در دوغارون چه خبر است؟

در چند ماه گذشته یکی از مطالبات اقتصادی روزنامه خراسان در استان مشکلات پایانه مرزی دوغارون بوده و پس از انتصاب استاندار جدید خراسان رضوی نیز در مطلبی  به ضرورت سامان‌دهی این پایانه مرزی که از اولویت‌های اقتصادی استان اعلام شد  پرداختیم.  معتمدیان استاندار خراسان رضوی نیز دوغارون را به عنوان اولین سفر شهرستانی خود انتخاب و دستوراتی را برای رفع مشکلات این منطقه صادر کرد.  پس از دستور استاندار خراسان رضوی در بازدید از پایانه مرزی دوغارون، معاون استاندار از  افزایش ساعت کاری گمرک و کاهش ماندگاری کامیون های حامل بار در این پایانه مرزی خبر داد،  اما  رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان با انتقاد از حضور نداشتن بخش خصوصی در سفر استاندار می گوید: هنوز تغییری در وضعیت این گمرک پرتردد ایجاد نشده و مشکلات هرروز بیشتر از گذشته می شود ، زمان ماندگاری در پارکینگ قبلا 12 تا 15 روز بود که حالا این مدت به یک ماه هم رسیده است و به زودی تجار افغانستانی دوباره به سمت مرزهای پاکستان برمی گردند .    به گزارش خراسان رضوی یک هفته از اولین سفر شهرستانی استاندار جدید خراسان رضوی به پایانه مرزی دوغارون می‌گذرد که پس از این سفر، مهم ترین خبر اعلام شده افزایش ساعت کاری عوامل گمرک تا ساعت 22 بود . استانداری بخش خصوصی را قابل ندانست؟ احمد زمانیان یزدی، رئیس انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان در این باره می‌گوید: متاسفانه استانداری ما را قابل ندانسته و از ما به عنوان بخش خصوصی که همواره با تمام وجود مشکلات این مرز را احساس کردیم ، در این سفر دعوت نکردند تا ما نیز بتوانیم دور از گزارش های دولتی اطلاعات دقیق و راهکارهای عملیاتی خودمان را بیان کنیم و وقتی متوجه این سفر شدیم که در جراید به صورت رسمی اعلام شده بود. وی می افزاید: بعد از گذشت یک هفته از حضور آقای استاندار تا کنون تغییر در ساعت کاری گمرک تاثیری بر روند اجرایی کار نگذاشته است، چون دستگاه های حاضر از هماهنگی لازم برخوردار نیستند ، مثلا در یک مورد وقتی کارگران بعد از ساعت 17 و 18 دیگر حضور ندارند طبیعی است که حضور مامور گمرک بی فایده است، گمرک یک زنجیره است که هر کدام از اجزای این زنجیره مشکل داشته باشد کار کل مجموعه قفل می شود. سیستم نوبت دهی از ارائه آمارهای گوناگون جلوگیری می‌کند زمانیان یزدی همچنین اظهار می کند: سیستم نوبت دهی که بارها گفته شده و نبودش فسادی مانند نوبت فروشی را به وجود آورده است هنوز راه اندازی نشده است. راهکار ما برای این معضل نصب سیستم نوبت دهی مکانیزه بود که در انجمن صنفی اعلام کردیم حاضریم با هزینه شخصی این سیستم را پیاده سازی کنیم اما فرماندار تایباد با حضور ما مخالفت کرد و تاکنون این مشکل نیز حل نشده است. وی تصریح می کند: اگر این سیستم از سوی ما نصب می شد هر روز می توانستیم آمار دقیق و در لحظه را اعلام کنیم و آن وقت هریک از قسمت های مختلف مرز نمی توانست یک آمار متفاوت را اعلام کند و نظارت ها روی ورود و خروج بیشتر می شد. 3 ورودی برای یک خروجی  وی همچنین با تاکید بر این که همه گمرکات کشور یک در دارند اما فقط در دوغارون است که از سه مبدا خروجی انجام می شود می گوید: مشکلاتی که ما اعلام می کنیم مربوط به داخل کشور است و همگی قبول داریم که یک بخش از مشکلات نیز مربوط به افغانستان است و خارج از اراده ماست مثلا یک در برای ورود و خروج در گمرک اسلام قلعه وجود دارد و تنها یک باسکول دارد اما ما از سه در ورود و خروج را انجام می دهیم ، یک قسمت گمرک دوغارون، یک بخش بازارچه مرزی و قسمتی دیگر هم مربوط به منطقه ویژه اقتصادی است و همین موضوع باعث شده ورودی نامتناسب با خروجی داشته باشیم. رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی همچنین با اشاره به عوارض متقابل گمرکی خاطرنشان می کند: سیاست های دوگانه در مرز دوغارون به دلیل ناهماهنگی منطقه ویژه با گمرک نیز یکی از مشکلات قدیمی این پایانه مرزی است و یکی از مصادیق آن دریافت عوارض متقابل گمرکی به میزان 120 یورو در گمرک است که در منطقه ویژه اقتصادی دریافت نمی شود و همین موضوع باعث شده ناوگان افغانستانی رغبت بیشتری به تردد از منطقه ویژه داشته باشد و در نتیجه گمرک با کمبود ناوگان حمل و نقل مواجه می شود، از طرفی منطقه ویژه نیز سرتاسر از خودروهای ترخیص نشده  پر شده است و نمی تواند حجم موجود تردد را کنترل کند و همین موضوع هم باعث شده صف کامیون ها و توقف شان از 10 روز به 30 روز برسد . وی تصریح می کند: همین حالا با افزایش زمان سیر و افزایش کرایه های حمل بار تا 200 درصد و دموراژ و توقف کامیون ها در پایانه مرزی تجار افغانستانی رغبت خود به رفت و آمد از دوغارون را از دست داده اند و به زودی با شرایط موجود به سمت پاکستان برمی گردند و اگر چاره ای نکنیم این موقعیت که در چند ماه کرونایی اتفاق افتاده از دست می رود. واقعا ما خسته شدیم از گفتن این مشکلات تکراری اما نمی دانیم چه دست هایی در پشت پرده دوغارون وجود دارد که نمی گذارد این مشکلات رفع شود. تردد روزانه  330 کامیون در منطقه ویژه دوغارون اما علی رسولیان، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی که در همان سفر استاندار را همراهی می‌کرد دراین باره اظهار می کند: روز گذشته 330 کامیون از منطقه ویژه اقتصادی دوغارون ترخیص شده و نمی دانم چطور می گویند که تغییری ایجاد نشده و افزایش ساعت کاری تاثیری نداشته است .  وی می افزاید: افزایش ساعت کاری نیاز به رعایت الزامات و هماهنگی های مختلف دارد و زمان بر است اما مسئولان این پایانه مرزی تمام تلاش شان را انجام داده اند و مثلا در یک مورد برای رفع مشکل روشنایی در شب، در طول یک روز دکل های بزرگ پروژکتور در محوطه نصب شده، تمام دستگاه ها نیز به صورت هماهنگ در محل کار حاضر شدند اما ممکن است قطعی سیستم یا برخی مشکلات در اوایل کار کندی را در انجام این فرایند ایجاد کند که به مرور رفع می شود و من هم گزارش جدیدی را از وضعیت جدید خواهم گرفت و اطلاع می دهم . اجازه استفاده از سیستم نوبت دهی را ندادند  محمد رستمی مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در پاسخ به این سوال که چرا سیستم نوبت دهی مکانیزه که قرار بود چند ماه قبل به اجرا گذاشته شود هنوز اجرا نشده توضیح می دهد: این سیستم به صورت سراسری و آنلاین آماده بهره برداری بود و به صورت آزمایشی نیز مورد استفاده قرار گرفت اما مدیرکل گمرک با ذکر ایرادهایی با استفاده آن مخالفت کرد و به همین منظور تغییراتی در سیستم ایجاد شد که در چند روز آینده این سیستم نهایی می شود. وی می افزاید: مزیت این سیستم این است که افراد می توانند از هرجای کشور که باشند نوبت خود را برای روزی که به منطقه می رسند رزرو کنند اما آقایان اعلام می کنند کامیون ها باید ابتدا در گمرک حضور داشته باشند بعد نوبت را ثبت کنند  و به نظر ما این کار نمی تواند از حجم دپوی کامیون ها جلوگیری کند . رستمی تاکید می کند: عوارض متقابل مرزی طبق قانون به خودروهایی تعلق گرفته که در کشور پیمایش انجام می دهند و طبق استعلام ما از همه مراجع مرتبط داخل منطقه ویژه نقطه صفر مرزی از این عوارض معاف است اما اگر خودرویی  از در این منطقه خارج شود قطعا از آن عوارض را دریافت خواهیم کرد و این موضوع برای حمایت از تجار و کاهش هزینه های حمل و نقل و حمایت از صادرات کالای ایرانی انجام شده است . وی همچنین می افزاید: ما با افزایش ساعت کاری گمرک به همه عوامل اضافه کار پرداخت کردیم و در نتیجه همه تا ساعت 22 در محل حضور دارند اما گاهی طرف مقابل یعنی افغانستان نمی تواند خود را همراه کند و محل زندگی برخی از کارمندان آن ها 120 کیلومتر آن طرف تر از مرز است و به همین دلیل نمی توانند تا دیر وقت کار کنند که در حال رایزنی برای رفع این مشکلات هستیم . رئیس هیئت مدیره منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در باره بسته شدن در منطقه اقتصادی می گوید: طبق نظر دبیرخانه شورای هماهنگی مناطق آزاد کشور مناطق آزاد می توانند در ورود و خروج مجزا داشته باشند . افزایش 30 درصدی تردد در پایانه مرزی دوغارون  از سوی دیگر کریم نوایی نظامی مدیر پایانه مرزی دوغارون با اشاره به افزایش ساعت کاری در این پایانه می گوید:  در پی توافق با طرف افغانستانی و به منظور کاهش ترافیک تریلی های ترانزیت ساعت کار پایانه مرزی از 7 تا 22 افزایش یافت.  وی می افزاید: قبل از این ساعت کاری از 6 صبح تا 17 بوده است و مادامی که پارکینگ های طرف افغانستانی گنجایش پارک خودرو و تخلیه را داشته باشند این افزایش ساعت کاری ادامه دارد. نوایی نظامی همچنین در گفت و گو با ایرنا تاکید می کند: این افزایش ساعت کاری هم اکنون در حال اجراست و در حالی که طی هفته‌های گذشته میزان خروج ناوگان تجاری از این پایانه حدود ۴۵۰ دستگاه در روز بود، اکنون این تعداد به حدود ۶۰۰ دستگاه رسیده است که ظرفیت تردد کامیون در این مرز ۳۰ درصد افزایش یافته است. با این حال آمار خروجی 600دستگاه کامیون از پایانه مرزی دوغارون در حالی توسط مدیر پایانه مرزی اعلام می شود که معاون استاندار به آمار خروج 330 دستگاه از منطقه ویژه اقتصادی دوغارون اشاره می کند . در مجموع به نظر می رسد مشکلات چندین ساله دوغارون چند شبه حل نخواهد شد و اصلاح اساسی مشکلات در گرو نظرخواهی از فعالان این حوزه و نظارت جدی تر و دقیق تر مسئولان باشد.