3 شرط برای شکل‌گیری گفتمان اقتصادی نامزدها

 با پایان مهلت ثبت نام نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری، بحث ها درباره مواضع نامزدهای اصلی به تدریج در حال داغ شدن است. در این میان با توجه به سابقه سیاسی این چهره ها، شاید ابهام چندانی درباره مواضع سیاسی و فرهنگی آن ها نباشد ولی درباره اقتصاد به ویژه با توجه به پیچیدگی مسائل اقتصاد ایران و تعدد مشکلات اقتصادی قطعا ابهام جدی درباره مواضع نامزدها وجود دارد. این ابهام در شرایطی است که انتظار می رود با توجه به شرایط فعلی کشور، بحث اقتصاد محور اصلی مباحث  و برنامه های کاندیداهای انتخابات 1400 باشد. به همین دلیل ضرورت دارد هر یک از نامزدهای اصلی، گفتمان اقتصادی مشخصی را مطرح کنند تا بتوان درباره آن ها به جمع بندی رسید اما برای رسیدن به این گفتمان اقتصادی توجه به چند نکته ضروری است: 1- ابتدا باید فهرستی از چالش های اصلی اقتصادی کشور مشخص شود و نامزدها راجع به هر یک از این چالش ها ابراز موضع کنند. تمرکز روی موارد خاص و محدود مثل توزیع یارانه یا رفع مشکلات بورس بدون توجه به سایر چالش های اقتصاد و ارتباط بین هر یک از اجزای اقتصاد، موجب می شود تصویری ناقص از ذهنیت اقتصادی نامزدها ارائه شود و در پی آن گفتمان اقتصادی ناقصی شکل بگیرد که نتوان بر مبنای آن نگاه جامعی به رفع چالش های اقتصادی داشت. 2- اولین و بدیهی ترین تعریف از علم اقتصاد، منابع محدود در برابر نیازهای نامحدود است. بنابراین ارائه هرگونه وعده اقتصادی به ویژه اگر ناظر به توزیع منابع بیشتر باشد باید به این مسئله پاسخ دهد که منابع جدید برای نیازهای جدید تعریف شده چگونه فراهم می شود. آن هم در شرایطی که هم اکنون با کسری منابع به ویژه در بودجه دولت مواجه هستیم و پیش بینی کسری بودجه امسال رقم قابل توجهی است. در این شرایط تعریف هزینه های قطعی بر پایه منابع احتمالی به منزله تشدید کسری بودجه، استقراض بیشتر از بانک مرکزی و افزایش تورم است. 3- بخشی از بار شکل گیری گفتمان اقتصادی بر دوش چهره های اقتصادی نزدیک به نامزدهای اصلی است. بنابراین ضروری است، چهره های اقتصادی اصلی کابینه یا چهره ای که محور تیم اقتصادی کابینه هر یک از نامزدهاست معرفی شود. این مسئله از نظر دیگری نیز اهمیت دارد. تجربه دولت فعلی به ویژه اختلافات اخیر بین بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه بر سر سیاست هایی که به رشد نقدینگی منجر شد، نشان می دهد که تیم اقتصادی دولت بعد نباید از جزایر مجزا و چهره های غیرهمسان تشکیل شود  وگرنه فهم غیرمشترک از اولویت های اقتصادی موجب می شود که نگاه های یک جانبه در دولت به اختلاف و نبود اجماع برای تصمیمات مهم اقتصادی منجر شود. بنابراین معرفی حداقل یک فرد به عنوان محور اصلی تیم اقتصادی کابینه و معرفی دیگر افراد با هماهنگی وی موجب می شود تا ضمن شناخت بیشتر از ذهنیت اقتصادی هر یک از نامزدها، از تشتت احتمالی در تیم اقتصادی دولت بعد جلوگیری شود. در هر صورت انتخابات مقطع مهمی از ریل گذاری برای توسعه اقتصادی کشور است. علاوه بر مشارکت پرشور و انتخاب اصلح، جهت دهی فضای انتخاباتی به نامزدها برای ارائه برنامه ای غیرشعاری و تحول آفرین و رفع چالش های اقتصادی موجب می شود تا گفتمان مشخص تری درباره آینده اقتصاد ایران شکل گیرد. بنابراین از فرصت انتخابات برای شکل گیری چنین گفتمانی باید استفاده کرد.