روزنامه مردم سالاری
1399/09/30
آخرین شب یلدای قرن
گروه اجتماعی – محمدحسین روانبخش: «یلدا» یادگار نیاکان ایرانی ماست، آنهایی که بلندترین شب سال را شب میلاد «خورشید» می‌دانستند. این شب که به بامداد برسد، «روز» مثل نوزادی تازه بزرگ و بزرگتر میشود. ایرانی‌ها در روز و شب، در گردش افلاک و در آسمان و زمین، جلوه‌هایی از زندگی و نقش‌هایی همانند حیات آدمی را می‌دیدند که پاسداشت آنها به زندگی شان رنگ و بویی ویژه می‌بخشید و ذهن شان را سرشار از خلاقیت و خیال‌های روشن می‌کرد.این نگاه انسانی و عاشقانه به زندگی و طبیعت، وقتی با مراسمی مثل «شب چله» همراه می‌شد، عینی تر و واقعی تر می‌شد. خورشید عضو بزرگی از خانواده می‌شد که برایش جشن تولد می‌گرفتند و شب به دنیا آمدنش را با دور هم جمع شدن، آجیل و میوه خوردن و قصه گفتن با خوشی و شادی می‌گذراندند. قرنها است که این مراسم در شب آخر پاییز، خانواده‌های ایرانی را به کنار هم بودن و خوشی می‌خواند اما از بد حادثه، آخرین شب یلدای قرن ما، قرن چهاردهم هجری شمسی با وضعیتی همراه شده که در آن باید از «دورهم بودن» پرهیز کرد. علاوه بر این مشکلات اقتصادی و معیشتی که متاسفانه در دو سال گذشته شدت گرفته، چنان مردم را گرفتار کرده که دلخوشی چندانی برای برگزاری شب یلدا برای بسیاری از خانواده‌ها نگذاشته است.
با این حال، باید برای هم امید و انگیزه شادی فراهم کنیم تا بتوانیم از زیر بار این وضعیت ارج شویم. «آخرین شب یلدای قرن» با توجه به این وضعیت تبدیل به خاص ترین شب یلدای عمر بسیاری از ما شده است؛ اما می‌توان آن را خاص تر هم کرد و از آن خاطره ای شیرین ساخت که شیرینی اش تا سالها در کام‌ها بماند:
1- «هر سال می‌گفتیم در شب یلدا گوشی‌ها را خاموش کنیم و به همدیگر سر بزنیم، اما امسال می‌گوییم به هم سر نزنیم و یلدا را مجازی برگزار کنیم؛ چه روزگار عجیبی»! این خلاصه وضعیتی است که امسال با آن روبرو هستیم. گسترش تکنولوژی و بخصوص تلفن همراه در طول سالهای اخیر وضعیتی خاص را برای انسانها به وجود آورده است و دیگر خبری از دورهمی‌های باصفا و سنتی نیست. آدم‌ها ظاهرا در جمعی هستند و باطنا در جایی دیگر، در دنیای مجازی سیر می‌کنند. برای همین هم مناسبت‌هایی مثل یلدا فرصتی بود برای تذکر دادن به همدیگر که سرها را از فضای مجازی بیرون بیاوریم. در آخرین شب یلدای قرن نمی‌توان چنین توصیه ای داشت و همه تلاش‌ها بر این است که اتفاقا یلدا هم مجازی شود. در طول روزهای گذشته، کلیپ‌های موسیقی و سرگرمی بسیاری در فضای مجازی برای پر کردن این شب تولید و منتشر شده یا وعده انتشار آن داده شده است که می‌توان از آنها برای پر کردن شب‌های بسیاری استفاده کرد و لذت برد. در این بین صدا و سیما هم می‌خواهد که نقشی داشته باشد اما معلوم است که تولیدات تکراری و کم محتوا و فاقد جذابیت آن اصلا نمی‌تواند با هزار و یک فکر و ایده نابی که بیرون از «مدار» این سازمان تهی از خلاقیت وجود دارد، رقابت کند. مطمئنا در بین تولیدات مجازی، آهنگ‌ها و کلیپ‌هایی هستند که می‌توانند ما را از شوق سرشار کنند و خاطره ساز شوند؛ آنها را جدی بگیریم و بخصوص در شب یلدا از آنها استفاده کنیم.
2- اتفاق بر این بود که در آستانه یلدا، خوشبختانه بعد از چند ماه، روز یا روزهایی برسد که آمار رسمی فوت شدگان روزانه کشور به علت کرونا به کمتر از 200 نفر برسد. این آمار در روزهای اوج خود به نزدیک 500 نفر هم رسیده بود.
امیدی که در این شب یلدا شکل گرفته، این است که با توجه به رعایت محدودیت‌ها توسط مردم و همین طور اخبار خوبی که از تولید و گسترش واکسن کرونا می‌رسد، روزهای خوب خیلی زود فرا برسد. به این ترتیب می‌توان در این شب به یاد ماندنی در جمع محدود خانواده یا در جمع وسیع گروه‌های مجازی از برنامه‌هایمان برای روزهای «بعد از کرونا» بگوییم. سنت قصه گویی یلدا را این بار به قصه‌های «فردا» اختصاص دهیم. این موضوع می‌تواند جذابیتی ویژه را برای گفتگوهای مجازی در شب یلدا و در گروه‌های مختلف فراهم سازد.
3- یکی دیگر از سنت‌های زیبای شب یلدا، فال گرفتن با دیوان حافظ است. دیوان حافظ، به قول یکی از حافظ پژوهان معاصر، حافظه ما ایرانی‌هاست و پر است از شعرهایی که امید و شادی در آن موج می‌زند. می‌توان در گروه‌های مجازی به نوبت برای افراد «فال حافظ» گرفت و البته شعرها را با تفسیرهایی امیدبخش و طنز همراه کرد و شبی خوش را برای همه رقم زد. در میان ما هنوز بسیاری با شعرهای حافظ مانوس هستند و روحیه شوخ طبعی دارند و می‌توانند چنین کنند. به امید اینکه همین تفسیرها، انرژی مثبت را چنان بین مان افزایش دهد که حالمان خوب و خوبتر شود. به قول حافظ «ای دل غم دیده حالت به شود، دل بد مکن / وین سر شوریده باز آید به سامان، غم مخور».
سایر اخبار این روزنامه
امروز؛ آخرین مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون ارشد
جشن‌های ایرانی را زنده کنیم
پرسپولیس جام را به اولسان هدیه داد
رشد نقدینگی و انتظارات تورمی عامل افزایش قیمت مسکن
روزهای خطرناک واشنگتن
آمریکا باید از منطقه برود
ایران هنر مینیاتور را با کشورهایی بی‌ربط به این هنر در یونسکو ثبت کرد!
پرسپولیس جام را به اولسان هدیه داد
آخرین شب یلدای قرن
گسترش روابط تجاری کشورها با ایران
با انتخابات الکترونیکی مخالفتی نداریم
«به هم پریدن‌ها» به موقعیت اسلامی‌جامعه لطمه می‌زند
