ایران، سعی کردند مواضع نسبتاً معتدلی را در روابط دوجانبه خود با تهران اتخاذ کنند. کویت حتی برای آرام کردن اوضاع منطقه کوشید تا با پیشنهادات مختلف غائله میان ایران و عربستان را هم خاتمه دهد که البته موفقیتی حاصل نکرد.
استقبال از ائتلاف امید
کویت از نخستین کشورهایی بود که از طرح «صلح هرمز» که از سوی ایران مطرح شد، استقبال کرد. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز سوم مهرماه ۱۳۹۸ در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، همه کشورهای منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز را به ائتلاف امید یعنی «ابتکار صلح هرمز» دعوت کرده بود و نشان داده بود که عزم ایران برای حل اختلافات با همسایگانش و برقراری صلح و ثبات در منطقه تا چه اندازه جزم است. «خالد جارالله» معاون وزیر امور خارجه کویت نیز در حاشیه همان نشست سازمان ملل اعلام کرد که کشورش ابتکار صلح هرمز، طرح رئیس جمهوری اسلامی ایران برای تأمین امنیت آب‌های خلیج فارس را دریافت کرده و با جدیت مورد توجه و پیگیری قرار خواهد داد. ارسال نامه رئیس جمهوری ایران به امیر کویت در اردیبهشت ماه سال جاری که در بحبوحه اپیدمی ویروس کرونا انجام شد، هدف به جریان انداختن رایزنی‌ها برای عملی کردن ایده صلح هرمز و تأکید بر همگرایی برای مبارزه با بیماری همه‌گیر کرونا را دنبال می‌کرد.
ولیعهد متواضع
حالا با درگذشت شیخ صباح، شیخ «نواف الاحمد الجابر الصباح» برادر ناتنی ۸۳ ساله او که مسن‌ترین ولیعهد دنیا به شمار می‌آید، به عنوان امیر جدید کویت معرفی شده است. آن هم در شرایطی که مبتلا شدن بیش از صد هزار نفر از جمعیت چهار میلیونی کویت به بیماری کرونا تمرکز و توجه زیادی را از سوی دولت برای حل این بحران فراگیر طلب می‌کند.
شیخ نواف پیش‌تر در قامت ولیعهد برای حفظ ثبات و امنیت خلیج فارس و بی اثر کردن تدابیر خطرناک برخی از کشورهای عضو این شورا در منطقه نقش مؤثری ایفا کرده بود و حالا در شرایطی به پادشاهی رسیده که معادلات منطقه تا حدود زیادی تغییر کرده است از جمله آنکه شماری از کشورهای عربی خلیج فارس در حال عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل هستند و رابطه ایران و امریکا نیز در بحرانی‌ترین وضعیت ممکن به سر می‌برد. با این وجود به نظر نمی‌رسد که با حضور شیخ نواف که به «شیخ متواضع» معروف است، تغییر چندانی در سیاست کویت در قبال ایران صورت گیرد. اگرچه انتظار می‌رود که تحولات غیرقابل پیش‌بینی منطقه پرآشوب خاورمیانه و تغییر صف‌بندی‌های سیال منطقه، کویت را هم از پیامدهای آن بی نصیب نگذارد اما باید منتظر ماند و دید شیخ نواف، کشورش را با در نظر گرفتن چه اهدافی هدایت خواهد کرد.
پیام تبریک روحانی به امیر کویت
رئیس جمهوری در پیام تبریکی به شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح امیر جدید کویت، ابراز اطمینان کرد که در سایه استمرار راه و منش رهبری حکیمانه وی، همچون گذشته شاهد گسترش روزافزون مناسبات دوستانه و برادرانه میان دو کشور و توسعه ثبات و امنیت در منطقه خواهیم بود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، در متن پیام حجت‌الاسلام حسن روحانی به «شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح» امیر دولت کویت آمده است: با کمال خرسندی مقام امیری کشور دوست و برادر کویت را به جناب‌عالی صمیمانه تبریک می‌گویم. اطمینان دارم در سایه استمرار راه و منش رهبری حکیمانه آن‌جناب، همچون گذشته شاهد گسترش روزافزون مناسبات دوستانه و برادرانه میان دو کشور و توسعه ثبات و امنیت در منطقه خواهیم بود.
از خداوند متعال، سلامتی و موفقیت آن‌جناب و عزت و بهروزی مردم مسلمان کویت را مسألت دارم.
سایر اخبار این روزنامه
توجه! توجه! تصویری که می‌بینید اعلام خطر یا وضعیت قرمز است ! معنی و مفهوم آن این است که خطر کرونا جدی است
# من - ماسک - می‌زنم
روابط حسنه در عهد شیخ متواضع
باید بمانید تا آینده را با هم بسازیم
جان شما، جان ما
اعطای مشوق مالیاتی به صادرکنندگان خوش سابقه
بی طرفی و میانجیگری
حفظ حقوق مردم در گرو ماسک زدن
مواضع دیپلماتیک را به دستگاه دیپلماسی واگذار کنیم
ساخت و تحویل یک میلیون و 700 هزار خانه
اتصال بیش از ۷۶ هزار مدرسه به شبکه هوشمند مدارس
زیوری جز ماسک نیست
