گروه انرژی:کاهش بارندگی ها طی سال گذشته وضعیت آب و برق کشور را به شرایط بحرانی نزدیک می کند. طی روزهای گذشته صحبت های مختلفی درباره احتمال خاموشی در فصل گرما مطرح شده است. این مرتبه اما صحبت از افزایش احتمال قطعی آب بلندتر از گذشته شنیده می شود. افزایش هدر رفت و مصرف غیراصولی منابع آبی از یک سو و کاهش ذخیره های موجود در مخازن سدهای کشور به علت افت شدید بارش های سال گذشته موجب شده تا زنگ خطر خشکسالی در کشور به صدا درآید. براساس برخی گزارش ها در شرایطی که کاهش قابل توجه بارندگی در سال آبی جاری خبر از یک تابستان سخت می دهد، مصرف آب روزانه پایتخت نشین ها هم با ثبت رقم ۳.۴ میلیون مترمکعب در ۵۰ سال اخیر بی سابقه بوده است.

بررسی کاهش حجم آب ورودی به حوضههای آبریز ۶ گانه کشور بیانگر ابعاد وسیع پدیده کاهش بارندگیها در سال جاری است. بر این اساس، میزان ورودی آب به سدهای حوضه آبریز هامون به عنوان حوضهای که بیشترین کاهش بارندگیها را به خود اختصاص داده با ثبت عدد ۳ میلیون متر مکعب در سال آبی جاری، کاهش ۹۳ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته را مشخص میکند. از سوی دیگر، حوضههای آبی سرخس، خلیج فارس، مرکزی، دریای خزر و دریاچه ارومیه به ترتیب نسبت به سال آبی گذشته کاهش حجم آب ورودی به سد معادل ۶۵ درصد، ۳۱ درصد، ۳۰ درصد، ۱۱ درصد و ۶ درصد را به ثبت رساندهاند. نکته قابل توجه در بررسی نشانههای بحران آبی در سال جاری تنها به مسئله کاهش جدی بارندگی ختم نمیشود. وجود یک عامل دیگر سبب شده تا صدای پای بحران گسترده آبی در کشور بیشتر از گذشته به گوش نزدیک شود. در حقیقت علاوه بر کمبود بارندگی در سال آبی جاری، افزایش مصرف بیش از حد آب در کشور سبب شده تا شاهد وسیعتر شدن مشکلات ناشی از کمبود منابع آب در کشور باشیم.

آخرین گزارش وضعیت سدهای بزرگ کشور تا ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ نشان میدهد، به تبع روند کاهشی بارشها، حجم ورودی آب از ابتدای سال آبی ۱۴۰۰-۹۹ تاکنون برابر با ۲۲ میلیارد و ۳۲۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن (۳۷ میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب)، بیانگر کاهش ۴۰ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور است. آخرین وضعیت سدهای کشور نشان میدهد که میزان ذخایر آب در مخزن سدها به ۲۹ میلیارد و ۶۷۰ میلیون مترمکعب رسیده که در مقایسه با سال آبی ۹۹-۹۸ (۳۶ میلیارد و ۸۳۰ میلیون مترمکعب) دارای ۱۹ درصد کاهش است.

از طرف دیگر کشفی، معاون راهبری و نظارت بر بهره برداری آب و فاضلاب کشور در نشست خبری که روز گذشته خود درباره تنش آبی تابستان ۱۴۰۰، گفت: حدود ۴۹ درصد بارشها نسبت به سال گذشته کمتر است و در حوزه مرزی شرق کشور ما حدود ۸۰ درصد نسبت به بلند مدت کاهش داشتهایم. او ادامه داد: در فلات مرکزی ۵۰ درصد کاهش در دریای عمان و در خزر هم ۱۸ درصد کاهش بارندگی گزارش شده است، همچنین تغییرات سدهای ما هم به شدت کاهش پیدا کرده است با توجه به اینکه هنوز فصل گرم سال آغاز نشده است، ۵۰ درصد سدهای کشور خالی است. کشفی افزود: آب در شهرهایی که از آبهای زیر زمینی هم استفاده میکنند به شدت کاهش پیدا کرده است، متاسفانه امسال سال آبی سختی در کشور داریم. سخنگوی شرکت آب و فاضلاب کشور بیان کرد: حدود ۱۶ میلیون کولر آبی در کشور در حال استفاده است و سالانه ۱۵ هزار دستگاه تولید میشود، متوسط مصرف آب این کولرها به شدت بالا است، متاسفانه همزمانی گرما و کرونا ما را با مشکل مواجه میکند. کشفی بیان کرد: متاسفانه ۲۸۲ شهر کشور تا به امروز تنش آبی داشتهاند و با توجه به این تنش آبی به ۷ هزار روستا با تانکر آبرسانی میشود.

سخنگوی شرکت آب و فاضلاب کشور همچنین بیان کرد: ما هیچ برنامهای برای جیره بندی آب برای هیچ کدام از شهرهای کشور نداریم، امیدواریم با برنامههای پیش رو از قبیل افت فشار بتوانیم امسال را مدیریت کنیم. کشفی با اشاره به نحوه بازچرخانی پساب و سیاستهای شرکت آب و فاضلاب طی چند سال گذشته گفت: محدودیتهای منابع آبی در کشور طی سالیان گذشته از یک طرف و محدودیتهای منابع مالی، ما را بر آن داشت که برای تامین آب روشها و پروژههایی را آغاز کنیم بر این اساس از ابتدای دهه ۹۰ بحث قراردادهای بیع متقابل را در صنعت آبفا شروع کردیم. او افزود: به لحاظ قراردادی و توسعه اتفاقات خوبی رقم خورد به طوری که برای این کار مستندات قانونی نیز در نظر گرفته شده و دولت مکلف شد با استفاده از ساز و کارهای مختلف میزان سطح پوشش فاضلاب را ۲۵ درصد افزایش دهد و برای این منظور از سرمایهگذاری داخلی و خارجی، واگذاری پساب، استفاده از منابع پساب برای توسعه و تکمیل طرحهای فاضلاب شهری با پیش بینی منابع و مصارف آن در قانون بودجه سنواتی استفاده کند.