روزنامه وطن امروز
1399/07/21
میدون مردم
عباس اسماعیل‌گل: نشان دادن بعضی چیزها مثل «تولید»، «کارآفرینی» و... روی آنتن کار راحتی نیست. یعنی وقتی در جلسات افرادی دور هم می‌نشینند تا درباره فعالیت رسانه‌ای پیرامون اینگونه موضوعات حرف بزنند، شاید در گام اول خیال کنند ماجرا آنقدرها هم پیچیده نیست؛ دوربین را می‌بریم در کارخانه و از خط تولید فیلم می‌گیریم و می‌فرستیم روی آنتن. یا یک کارآفرین پیدا می‌کنیم و با او یک گفت‌وگوی «بدون تعارف» شکل می‌دهیم و آن را از تلویزیون پخش می‌کنیم. اینها البته کارهای بدی نیست اما حداقلی‌ترین مواجهه با مسائل بنیادینی مانند تولید است. شما یک دایره دور کلمه تولید بکشید و سعی کنید یک نظام معنایی با این واژه بسازید. آن وقت می‌بینید تقریبا در اقتصاد و حتی فرهنگ، چیزی نیست که به تولید ربط نداشته باشد. تولید مبنای هر تحرک اقتصادی و فرهنگی است. تولید دست سیاست را برای عمل مناسب‌تر باز می‌گذارد. تولید به دیپلمات اجازه می‌دهد با دست پر به مذاکره برود و تولید است که قواعد اجتماعی را سامان می‌دهد. نسبت کارگروه و کارفرما، فروشنده و خریدار و... با تولید متوازن میشود. «تولید» برای یک نظم سیاسی- اقتصادی سالم، یک پدیده «لازم» است و بهتر است بگوییم واجب؛ واجب فراموش‌شده‌ای که حالا چند سال است رهبر انقلاب با تأکید بر آن، تلاش می‌کنند توجه مسؤولان بخش‌های مختلف را نسبت به این امر واجب جلب کنند. امسال را هم با همین منطق سال «جهش تولید» نامگذاری کردند. حالا برگردیم به موضوع فعالیت رسانه‌ای درباره تولید و کارآفرینی- که 2 حلقه اصلی و ابتدایی زنجیره اقتصاد هستند- که گفتیم کار راحتی نیست ولی عوامل و سازندگان «میدون» این کار سخت را انتخاب کرده‌اند تا در این مسیر کاری کنند. در فصل اول با اتکا به چهره‌های اقتصادی و آشنا با فضای تولید، مسابقه جذابی را رقم زدند تا از فضای سرگرمی که در نتیجه این مسابقه ایجاد میشود نیز برای انتقال بهتر مفاهیم تولیدی و اقتصادی بهره ببرند. این برنامه در رده برنامه‌های تخصصی تلقی میشود اما با رویکرد سرگرم‌کننده‌ای که سازندگان برنامه از آن استفاده کردند، توانسته است توجه مخاطبان را به خود جلب کند. در کنار این مسأله، «میدون» یک استفاده درست از امکان تبلیغ در فضای تلویزیون است. در شرایطی که ظرفیت‌های بازرگانی معمولا برای کالاهایی استفاده میشود که ویژه چند دهک بالای اقتصادی است و مشتریانش وضعیت اقتصادی مناسبی دارند، رویکرد عمومی این برنامه توجه و تبلیغ تولیداتی است که حجم قابل توجهی از مردم می‌توانند از آن بهره ببرند. به اینها حتما میشود تأثیر انگیزشی را که برنامه بر شرکت‌کنندگان و فعالان این حوزه گذاشته است نیز اضافه کرد. از سوی دیگر اگر تا سال گذشته اسمی از برنامه‌های اقتصادی صداوسیما به میان می‌آمد، اغلب مخاطبان به طور ناخودآگاه اسم برنامه «پایش» را به زبان می‌آوردند اما در یک سال اخیر با پخش برنامه استعدادیابی «میدون» از شبکه ۳ سیما معادلات ذهنی بسیاری در این باره دگرگون شد. ناگفته نماند برنامه‌هایی شبیه «پایش» به لحاظ ساختاری به هیچ عنوان با «میدون» قابل مقایسه نیستند. برنامه پایش به لحاظ ساختار مطالبه‌گرانه خود درباره مشکلات اقتصادی، طی چند سال اخیر به یکی از پرسروصداترین برنامه‌های ترکیبی تلویزیون تبدیل شده است و از حق نگذریم تاکنون در راستای اهداف از پیش تعیین‌‌شده خود هم بسیار موفق عمل کرده است اما مسابقه استعدادیابی «میدون» که فصل نخست آن چندی پیش به پایان رسید و این روزها فصل دوم آن روی آنتن می‌رود، بیشتر از آنکه رویکرد مطالبه‌گرانه داشته باشد، رویکردی آموزشی با هدف حمایت و تقویت کسبوکارهای کوچک و بزرگ را دنبال می‌کند، به همین خاطر اغراق نیست اگر بگوییم برنامه «میدون» به لحاظ محتوایی و ساختاری مسیر جدیدی را در میان برنامه‌های ترکیبی صداوسیما در پیش گرفته است. زمانی که قسمت‌های ابتدایی برنامه «میدون» روی آنتن رفت کمتر کسی تصور می‌کرد این برنامه با توجه به ساختار و محتوای اقتصادی‌اش به چنان موفقیتی دست یابد که به زعم بسیاری از کارشناسان به نخستین برنامه موفق رسانه ملی در زمینه آموزشی و سرگرمی بدل شود، به‌تازگی هم در آخرین نظرسنجی‌های صداوسیما، با رسیدن به مخاطب 20 درصدی به پرمخاطب‌ترین برنامه اقتصادی رسانه ملی بدل شد. اما فصل دوم برنامه «میدون» که این روزها روی آنتن شبکه ۳ سیما می‌رود، یک رقابت تلویزیونی استعدادیابی شغلی محسوب میشود که با هدف مشاوره و حمایت از کسبوکارهای برتر نوپا، طراحی شده و همچون فصل نخست ۵ داور متخصص و فعال در حوزه کسبوکار نوین، عملکرد اولیه استعدادهای کسبوکار را ارزیابی می‌کنند ولی رای و تصمیم نهایی با مخاطبان خواهد بود. فصل نخست برنامه میدون، علاوه بر معرفی و حمایت از بسیاری از کسبوکارهای مختلف، اتفاق‌های بزرگی را در خارج از استودیوی برنامه «میدون» رقم زده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به برپایی نخستین رویداد کارآفرینی مسابقه میدون که با حضور شرکت‌کنندگان، داوران، سرمایه‌گذاران و مسؤولان عالی‌رتبه اقتصادی و سیاسی کشور در مجتمع فرهنگی ۱۳ آبان برگزار شد، اشاره کرد. *** «میدون» به دل مخاطبان نشست علیرضا یونچی، داور برنامه «میدون» و فعال حوزه اقتصاد و کارآفرین خوشنام که با توجه به گفتار و منش خاص خود به محبوبیت بالایی نزد مخاطبان دست یافته است، درباره تأثیرات برنامه «میدون» در حوزه کسبوکارها به «وطن امروز» گفت: از زمان پخش برنامه که با بسیاری از مردم کوچه و بازار معاشرت داشته‌ام، از اتفاق‌هایی که برای کسبوکارها در برنامه می‌افتاد ابراز رضایت می‌کردند، از سوی دیگر بسیاری از آنها از بنده و سایر داوران مشاوره‌های شغلی مختلفی را حین معاشرت‌های روزمره طلب می‌کنند که این مسأله نشان‌دهنده آن است که «میدون» به مذاق خیلی‌ها خوش آمده و همچنین مردم در حوزه اقتصاد به دنبال یک دوست مطمئن برای دریافت مشاوره می‌گردند که این برنامه تا حدود زیادی توانسته این خلأ را پر کند. وی در ادامه درباره چینش داوران گفت: در فصل اول، داوران «میدون» همگی از یک ویژگی مشترک بهره می‌بردند و آن اجرای ساده و خودمانی داوران بود به طوری که همه داوران همان شخصیتی را در «میدون» به نمایش می‌گذاشتند که در کسبوکارهای خودشان با همکاران و مشتریان برخورد می‌کردند. یونچی در پایان درباره شرایط سخت کسبوکارها در دوران کرونا گفت: به نظرم هیچ سختی خاصی وجود ندارد، بلکه شرایط تغییر کرده است که باید به آن عادت کنیم و نه‌تنها کسبوکارهای اساسی را تعطیل نکنیم، بلکه باید با رعایت کامل موازین بهداشتی، با امید و انگیزه بالا به راه‌مان ادامه دهیم. *** چرا باید میدون را ببینیم از آنجا که برنامه «میدون» در تمام نظرسنجی‌هایی که طی ماه‌های اخیر توسط مرکز پژوهش‌های صداوسیما انجام شده در ردیف پربیننده‌ترین برنامه‌ها قرار داشته است، بر آن شدیم در این فرصت به بررسی این موضوع بپردازیم که اصلا تماشای این برنامه از چه جهت برای مخاطبان سیما اهمیت دارد و دلیل اقبال اقشار مختلف به میدون چیست؟ نخست آنکه، این برنامه فارغ از انگیزه اصلی‌اش که همان تشویق جامعه به تولید و کارآفرینی است، هرگز هیچ تلاشی در اقناع این موضوع به مخاطب ندارد، «میدون» قضاوت را به خود مردم واگذار می‌کند تا هر کس بر اساس دریافت‌ها و آنچه در هر برنامه می‌بیند به این نتیجه برسد آیا توان آن را دارد که خودش نیز در مسیر تولید حرکت کرده و در این عرصه دست به محک خود بزند یا نه؟ میدون تنها پیشنهاداتش را در ویترین گذاشته و به تماشاگر ارائه می‌دهد، آن هم بدون تعارف و چرب‌زبانی. جالب است که این بی‌تعارفی را در قضاوت و بیان نظرات داوران درباره محصولات نیز می‌توان دید. البته شاید جالب‌ترین بخش برنامه نیز همین بخش ارائه نظر داوران است، چراکه هر کدام آزادانه و به اصطلاح بدون رودربایستی دیدگاه‌های خود را درباره نحوه و چگونگی ارائه دستاوردها تا به صرفه و سودآور بودن تولید و مشکلات ساختاری آن و حتی نوع تبلیغات ارائه‌شده درباره آن و مشکلاتی که در ارائه پیش خواهد آمد، بیان می‌کنند تا کارآفرینان در نظر داشته باشند که تولید و فروش چه در عرصه رقابت در این «میدون» و چه در میدان تولید واقعی به سادگی نبوده و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن پارامترهای اصلی تولید محصول وارد این حوزه شد. البته شاید کارآفرینان در قدم‌های اول تولید بتوانند به سبک سنتی کار خود را آغاز کنند اما قطعا نخواهند توانست با همان روش در عرصه سخت رقابت پیروز و ماندگار شوند. موضوع قابل توجه دیگر در این برنامه تأکید داوران بر دور شدن از همین فضای سنتی تولید و آشنایی کارآفرینان با روش‌های مدرن در حوزه اشتغال است، چراکه در حال حاضر بسیاری از کارآفرینان جوان بدون در نظر گرفتن روش‌های روز و حتی بدون کمترین انگیزه‌ای برای فرا گرفتن این اصول، همچنان بر ارائه دستاوردهای خود به صورت سنتی پافشاری داشته و شاید همین مساله خود یکی از عوامل شکست کسبوکارهای نوپاست، چراکه اقتصاد و تولید نیز خود یک علم است که همچون هر علم دیگری مرتبا در حال تغییر و تحول بوده و بدون آشنایی با این علوم در حوزه‌های مختلف، نمی‌توان همچون گذشتگان به فعالیت ادامه داد و منتظر موفقیت بود. مساله دیگر مورد تأکید در این برنامه، نحوه ارائه محصولات از نوع و شکل بسته‌بندی گرفته تا بازاریابی و نحوه تبلیغات آنهاست، به نوعی عملکرد افراد با حضور در این میدان کوچک محک زده میشود. در واقع برعکس «میدون» که تلاشی در اقناع مخاطبش ندارد، کارآفرینان باید تمام تلاش‌شان را در اقناع داوران و بینندگان به کار گیرند؛ از بیان توضیحات کامل، دقیق، صریح و صادق درباره ساخت آن گرفته تا چگونگی ارائه آن و حتی در این بخش باید در نقش یک بازاریاب قوی و ورزیده ظاهر شوند، تا چه قبول افتد و چه در نظر آید، چراکه در این میدان رقابت است که مشخص میشود آیا این محصول با در نظرگرفتن تمام فاکتورها و جوانب می‌تواند بدون مشکل وارد بازار شود یا خیر. البته ارائه دیدگاه‌های داوران نیز- که خود از کارشناسان و پیشکسوتان این حوزه هستند و به قولی هر کدام چند پیراهن بیشتر پاره کرده‌اند- هر کدام جدای از قضاوت درباره هر محصول، چراغ راهی برای تولیدکنندگان است، چراکه هر کدام از نگاه تخصصی خود به محصولات نظر دارند و با در کنار هم گذاشتن آنها، چه مخاطبان برنامه و چه تولیدکنندگان فارغ از اینکه در این برنامه چه می‌گذرد می‌توانند به مجموعه نظرات مفیدی در حوزه تولید و اشتغال دست یابند، حالا قرار نیست این تولید در عرصه کلان باشد بلکه در حوزه کسبوکارهای خرد نیز قطعا می‌توان از آنها استفاده کرد و شاید همین مساله یکی از مهم‌ترین نکات این برنامه باشد؛ اینکه هر فرد با توجه به شغل یا علاقه‌مندی‌ای که دارد بتواند از نکات ارائه‌شده توسط کارشناسان بهره ببرد، چراکه به طور طبیعی فرصت جمع شدن این تعداد کارشناس در کنار هم و ایجاد فضایی برای بیان دیدگاه‌های آنها اصولا خیلی پیش نمی‌آید، لذا از این جهت تماشای «میدون» نه‌تنها برای فعالان حوزه‌های اقتصاد، تولید و کارآفرینی، بلکه برای همه مردم لازم و ضروری است تا به این وسیله علاوه بر آگاهی نسبت به اهمیت تولید و اشتغال‌زایی، شاید جرقه‌ای در فکر هر ایرانی زده شده و دریچه‌ای تازه به روی زندگی‌اش باز شود. *** تهیه‌کننده «میدون» در گفت‌وگو با «وطن امروز»: برای حمایت از اشتغال‌زایی، برنامه را تعطیل نکردیم بدون شک یکی از عوامل مهم موفقیت برنامه «میدون» حضور عوامل باانگیزه در این برنامه است و «محمدحسین هاشمی‌گلپایگانی» جوان در مسند تهیه‌کنندگی برنامه «میدون» یکی از همین عوامل اصلی محسوب میشود. «وطن امروز» با هاشمی‌گلپایگانی درباره این برنامه و ضبط آن در شرایط شیوع کرونا گفت‌وگویی داشته است. *** * ابتدا از مهم‌ترین تغییراتی که برنامه «میدون» در فصل جدید داشته است، برای‌مان بگویید. مهم‌ترین تغییر و تحول برنامه مربوط به داوران مسابقه است به طوری که از 5 داور فصل نخست تنها خانم مینا مهرنوش و آقای علیرضا یونچی در فصل دوم هم حضور دارند و برای ایجاد تنوع در فصل تازه در خدمت 3 داور جدید خواهیم بود. البته در فرم برنامه، نحوه تصویربرداری و تدوین آیتم‌ها هم با تغییرات اساسی مواجه خواهیم بود که امیدوارم همه این تغییرات در نگاه مخاطبان اتفاقات زیبایی را رقم بزند. یکی از آیتم‌های جدیدی که در فصل دوم برنامه پخش میشود، آیتم «میدون ایران» نام دارد. همکارانم در این آیتم به 100 نقطه محروم کشور سفر خواهند کرد و کسبوکارهای کوچک و محلی را با کمک و همراهی مردم همان مناطق راه‌اندازی و حمایت می‌کنند. این آیتم با توجه به آنکه مخاطبان را به فضای خارج از استودیو می‌کشاند، مسلما بر جذابیت‌های برنامه خواهد افزود. * درباره شرایط ضبط فصل دوم این مسابقه در هنگامه شیوع کرونا و اتفاقاتی که در این فصل افتاد، توضیح می‌دهید؟ هم‌اکنون مشغول ضبط فصل دوم برنامه هستیم و برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا از حضور تماشاگران که همان هیأت‌منصفه محسوب می‌شدند، معذوریم که امیدوارم با بهبود شرایط شاهد حضور دوباره تماشاگران در برنامه باشیم. به هر حال ما فصل دوم را با یک چالش جدی شروع کرده بودیم و آن هم چالش کرونا بود که روی برنامه و کسبوکارهای مسابقه تاثیر زیادی داشت. * حتی در خبرها آمده بود ۲ نفر از داوران برنامه «میدون» هم به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند؛ این موضوع کار را برای شما سخت نکرد؟ بله! متاسفانه ۲ تن از داوران ما هم کرونا گرفتند که البته الان با بهبودی کامل مشغول داوری برنامه هستند. به هر حال یک واقعیت را باید بپذیریم که فضای اقتصادی کشور نیز تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است و مسلما یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اقتصادی رسانه ملی هم تحت تاثیر این فضا قرار خواهد گرفت. با این وجود ما نمی‌خواستیم برنامه «میدون» تحت هیچ شرایطی متوقف شود، همان‌طور که اقتصاد کشور نیز نمی‌توانست متوقف شود. اگر شما دیده باشید، زمانی که ۲ داور برنامه ما به کرونا مبتلا شدند، ما ضبط برنامه را متوقف نکردیم و بدون حضور این داوران به کار خود ادامه دادیم، زیرا معتقدیم در شرایط بحرانی اقتصادی که کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند، موضوع اشتغال‌زایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ما در هر قسمت از برنامه با معرفی مشاغل خاص موجب اشتغال‌زایی بخش قابل توجه‌ای از جوانان می‌شدیم. * آیا شرکت‌کننده‌ها نیز دچار مشکل شدند؟ این اتفاق افتاد که برخی شرکت‌کنندگان ما شب اجرا به کرونا مبتلا شدند و ما مجبور شدیم جای شرکت‌کننده‌ها را در ضبط برنامه تغییر دهیم که همین مساله سختی‌های بسیاری را در تولید برنامه برای‌مان ایجاد کرده بود. به هر حال کرونا تاثیرات قابل توجهی بر اقتصاد کشور گذاشت. ما نیز با مسابقه «میدون» خواستیم در جهت بهبود شرایط اقتصادی و کسبوکارهای موجود قدم برداریم. البته ناگفته نماند جای خالی هیات منصفه در فصل دوم مسابقه بشدت به چشم می‌خورد، زیرا اعضای هیات منصفه به نمایندگی از دانشجویان و کارآفرین‌ها، کسبوکارها را مورد قضاوت قرار می‌دادند که این هیات منصفه به خاطر شیوع ویروس کرونا در فصل دوم میدون حضور ندارند. * مسلما تهیه‌کنندگی یک برنامه متفاوت اقتصادی کاری بس دشوار است؛ شما پیش از ساخت برنامه‌ای با موضوع اقتصادی چقدر درباره پروژه‌های اقتصادی و کارآفرینی تحقیق و پژوهش کرده بودید تا در انتخاب کسبوکارهای مناسب به بهترین‌ها برای معرفی روی آنتن تلویزیون برسید؟ مسلما در مراحل پیش‌تولید برنامه، تحقیقات و پژوهش بسیاری در این باره شد. شرکت‌کننده‌ها هنگامی که در مسابقه «میدون» ثبت‌نام می‌کنند، در مرحله اول توسط کارشناس برنامه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و در این مرحله بعضی کسبوکارها صلاحیت لازم را برای شرکت در برنامه پیدا نمی‌کنند. همچنین در ادامه، کسبوکارها باز هم توسط کارشناسان حوزه‌های دیگر برنامه مورد بررسی قرار می‌گیرند و همچنین 4 داور به ارزیابی کسبوکارها می‌پردازند تا روی صحنه مسابقه بیایند. * مسابقه میدون در فصل دوم با بازخوردهای خوب و متنوعی روبه‌رو شد؛ به نظر شما دلیل موفقیت برنامه چیست؟ به نظر من عواملی که در فصل دوم مسابقه «میدون» ما را همراهی می‌کنند، همگی حرفه‌ای و باانگیزه هستند. این مساله در تمام سطوح و قسمت‌های مختلف برنامه مشهود است و همه اینها دست به دست هم داده است که برنامه بازخورد و بیننده بیشتری پیدا کند. * یکی از موارد جالب توجه برنامه «میدون» نحوه انتخاب داوران مسابقه است؛ داوران «میدون» بر چه اساسی انتخاب می‌شوند؟ آیا در فصل بعدی برنامه شاهد تغییراتی در این بخش خواهیم بود؟ داوران به این صورت انتخاب می‌شوند که سابقه کسبوکار موفقی داشته باشند و بتوانند کسبوکارهای برنامه را در زمینه‌های مختلف همچون بازار، دیجیتال مارکتینگ، صادرات و واردات و فضای مجازی مورد بررسی قرار دهند و هر داوری بتواند با این شاخص‌ها از دید خودش به قضاوت کسبوکارها بپردازد. برای فصل آینده برنامه نیز با همین رویکرد چینش داوران را خواهیم داشت. * قسمت‌های «رویداد برنامه» و «حمایت‌های سرمایه‌گذاران از کسبوکارها» از اتفاقات جدید فصل دوم مسابقه بود؛ در این باره توضیح می‌دهید؟ در فصل گذشته برای کسبوکارهای منتخب سرمایه‌‌گذارانی وجود داشتند که از کسبوکارهای منتخب حمایت می‌کردند؛ در بحث بازاریابی و صادرات که این مساله در برنامه دیده نمی‌شد اما در فصل دوم برنامه این اتفاق را در قالب یک رویداد نمایشی نشان می‌دهیم که برای کسبوکارهای برنامه یک اتفاق جدی و مهم رقم می‌خورد. * و سخن پایانی؟ امیدوارم با شروع فصل سوم برنامه بتوانیم با روند و با رویکرد بهتر در جهت رشد و اعتلای کسبوکارهای کشور قدم برداریم و کیفیت کار آنها را افزایش دهیم.
