خروج معادن راکد کرمان از بلاتکلیفی



حمیرا حیدریان
خبرنگار


استان کرمان را بهشت معادن ایران می‌شناسند. وجود معادنی همچون مـــس در رفســـنجان، شـــهربابـک، ذغال‌سنگ در زرند، کوهبنان و راور سنگ‌آهن در سیرجان و زرند کرومیت در اسفندقه، فاریاب و صوغان و تیتانیوم در جنوب استان، فولاد گل گهر، مس سرچشمه و معادن شناسایی شده در شرق باعث تحول بزرگی در زمینه اشتغال استان کرمان و سهم قابل توجه آن در تولید ناخالص ملی شده است. اما در این میان وجود معادن کوچک‌تر که بواسطه آنها طی سال‌های گذشته مجوزهای زیادی برای اشخاص صادر شده است؛ نه تنها مسکوت مانده بلکه راکد بودنش این فرصت را از دیگران برای پیوستن به چرخه تولید و ایجاد اشتغال سلب کرده است. همین امر مسئولان را بر آن داشته تا سیاست جدیدی را برای بهره‌برداری و فعال‌سازی این معادن اتخاذ کنند تا شاید ظرفیت‌های بالقوه این بهشت بیشتر نمایان شود.
استاندار کرمان در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: استان کرمان به‌لحاظ دارا بودن معادن بسیار مطرح است. مجموعه‌های بزرگی همچون فولاد گل گهر، مس سرچشمه و سایر معادن که نقش عمده‌ای در تأمین ذخایر معدنی کشور دارند.
علی زینی‌وند افزود: مشکلی که وجود دارد و تنها مختص این استان نیست این است که در استان کرمان بسیاری از محدوده‌های معدنی آن توسط اشخاص یا حتی ایمیدرو به اسم فرد یا شرکتی به ثبت رسیده اما در حال حاضر غیرفعال هستند، از همین رو برای اینکه این معادن غیرفعال به چرخه تولید وارد شوند، وزیر صمت با رویکرد ساماندهی این معادن سیاست تغییر واگذاری پروانه و مجوزهای صادره شده به‌نام افراد صلاحیت‌دار را در پیش گرفته است.
وی اظهار داشت: متأسفانه طی سال‌های گذشته پروانه‌های متعددی به‌نام افراد و شرکت‌هایی به ثبت رسیده که تاکنون هیچ بهره‌وری نداشته و معادن به نوعی فریز مانده‌اند، از همین رو تصمیم بر این است که مجوز این افراد به‌نام کسانی که سرمایه کافی داشته و آمادگی فعال‌سازی این معادن کوچک را دارند تغییر پیدا کند. این کار پس‌ از تفکیک معادن غیرفعال و باطل شدن پروانه‌های افراد در چارچوب قانونی و تغییر آن به افراد صلاحیت‌دار صورت می‌گیرد تا این معادن نیز به چرخه تولید وارد شوند.
وی با بیان اینکه معادن کوچک زیادی شامل سنگ آهن، مس، کرومیت و... در استان وجود دارد که هم سرمایه‌گذار و هم متقاضی برای فعال کردن آنها اعلام آمادگی کرده‌اند، خاطرنشان کرد: در این زمینه قرار بود وزارت صمت اختیار را به استانداری‌ها واگذار کند، که ایرادات قانونی وجود دارد که باید مرتفع شود. اگر چه به‌صورت رسمی هنوز در این زمینه ابلاغیه‌ای صادر نشده اما مطرح شده است که اگر استان‌ها این مسئولیت را بپذیرند این تفویض اختیار صورت خواهد گرفت. استاندار کرمان افزود: من اعلام کردم به‌عنوان استان پایلوت حاضر به انجام این کار هستیم. چرا که با این تفویض اختیار قادر خواهیم بود بسیاری از معادن راکد و غیرفعال را به کار گرفته و نه تنها می‌توانیم زمینه اشتغال را برای بسیاری از افراد فراهم کنیم، بلکه تولید مواد معدنی با فرآوری معادن استان شکل خواهد گرفت.
 زینی‌وند تصریح کرد: در جنوب استان کرمان که کمتر به صنعت و معدن توجه شده معادن غنی متعددی وجود دارد که غیرفعال هستند که با فعال کردن آنها می‌توان زمینه افزایش ظرفیت استخراج را فراهم کرد.
وی در پاسخ به اینکه وجود بیماری کرونا در تولید ظرفیت معادن و اشتغال معدنچیان تأثیر‌گذار بوده است یا خیر، بیان داشت: در معادن فعال استان مشکلی وجود ندارد و معادن و واحدهای صنعتی استان با ظرفیت خوبی مشغول فعالیت هستند و وجود این بیماری مانعی بر سر کار این مجموعه‌ها نبوده است.
مسلم مروجی مدیرکل صمت جنوب استان نیز گفت: در جنوب استان کرمان 42ماده معدنی از معادنی همچون کرومیت، تیتانیوم، مس و… استخراج می‌شود و تاکنون برای استخراج این مواد معدنی 467 پروانه صادر شده است.
وی با اشاره به اینکه معادن جنوب استان کرمان کوچک مقیاس هستند و در این منطقه معادن بزرگ وجود ندارد، افزود: فعالسازی معادن کوچک مقیاس در دستور کار قرار گرفته تا کنون 51جواز تأسیس معدن در این زمینه صادر شده است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری اشتغال در این بخش به یکهزار نفر افزایش پیدا کند.
پیش‌تر رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز گفته بود: شورای معادن این استان حوزه محدوده‌های معدنی غیرفعال دارای اعتبار و فاقد اعتبار و مزایده‌ای را تعیین تکلیف می‌کند.
وی بیان کرد: تمامی بهره‌برداران معدنی استان کرمان به‌دنبال فعال کردن معادن خود باشند یا مشکلات پیش‌بینی نشده و خارج از توان خود را گزارش کنند؛ در غیر این صورت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان از طریق شورای معادن نسبت به تعیین تکلیف این معادن و ایجاد زیرساخت برای ورود سرمایه‌گذاران جدید اقدام می‌کند زیرا عمل در جهت رشد و توسعه استان کرمان ازجمله سیاست‌های استان و در اولویت فعالیت‌ها قرار دارد.
وی با اشاره به وجود ۲ هزار محدوده مزایده‌ای در استان کرمان گفت: باید در خصوص فعال شدن نزدیک به ۲۰۰ معدن در استان یا تعیین تکلیف و پرداخت حقوق دولتی آنها اقدام کرد.
وی ادامه داد: معادن استان 36.2 درصد از تولید ناخالص کشور را به خود اختصاص داده،حدود شش هزار و ۱۳۶ مجوز در استان صادر شده است که از این‌ میزان، دو هزار و ۳۳۰ مورد (38درصد) فعال و بقیه غیرفعال هستند که باید برای آنها چاره‌اندیشی شود.
حسینی‌نژاد خاطرنشان کرد: دو هزار و ۶۵۵ محدوده در حال حاضر به‌دلیل مخالفت‌هایی که دستگاه‌های ذیربط انجام می‌دهند یا توسط سازمان صمت بلوکه است که ۶۲ درصد را شامل می‌شود.
وی با بیان اینکه سالانه بیش از ۹۲ میلیون تن ماده‌ معدنی در استان استخراج می‌شود، خاطرنشان کرده است: 99.6 درصد ارزش مواد معدنی استان در چهار ماده‌ معدنی مس، آهن، زغال‌سنگ و کرومیت است و 83.5 درصد ذخایر کشف‌ شده در استان که بیش از پنج میلیارد 800 میلیون تن است نیز شامل این چهار ماده‌ معدنی است.