گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: امروزه فضای مجازی حرفهای بسیاری برای گفتن دارد و برای تحمیل خود، در همه عرصه ها اظهار فضل می کند. در کنار عرصه های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، سیاسی و...، فضای مجازی در عرصه اقتصادی نیز یکه تازی می کند. خودنمایی فضای مجازی در عرصه اقتصادی، با رمز ارز به صورتی مقتدر وارد شد و این قدرت به اندازه ای است که می توان تمامی عرصه های مبادلات از جمله بانکها را نادیده گرفت. امروزه دارندگان رمز ارز می توانند بدون وابستگی به دولت یا بانکها، هزاران میلیارد نقدینگی مردم را مال خود کنند و مردم نیز در این بازی شرکت می کنند. اگرچه امروز بازار رمز ارز جنجال آفرین شده اما بزودی شاهد اتفاقات عجیبی در این بازار خواهیم بود که از کلاهبرداری تا پولشویی گرفته تا معاملات سالم و دور زدن تحریم ها را می توان از این ظرفیت بدست آورد. اما در کشور ما رمز ارز به عاملی بحران ساز تبدیل شده به نوعی که امروزه چالشهای اقتصادی ناشی از انتقال نقدینگی به بازار رمزارزها برآورد می شود.

تخلیه ۱۵۰ هزار میلیاردی از بورس

اینکه رمز ارز چه نقشی می تواند داشته باشد، کافی است به اظهارات عضو شورای عالی بورس توجه کنیم. محسن علیزاده در گفتوگو با ایلنا در مورد خروج ارقام نجومی از بازار سرمایه توسط حقوقیهای بزرگ گفت: در مدت زمان بسیار کوتاهی بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه خارج شده است.وی با بیان اینکه خروج این نقدینگی تخلف نبوده اما بیاخلاقی محسوب میشود، ادامه داد: خروج این میزان نقدینگی از بازار غیرقانونی نبوده اما باید تعهد اخلاقی را رعایت میکردند، وقتی به شخصیت حقوقی لقب حرفهای را در بازار میدهیم باید اخلاق حرفهای را هم بروز دهند. متاسفانه عدهای سودی را که از این بازار کسب کردند در محل نامناسب دیگری سرمایهگذاری کردهاند اما قرار بر این بوده این سرمایه برای توسعه بازار خرج شود و مجددا به بورس و بازار سرمایه برگردد.عضو ناظر شورای عالی بورس با بیان اینکه فراموش نکنیم که هدف از توسعه بازار رونق بازار بود، افزود: به طور قطع سود حاصل از رونق تولید عاید همه مردم میشد و به بازار سرمایه هم برمیگشت اما این اتفاق نیفتاد.

پرداخت حقوق های معوق

علیزاده ادامه داد: به یکی از این حقوقیهای خیلی بزرگ که سرمایه خود را از بازار خارج کرده، گفتم باید این عدد را به بازار برگردانید و بازار را در این شرایط حمایت کنید، آنها مدعی شدند که با این سودی که از بازار به دست آمده، معوقات حقوق چند سال گذشته را پرداخت کردیم.وی تاکید کرد: قرار نبوده این پولها صرف کمکاری مدیران این شرکتها شود. شرکتهای حقوقی تعهد اخلاقی دارند که این سود را صرف توسعه بازار یا توسعه تولید کنند اما متعهد به آن نبودند.عضو ناظر شورای عالی بورس با بیان اینکه خروج این ارقام نجومی از بازار سرمایه کاملا درست است و صحت دارد، گفت: هم حقیقیهای بزرگ و هم حقوقیها بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان را در مدت زمان کوتاهی از بازار خارج کردند که این رقم قابل ردیابی است. حقوقیهای بی اخلاق در اوج قیمتها سهام فروختهاند و این نقدینگی را وارد بازارهای موازی از جمله ارزهای دیجیتال و رمزارزها کردهاند.

ریسک و تبلیغات

وی ادامه داد: هر چند که بازار ارزهای دیجیتال بازار بسیار ریسکی است اما نقدینگی بسیار زیادی وارد این حوزه شده و متاسفانه تبلیغات گستردهای را هم به راه انداخته اند تا سهامداران خرد باقیمانده در بورس برای ورود به بازار مرز ارزها شوند.عضو ناظر شورای عالی بورس گفت: در حال حاضر طبق قانون صندوق توسعه ملی باید ۱۵ هزار میلیارد تومان به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کند که هر چند این رقم تا کنون پرداخت نشده اما اگر هم پرداخت شود با توجه به مشکلات متعدد بازار، نمیتواند گرهگشا کند.

احتیاط در سرمایه گذاری

یکی از چالشهای کنونی رمز ارز، موانع قانونی است. در این رابطه معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی با اشاره به نوسان زیاد قیمت رمز ارزها گفت: افرادی که قصد دارند، وارد این حوزه شوند هرگز نباید تمام پولی را که با زحمت و رنج و عرق جبین به دست آمده را در این بازار وارد کنند. به علاوه، غالب مبادلات رمزارزها قابلیت ردیابی کامل ندارند و نهادهای قضایی در بسیاری از موارد نمیتوانند تخلفات را بررسی و پیگیری کنند. مهران محرمیان در گفتوگو با فارس گفت: بخشی از مسولیت در حوزه رمزارز برعهده مجلس، بخشی نیز بر عهده دولت است و مصوباتی نیز داشته است. به طور خاص رمزارزها حوزههای مختلف دارند. مثلا در زمینه استخراج رمزارز، دولت سیاستگذاری میکند. در زمینه خرید و فروش رمزارز، بانک مرکزی سیاستگذار کلیدی است، اما باید در چارچوب قوانین و مصوبات بالادستی دولت، شورای عالی مبارزه با پولشویی و مرکز ملی فضای مجازی اقدام کند.

یارانه کلان انرژی

معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی به یارانه فراوانی که برای انرژی در ایران داده میشود، اشاره کرد و افزود: این یارانه مورد توجه استخراج کنندگان رمزارز قرار گرفته، اما در این زمینه راهبرد کشور به صورت شفاف تعریف نشده است. ثبت نام اولیه برای ایجاد مزارع استخراج رمز ارز انجام گرفته، اما تعداد نهایی مجوزهای صادره در قالب پروانه بهرهبرداری به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد. با توجه به اقبالی که هماکنون به تسهیل این موضوع دیده میشود، امیدوار هستیم به زودی در این زمینه شاهد پشتیبانی قانونی و مانع زدایی باشیم.

امکان استفاده قانونی

وی تصریح کرد: با مصوبه جدید دولت و معرفی صرافیهای مجاز توسط بانک مرکزی، استخراج کنندگان رمزارز میتوانند رمزارزهای استخراج شده خود را به صرافیهای دارای مجوز عرضه کنند. این مقام مسئول بانک مرکزی ادامه داد: براساس دستورالعملی که از مرکز ملی فضای مجازی تهیه و ابلاغ شده، بانک مرکزی موظف شده، در یک کارگروه کارشناسی، حوزه مبادلات رمز ارز را مورد رصد هوشمند قرار دهد که بانک مرکزی نیز در حال انجام آن است.

مبادله رمزارزی

محرمیان با بیان اینکه در مصوبه مردادماه ۱۳۹۸ هیات دولت، دو حوزه مجزای استخراج و مبادله برای رمزارزها در نظر گرفته شده افزود: مبادله رمزارزها نیز دو نوع است؛ مبادله ریال و ارز با رمزارز و مبادله کالا با رمزارز. مبادله کالا با رمز ارز در اکثر کشورها مجاز نیست و کمتر جایی هست که استفاده از رمز ارز در شبکه پرداخت را ممنوع نکرده باشد. استفاده از رمز ارز در شبکه پرداخت به مثابه استفاده از ارز یک کشور بیگانه در مبادلات داخلی کشور است و تبعات زیادی خواهد داشت.وی ادامه داد: در مصوبه مرداد ۱۳۹۸ هیات دولت، اگرچه استخراج رمزارز آزاد شده است، اما مبادله رمزارز با پول رسمی کشور به شکلی که در صرافیهای رمزارز اتفاق میافتد، ممنوع اعلام شده است و همچنین تاکید شده است ریسک مبادله رمزارز نیز با معاملهگران آن است و در صورت متضرر شدن، مسئولیت با افراد ذینفع است.