روزنامه آرمان ملی
1399/07/30
مجلس دنبال برخورد و استيضاح نيست
طرح مجلس براي برطرف کردن مشکلات اقتصادي مردم چيست؟ مجلس يازدهم از زمان شکل‌گيري تاکنون چه اقداماتي براي حل مشکلات اقتصادي مردم انجام داده است؟برخي از مهم‌ترين مشکلات اقتصادي امروز جامعه ايران به دليل زيرساخت‌هاي نامناسب اقتصادي کشور است.اين مشکلات ساختاري نيز بيشتر خود را در تنگناها نشان مي‌دهد. به عنوان مثال در شرايط کنوني که کشور در معرض تحريم قرار گرفته اين مشکلات بيشتر به چشم مي‌خورد.يکي از مهم‌ترين چالش‌هاي زيرساختي اقتصاد ايران فقدان پايه ارزي يا ارزآوري صادرات اقتصاد ايران است.اقتصاد ايران تک‌محصولي است و با نفت اداره مي‌شده است. به همين دليل نيز در دهه‌هاي گذشته کشور با فروش نفت اداره مي‌شده است.در شرايط کنوني که شرايط براي فروش نفت وجود نداشته يا امکان بازگشت درآمدهاي ناشي از فروش نفت وجود ندارد صادرات جايگزين نداريم و به همين دليل مشکلات تشديد شده است. مشکلات امروز جامعه به دليل مشکلات زيرساختي است و اگر مجلس نيز قصد داشته باشد اقدامي براي رفع مشکلات اقتصادي انجام بدهد براي رفع مشکلات زيرساختي خواهد بود.در سال‌هاي اخير مشکلات روزمره امروز را تجربه کرده‌ايم و اين مشکلات مختص به شرايط امروز نيست. اگر دولت نيز قصد دارد در اين زمينه اقدامي انجام بدهد بايد در زمينه مشکلات زيرساختي کشور مانند نظام مالياتي، نظام بانکي و مشکلات کسب‌و‌کارها در کشور تلاش کند. اين مشکلات زيرساختي هستند که خود را به شکل تنگناهاي ارزي، افزايش روزمره نرخ ارز و افزايش قيمت کالاهاي اساسي نشان مي‌دهند.در چند ماهي که مجلس يازدهم شکل گرفته است تلاش ما اين بوده که در راستاي رسالت مجلس که قانونگذاري و ريل‌گذاري براي اقتصاد کشور است فعاليت کنيم. اقداماتي که انجام گرفته نيز بيشتر متوجه بخش زيرساختي اقتصاد کشور است.
نکته‌اي که مشخص است اين است که استراتژي مشخص و مدوني براي حل مشکلات اقتصادي در مجلس وجود ندارد و مجلس با برنامه در جهت حل مشکلات اقتصادي مردم عمل نمي‌کند.چرا مجلس يازدهم بدون استراتژي خود را نشان داده است؟
خير، بنده معتقدم مجلس داراي استراتژي است و تلاش مي‌کند در راستاي برنامه عمل کند. شايد از نگاه شما مجلس استراتژي نداشته باشد اما در واقع مجلس داراي استراتژي است. اصلاح نظام مالياتي و نظام بانکي، اصلاح وضعيت مناطق آزاد به عنوان گذرگاه ورود و خروج کالاها و اصلاح مجوز کسب‌و‌کارها از جمله مهم‌ترين برنامه‌هاي مجلس يازدهم است. در اين زمينه نيز استراتژي ما کاملا مشخص است.اين استراتژي نيز داراي مباني نظري محکمي است.اينکه در دولت چه اتفاقي در حال رخ دادن است بنده اطلاع ندارم. ما در مجلس هر چه از دولت برنامه خواستيم اين اتفاق رخ نداد و برنامه‌اي به ما ارائه نشد.يکي از مهم‌ترين مطالبات ما از دولت ارائه برنامه براي وضعيت ارز بود. اين در حالي بود که هيچ پاسخي از سوي دولت به ما داده نشد. اين وضعيت درباره قيمت کالاهاي اساسي نيز وجود داشت و ما بارها از دولت در اين زمينه درخواست برنامه کرديم که هيچ پاسخ مناسبي به ما داده نشد.رويکرد مجلس براي ريل‌گذاري بلند‌مدت در زمينه اقتصاد کشور کاملا مشخص است و همه تلاش ما اين است که اين ريل‌گذاري در نهايت به نتيجه مطلوب برسد.
براساس قانون اساسي دولت بايد قوانين مصوبه مجلس را اجرا کند. اين در حالي است که مجلس يازدهم از تأثيرگذاري روي دولت ناتوان بوده است. چرا مجلس در مقابل برخي سياست‌هاي اشتباه اقتصادي دولت واکنش مناسب نشان نمي‌دهد؟
چارچوب‌هايي که قانون براي وظايف مجلس در نظر گرفته بايد متناسب با شرايط و اوضاع و احوال کشور اجرا شود. در شرايط کنوني دولت آقاي روحاني در ماه‌هاي پاياني خود به سر مي‌برد و چند ماه ديگر يک دولت جديد روي کار خواهد آمد.اگر مجلس قصد داشته باشد با دولت مقابله کند بايد هر هفته يک وزير را استيضاح کند.سوال اينجاست که آيا اقتصاد کشور داراي چنين کششي است؟بدون ترديد اين کشش و توانايي در شرايط کنوني وجود ندارد. واقعيت اين است که شرايط کشور اجازه نمي‌دهد مجلس از ابزارهاي نظارتي خود استفاده کند. هيچ عقل سليمي اجازه نمي‌دهد مجلس در ماه‌هاي پاياني دولت در حالي که چالش‌هاي کشور زياد است دست و بازوهاي دولت را قطع کند.حتي اگر برخي مديران دولت ناکارآمد هستند و توانايي حل مشکلات را ندارند اما در چهار يا پنج ماه پاياني دولت بهتر است همين افراد حضور داشته باشند تا اينکه دست و بازوهاي دولت را قطع کنيم.مسأله مهم اين است که ماه‌هاي آينده بايد توسط دولتي که مردم انتخاب کرده‌اند اداره شود. اين دولت توسط مردم انتخاب شده و انتصابي نيست. به همين دليل دولت کنوني بايد با همه نقاط قوت و ضعفي که دارد به کار خود پايان بدهد.بنده اميدوارم دولت بعدي يک دولت قوي‌تر باشد و بتواند انتظارات مردم را بهتر برآورده کند.
نوسانات قيمت ارز به شکلي است که اين احتمال وجود دارد نرخ ارز که اين روزها در کانال 30 هزار تومان خريد و فروش مي‌شود در آينده افزايش پيدا کند. برنامه مجلس براي کنترل نرخ ارز چيست؟
نرخ ارز در بازار ارز مشخص مي‌شود و بازار ارز نيز داراي مولفه‌هاي واقعي است. در شرايط کنوني عرضه ارز ناشي از صادرات غيرنفتي است. اين در حالي است که براي انواع و اقسام کالاهاي وارداتي بايد ارز اختصاص داده شود. هنگامي که بازار ارز دچار تنگناهاي عرضه است دچار مشکل خواهد شد.اين وضعيت هنگامي که يک فضاي رواني نيز روي بازار قرار مي‌گيرد تشديد مي‌شود.اين فضاي رواني هم ناشي از انتظار افزايش قيمت ارز است که عرضه‌کنندگان کمتر عرضه مي‌کنند و هم براساس افزايش ميزان تقاضا صورت مي‌گيرد. در نتيجه برآيند هر دو عامل روي قيمت ارز تأثيرگذار است. در دهه‌هاي گذشته بانک مرکزي با پول درآمد نفت يک تنظيم‌کننده جدي در بازار بوده است. اين در حالي است که بيش از 70 درصد ارز کشور نيز توسط بانک مرکزي عرضه مي‌شده است.امروز اما وضعيت متفاوت شده و ديگر بانک مرکزي ارزي در اختيار ندارد که در بازار عرضه کند.به همين دليل ما نيازمند مناسبات جديدي در اقتصاد کشور هستيم. اگر قرار است اقدام موثري در شرايط موجود صورت بگيرد استحکام و پايداري صادرات کشور خواهد بود. هر چه ارزآوري بيشتري وجود داشته باشد به همان نسبت عرضه ارز نيز در بازار بيشتر خواهد شد.
بخش‌هاي مهمي از اقتصاد کشور در اختيار دولت نيست و در اختيار نهادهايي است که نسبت به عملکرد خود پاسخگو نيستند. مجلس يازدهم چه برنامه‌اي براي پاسخگو کردن اين نهادها دارد؟
رصد ما نشان مي‌دهد بخش‌هايي از اقتصاد کشور که دولتي نيستند وظايف خود را تا حدودي انجام مي‌دهند. اين نهادها در حوزه‌هايي مانند محروميت‌زدايي و در حوزه‌هاي اجتماعي عملکرد قابل‌قبولي داشته‌اند.از سوي ديگر بخش‌هايي از اقتصاد که در اختيار اين نهادها و بنيادها قرار دارد رقم قابل‌توجهي از اقتصاد کشور را در‌بر نمي‌گيرد. مشکل اينجاست که زيرساخت‌هاي اقتصاد کشور فراهم نيست. بدون‌ترديد اگر زيرساخت‌هاي اقتصاد کشور قوي بود و اگر همين بنيادها و نهادها در مسير اين زيرساخت‌ها قرار مي‌گرفتند مي‌توانستند قدم‌هاي موثري در جهت کاهش مشکلات اقتصادي کشور بردارند.
مجلس يازدهم براي بهبود اين زيرساخت‌هاي اقتصادي چه اقداماتي انجام داده است؟
زيرساخت‌ها و نهادهاي تعين‌کننده در اقتصاد مهم‌ترين جهت‌دهنده‌هاي اقتصادي کشور هستند.بايد اين نهادها و زيرساخت‌ها اصلاح شوند. به همين دليل نيز اولويت‌هاي ما در مجلس همين مسائل است. بدون‌ترديد اگر قرار است مجلس يازدهم اقدام موثري در زمينه حل مشکلات اقتصادي انجام بدهد بايد در اين حوزه‌ها انجام بدهد.اين در حالي است که مشکلات روزمره اقتصادي که امروز وجود دارد در گذشته نيز وجود داشته و در آينده نيز وجود خواهد داشت. به همين دليل اگر قرار است از اين وضعيت خلاصي پيدا کنيم بايد زيرساخت‌هاي اقتصادي کشور را اصلاح کنيم.امروز دلال‌بازي در اقتصاد کشور وجود دارد که براي ريشه‌کن کردن اين دلال‌بازي‌ها بايد زيرساخت‌هاي مديريتي اقتصاد تغيير کند.
نتيجه انتخابات آمريکا به چه ميزان در چشم‌انداز آينده اقتصاد ايران تعيين‌کننده خواهد بود؟
مجلس يازدهم به هيچ عنوان به اين نکته اعتقاد ندارد که مشکلات اقتصادي کشور با برداشته شدن تحريم‌ها و تغيير دولت در ايالات متحده آمريکا حل خواهد شد.ما بايد مسير خود را تغيير بدهيم. کساني که اين مسائل را مطرح مي‌کنند در حال آدرس غلط دادن به مردم هستند. متأسفانه اين آدرس غلط توسط رئيس‌جمهور نيز داده شد و براي مدتي نيز اقتصاد کشور درگير اين مسأله شد.شايد اگر دولت تازه نفس يازدهم به جاي انتخاب چنين استراتژي‌اي به قوي کردن زيرساخت‌هاي اقتصادي کشور مي‌پرداخت امروز با چالش‌هاي متعدد اقتصادي مواجه نبوديم.امروز وضعيت اقتصادي کشور از وضعيت سال‌هاي هزار وسيصد و نود و نود و يک بدتر است.دليل اصلي اين وضعيت اين است که خود را با مسائلي سرگرم مسائلي کرده‌ايم که در اقتصاد کشور بي‌اثر بوده‌اند. اقتصاد کشور بايد از درون اصلاح شود.تنها در چنين شرايطي است که تحريم‌ها بي‌اثر مي‌شود. سخن بنده به اين معنا نيست که تحريم‌ها اثر ندارد؛ بلکه معتقدم تحريم‌ها اثر مخربي دارند.با اين وجود تحريم‌ها مانند توفاني است که کشتي‌اي را که با انواع و اقسام مشکلات دست و پنجه نرم مي‌کند، متلاطم مي‌کند.به همين دليل به جاي اينکه مانع توفان شويم بايد درون کشتي را اصلاح کنيم. درياي توفاني همواره توفاني است و در آينده نيز توفاني خواهد بود. اين دريا روزي به دليل تحريم و روز ديگر به دليل رقابت‌هاي شديد بين‌المللي توفاني خواهد شد.کشوري که به دنبال تعالي و اوج است بايد همواره يک درياي متلاطم را پيش‌روي خود فرض کند و در چنين شرايطي عزم خود را براي رسيدن به قله‌ها جزم کند.آيا اگر تحريم‌ها نيز برداشته شود با اين اقتصاد مي‌توانيم وارد رقابت با اقتصادهاي بزرگ جهان بشويم؟کشورهايي موفق شده‌اند از نظر اقتصادي پيشرفت کنند که افق‌هاي روشني براي خود طراحي کرده و خود را براي مواجهه با هر مشکلي آماده کرده‌اند. شايستگي اقتصاد ايران اين نيست که ساليانه 40 يا 50 ميليارد دلار صادرات غيرنفتي داشته باشد؛ بلکه توانايي اقتصادي ايران اين است که سالانه 400 يا 500 ميليون دلار صادرات غيرنفتي داشته باشد.اين موضوع هيچ ارتباطي به تحريم‌ها ندارد. تنها اگر تحريم‌ها وجود نداشته باشد کار ساده‌تر خواهد بود.بنده معتقدم چه يک رئيس‌جمهور جمهوري‌خواه و چه يک رئيس‌جمهور دموکرات در آمريکا روي کار بيايد تغيير در روند تحريمي ايران ايجاد نخواهد شد.
در شرايطي که ترامپ دوباره به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب شود و تحريم‌هاي سنگين‌تري عليه ايران اعمال کند آيا وضعيت اقتصادي مردم از وضعيت کنوني بدتر خواهد شد؟ مجلس در چه شرايطي به سمت مذاکره حرکت خواهد کرد؟
در مجلس يازدهم مفهومي به عنوان مذاکره تعريف شده نيست. تهديدهاي ترامپ جنبه رسانه‌اي و تبليغاتي دارد. از سوي ديگر تحريم‌هاي ثانويه آمريکا نوعي تحريم بين‌المللي است. به همين دليل اگر ما به فضاي تحريم‌هاي جهاني نيز برگرديم وضعيت از اينکه امروز وجود دارد، بدتر نخواهد شد.سخنان ترامپ بيشتر ژست رسانه‌اي است و تحريم‌ها اثري بيشتر از وضعيت امروز ندارد. بنده معتقدم مذاکره سم مهلکي است که تنها سبب نابودي خودمان خواهد شد. در ابتداي دولت آقاي روحاني نيز ما مذاکره کرديم. با اين وجود اين مذاکره وضعيت را بدتر کرد. دولت آقاي روحاني در انتخاب استراتژي مناسب در اين زمينه اشتباه عمل کرد.اقتصاد ايران با وجود همين تحريم پتانسيل اين را دارد که ظرفيت ارزآوري خود را دو يا سه برابر کند.به همين دليل تنها راه‌حل مشکلات کنوني کشور تکيه بر اقتصاد درون‌زا و تقويت توليد ملي است.
سایر اخبار این روزنامه
سقوط ارز، سكه و خودرو
چرا مجلس در حل مشكلات سهيم نيست؟
تداوم روند صلح ابراهیم حتی با پیروزی بایدن!
تعویق انتخاب ۱۴۰۰ را بررسی کنید
بازداشت دختر دوچرخه‌سوار بدون حجاب!
سال سیاه سپید‌پوشان سلامت
مجلس دنبال برخورد و استيضاح نيست
پایان داستان استیضاح‌نشدنی
سیاست‌های یک بام و دو‌هوا، داد وزیر را درآورد!
بازارهاي اقتصادي؛ از اصلاح به سمت تعادل
اصلاح‌طلبان با برنامه‌ریزی وارد انتخابات شوند
منتقدان چه اهدافی از حمله به رئیس‌جمهور دارند؟
صندوق ذخیره فرهنگیان در مدار شفافیت؟
درد بیماران دیابتی از کمیاب شدن انسولین
