روزنامه آفتاب یزد
1400/01/18
دو محیط‌بان دیگرکشورمان شهید شدند، آنان با دستان خالی مقابل متخلفان ایستادند
بدون امکانات در برابر شکارچیان بیرحمهنوز برخی از محیط‌بانان لباس ضدگلوله ندارند و حتی تجهیزات کافی و سلاح به روز در اختیار آنها نیست
آفتاب یزد_ یگانه شوق‌الشعرا: متاسفانه دوشنبه شب (16فروردین) بر اثر تعقیب و گریز بین افراد ناشناس و
محیط بانان که در تعقیب یک خودروی نیسان در منطقه حفاظت شده فیله خاصه استان زنجان بودند، دو نفر از محیط‌بانان ایثارگر بر اثر اصابت گلوله سلاح جنگی، به درجه رفیع شهادت نائل آمدند و پیگیری‌ها برای دستگیری عاملان این جنایت در حال انجام است. خبر شهادت دو محیط‌بان در استان زنجان باعث شده است تا بار دیگر به مشکلات این قشر جامعه اشاره و پرداخته شود. محیط‌بان فردی است که به حفاظت و کنترل عرصه‌های طبیعی و
حیات وحش کشور می‌پردازد. محیط‌بانان سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب می‌شوند. اما با توجه به شرایط کاری خویش، وضعیتی شبیه به نیروهای انتظامی یا شبه‌نظامی دارند. تا مهرماه ۱۳۹۶ خورشیدی ۱۱۹ نفر در حین انجام مسئولیت محیط‌بانی در ایران جان خود را از دست داده‌اند. بر اساس استاندارد جهانی هر یک ۱۰۰۰ هکتار باید توسط یک محیط‌بان حفاظت شود. در ایران اما هر محیط‌بان از ۶۰۰۰ هکتار حفاظت می‌کند. سختی شغل محیط‌بانی و در خطر بودن جان محیط‌بانان بر هیچکس پوشیده و قابل انکار نیست. کمبود نیروی انسانی، حقوق پایین و مسائل و مشکلات حقوقی پس از درگیری با شکارچیان غیرمجاز بخشی از مشکلات محیط‌بانان در کشور ما است.
> شهادت دو محیط‌بان در زنجان
دو محیط‌بان ایثارگر به نام‌های «مهدی مجلل» و «میکاییل هاشمی» بر اثر اصابت گلوله سلاح جنگی به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. به گزارش ایرنا، متاسفانه بر اثر تعقیب و گریز بین افراد ناشناس و محیط‌بانان که در تعقیب یک خودروی نیسان در منطقه حفاظت شده فیله خاصه استان زنجان بودند، دو نفر از محیط‌بانان ایثارگر به نام‌های مهدی مجلل و میکاییل هاشمی بر اثر اصابت گلوله سلاح جنگی، به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. منطقه حفاظت شده فیله خاصه از سال ۸۶ جزو مناطق شکار ممنوع استان زنجان اعلام شد و وسعت آن ۱۱۰ هزار و ۵۳۲ هکتار است و گونه‌های درختی همانند درختان میوه و صنوبر و گیاهانی چون انواع آویشن، درمنه، انواع خانواده گندمیان و گیاهان بالشتکی و همچنین آهوی ایرانی، گراز، سمور سنگی، پرندگانی چون کبک، باقرقره، انواع پرندگان شکاری، انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر زمستانی و انواع خزندگان در این منطقه وجود دارد.
> دستگیری ۲ شکارچی در ارتباط با شهادت محیط‌بانان زنجانی
رئیس پلیس آگاهی فرماندهی انتظامی استان زنجان، گفت: «در ارتباط با شهادت ۲ محیط‌بان زنجانی ۲ نفر که در این اقدام جنایتکارانه دخیل بودند از سوی عوامل پلیس آگاهی این استان شناسایی و دستگیر شدند.» سرهنگ کارآگاه جعفر رحمتی، روز سه شنبه در گفتگو با ایرنا، افزود: «یکی از دستگیرشدگان بومی و دیگری نیز غیربومی است و احتمال اینکه تعداد شکارچیان خاطی در رابطه با به شهادت رساندن این ۲ محیط‌بان زنجان بیشتر از این تعداد باشد وجود دارد. در تحقیقات و بازجویی‌های پلیس به حتم زوایای پنهان این قضیه روشن خواهد شد و شواهد نشان می‌دهد که در حین دستگیری شکارچیان متخلف، درگیری اتفاق افتاده و محیط بانان هدف گلوله قرار گرفته و به علت شدت جراحات وارده فوت کرده‌اند.» یک منبع مطلع در محیط زیست زنجان نیز گفت: «این شکارچیان خاطی که در پی شکار گونه‌های جانوری شاخص در این منطقه بودند با مشاهده محیط‌بانان اقدام به فرار کرده که متاسفانه پس از مدتی تعقیب و گریز آنها را با استفاده از گلوله جنگی به شهادت رسانده و از محل متواری شده‌اند.» وی افزود: «زمان به شهادت رسیدن این ۲ محیط‌بان مشخص نیست اما پیکر آنان حوالی طلوع آفتاب از سوی عوامل گشت یگان حفاظت اداره کل در نزدیک روستای قره بوته، پیدا میشود این منبع آگاه، اظهار داشت: «تاکنون این اداره کل در حفاظت از مناطق تحت مدیریت استان زنجان هیچ شهیدی نداده بود و این ۲ محیط‌بان در واقع نخستین شهدای محیط زیست
زنجان هستند.»
> شهادت مظلومانه و ناجوانمردانه محیط‌بانان
در این خصوص سرهنگ جمشید محبت‌خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست به آفتاب یزد گفت:«دوشنبه شب یک ماشین نیسان در منطقه حفاظت شده استان زنجان دیده میشود، به او دستور ایست می‌دهند و در پی بی‌توجهی و اقدام به فرار نیسان، محیط‌بانان آن نیسان را تعقیب می‌کنند و حتی این دو محیط‌بان عزیز ما که به درجه شهادت نائل آمدند از طریق موبایل و بی‌سیم با اداره کل استان تماس می‌گیرند و افراد را در جریان این موضوع قرار می‌دهند و از آنها می‌خواهند با استفاده از نیروهای کمکی جاده اصلی را ببندند. در جاده اصلی نیروهای کمکی مستقر می‌شوند ولی ماشین نیسان از جاده اصلی به یک جاده فرعی منحرف میشود و بعد از لحظاتی تلاش‌ها برای برقراری تماس با این دو محیط‌بان بی‌پاسخ می‌ماند. از ساعت 8 شب به صورت کمکی نیروهایی به آن مناطق فرستاده میشود ولی به علت تاریکی شب نتوانستند دو محیط‌بان را پیدا کنند. صبح که هوا روشن شد خودروی محیط‌بانان پیدا شد و اجساد دو شهید محیط‌بان کنار ماشین دیده شد. بررسی‌های اولیه نشان از این می‌دهد که این دو محیط بان توسط تیر جنگی و نه اسلحه شکاری به شهادت رسیده‌اند. هم پلیس و هم دستگاه قضائی بلافاصله در صحنه حضور پیدا کردند و الان پلیس آگاهی استان یکی از مظنونین را دستگیر کرده است و در حال پیگیری و شناسایی سایر همراهان او هستند زیرا به نظر می‌رسد آنها بیشتر از یکی دو نفر باشند. کار محیط‌بانان کار مسلحانه است و جامعه مقابل محیط‌بانان و متخلفین سلاح گرم به همراه دارند. به همین دلیل کار محیط‌بانان کاری خاص و امنیتی است و محیط‌بانان عزیز ما مسلح هستند و برای دفاع از جان خودشان می‌توانند تیراندازی کنند. اما در برخی از مواقع محیط‌بانان در کمین متخلفین، غافلگیر می‌شوند و متاسفانه به شهادت می‌رسند. در سال 99 مصوب شد محیط‌بانان برای دفاع از جان خودشان می‌توانند از سلاح استفاده کنند اما در برخی از صحنه‌ها محیط‌بانان نمی‌توانند نفر اول در تیراندازی به سمت شکارچیان باشند، زیرا محیط‌بان در محکمه قضائی باید مطمئن باشد و بتواند ثابت کند که برای دفاع از جان خودش شلیک کرده است. در برخی از مواقع محیط‌بانان ما ناجوانمردانه و مظلومانه به شهادت می‌رسند. به نظر می‌رسد این دو محیط‌بان نیز غافلگیر شده‌اند و به یکباره به سمت آنها شلیک شده است. در خصوص حقوق محیط‌بانان اقدامات مناسبی در سال 99 صورت گرفت. من قبول دارم زمانی که وارد سازمان شدم محیط‌بانان جزو کم درآمدترین کارمندان دولت بودند. قرار است از فروردین ماه امسال افزایش حقوق خوبی برای محیط‌بانان
داشته باشیم.»
> محیط‌بانان شایستگان واقعی حفاظت و مدیریت محیط زیست
در ادامه حسن آقاشیرمحمدی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خوزستان درباره بخشی از مشکلات محیط‌بانان به آفتاب یزد گفت:« تجهیزات ما در محیط‌بانی به روز نیست و پشتیبانی کافی را نداریم به این صورت که از نظر قانونی هنوز قوانین منسجمی برای حمایت از محیط‌بان در قبال حوادثی که در حین کار به وجود می‌آید، وجود ندارد. لایحه حمایت از محیط‌بان که هنوز هم نهایی و کامل نشده است بخشی از این نوع حمایت‌ها و پشتیبانی‌ها لازم است. یک محیط‌بان چون اکثرا در عرصه‌های طبیعی و دور از مراکز شهری در حال فعالیت است با بضاعت و امکانات اندک در حال حفاظت می‌باشد بنابراین اگر در آن مکان‌ها با هر حادثه‌ای مواجه شود کمک‌ها خیلی دیر به او خواهد رسید. به همین دلیل خود این هم مشکلی است که اگر تجهیزات مناسب و به روزی وجود داشته باشد که در این گونه مواقع محیط‌بانان بتوانند به مراکز امدادرسانی وصل شوند، کمک بسیار بزرگی به محیط‌بانان است. برای مثال بسیاری از خودروهای متخلفین خودروهای به روزی است اما خودروهای ما اکثرا کارآیی لازم را ندارند. از طرف دیگر وضع معیشتی محیط‌بانان به مقدار زیادی همچنان با مشکلات مواجه است که بخشی از آن به وسیله برخی کمک‌ها جبران شده است اما به هر حال کافی نیست زیرا نیرویی که قرار است از عرصه‌ها حفاظت و مراقبت کند لااقل نباید دغدغه معیشت خود را داشته باشد. حقوق محیط‌بانان کفاف زندگی آنها را نمی‌دهد. جایگاه کاری محیط‌بانان در خود سازمان حفاظت محیط زیست نیز به صورتی است که معمولا کمتر دیده می‌شوند برای مثال پارکی خارج از ایران مشابه پارک‌های ملی داخل ایران دارای مسئولی است که استاد تمام دانشگاه است و ضمن اینکه کار حفاظت فیزیکی را در آنجا راهبری می‌کند، جنبه‌های علمی کار را هم در نظر می‌گیرد. اما در ایران چنین امکانی برای یک محیط‌بان که بتواند علاوه بر فعالیت حفاظتی خود، فعالیت علمی هم داشته باشد فراهم نیست و کمتر به آن توجه میشود. بسیاری از محیط‌بانان ما محکوم به این هستند که در تمام عمر خود در یک عرصه مشغول حفاظت باشند و پیشرفت چشمگیری در جایگاه خود نداشته باشند. حتی برای انتخاب مسئولین هم کمتر از محیط‌بانان استفاده میشود. از نظر مدیریت مناطق، محیط‌بانان آدم‌های قابلی هستند اما کمتر پیش می‌آید که این افراد در جایگاه مدیریتی و مسئولیتی قرار بگیرند.»
> مشکلات فنی، فرهنگی و قانونی مرتبط با محیط‌بانی
همچنین سعید جباری مدیر یک موسسه فعال در حوزه محیط زیست و حیات وحش به آفتاب یزد گفت:«ما در حوزه محیط‌بانی حدود 145 نفر شهید داریم. بحث فنی و پشتیبانی بحث مهمی است که تعداد محیط‌بانان ما به شدت کم است و طبق گفته سازمان باید جمعیت محیط‌بانان دو برابر جمعیت فعلی باشد. همچنین در بعضی از مناطق با کمبود نیروی محیط‌بانی در حدود چهل یا پنجاه برابر نسبت به استاندارد لازم مواجه هستیم. در سوی دیگر محیط‌بانان ما خودرو کم دارند و تجهیزات ناوبری ضعیف و فرسوده‌ای در اختیار دارند. همچنین مشکل تجهیز سیستم ناوبری یکی دیگر از مشکلات موجود است. محیط‌بان ماموری است که به عنوان ضابط محسوب میشود و محیط‌بانی زیر مجموعه پلیس و ناجا در حال فعالیت است و از این حیث باید مشمول حمایت‌های فنی شود. چند سال پیش قرار بر تولید جلیقه‌های ضدگلوله برای محیط‌بانان شد اما هنوز برخی از محیط‌بانان لباس ضدگلوله ندارند و حتی تجهیزات کافی و سلاح به روز در اختیار آنها نیست. در بسیاری از نقاط دنیا، حفاظت از مناطق حساس از طریق حضور فیزیکی اتفاق نمی‌افتد و از سامانه‌ها و سیستم‌های الکترونیک و اینترنتی استفاده میشود. اما با توجه به سیستم سنتی ما و کمبود تجهیزات، محیط‌بانان ما باید هرجایی وارد منطقه و درگیری با شکارچیان شوند. من در بررسی برخی از پرونده‌های محیط‌بانان دیده‌ام که بعضی از آنها با ابزارهای بسیار ساده شهید شده‌اند، مثلا در درگیری با اشخاص محلی با استفاده از وسایلی مانند داس، چوب، سنگ و... به شهادت رسیده‌اند. این‌ها بخشی از مشکلات فنی این حوزه بود. بحث بعدی بُعد فرهنگی و آموزش است. به طور کلی امروز در شرایط فعلی، پشت محیط‌بان خالی شده است. بخش دولتی و سازمان‌های سیاست‌گذار که مسئولیت تجهیز محیط‌بانان را به عهده دارند متاسفانه با کمبود امکاناتی که دارند در حال تشدید شرایط نامناسب محیط‌بانان هستند. زیستگاه‌های ما در حال تخریب هستند، کاهش جمعیت حیات وحش و دعوا بر سر پروانه شکار، چراغ سبزهایی است که جامعه به متخلف نشان می‌دهد و به عبارتی قانون را سست می‌کند و محیط‌بان هم به عنوان مجری قانون دستش کوتاه است و برخی از اوقات به دلیل تبعات موجود و حمایت نکردن جامعه، جرئت شلیک و دفاع از خود را ندارد. قوانین فعلی در حمایت از محیط‌بانان ما بسیار ضعیف است و باید سیاست‌های کیفری در قبال تخلفات شکارچیان، برنامه و پروتکل‌های حفاظتی محیط زیست و منابع انسانی و تجهیزاتیِ مناطق چهارگانه سازمان، بازنگری و تقویت شوند. در برخی از کشورها از تکنیک‌های خلاقانه و ابزارهای حفاظتی ویژه‌ای برای حفاظت از محیط‌بانان و محیط زیست استفاده میشود اما متاسفانه سازمان محیط زیست ما خیلی نتوانسته است از مشارکت انجمن‌های مردم نهاد استفاده کند. مسئولین باید اما و اگرها و تردیدها را کنار بگذارند؛ یعنی نمی‌شود وعده‌هایی به سازمان محیط زیست داده شود و محیط‌بان بنا بر این وعده‌ها جلوی تیر شکارچی قرار بگیرد اما بعد در سیستم کیفری تنها بماند. در کشور آمریکا طی 90 سال رقمی کمتر از 100 نفر محیط‌بان کشته شده‌اند اما در طول 40 سال در کشور ما 146 محیط‌بان به شهادت رسیده‌اند.»
سایر اخبار این روزنامه
سفر به ترکیه ممنوع اما فقط در قالب تور!
پیشانی اجرای عدالت در کشور، دستگاه قضایی است
دو محیط‌بان دیگرکشورمان شهید شدند، آنان با دستان خالی مقابل متخلفان ایستادند
وزارت صمت دست به دامن مرغ خارجی شد
پیشنهاد تعطیلی ۷ تا ۱۰ روزه تهران
توافق مهم برای ادامه مذاکرات
صاحب خانه شدن در کلان شهر‌ها شدنی نیست
تفاوت های وزیر کاربلد و التماسی
دولت بایدن ترکیبی از سیاست‌های اوباما و ترامپ است
آقای نمکی! 4 ماه وزیر باش
ارز دانشجویی نداریم؛ روابط دانشگاهی هم همینطور
کرملین - اوکراین؛ تقابل یا تفاهم؟!
تحول بی‌مرز
قدمی کوچک اما مثبت صدا و سیما
