روزنامه وطن امروز
1400/02/26
جنگ با حماس، آخرین دست و پا زدن‌های نتانیاهو؟
فرزانه دانایی: بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که بعد از چهارمین دور انتخابات سراسری در سرزمین‌های اشغالی نیز نتوانست احزاب اسرائیلی را وادار کند یک دور دیگر به دوران نخست‌وزیری‌اش اضافه کنند، حالا با جنگ در غزه به دنبال به دست گرفتن اوضاع و تمدید دوران نخست وزیری‌اش است. اما آیا تندروی و به راه انداختن جنگ با فلسطینیان می‌تواند راه را برای دور بعدی نخست‌وزیری‌اش هموار سازد؟ نتانیاهو روز جمعه در بیانیه‌ای درباره اینکه آرام شدن اوضاع در کرانه باختری و همچنین در سرزمین‌های اشغالی چقدر زمان می‌برد، خاطرنشان کرد جنگ با حماس در غزه «زمان» می‌برد. او در این بیانیه تصریح کرد که حملات هوایی به مواضع حماس در غزه به این زودی‌ها تمام نمی‌شود. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بعد از دیدار از پایگاه سامانه دفاعی گنبد آهنین نیز گفت: «این مساله زمان می‌برد اما با قاطعیت هم به صورت دفاعی و هم تهاجمی به سمت رسیدن به هدف‌مان در بازگرداندن آرامش به اسرائیل می‌رویم». همین صحبت‌ها نشان می‌دهد منظور نتانیاهو از به راه انداختن جنگ با غزه و همچنین جنگ خیابانی با مسلمانان در خیابان‌های بیت‌المقدس چیست. او همیشه در زمانی که دادگاه رسیدگی به مفاسدش آغاز می‌شده یا نمی‌توانست در پارلمان این رژیم به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود، از تهدیدات حماس و فلسطینیان می‌گفت و سعی داشت با به راه انداختن جنگ و فرماندهی آن، از خود برای صهیونیست‌ها یک قهرمان بسازد که آرامش را به آنها و شهرهای‌شان باز می‌گرداند. این بار نیز ظاهرا قرار است همین سناریو برای غزه تکرار شود تا بلکه او بتواند بار دیگر به عنوان نخست‌وزیر، کابینه تندروی خود را تشکیل داده و هدفش در تبدیل رژیم صهیونیستی به رژیمی آپارتاید به صورت رسمی را دنبال کند؛ رژیمی که تنها به یهودیان خدمات ارائه می‌دهد و دولت یهود در سرزمین‌های اشغالی تشکیل می‌دهد و تمام مسلمانان را از خدمات اجتماعی محروم می‌کند. واشنگتن‌پست در تحلیلی در این باره نوشته است: افزایش میزان تنش‌ها و خشونت‌ها بین اسرائیل و فلسطینیان در غزه، همان‌طور که قدرت حماس در این منطقه را به رخ می‌کشد و به محبوبیت آن در بین مردم فلسطین می‌افزاید، می‌تواند مزیتی برای نتانیاهو نیز به حساب آید. بر این اساس، افزایش تنش‌ها می‌تواند در دقیقه آخر باعث بازگشت او به عرصه سیاست در سرزمین‌های اشغالی شود و وی را از محو شدن از عالم سیاست دور کند. هفته پیش گروهی از رقبای نتانیاهو در طول چند روز، ساعاتی طولانی را برای شکل دادن به نخستین دولت صهیونیست یک دهه اخیر بدون حضور نتانیاهو در جلسه گذراندند. تنها چند ساعت قبل از اینکه درگیری‌ها شروع شود، بسیاری از احزاب صهیونیستی از راست میانه‌رو گرفته تا راست افراطی و چپ همه با هم بر سر این مساله متحد بودند که دولت بعدی باید بدون نتانیاهو تشکیل شود. آنها شرایط برای تشکیل یک دولت ائتلافی بدون حضور او را فراهم کرده بودند. با این حال در نهایت برگزاری این جلسات با به وجود آمدن مسائل امنیتی و راکت‌باران سرزمین‌های اشغالی توسط حماس، به حالت تعلیق درآمد. در شرایط فعلی چشم‌انداز شکل گرفتن دولتی بدون نتانیاهو در تعلیق قرار دارد و احتمالا با طولانی شدن درگیری‌ها و آغاز جنگ با حماس در غزه، این چشم‌انداز بیشتر از پیش از دسترس خارج میشود. در زمانی که هنوز آرامش در سرزمین‌های اشغالی برقرار بود، بسیاری بر این عقیده بودند که دیگر نیازی به حضور نتانیاهو به عنوان یک نخست‌وزیر رادیکال کاملا راست‌گرا وجود ندارد. با این حال آغاز جنگ نشان داد شاید احزاب سیاسی در سرزمین‌های اشغالی مدنظر داشته باشند که همچنان این نخست‌وزیر رادیکال و تندرو است که می‌تواند آرامش را برای آنها به همراه بیاورد. با وجود همه این تحلیل‌ها، در مقابل اما تحلیلگرانی نیز هستند که معتقدند نتانیاهو این بار نمی‌تواند از تندروی‌های خود نتیجه مثبت بگیرد. نیویورک‌تایمز در این باره نوشته است این بار مخالفان نتانیاهو او را مقصر اصلی این تنش‌ها می‌دانند و سعی دارند با همین رویکرد مانع حضور دوباره او در منصب نخست‌وزیری شوند. با این حال تا زمانی که سلاح‌ها صحبت می‌کنند، سیاستمداران در سرزمین‌های اشغالی معمولا سکوت اختیار می‌کنند و بعد از تمام شدن این تنش است که می‌توان نتیجه آن را در سیاست در سرزمین‌های اشغالی مشاهده کرد. یئیر لاپید که حالا مسؤول تشکیل کابینه در سرزمین‌های اشغالی شده، بیان کرده است که اتفاقات رخ داده در هفته گذشته، نمی‌تواند توجیهی برای نگه داشتن نتانیاهو در قدرت یا حفظ کابینه او باشد، بلکه بر عکس، این حرکات دلیل قطعی برای این است که او باید هر چه سریع‌تر از این سمت کنار گذاشته شود. لاپید تنها تا روز دوم ژوئن، یعنی ۲ هفته دیگر زمان دارد تا کابینه خود را نهایی کند و دولت خود را تشکیل دهد. در صورتی که احزاب مختلف نتوانند با او اجماع کنند، احتمال اینکه نتانیاهو از فرصت جنگ استفاده کرده و دوباره خود را به عنوان نخست‌وزیر مطرح کند، بسیار زیاد است. با این حال باید دید عوارض جنگ برای ساکنان در سرزمین‌های اشغالی تا چه میزان خواهد بود. اگر درگیری‌ها در داخل سرزمین‌های اشغالی همچنان ادامه یابد، تلاش‌ها برای باقی ماندن نتانیاهو در قدرت نیز بی‌نتیجه خواهد ماند. در هر صورت امید زیادی به پیروزی رژیم صهیونیستی در جنگ زمینی با حماس در غزه یا نزدیکی مرزهای غزه نیست و یک اشتباه از طرف نتانیاهو کافی است تا او را برای همیشه از عرصه سیاست در اسرائیل خارج کند. اگر او تصمیم بگیرد درهای جنگ نظامی در غزه را بگشاید، در واقع درهای جهنم را به روی آینده سیاسی خود باز کرده است و با افزایش تلفات در بین سربازان رژیم صهیونیستی یا اسیر شدن چند تن از آنها به دست حماس و نیروهای فلسطینی، دیگر کار برای سیاست این رژیم تمام خواهد شد. علت تردید نتانیاهو برای شروع حمله نظامی زمینی به غزه نیز همین مساله است اما شاید او در فکر این است که با همراهی اطلاعاتی آمریکا راه را برای ورود بیشتر به غزه و اشغال این منطقه باز کند تا بلکه بتواند محبوبیت بیشتری برای خود در سرزمین‌های اشغالی به دست بیاورد؛ قماری که به نظر نمی‌رسد چندان هم به نفع او تمام شود.
