روزنامه ابتکار
1399/12/18
چه خطراتی پیش روی موزه‌ها برای محافظت از گنجینه‌های تاریخی وجود دارد؟ جدالی برای حفظ تاریخ
گروه فرهنگ و هنر – اگر شما عاشق سینما باشید حتما در بین فیلم‌هایی که تا به حال تماشا کرده‌اید حداقل یکی دو فیلم هم درباره سرقت از موزه وجود دارد؛ فیلم‌هایی که احتمالا با هیجان چگونگی سرقت را نشان می‌داد اما واقعیت این است که دزدی از موزه‌ای که بخشی از فرهنگ یک کشور را در خود جا داده اصلا هم تماشایی نیست. حفاظت از موزه‌ها و آثار موجود در آن‌ها یکی از دغدغه‌های مهم اهالی میراث فرهنگی هر کشور است.یک فعال میراث فرهنگی شوش، از حمله مسلحانه دو فرد موتورسوار به موزه هفت‌تپه خبر داد و گفت: خوشبختانه این سرقت بدون وقوع هر نوع اتفاق ناگواری پایان یافت. علی درویش با بیان اینکه این حمله مسلحانه به موزه هفت‌تپه توسط افراد ناشناس ساعت ۴ و ۴۵ دقیقه بامداد یکشنبه ۱۷ اسفند رخ داده است، تاکید کرد: هر چند خوشبختانه این اتفاق با هوشیاری پرسنل نگهبان موزه، بی‌نتیجه ماند و فاجعه ناگوار جانی یا سرقت آثار تاریخی موزه‌ی را به همراه نداشته است اما زنگ خطری بزرگ برای حفاظت از موزه‌هایی است که از توجه و امکانات کافی برخوردار نیستند.
او با بیان اینکه متاسفانه موزه هفت‌تپه سیستم امنیتی مناسبی ندارد، آن را باعث بروز نگرانی‌های زیادی برای این موزه دانست و ادامه داد: از سوی دیگر، یگان حفاظت میراث فرهنگی به علت کمبود نیرو، حضور فیزیکی موثر در محل موزه ندارد.
البته محمدرضا کارگر، مدیر کل موزه‌ها، در این باره گفت: هنوز گزارشی از این حمله مسلحانه به دستم نرسیده است و این خبر را از شما می‌شنوم و اطلاعی ندارم. صحت و سقم چنین اتفاقی باید به صورت رسمی گزارش شود.
او ادامه داد: امنیت موزه‌ها با فرماندهی یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تامین میشود و در کل موزه‌ها از نظر حفاظت بهترین شرایط را دارند. تمام موزه‌ها از نظر حفاظت الکترونیکی به دوربین مداربسته و اتاق کنترل مجهز هستند و همه آن‌ها تحت نظارت یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی محفاظت می‌شوند.
او اضافه کرد: همه موزه‌های کشور دارای کد و رده حفاظتی هستند که یگان حفاظت نیز برای تامین امنیت آن‌ها با نیروی انتظامی و ارکان امنیتی کشور هماهنگ است و تا الان هم هیچ‌گونه مشکلی نداشته‌ایم. البته ممکن است برخی موزه‌ها دوربین‌های کهنه‌تری داشته باشند و ضبط اطلاعات آن‌ها یک‌ماهه باشد درصورتی‌که باید یک‌ساله باشد یا تعداد سربازهای کمی در موزه مستقر باشد.
اینکه موزه مذکور مورد سرقت قرار گرفته است یا نه گرچه بسیار حائز اهمیت است اما موضوعی فراتر از این اتفاق باید مدنطر قرار بگیرد و آن حفاظت از موزه‌ها و آثار موجود در آن‌ها است. بر اساس گزارش‌ها، دزدی اشیاء فرهنگی، کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تعیین آمار دقیق و رسمی جرایم مربوط به آثار هنری، دشوار است. بسیاری از موزه‌ها، تمایلی به انتشار جزئیات و اخبار مربوط به این جرایم ندارند. کرمر، موسس شبکه امنیتی موزه‌ها در هلند می‌گوید: بسیاری اوقات موزه‌ها، به خاطر حفظ آبرو، موارد سرقت را به اطلاع عموم مردم نمی‌رسانند که در بسیاری از موارد، این رازداری مانع از یافتن دوباره اشیاء به سرقت رفته میشود. به گفته کرمر، اولین گامی که موزه‌ها باید برای حفظ امنیت خود بردارند این است که ورودی ساختمان موزه را کاملا کنترل کنند. هشدارها باید در سریع‌ترین زمان ممکن به کار بیفتند. باارزش‌ترین نمونه‌ها باید در طبقات بالاتر و در ویترین‌های ضد سرقت نگه‌داری شوند. قوانین موزه می‌تواند کارکنان را ملزم کند هر روز بعد از ورود و قبل از خروج بازرسی شوند. او می‌گوید: یکی دیگر از راهکارهای ممکن، محدود کردن دسترسی به مخازن است. باید مطمئن شوید فقط تعداد معدودی از کارکنان به بخش مخزن دسترسی دارند و هر کسی که وارد میشود دستورالعمل دسترسی به این بخش را به دقت دنبال کند.
مارتین شورینگ، کارشناس هلندی می‌گوید: داشتن تکنولوژی به تنهایی کافی نیست. در کنار آن، باید افراد درست و روش‌های درستی را برای حفاظت از موزه‌ها به خدمت گرفت. بهترین گزینه برای ایمنی موزه‌ها، ترکیبی از نیروی انسانی ماهر، روش‌های مناسب، امنیت فیزیکی و تکنولوژی است.
سیستم‌های صوتی و اینترکام تحت شبکه معمولا در کنار سیستم‌های ویدئویی استفاده می‌شوند. سیلوی هاگگ، کارشناس فرانسوی می‌گوید: این یعنی مردمی که در موزه تردد می‌کنند به راحتی دیده و شنیده شوند. افراد شناسایی شده و پیش از این که اجازه ورود به نواحی محدود شده را اخذ کنند، توسط نگهبانان اتاق کنترل تایید شوند.
اینترکام تحت شبکه، با زیرساخت‌های ارتباطات مخابراتی تلفیق میشود و با استفاده از ساختارهای اترنت کی از فناوریهای مبتنی بر Frame در شبکه‌های رایانه برای شبکه‌های محلی (LAN) است. لینک‌های صوتی، تصویری و اطلاعاتی فراهم می‌کند. هگگ می‌افزاید: این سیستم درست مثل یک مرکز کنترل کوچک عمل می‌کند.
بسیاری از موزه‌ها ساختمان‌های قدیمی هستند که برای نصب دوربین یا عبور کابل از میان دیوارها و سقف، محدودیت دارند. استیو گورسکی، مدیر ارتباطات مخابراتی آکسیس در بریتانیا می‌گوید: تنها گزینه این است که به سراغ راه‌حل‌های بی‌سیم برویم.
نصب دوربین‌های شبکه بی‌سیم، موزه‌ها را از دردسر حفاری و عبور کابل خلاص می‌کند و نصب این تجهیزات بسیار کاهش می‌یابد.
یکی دیگر از روش‌های بی‌سیم، سیستم مخابرات دیجیتالی است. در گذشته، ارتباطات رادیویی عمدتا آنالوگ بود، اما حالا بسیاری از کشورهای اروپا از شبکه‌های رادیویی مبتنی بر تترا استفاده می‌کنند. بزرگترین مزیت رادیوهای دیجیتالی این است که امکان تلفیق با دیگر سیستم‌ها را دارند. آنه ماری ون ژموند، کارشناس هلندی می‌گوید: در صورت بروز آتش‌سوزی، کاربر می‌تواند از طریق رادیو پیام هشدار دریافت کند. موزه‌ها تمایلی به استفاده از دستگاه‌های رادیویی بزرگ و سنگین ندارند. بسیاری نیز سیستم‌های ویبره را ترجیح می‌دهند چون موزه‌ها باید ساکت باشند.
سنسورها از نمونه‌های باارزش موزه محافظت می‌کنند. اندی مون، مدیر فنی سیستم‌های میدان‌سنج بینایی پیشرفته می‌گوید: در این روش، یک کابل کوچک زیر پایه چوبی ویترین یا پشت نقاشی کار گذاشته شده و حساسیت زنگ هشدار تنظیم میشود. در نتیجه هر کس که نمونه را لمس کند، یک هشدار به صورت لحظه‌ای به صدا در می‌آید. گاهی در مقابل دیوار اصلی یک دیوار کاذب ساخته و نقاشی روی آن نصب میشود و کابل‌های سنسور اطراف آن قرار می‌گیرد. برای حفاظت از مجسمه‌ها، سنسور به قطعات حدودا یک سانت‌متری برش داده میشود و در پایه سنگی مجسمه قرار می‌گیرد. سنسورهایی که میدان الکتریکی نامرئی تولید می‌کنند، راه دیگری برای حافظت از مجسمه‌ها هستند.
شاید فراهم کردن این تجهیزات برای موزه‌های ما به دلیل تعدد آن‌ها کمی دشوار باشد اما به دلیل اهمیت میراث و تاریخ ایران شاید باید توجه بیشتری برای اختصاص بودجه به این بخش صورت بگیرد.
سایر اخبار این روزنامه
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران:
تزریق واکسن مجوز مسافرت نوروزی نیست
ژوبین صفاری
فقر مردم در گرداب تناقض
پاپ در موصل:
صلح از جنگ قوی تر است
تعیین سقف افزایش حقوق کارمندان
پرونده بودجه ۱۴۰۰ بالاخره بسته شد
چه خطراتی پیش روی موزه‌ها برای محافظت از گنجینه‌های تاریخی وجود دارد؟
جدالی برای حفظ تاریخ
رئیس جمهوری آمریکا نگاه متفاوتی به دکترین خاورمیانه دارد؟
نگرانی‌های تل آویو و ریاض از بایدن
«ابتکار» در گفت‌وگو با یک کارشناس عوامل موثر در قیمت‌گذاری کالاهای اساسی را بررسی کرد
غافلگیری چندباره مسئولان از افزایش قیمت‌ها
وزیر دفاع:
اگر غلط اضافی از اسرائیل سر بزند فرمان رهبری اجرا خواهد شد
روحانی در دیدار وزیر امور خارجه ایرلند مطرح شد
اروپا به بی عملی نسبت به برجام پایان دهد
