روزنامه ایران
1399/10/03
ضمانت نامه‌ای برای تأمین امنیت روانی اصحاب فرهنگ
گروه فرهنگی: چندی پیش سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه مراسم هفته پژوهش از موافقت دولت با برقراری بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه خبر داد و اعلام کرد که با تصویب آیین‌نامه مربوطه در هیأت وزیران از این پس بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه که از جمله تکالیف قانون برنامه ششم توسعه کشور است اجرایی میشود. این خبر خوش امیدی برای هنرمندان بود تا سختی‌های بیکاری و عدم امنیت که طی این سالیان داشته‌‌اند فراموش شود.
چشم‌انداز روشن و حاشیه امنیت برای اهالی سینما
محمدعلی نجفی، رئیس هیأت مدیره خانه سینما از تلاش‌ها برای به نتیجه رسیدن جلسات هماهنگی با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد: «همین الان (ظهر روز سه‌شنبه) باز هم در جلسه‌ای با محمد شریعتمداری راجع به این ماجرا گفت‌وگو کردیم و به نتایج خوبی رسیدیم. در اولین فرصت راجع به جزئیات و قول و قرارهایی که گذاشتیم صحبت خواهیم کرد.»
او رایزنی‌های انجام شده در ماه‌های اخیر را مثبت ارزیابی کرده و اظهار امیدواری می‌کند تا پایان سال موضوع بیمه بیکاری اهالی سینما به نتیجه مطلوب برسد. محمدعلی نجفی، فیلمساز سینمای ایران، بیمه بیکاری را تضمین کننده امنیت روانی و اقتصادی برای اهالی سینما دانسته و اعلام کرد: «اهالی سینما شغل‌های موقتی دارند. کارهایشان مقطعی است. بیمه بیکاری برای آنها بسیار اهمیت دارد. امنیت روانی ایجاد می‌کند.»
رئیس هیأت مدیره خانه سینما در توضیحات تکمیلی افزود: «بیمه بیکاری و بازنشستگی امید و چشم‌انداز روشنی است برای جوان‌های شاغل در سینما که به آینده شغلی‌شان امیدوار باشند و برای مسن‌ترها هم پشتوانه و حاشیه امنیت ایجاد می‌کند.»
در انتظار ابلاغ بخشنامه و جزئیات طرح
اهالی تئاتر مدت‌هاست برای ثبت مشاغل هنری در وزارت کار در تلاش هستند حال صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوید پایان سختی‌ها را می‌دهد. ایرج راد رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر در گفت‌وگو با «ایران»، ضمن ابراز خوشحالی از عملیاتی شدن این طرح که مدت‌هاست در پروسه‌های مختلف دچار وقفه شده، ابراز نظر درباره این مسأله را به زمانی که جزئیات طرح ابلاغ شود موکول کرد و گفت: «همان‌طور که آقای وزیر گفته‌اند این مسأله جدیدی نیست و در حقیقت موضوع از حدود دو سال پیش با حضور صنوف مختلف از جمله خانه تئاتر، خانه موسیقی، خانه سینما و انجمن‌های تجسمی کلید خورد. موضوع مربوط به برنامه پنج ساله ششم توسعه بود که در برنامه‌های گذشته حرفش به میان می‌آمد اما متأسفانه عملیاتی نشد و در نهایت در برنامه پنج ساله آن را مطرح کردیم و بالاخره طی جلسات مختلفی برگزار شد و در نهایت این سند همکاری که امنیت شغلی و ساماندهی انجمن‌های سراسری فرهنگ، هنر و رسانه را شامل می‌شد بین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر کار به امضا رسید و در هیأت دولت هم تصویب شد.»
رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر درباره چگونگی عملیاتی شدن این مصوبه «کمیسیون بندچهارم مسئول این موضوع شد که به انجمن‌هایی که از قبل در خانه‌هایی مثل خانه سینما، تئاتر و تجسمی و... بودند فرصتی سه ماهه داده شد تا بتوانند تقاضای خود برای تغییر وضعیت را به این کمیسیون ارائه دهند و به انجمن‌های غیرمتشکل هم یک فرصت شش ماهه داده شد تا تقاضای خود را ارائه دهند تا از این طریق به ماده 131 قانون کارگر و کارفرمایی وزارت کار.» اشاره دارد. او صحبت‌های وزیر را امیدوار کننده دانست و گفت: «البته باید منتظر بمانیم و ببینیم آنچه که درباره بیمه بیکاری گفته شده صرفاً مربوط به دوران کروناست یا خیر. به همین دلیل باید منتظر ماند تا بخشنامه منتشر شود تا ببینیم آنچه عنوان شده در ارتباط با بحث انجمن‌های صنفی سراسری است یا چیزی است متفاوت برای دوران فعلی»
اتفاقی خوب برای روزنامه‌نگاران
اهالی رسانه هم جزو صنوفی هستند که شامل بیمه بیکاری خواهند شد. پیش از این همیشه بر سر مسائلی مانند تعریف خبرنگار و روزنامه‌نگار، بیمه آنها و البته حمایت از روزنامه‌نگاران در شرایطی مانند بیکاری اختلاف نظرهایی وجود داشت اما به نظر می‌رسد با موافقت وزیر ارشاد با برقرای بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه حداقل بخشی از این مسائل حل شود و مهم‌تر از همه مشکلات اهالی رسانه در شرایط سخت بیکاری کمتر شود.
شهریار شمس به عنوان دبیر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران از اعلام این خبر و برقراری بیمه بیکاری اهالی رسانه استقبال می‌کند. اتفاقی که نتیجه جلسه‌های مختلف و پیگری صنوف مختلف بوده است. شمس گفت: «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران بیشتر از 2 سال برای تدوین آیین نامه بیمه بیکاری پیگیری کرد و با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جلسات متعددی با حضور نمایندگان صنف‌های مختلف درگیر مانند سینماگران، اهالی تئاتر، هنرهای تجسمی و انجمن روزنامه‌نگاران برگزار می‌شد و در نهایت این آیین‌نامه براساس طرح برنامه ششم تدوین شد. در زمان تدوین این آیین‌نامه نظرات نمایندگان اصناف مختلف در آن کمیته بررسی شد که به تدوین آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت ارشاد به دولت ارسال شد، منجر شد.» به گفته او برقراری بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه کار بزرگی بود که با پیگیری‌ها و همکاری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی اصغر سیدآبادی مشاور وزیر فرهنگ و بخش حقوقی این وزارتخانه با نمایندگان ضنوف مختلف به ثمر رسیده است. جزییات آیین نامه این بیمه بیکاری منتشر نشده اما شمس درباره مسائلی که انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در جلسه‌ها بر آنها تأکید داشت: «قانون برنامه ششم بسیار مبهم بود و مشخص نبود که بیمه بیکاری توسط کدام صندوق باید پرداخت شود. چون سازمان تأمین اجتماعی متعلق به کارگران است و تشکیل صندوق جدید هم نیاز به بودجه دارد. به همین دلیل تلاش کردیم تا آیین‌نامه‌ای تدوین کنیم که صنوف مختلف بتوانند بخشی از مشکلات‌شان را حل کنند.»
اهالی فرهنگ و هنر و رسانه براساس شکل و شیوه کارشان شامل قوانین مشخص کاری نمی‌شوند و همین مسأله بهره‌گیری آنها را از قوانین حمایتی مانند بیمه بیکاری دچار مشکل می‌کرد. براساس شکل و شیوه کار روزنامه‌نگاران و خبرنگاران بخشی از اهالی رسانه به صورت آزاد فعالیت می‌کنند و نه بیمه هستند و نه بیکاری آنها مشخص است و به همین دلیل وقتی با بیکاری مواجه می‌شوند نمی‌توانند از کمک‌های قانونی در این زمینه استفاده کنند. برای حل این مشکلات در آیین‌نامه جدید چه راهکاری در نظر گرفته شده است؟ شمس توضیح داد: «پیشنهادهای مختلفی درباره تعریف روزنامه‌نگار و اینکه انجمن‌ها، نهادهای مدنی و دولت چه نقشی در این زمینه داشته باشند داشتیم. گروهی از روزنامه‌نگاران در رسانه مشخص کار می‌کنند و بیمه دارند اما روزنامه‌نگار آزاد هم داریم. نتایج جلسه‌هایی که در این زمینه برگزار کردیم 6 ماه پیش به تشکیل کمیسیون فرهنگ و هنر و رسانه منجر شد و قرار است یک کانون عالی تشکیل شود و همه صنوف زیرمجموعه وزارت کار به عنوان کار تعریف شوند. براساس قوانینی که تا به حال داشتیم بسیاری از صنوف کار تعریف نشده بودند. به طور معمول انجمن صنفی باید مشخص کند چه کسی روزنامه‌نگار و خبرنگار است اما متأسفانه به دلیل اینکه فعالیت انجمن صنفی روزنامه‌نگاران که به عنوان یک صنف سراسری کار می‌کرد متوقف شد مشکل اساسی در این حوزه داشتیم.»
براساس آیین‌نامه کمیسیون فرهنگ و هنر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران می‌تواند به صورت سراسری فعالیت کند و به این شکل تعریف روزنامه‌نگار توسط صنف صورت می‌گیرد و اعضای صنف می‌توانند از امکانات در نظر گرفته شده استفاده کنند. به گفته شمس آنها تأکید داشتند انجمن صنفی به عنوان مسئول همه امور را به گردن بگیرد و روزنامه‌نگار و خبرنگار را تعریف کند و اگر اتفاقی از لحاظ صنفی بیفتد انجمن صنفی به عنوان حامی اصلی وارد شود تا همکاران بتوانند از مزایای مختلف بهره ببرند. سازمان تأمین اجتماعی قوانین مشخصی برای بیمه بیکاری و رقمی که در قالب این بیمه به فرد بیکار تعلق می‌گیرد دارد. در بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه این رقم به چه شکل تعیین میشود؟ شمس گفت: «ما تعریف کردیم که باید صندوقی تشکیل شود که این توانمندی را برای انجام حمایت‌های مشخص داشته باشد. این حمایت و رقم و عدد آن براساس بودجه‌ای که مصوب میشود و در اختیار صندوق قرار می‌گیرد تعریف میشود.»
بهرمندی جامعه موسیقی از خدمات بیمه بیکاری
اهالی موسیقی از بیمه بیکاری برخوردار شدند، شاید این اتفاق مهم تنها به یک خبرکوتاه خلاصه شود، اما بی شک این موضوع دغدغه بسیاری ازهنرمندان موسیقی بویژه موسیقی اقوام ایران بوده است. حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی در گفت‌وگو با «ایران» موافقت دولت با برقراری بیمه بیکاری اهالی فرهنگ، هنر و رسانه را اتفاق مهمی عنوان کرد و دراین باره گفت: «از مدت‌ها قبل پیگیر این موضوع بودیم اما به دلیل مشکلات و پیچیدگی‌های آن به لحاظ ساز و کار قانونی، حل این مسأله کمی زمانبر شد و در واقع شیوع ویروس کرونا و توقف و تعطیلی تمامی برنامه‌های حوزه‌های فرهنگ و هنر مزید برعلت شد تا این موضوع با سرعت عمل بیشتر و پیگیری جدی‌تر دنبال شود چرا که این بیماری آسیب جدی بر این بخش وارد کرده بود و ضرورت داشت این موضوع هرچه سریع‌تر به تصویب قانونی برسد که خوشبختانه به سرانجام رسید واز سوی وزیر محترم فرهنگ و هنر ارشاد اسلامی اعلام گردید و بزودی اجرا خواهد شد.»
او افزود: «تدوین و تصویب بیمه بیکاری اهالی فرهنگ و هنر و رسانه، باید در وزارت کار و بر اساس چارچوب قواعد و آیین‌نامه‌های این وزارتخانه تعریف شود که البته پیش‌تر تعامل بین این دو وزارتخانه و دو وزیر (کار و رفاه و ارشاد) به امضا رسیده بود بنابراین مرتفع شدن بیمه بیکاری این عزیزان خبر مسرت بخشی است به این دلیل که جامعه فرهنگ و هنر هم از این پس بتوانند از خدمات بیمه بیکاری بهره‌مند شود تا در زمان بیکاری دغدغه معیشت نداشته باشند و این نگرانی‌ها رفع شود.»
نوربخش اجرای این قانون را شامل همه هنرمندان اصلی و شاغل در عرصه موسیقی عنوان کرد و گفت: «طبیعتاً کسانی که هویت و کار هنری‌شان اثبات شده و از راه هنر زندگی می‌کند و معیشت‌شان با موسیقی پیوند خورده است مشمول این بیمه خواهند بود. البته در باره نحوه انجام و اجرای آن برنامه‌ای اعلام نشده است و لازمه آن این است که ساز و کار و آیین‌نامه برای آن تعریف شود.»
برای حمایت از ناشران اقدامات دیگری در دست است
بعد از مدت‌ها پیگیری قرار شده اهالی کتاب هم از جمله گروه‌هایی باشند که بیمه بیکاری به آنان تعلق پیدا می‌کند. البته در گفت‌وگویی که با رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران داشتیم گویا این طرح به نویسندگان و مترجمان تعلق پیدا می‌کند و ناشران و کتابفروشان را شامل نمی‌شود. هومان حسن پور در این رابطه به «ایران» گفت: «بعید می‌دانم این بیمه شامل ناشران و کتابفروشان هم بشود چراکه اصلاً ذات کار این طیف متفاوت از دیگر بخش‌های فرهنگ و هنر است. اطلاعات دقیقی درباره جزئیات این طرح ندارم؛ به گمانم این طرح بیشتر در میان فعالان حوزه کتاب شامل حال نویسندگان و مترجمان بشود. حالا شاید هم جامعیت بیشتری دارد و بخشی از اهالی نشر را هم شامل بشود؛ بهتر است مسئولان ارشاد اطلاعات دقیق‌تری در این رابطه منتشر کنند.»
به گفته رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، از آنجایی که این طرح، بیمه بیکاری است پس شامل افراد کارآفرینی نمی‌شود که در حیطه نشر و کتابفروشی کار می‌کنند؛ مگر بحث کارکنان آنها در میان باشد و اینکه در صورت بیکار شدن بتوانند از این بیمه بهره بگیرند. اگر در این طرح فکری هم برای اهالی نشر کرده‌اند باید جزئیات اعلام شود تا ببینیم در چه قالبی آن را تعریف کرده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد این طرح بیشتر درخصوص افرادی که به تولید محتوا اشتغال دارند اختصاص دارد؛ وگرنه ناشر یا کتابفروشی که ناچار به تعطیلی کار خود شود با بدهی‌ها و مشکلات متعددی روبه‌رو میشود که دیگر بیمه بیکاری چندان راهگشای مشکلاتش نخواهد بود.»
بااین‌حال آن‌طور که حسن‌پور اعلام کرده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از ناشران و کتابفروشان هم برنامه‌هایی در دست دارد که برخی از آنها چیزی نمانده به ثمر بنشینند؛ او ادامه داد: «در حال حاضر چند کار در دست انجام است؛ ازجمله اعطای وام کم‌بهره به اهالی نشر. تا جایی که مطلع هستم مراحل پایانی اعطای این وام طی میشود که اگر عملی شود تا حدی قادر به بهبود شرایط نشر خواهد بود؛ حداقل تا حدی که حیات نشرمان حفظ شود.»
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ضمن آنکه تأکید دارد شرایط فعلی اقتصادی و از سویی محدودیت‌های مضاعفی که کرونا سبب شده همه بخش‌های فرهنگ و هنر را گرفتار مشکلات متعددی کرده تصریح کرد: «با اینکه نمی‌توان منکر مشکلات متعددی شد که همه بخش‌ها را درگیر کرده اما حوزه نشر بیش از همه قسمت‌های فرهنگ آسیب‌دیده است. آن‌چنان‌که کافی است سری به آمار نشر کتاب طی سال جاری با دوره زمانی مشابه آن در سال گذشته بزنید تا متوجه این مسأله بشوید.»
حسن‌پور با اینکه معتقد است نمی‌توان تفاوتی میان هیچ یک از بخش‌های فرهنگ و هنر قائل شد و همه آنها در کنار یکدیگر اهمیت بسیاری دارند گفت: «در دیگر حوزه‌ها ما اغلب با فرد طرف هستیم؛ به عنوان مثال بازیگر یا خواننده. برای اینها می‌توان بحث بیمه بیکاری را به میان کشید. در حوزه‌هایی نظیر سینما سرمایه‌های کلان اغلب در حوزه دولتی تعریف شده، بنابراین اگر در فلان سالن سینمایی یا فرهنگی مدتی هیچ برنامه‌ای اجرا نشود از آنجایی که هزینه‌ها را باید دولت می‌پرداخته حالا هم امکان جبران آن به شکل دیگری فراهم است.»
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم
روایتی از دیدارهای رهبر انقلاب با طیف‌های مختلف فرهنگ و هنر در یک مستند
برای مدال المپیک پا پس نمی کشیم
مذاکره مجلس و دولت برسر بودجه
تحریم و FATF مانع خرید واکسن
رؤسای قوا برای نامزدی نیاز به استعفا ندارند
یا بمیریم یا مشهور شویم
آغاز فاز اول تست واکسن ایرانی کرونا
آتشی‌که دل«سرخون» را سوزاند
ضمانت نامه‌ای برای تأمین امنیت روانی اصحاب فرهنگ
آینده مثبت اقتصاد ایران با خروج از دو تکانه
طرح مجلس در مسیر تضییع حق مردم
