در مسیر قم

در مسیر قم شرق: تماس و ارتباط مقامات دولتی با مراجع تقلید از برنامه‌های رایج مسئولان محسوب می‌شود؛ اما این روزها شرایط خاص کشور و شیوع ویروس کرونا، باعث شده دیدارهای حضوری لغو شود و به‌همین‌دلیل بود که اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی، با برخی آیات عظام در قم تماس تلفنی گرفت و با آنان به گفت‌وگو پرداخت. همیشه دیدار رؤسای جمهور با مراجع تقلید از برنامه‌های مهم آنان محسوب می‌شود. البته این دیدارها با توجه به اینکه دولت در تهران مستقر است و اکثریت آیات عظام تقلید در قم سکونت دارند با فواصل زمانی زیاد انجام می‌شود. حسن روحانی پس از انتخاب به‌عنوان رئیس‌جمهوری در سال 92 تاکنون چندین‌بار با مراجع دیدار داشته و گاهی تلفنی با آنان به گفت‌وگو نشسته است. بااین‌حال آخرین‌باری که او به قم سفر کرد و به منزل این بزرگان رفت، به اوایل خرداد 96، درست چند روز بعد از انتخاب مجددش به‌عنوان رئیس‌جمهور برمی‌گردد. او فاصله زمانی بین دو دولت را غنیمت شمرد و به قم رفت تا با تعدادی از مراجع تقلید و استادان حوزه علمیه قم دیدار و گفت‌وگو کند. روحانی که با قطار به این شهر سفر کرده بود، بعد از زیارت حرم حضرت معصومه (س)، بر سر مزار آیت‌الله‌العظمی بروجردی، آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله موسوی‌اردبیلی، آیت‌الله مشکینی و شهید آیت‌الله مطهری حاضر شد و برای آنان فاتحه خواند. او سپس به بیت آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی، آیت‌الله‌العظمی وحیدخراسانی، آیت‌الله‌العظمی شبیری‌زنجانی و آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی رفت و با آنان گفت‌وگو کرد. این مراجع تقلید انتخاب مجدد روحانی را تبریک گفتند و توصیه‌هایی به او کردند؛ آیت‌الله وحید خراسانی در دیدار رئیس‌جمهور به گذرابودن مناصب اشاره کرد و گفتند تا می‌توانید در این مدت به امور دینی و مذهبی و خدمت به مردم اهتمام بورزید. آیت‌الله شبیری‌زنجانی نیز به روحانی گفتند با توجه به اینکه نظرات مختلفی در ایران وجود دارد، اداره کشور مشکل است و این وظیفه سنگینی بر عهده شماست. آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی هم گفت دولت باید برنامه‌های خود را با هدف رفع سریع‌تر مشکلات مردم با شتاب بیشتری ادامه دهد.
سفر نوبخت به قم
آبان 96، چند ماهی از استقرار دولت دوم حسن روحانی گذشته بود که محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه به قم سفر کرد و در مجالس عزاداری شهادت امام رضا (ع) در دفاتر علما و مراجع عظام تقلید شرکت کرد. او سپس با آیت‌الله جوادی‌آملی، آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله مکارم‌شیرازی و آیت‌الله نوری‌همدانی دیدار و گفت‌وگو کرد. ایسنا نوشت که آیت‌الله مکارم‌شیرازی در دیدار نوبخت از فضای مجازی انتقاد کرده و آن را دامی سیاسی از سوی غرب دانسته و گفته بود: «متأسفانه غرب با سلطه فضای مجازی نیات شومی دارد و نمی‌توان نسبت به آنها خوش‌بین بود». ایشان پیشنهاد داده بود همان‌طورکه بسیاری از کارهایی که در گذشته امکان‌پذیر نبود، امروز انجام‌شدنی است، می‌توان با کارهایی فضای مجازی را ساماندهی و مشکلات فعلی و تهدیدهای آن را رفع کرد.
دیدار واعظی با مراجع تقلید


در تیرماه سال 97، حسن روحانی، رئیس دفتر خود را راهی قم کرد تا با مراجع تقلید دیدار کند. محمود واعظی نیز در دیدار با آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله نوری‌همدانی، آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله علوی‌گرگانی و آیت‌الله شبیری‌زنجانی گزارشی از اقدامات دولت ارائه کرده بود. آیت‌الله مکارم‌شیرازی، رئیس‌جمهور را فرزند حوزه و برخاسته از متن انقلاب دانسته و از دولت خواسته بود با نظارت و اشراف دقیق با گرانی مقابله کند. آیت‌الله سبحانی نیز گفته بود مشکلات امروز بیشتر از مشکلات سال‌های اول انقلاب و زمان جنگ نیست؛ اما برای عبور از آن باید سطح وحدت و همدلی بین مردم و نظام به سطح انسجام کشور در سال‌های اول انقلاب برسد. آیت‌الله شبیری‌زنجانی هم از وحدت گفته و گوشزد کرده بود که اگر اختلاف‌نظرها به سمت تفرقه پیش برود، بسیار مضر خواهد بود.
سفرهای هر ساله نهاوندیان
در سال 97، محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور نیز در روز اربعین، به قم سفر کرد و با آیت‌الله موسی شبیری‌زنجانی، آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی و آیت‌الله صافی‌گلپایگانی دیدار داشت. او در دی‌ماه سال 98 نیز به قم رفت و با آیت‌الله صافی‌گلپایگانی، آیت‌الله جعفر سبحانی و نماینده آیت‌الله سیدعلی سیستانی در ایران دیدار کرد. نهاوندیان همچنین در سال‌های 93 و 94 و 95 زمانی که رئیس دفتر حسن روحانی بود، به قم رفته و با برخی مراجع تقلید قم به‌صورت خصوصی دیدار و گزارشی از وضعیت کشور ارائه کرده بود. آیت‌الله جعفر سبحانی در دیدار سال 95 بر ضرورت توجه به سه معضل ازدواج جوانان، کاهش جمعیت و وضعیت حجاب در جامعه تأکید کرده بود و مرحوم آیت‌الله موسوی‌اردبیلی نیز توصیه کرده بود که مردم باید آرام‌آرام آثار فعالیت‌های دولت را در زندگی خود حس کنند.
دیدار روحانی با مراجع تقلید نجف
اسفند 97، فرصتی پیش آمد که رئیس‌جمهور به عراق سفر کند و به شهر نجف نیز برود. روحانی در این شهر همراه محمدجواد ظریف به دیدار آیت‌الله سیستانی، از رهبران بزرگ شیعیان در عراق رفت و با ایشان گفت‌وگو کرد. دیداری که برای دولت ایران اتفاق مهمی محسوب می‌شد و بازتاب زیادی نیز در رسانه‌ها پیدا کرد. بعد از این ملاقات سایت رسمی این مرجع نوشت حسن روحانی گوشه‌ای از نتایج مذاکرات خود با مسئولان عراقی را برای ایشان تشریح کرده و آیت‌الله سیستانی نیز از هرگونه اقدامی در راستای تقویت روابط عراق با همسایگان خود براساس منافع طرفین و احترام به حاکمیت کشورها و عدم دخالت در امور داخلی آنها استقبال کردند. حسن روحانی همچنین در نجف اشرف با آیت‌الله‌العظمی بشیر نجفی، آیت‌الله‌العظمی محمداسحاق فیاض و حضرت آیت‌الله محمدسعید حکیم، از مراجع عظام تقلید این شهر، دیدار و گفت‌وگو کرده بود.
سال گفت‌وگوهای تلفنی
فروردین امسال، اوضاع به‌گونه‌ای بود که شیوع ویروس کرونا، همه را خانه‌نشین کرده بود. حسن روحانی نیز در اولین روز سال جدید در تماس تلفنی با مراجع تقلید، هم عید را به آنان تبریک گفت و هم از آنان به‌خاطر حمایت و توجه به برنامه‌های دولت تشکر کرد. او با آیت‌الله صافی‌گلپایگانی، آیت‌الله وحیدخراسانی، آیت‌الله شبیری‌زنجانی، آیت‌الله مکارم‌شیرازی، آیت‌الله جوادی‌آملی، آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله نوری‌همدانی، آیت‌الله علوی‌گرگانی و آیت‌الله مظاهری به‌صورت جداگانه گفت‌وگو و ابراز امیدواری کرده بود در سایه حمایت‌ها و کمک مراجع و همدلی قوا از مشکلات از جمله کرونا عبور کنیم. پنج ماه بعد، در روز عید غدیر رئیس‌جمهور دست به تلفن شد و با حضرات آیات صافی‌گلپایگانی، وحیدخراسانی، مکارم‌شیرازی، شبیری‌زنجانی، جوادی‌آملی، سبحانی، نوری‌همدانی، علوی‌گرگانی و مظاهری، گفت‌وگو کرد و ضمن تبریک عید، از توجه آنان به دولت تشکر کرد. روحانی دوباره مانند تماس روز اول عید، ابراز امیدواری کرده بود در سایه حمایت‌ها و کمک مراجع از مشکلات کنونی عبور کنیم. معاون اول رئیس‌جمهور نیز شنبه‌شب در تماس تلفنی با مراجع تقلید قم با آنان گفت‌وگو کرد. جهانگیری پیش‌تر در بهمن سال 94 به قم رفته و با آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی، آیت‌الله صافی‌گلپایگانی و آیت‌الله موسوی‌اردبیلی دیدار و گفت‌وگو کرده بود. او یک بار دیگر در مهر سال گذشته قصد سفر به قم را داشت تا در دیدار با مراجع عظام تقلید و علما آنان را در جریان اقدامات و برنامه‌های دولت قرار دهد که سفر لغو شد و دیدارها انجام نشد. جهانگیری در عید نوروز امسال نیز قصد داشت به چند شهر از جمله قم برود که به‌دلیل گسترش کرونا، این سفرها انجام نشد.