با توجه به تحريم همه راه‌هاي دريايي و زميني و هوايي قطر از سوي ديگر کشورهاي عضو ائتلاف عربي، حالا نگاه اين کشور کوچک همسايه به ايران معطوف شده است تا شايد از اين طريق در ارتباطات و حمل و نقل خود گشايشي ايجاد کند. بر اين اساس خطوط هوايي قطر از روز گذشته دو جريان از سه جريان عمده هوايي خود را از طريق ايران به اجرا گذاشته است. از سوي ديگر همين موضوع ايران را به لحاظ ترافيک هوايي در برابر وضعيت و آزموني تازه قرار داده است
افزايش ترافيک هوايي ايران
به گزارش خبرگزاري صدا و سيما مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران در اين باره گفت: از حدود ساعت ۴:۳۰ دقيقه بامداد ديروز جريان ترافيکي جديد مورد پذيرش کشور ما قرار گرفت و عملياتي شد. رحمت‌الله مه آبادي گفت: با افزايش تنش ميان برخي کشورهاي عربي و آفريقايي با کشور قطر و ممنوعيت پرواز شرکت هواپيمايي قطر از آسمان اين کشور‌ها ترافيک هوايي کشورمان ۱۰۰ تا ۱۵۰ پرواز افزايش يافته است. مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران گفت: پيشتر سه جريان عمده ترافيکي از قطر انجام مي‌شد که يکي از اين جريان‌ها از دوحه به اروپا و آتلانتيک شمالي و به عکس است و اين جريان که شامل غالب پروازهاي قطري است تقريباً بدون تغيير باقي مانده است و فقط حدود ۳۰ پرواز به سمت اروپاي جنوبي در مسير کشورهاي بحرين، عربستان و مصر وارد جنوب اروپا مي‌شد از جنوب شيراز وارد ايران شده و از مسير اصلي خليج فارس به اروپا وارد جريان ترافيکي ما خواهد شد.مه‌آبادي افزود: در جريان دوم که جريان ترافيکي مسير آفريقاست قبلا از طريق بحرين، عربستان و مصر وارد آفريقا مي‌شد، ولي الان از جنوب شيراز به سمت بندرعباس وارد شده و تحويل کشور عمان مي‌شود و با دور زدن شبه جزيره عربستان وارد آفريقا مي‌شود.وي گفت: اين جريان ترافيکي که حدود ۵۰ ترافيک است حدود ۳۰ دقيقه در فضاي آسمان ما پرواز مي‌کند.مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران افزود: در جريان سوم که جريان هند و خاور دور است بخشي از آن از مسير کشور ما عبور مي‌کرد و بخشي از طريق امارات، مسقط، پاکستان بود که در شرايط کنوني تعدادي نيز در آسمان کشور ما پرواز مي‌کند.


تامين حداکثري منافع ملي
از سوي ديگر نماينده اسبق ايران در ايکائو با بيان اينکه از نظر تجهيزات، نيروي انساني و اداره کردن دقيق پروازهاي عبوري، هيچ مشکلي در کشور نداريم، گفت: پيش‌بيني مي‌شود در صورت استقبال قطرايرويز از فضاي ايران، روزانه ۸۰ پرواز به پروازهاي عبوري از فضاي کشور، افزوده شود. عليرضا منظري با اشاره به مناقشه اخير چهار کشور عرب حاشيه خليج فارس، عربستان، مصر، امارات و بحرين با قطر و تحريم کشور قطر از سوي اين کشورها بابت عبور هواپيماهاي قطري از فضاي اين کشورها، بيان کرد: قطر ايرويز شرکت هواپيمايي بزرگي در منطقه است و در سال‌هاي اخير توانسته‌ بخشي از بازار هوايي منطقه را ساماندهي کند.وي ادامه داد: شرکت هواپيمايي قطر ۱۹۰ فروند هواپيما دارد و در شبکه بزرگ پروازي خود به ۱۵۰ مقصد پروازي، پرواز مي‌کند که پروازهاي اين ايرلاين در قاره‌هاي مختلف اروپا، آسيا،‌ آمريکا و آفريقا توزيع مي‌شود.منظري بيان کرد: با انسداد مرزهاي آن کشور علاوه بر لغو پروازهاي هواپيمايي قطر به مقصد چهار کشور مذکور، ارتباط هوايي قطر ايرويز به سمت کشورهاي آفريقايي و اروپايي و آمريکاي شمالي دچار مشکل شده و ضربه جبران‌ناپذيري را بايد تحمل کند و تنها راه نجات آن ايجاد تغيير مسير هوايي با بهره‌برداري از فضاي هوايي کشور ايران است که البته با صرف زمان بيشتر امکان‌پذير خواهد بود.نماينده اسبق ايران در ايکائو افزود: پس از اين مناقشه، عبور هواپيماهاي قطري از آسمان کشورهاي مذکور ممنوع شده است که البته اين موضوع از ظهر امروز تاثير خود را نشان خواهد داد، قطعا بهترين مسير براي ايرلاين قطري در پروازهاي اروپا، افريقا و حتي استراليا مسير ايران است که البته اين مسير براي اين ايرلاين طولاني‌تر است و هزينه‌هاي بيشتري را در بر دارد.منظري توضيح داد: با افزايش پروازهاي عبوري در کشور‌ براي هدايت پروازهاي عبوري از نظر اداره کردن پروازها، نيروي انساني و تجهيزات هيچ مشکلي نداريم و فقط فعاليت کنترلرهاي پروازي بايد افزايش يابد.وي بيان کرد: گرچه در چنين اوضاع و احوالي رفت و آمد مسافران هوايي ورودي و خروجي از قطر کاهش مي‌يابد اما در صورت لزوم مي‌توانند مسافران هوايي مذکور از نقطه واسط فرودگاه‌هاي بين‌المللي کشور ايران استفاده کنند که در چنين شرايطي ايجاد تسهيلات کافي براي پرواز شرکت‌هاي هواپيمايي ايراني و قطر ايرويز راهگشا خواهد بود.نماينده اسبق ايران در ايکائو گفت: قطعاً قطر ايرويز از اين مناقشه زيان اقتصادي بزرگي مي‌بيند. طبيعتاً مسافران جديد از اين شرکت کمتر بليت تهيه خواهند کرد و اين موجب کاهش پروازهاي قطر ايرويز خواهد شد؛ در واقع به همان ميزان که از فضاي ما استفاده مي‌کنند کاهش مسافر و پرواز دارند.منظري بيان کرد: البته بايد منتظر تصميمات بعدي قطر‌ايرويز باشيم که اگر بخواهند همين شبکه پروازي را حفظ کنند بايد هزينه سنگيني بپردازند و اين موجب افزايش پروازهاي عبوري مي‌شود. وي اظهار داشت: نظام بين‌الملل با ظهور چالش ميان عربستان و قطر در پي گسترش مديريت ناامني در منطقه است، با توجه به سرعت تغيير و تحولات و نيازمندي جهان به صلح و آرامش و حفظ بي‌طرفي در مناقشات منطقه‌اي شايد بهترين زمان باشد که در وضعيت فعلي تهديدات را به فرصت تبديل کرده، با حفظ آرامش و در چارچوب موافقتنامه‌هاي بين‌المللي حمل‌ونقل هوايي و به طور عادي امکان تردد هواپيماهاي کشوري حامل مسافر از مرزهاي هوايي کشور را فراهم آورد و مانع از تکميل محاصره قطر شد هر چند عدم مقاومت طولاني مدت قطر در برابر ساير کشورها محتمل خواهد بود.نماينده اسبق ايران در ايکائو اظهار داشت: اتخاذ چنين سياستي در چارچوب سياست‌هاي اقتصادي- سياسي منطقه‌اي علاوه بر افزون‌ سازي رونق حمل‌ونقل هوايي منطقه‌اي و افزايش درآمد براي کشور مي‌تواند در مذاکرات بعدي هوانوردي کشوري ميان دو کشور و گرفتن امتيازات قابل توجه موثر واقع شود. در هر حال اتفاقات فعلي فرصت مناسب سياسي-اقتصادي را در جهت تامين حداکثري منافع ملي ايجاد کرده که مي‌توان همانند رويداد حمله نظامي‌عراق به کويت تهديد را به يک فرصت طلايي تبديل کرد.
پاسخ به تقاضاهاي بين المللي
مديرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران در ارتباط با ظرفيتي که موضوع تحريم قطر براي ايران ايجاد کرده و تعميم اين ظرفيت به ابعاد بين المللي و فرامنطقه اي گفت: با درخواست کشور قطر و سازمان بين المللي‌ ايکائو و پايبندي به تعهدات بين المللي اين درخواست مورد پذيرش قرار گرفت. مه آبادي افزود: تغيير در افزايش و ايجاد راه‌هاي هوايي و در ساختار فضايي کشور زمينه و ظرفيت پذيرش اين ترافيک‌ها را دارد. وي در پايان يادآور شد: پس از ايجاد ۱۵ هزار کيلومتر راه هوايي در قالب فاز اول طرح مديريت آسمان ايران شهر ظرفيت بسيار خوبي ايجاد شده است و مي‌توانيم به تقاضاهاي بين المللي پاسخ بدهيم. با تکميل فازهاي بعدي مي‌توانيم ترافيک‌هاي سنگين‌تري را هم پاسخگو باشيم.