روزنامه آفتاب یزد
1400/01/15
مذاکرات برجامی کند اما امیدوار کننده
علی اکبر صالحی: بن بست برجام شکسته شدآفتاب یزد - رضا بردستانی: یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفتگو با آفتاب یزد ضمن مثبت ارزیابی کردن فضای حاکم بر برجام و اعضای آن تاکید می‌کند: «این که وندی شرمن حرف‌های گذشته‌اش را تکرار نمی‌کند یا رابرت مالی و آنتونی بلینکن از تحریم‌ها نمی‌گویند و نیز این که فروش نفت ایران افزایش پیدا کرده و برخی از اموال بلوکه شده‌ی ایران - به میزان هرچند اندک - آزاد شده و یا شرکت‌ها و کشورهای طرف قرارداد با ایران تهدید به تحریم نمی‌شوند یعنی طرف آمریکایی وقتی دید نمی‌تواند بر مواضع خود پافشاری کند پس به راه دیگری آمده تا برجام به مسیر قبلی خود بازگردانیده شود.»
فرجی راد معتقد است: «قرارداد منعقد شده مابین ایران و چین تحت عنوان تفاهم نامه‌ی ۲۵ساله به خوبی طرف آمریکایی و اروپایی را به این مسئله واقف کرده که ایرانی‌ها قرار نیست همچنان پای زورمداری‌های اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بایستند ضمن آن که رفتارهای هسته‌ای ایران مبتنی بر توافقات برجامی نیز به صورت مضاعف لحن‌ها را تغییر داده است.»
> اول آن‌ها یا اول ما، بحثی ثانویه است
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی با حضور در کلاب هاوس گفت: ما از این بحث غیر قابل توجیه که آن‌ها اول شروع کنند یا ما اول شروع کنیم، عبور کردیم؛ این نویدبخش است. وی افزود: ظاهرا بن بست در برجام در حال شکسته شدن است.
اگرچه صالحی می‌گوید: «قرار است در هفته آینده در وین در حد فنی بحث شود. مسائل فنی بحث محوری برجام در بستر مسائل حقوقی و سیاسی است.» اما آن چه بیشتر اهمیت دارد این جمله است: «فعلا چند قدمی جلو رفتیم، بن بست در حال شکسته شدن است.» به بیان صالحی: «ظاهرا بن بست اولیه شکسته شده، و این همانطور که عرض کردم نوید بخش است. وقتی وارد مرحله فنی می‌شویم، یعنی مسئله دارد به گونه‌ای مدیریت میشود که آن بحث اول تو، اول تو، دارد دور زده میشود.»
این‌ها گوشه‌هایی از مباحثی است که از زبان علی اکبر صالحی شنیده میشود مباحثی که نباید سیاسی می‌شده اما به شدت سیاسی شده است: «بحث هسته‌ای سیاسی شده و متاسفانه همه به آن از دریچه سیاسی نگاه می‌کنند.»
> چرا تیر را به پای خودمان شلیک می‌کنیم؟
صالحی می‌گوید: «بلینکن گفته بود چین دشمن ماست، تحلیلش این بود که چین دارد نظمی را که بعد از جنگ جهانی دوم برقرار کردیم، اخلال می‌کند. الان جمهوری اسلامی هم دارد نحوه حکمرانی جدیدی در این شرایط ارائه می‌دهد.» رئیس سازمان انرژی هسته‌ای البته به این موضوع نیز اشاره می‌کند: «امریکا باید به این عقلانیت برسد و احتمالا رسیده که هر چه بیشتر به جمهوری اسلامی ایران فشار آوردید، قوی‌تر شد. فکر می‌کنم امریکا به این رسیده که حاکمیت ملی ایران را به رسمیت بشناسد.»
صالحی گلایه گونه گفته است: «آنقدر برجام را کوباندند که آن را از حیز اعتبار در ایران انداختند؛ آخر چرا؟ دستاورد بزرگ و باارزشی بود. چرا تیر را به پای خودمان شلیک می‌کنیم؟ چرا همصدا با اسرائیل برجام را می‌کوبید؟»
> گفته بودم گشایش‌هایی ایجاد خواهد شد اما کند!
عبدالرضا فرجی راد به آفتاب یزد می‌گوید: «از همان ماه‌های اول که بایدن بر سر کار آمد در مصاحبه‌ها و یادداشت‌های منتشر شده اظهار داشتم که به تدریج اما بطئی و کند گشایش‌هایی ایجاد میشود و این گشایش‌ها در حد محدود ایجاد شد. علت آن هم این بود که مثلا شاهد تحریم شرکت‌های چینی و روسی و غیره و همین طور تحریم اشخاص ایرانی نبودیم. میزان فروش نفت ایران افزایش یافت بعضی از طلب‌های ایران در حد بسیار کم آزاد شد و به تدریج مقامات جدید آمریکایی به ویژه آقای بلینکن و آقای رابرت مالی و خانم شرمن صحبت‌هایی که در ابتدا می‌کردند که ابتدا ایران باید به تعهداتش بازگردد و سپس آمریکا، به تدریج از موضع خود عقب نشینی کردند.»
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه ادامه می‌دهد: «ابتدا فکر می‌کردند اگر محکم صحبت کنند ایران به تعهدات باز می‌گردد و سپس آن‌ها وارد مذاکراتی می‌شوند که ضمن اینکه می‌توانند تحریم‌ها را بردارند برداشتن تحریم و مذاکرات را وصل به مذاکرات دیگری که می‌خواهند کنند اما طرف ایرانی مقاومت کرد و گفت آمریکا از برجام خارج شده و او باید برگردد و تحریم‌ها هم برداشته شود. آن‌ها هم دیدند هر چه جلوتر بروند میزان غنی‌سازی بیشتر شده و سانتریفیوژهای جدیدتر استفاده میشود بنابراین مجبور شدند به نوعی به توافق برسند و در دو سه هفته اخیر شاهد بودیم تمام پیش شرط‌های خود را کنار گذاشتند.»
> قرارداد ایران و چین لحن آمریکایی‌ها را نرم کرد
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار می‌دارد: «بعد از امضای قرارداد بین ایران و چین هم لحن آمریکا به سمت سازش و نرمش تغییر جهت داد و آقای بایدن اولین آمریکایی بود که عکس العمل نشان داد و بیان کرد یک سال است که نگران این مسئله هستم. لذا به نظر بنده اکنون آمریکایی‌ها آمادگی دارند که به برجام برگردند اما دو چیز می‌خواهند یک اینکه به برجام برگردند اما طرف‌های ۵+۱ یعنی روسیه، اروپا و چین تعهد دهند که ایران هم به سرعت برمی گردد دوم اینکه می‌خواهند وقتی تحریم‌ها را برداشتند به نحوی وارد مذاکره شوند. ایران می‌گوید ما مذاکره نمی‌کنیم شما اول تحریم‌ها را بردارید آمریکا می‌خواهد بداند آیا بعد از آن ایران مذاکره نمی‌کند؟ لذا علاقه‌مندند مسائلی مانند عراق، یمن و حتی مسئله چین را در مذاکره بگذارند. چون اکنون مسئله چین به اندازه عراق و یمن برای‌شان اهمیت دارد که بحث استراتژیک آن برای آمریکا بحث مهمی است.
> توافق پشت پرده‌ی روس ها، چینی‌ها و آمریکایی ها؟!
فرجی راد در این باره که ممکن است پشت پرده توافقاتی بین روس‌ها، آمریکایی‌ها و چینی‌ها صورت پذیرفته باشد تاکید می‌کند: «نمی‌شود گفت که آن‌ها به‌گونه‌ای با هم توافق کردند مسئله این است که آن‌ها دارند به آمریکا کمک می‌کنند. آمریکایی‌ها ابتدا سفت و سخت در این مسئله اقدام کردند وقتی دیدند ایران انعطاف نشان نمی‌دهد آماده شدند نرمش نشان دهند اما این نرمش بدون ورود چین، روسیه و اروپا با یک سرشکستگی بود یعنی روسیه و اروپا و چین نقش واسطه را به عهده گرفتند که این مسئله را به سمت جلو ببرند که اعتبار آمریکا هم صدمه نبیند چه اعتبار بین‌المللی چه مسائل داخلی. لذا الان اروپایی‌ها همزمان با آمریکایی‌ها کوتاه آمدند.»
فرجی راد با این موضوع که تغییر لحن آمریکایی‌ها روی اروپایی‌ها نیز تاثیرگذاشته خاطرنشان می‌کند: «الان آقای ماوس وزیرخارجه آلمان که قبلا شرط می‌گذاشت وقتی دید آمریکا از گذاشتن شرط امتناع می‌ورزد او نیز از گذاشتن شرط اجتناب کرد و گفت باید باعجله بازگردیم. آقای لودریان هم سکوت کرده و شرطی را نگذاشته است. اکنون به سمت نوعی سازش و تفاهم می‌رویم که آمریکا آمادگی دارد به برجام برگردد و در هفته‌ی پیش رو که مذاکرات است بیشتر پیشرفت می‌کند اما می‌خواهد طرف‌هایی مثل روسیه، اروپا و چین تعهد دهند ایران هم به سرعت مثل آمریکایی‌ها عکس‌العمل مثبت نشان می‌دهد هرچند ایران اعلام کرده کاملا به تعهدات خود برمی‌گردیم اما آن‌ها می‌خواهند کاملا مطمئن باشند.
> گزینه‌ی ادعای خسارت محفوظ است؟!
عبدالرضا فرجی راد در واکنش به این مبحث که آیا گزینه‌ی طلب خسارت بابت خروج آمریکا از برجام همچنان برای ایران محفوظ باقی خواهد ماند به آفتاب یزد می‌گوید: «راهبرد ایران در درجه اول رفع تحریم‌ها است حتی برگشت آمریکا به برجام راهبرد اول نیست. ایران می‌خواهد تحریم‌ها برداشته شود و آمریکا به برجام بازگردد و سپس در قالب ۵+۱ گفتگوها انجام شود اگر آن گفتگوها انجام شود ایران ممکن است از آمریکایی‌ها بخواهد تا حدودی خسارات ناشی از تحریم‌ها را جبران کند. تصور نمی‌کنم آمریکایی‌ها بخواهند در مسائلی مثل عراق، یمن و اسرائیل و غیره وارد تنش دیگری با ایران شوند چون جواب نمی‌دهد. سیاست آمریکا فعلا سیاست رفع تنش و خروج نیروها از کشورهای عربی است. بنابراین می‌خواهند به سیاست خاورمیانه‌ای خود در راستای ثبات‌سازی و رفع تنش سرعت بخشند تا بتوانند با توجه به گرفتاری‌هایی که در داخل آمریکا دارند تمرکز خود را روی چین بگذارند.»
وی ادامه می‌دهد: «چین برای آمریکا بسیار مهم است، قدرت آمریکا را به چالش کشیده است و هیچ کشوری آمادگی ندارد کشوری ابرقدرت باشد و کشور دیگری با رشد اقتصادی ۹درصد قدرتش را به چالش کشد بنابراین در تلاشند از همه توان خود اعم از سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و حقوق بشری را برای تمرکز روی چین استفاده کنند و این استراتژی را رسما و بی‌محابا اعلام کردند. بنابراین نمی‌توانند در دو جبهه سنگین خاورمیانه و شرق (مسئله تایوان، هنگ کنگ) چالش داشته باشند. الان می‌خواهند در خاورمیانه فقط صادرات کالا برای‌شان مهم باشد و بخشی از پول نفت به آمریکا برود اسلحه و کالا وارد شود و در کشورهای‌شان سرمایه شود. قسمت نفت اکنون برای‌شان اهمیت استراتژیک ندارد و صنایع‌شان را به خطر نمی‌اندازد.
روحانی ۴ ماه فرصت دارد، در سیاست ۴ ماه زمان زیادی است
فرجی راد در پایان و در واکنش به این مسئله که بایدن می‌خواهد با دولت بعدی مذاکره کند نه با دولت روحانی (!) تاکید می‌کند: «معتقدم که دولت بایدن چنین تصوری ندارد. آقای روحانی ۴ ماه دیگر سر کار است. آمریکا می‌بیند که ایران سانتریفیوژهای جدید راه‌اندازی کرده و غنی‌سازی افزایش پیدا کرده است و این مسائل برایش اهمیت دارد فشار لابی عرب و اسرائیل هم در آمریکا بر دوشش است و کاری باید انجام دهد بنابراین چون مطمئن نیست که دولت بعدی ایران چه سیاستی دارد می‌خواهد با همین دولت به توافق برسد یعنی آمریکای دموکرات نمی‌خواهد دوباره در خاورمیانه در رابطه با ایران تنش ایجاد کند شاید سیاست‌های دولت بعدی متفاوت باشد لذا می‌خواهد برجام را با حضور ۵+۱ به عنوان شاهد تمام کند و به تعهدات خود برگردد ایران هم به همین ترتیب و گزارش‌های آژانس هم مانند گزارش‌های قبل ترامپ شود. می‌گویند شاید بتوانیم از داخل این گفتگوها تداوم گفتگویی با ایران مثل زمان اوباما به دست آوریم که بتوانیم در مورد برخی مسائل منطقه صحبت کنیم. آمریکایی‌ها در عراق ۲۰۰۰ میلیارد دلار خرج کردند می‌گویند ما می‌توانیم نیروهای‌مان را خارج کنیم ولی ما در اینجا منافعی داریم که می‌خواهیم ایران به رسمت بشناسد. یا فشاری که در رابطه با یمن است و موشک‌ها و پهبادها است می‌خواهند تمام شود. آمریکایی‌ها بن سلمان را مقصر اعلام کردند و این مسئله مهمی است. در مورد افغانستان هم می‌خواهند هم نیروهای‌شان را خارج کنند اما شرایط این کشور به هم نریزد که دنیا آمریکا را مقصر بداند لذا ایران هم می‌تواند در این زمینه کمک کند و می‌خواهند در این زمینه تعاملاتی داشته باشند بنابراین تصور می‌کنم آمریکایی‌ها آمادگی دارند به برجام برگردند به شرط اینکه ایران نیز به تعهدات خود بازگردد و در این میان به دنبال این هستند که که ۵+۱ زمانی را مشخص کند که هر دو با هم تعهدات خود را انجام دهند البته چون ایران گفته است باید راستی آزمایی کنیم اگر آمریکایی‌ها ببینند ایران پافشاری می‌کند می‌خواهند که بقیه اعضا تعهد دهند که آن‌ها بتوانند راستی آزمایی کنند که ایران هم به تعهدات خود برمی گردد. نگاه بنده از ابتدا هم امیدوارانه بود و مسیر چند ماهه اخیر هم در ابتدا کند اما اکنون با سرعت در حال طی شدن است.»
درخواست فرانسه از ایران برای اتخاذ «رویکرد سازنده» در مذاکرات آتی وین
وزیر امور خارجه فرانسه در بیانیه‌ای به موضوعات مطرح شده در گفتگویش
با وزیر امور خارجه کشورمان اشاره کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه فرانسه، ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه این کشور در بیانیه‌ای از گفتگوی تلفنی‌اش با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان خبر داده و نوشت: امروز (شنبه) صبح با همکارم آقای جواد ظریف صحبت کردم. از
از سرگیری مذاکرات آتی درباره توافق هسته‌ای در وین استقبال کردم. بر نقش سازنده ایفا شده از جانب تروئیکای اروپا[آلمان، فرانسه و انگلیس] در دست یافتن به از سرگیری مذاکراتی از این دست و تداوم تلاش‌های قاطعانه به رهبری فرانسه، آلمان و انگلیس برای حفظ برجام از سال ۲۰۱۷ تاکید کردم. در ادامه این بیانیه آمده است: از ایران خواستم در مذاکراتی که انجام خواهد شد، عملکردی سازنده داشته باشد. آن‌ها باید در چند هفته آتی امکان مشخص کردن اقدامات ضروری برای بازگشت کامل به پایبندی به توافق هسته‌ای را ایجاد کنند. این هدف اعلام شده تمام طرف‌های برجام[توافق هسته ای]، همچنین آمریکا است. فرانسه به‌گونه‌ای عمل گرایانه و مصرانه عمل خواهد کرد. لودریان در این بیانیه افزود: در فضایی که همه آمادگیشان را برای برگزاری با حسن نیت این مذاکرات با هدف دستیابی سریع به توافق نشان می‌دهند، از ایران خواستم از تخطی فراتر تعهدات فعلی‌اش در توافق خودداری کند که می‌تواند پویایی از سرگیری مذاکرات را تضعیف کند. اتحادیه اروپا روز گذشته پس از برگزاری جلسه کمیسیون مشترک در بیانیه‌ای مطرح کرد: طبق بیانیه مشترک وزرا در ۲۱ دسامبر، شرکت‌کنندگان در نشست، چشم‌انداز بازگشت کامل آمریکا به برجام را مورد ملاحظه قراره داده و بر آمادگیشان برای پرداختن موثر به این موضوع طی اقدامی مشترک تاکید کردند. شرکت‌کنندگان همچنین بر تعهدشان نسبت به حفظ برجام تاکید کرده و درباره چگونگی اطمینان یافتن از بازگشت به اجرای کامل و موثر آن گفتگو کردند. بیانیه اتحادیه اروپا می‌افزاید: حاضران در نشست توافق کردند که این جلسه‌ی کمیسیون مشترک هفته بعد در وین به منظور مشخص کردن اقدامات لغو تحریم‌ها و اجرای (توافق) هسته‌ای به طور شفاف، ادامه یابد که شامل برگزار کردن نشست‌های گروه‌های تخصصی مرتبط میشود. همچنین در این زمینه، هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک (جوزپ بورل) تماس‌های جداگانه در وین را با تمامی اعضای برجام و آمریکا افزایش خواهد داد.
سایر اخبار این روزنامه
تا زمانی که با آمریکا مشکل داریم چین روابط استراتژیک با ایران برقرار نمی‌کند
طرح «حذف سربازی اجباری» احساسی است
تیر بانک مرکزی به سنگ خورد!
تخلف؛ دلیل برکناری سردار سعید محمد
توضیح بانک مسکن در مورد گزارش آفتاب یزد
گاندو گاف داد ناتمام ماند
کلاب هاوس جایگزین نشست‌های مطبوعاتی میشود؟
مذاکرات برجامی کند اما امیدوار کننده
بایدن پس از پیروزی به سندرز پشت کرد
عجب مسئولان طلبکاری داریم!
درماندگی آموخته شده و دلزدگی از نقش
مُتکا، تلویزیون و یک سریال خوب...
نفت در سرآغاز دو قرن
تحویل و تحول با تدبیر و تفکر
