وداع با روحانی مجاهد

حجت‌الاسلام سید علی‌اکبر محتشمی‌پور، مجاهد پیش از انقلاب و سیاستمدار برجسته پس از انقلاب اسلامی که رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود او را «روحانی مجاهد» توصیف کردند، روز گذشته در سن 75 سالگی و به علت ابتلا به کرونا، درگذشت. حجت‌الاسلام محتشمی‌پور در سال 1325 در تهران متولد شد و پس از تحصیل مقطع ابتدایی در مدرسه علوی، دروس حوزوی را در حوزه‌های علمیه قم و نجف اشرف دنبال کرد. در قم و در نجف اشرف، یکی از استادان او در حوزه، امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی بود. محتشمی‌پور در سال‌های پیش از انقلاب، به عنوان یکی از شاگردان امام خمینی(ره) حضور مستمری در مبارزات داشت. نخستین‌بار در سال ۱۳۴۱ دستگیر شد و تا سال ۱۳۵۷ بیشتر عمر خود را در خارج از کشور گذراند که اغلب آن، در نجف اشرف در محضر رهبر کبیر انقلاب گذشت. زمانی نیز که امام خمینی(ره) دوره سه ماهه پایان تبعید را در فرانسه سپری می‌کردند، عضو دفتر رهبر انقلاب در نوفل لوشاتوی فرانسه بود. محتشمی‌پور پس از انقلاب اسلامی، سمت‌های متعددی را تجربه کرد. در فاصله سال‌های 59 تا 60، عضو هیأت منتخب امام خمینی(ره) برای بررسی بنیاد مستضعفان و مدیر صدای جمهوری اسلامی ایران بود. در سال 60 به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه برگزیده شد که این تصدی تا سال 64 ادامه داشت. مرحوم محتشمی‌پور درخلال سال‌های خدمت در سوریه، نقش مهمی در پایه‌ریزی نیروی حزب‌الله لبنان برعهده داشت. به دلیل همین فعالیت‌ها و نیز حمایت از مبارزان فلسطینی بود که در همین دوره هدف یک عملیات تروریستی قرار گرفت و براثر بسته پستی حامل بمب که به آدرس سفیر ایران در دمشق ارسال شده بود، از ناحیه دست و چشم، مجروح و جانباز شد.محتشمی‌پور پس از پایان مأموریت 4 ساله در سوریه، در دولت دوم مهندس موسوی به عنوان وزیر کشور فعالیت کرد، در دوره‌های سوم و ششم مجلس شورای اسلامی نیز کسوت نمایندگی را تجربه کرد. محتشمی‌پور، یکی از پایه‌گذاران و یکی از اعضای اصلی مجمع روحانیون مبارز در سال‌های فعالیت آن بود. مدیرمسئولی مجله و روزنامه بیان، مشاورت سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات و عضویت در کمیته سیاسی مشاوران رهبر معظم انقلاب در سال 68 از دیگر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی او بود.
دبیرکلی کنفرانس بین‌المللی حمایت از قدس و حمایت از حقوق مردم فلسطین، از مهم‌ترین مسئولیت‌های سیاسی و اجتماعی محتشمی‌پور در سال‌های اخیر بود. او در انتخابات 88 رئیس کمیته صیانت از آرا بود که همین امر، باعث شد فشارهای زیادی در سال بعد از انتخابات به او وارد شود. در نهایت، او در سال 89 راهی نجف اشرف شد.
در سفر حجت‌الاسلام حسن روحانی، رئیس جمهوری به عراق او از بیت سابق امام خمینی(ره) در نجف بازدید کرد که در تصاویر‌ مربوط به این بازدید، محتشمی‌پور همراه روحانی دیده می‌شود. محتشمی‌پور تا پیش از ابتلا به کرونا نیز به صورت مستمر در عراق زندگی می‌کرد که پس از ابتلا به این بیماری و گسترش آن، ابتدا به بیمارستانی در کرمانشاه منتقل و سپس در بیمارستان خاتم‌الانبیای تهران بستری شد و در همین بیمارستان در تهران نیز از دنیا رفت.
مؤسسه دارالزهرا (س)  هم اعلام کرد که امروز ساعت هشت و نیم صبح اقامه نماز بر پیکر مطهر سید جلیل القدر، توسط یادگار حضرت امام خمینی (ره) در حسینیه جماران صورت پذیرفته و متعاقباً مراسم تدفین ایشان رأس ساعت ده و نیم در حرم سیدالکریم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) انجام می شود.


پیام‌های تسلیت
مقام‌ها و شخصیت‌های سیاسی از جریان‌ها و قوای مختلف، با صدور پیام‌های جداگانه‌ای درگذشت حجت‌الاسلام سیدعلی اکبر محتشمی‌پور را تسلیت گفتند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری، در پیام خود با اشاره به اینکه درگذشت عالم وارسته حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی اکبر محتشمی‌پور موجب تأثر و تألم خاطر شد، اظهار کرد: این روحانی مجاهد و مبارز که جزو پیشگامان و همراهان پرتلاش و دلسوز نهضت امام خمینی(ره) بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با پذیرش مسئولیت‌ها و مأموریت‌های مختلف سیاسی و فرهنگی در داخل و خارج از کشور همه عمر خویش را صرف ترویج نهضت اسلامی و تحقق آرمان‌های بلند انقلاب و نظام اسلامی کرد.
سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه هم در پیام خود تأکید کرد که آن مرحوم از مجاهدان راه آزادی قدس شریف و از پیشگامان مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی بود و در این راه به افتخار جانبازی نیز نائل آمد.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس  نیز در پیام خود، ضمن ابراز تأسف و تأثر از درگذشت محتشمی‌پور نوشت: ایشان چهره‌ای خدمتگزار در عرصه‌های انقلاب و نظام بودند و در مسئولیت‌های متعدد طی سال‌ها خدمات شایانی را به ملت عرضه داشتند.
حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی نیز مرحوم محتشمی پور را «مجاهد خستگی ناپذیر» توصیف و تأکید کرد که «این برادر عزیز عمر خود را وقف خدمت به دین مبین و امام بزرگوار و آرمان‌های انقلاب اسلامی کرد و در این راه لحظه‌ای از پای ننشست. نه شماتت‌های بدخواهان و نه آزار‌ها و دشنام‌ها و نه ترور و تبعید او را از آنچه صحیح می‌پنداشت بازنداشت.»
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری، علی ربیعی سخنگوی دولت، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات، بیت مرحوم آیت‌الله صانعی، آیت الله موسوی خوئینی ها، مجید انصاری عضو مجمع روحانیون مبارز، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و... نیز با صدور اطلاعیه‌هایی درگذشت آن مرحوم را تسلیت گفتند.
در بخشی از پیام تسلیت مجمع روحانیون مبارز هم آمده است: هرگز تجدید نظر در اندیشه‌های امام خمینی (ره)  به ذهن او راه نیافت و از آغاز نوجوانی تا لحظه عروجش بر راه معشوق ومراد خود پایداری کرد.از سوی دیگر دفاع از سرنوشت مردم مظلوم فلسطین و آزادی قدس شریف مهم‌ترین دغدغه او در طول حیاتش بود.

محتشمی‌پور؛ پایه‌گذار جریان حزب‌الله

محمدعلی سبحانی
سفیر سابق ایران در لبنان و قطر
نقش و تأثیر حجت‌الاسلام  علی اکبر محتشمی‌پور در تأسیس حزب‌الله لبنان یک نقش بی بدیل بود که هرگز از یادها فراموش نخواهد شد. ایشان در سال 1361 که حمله اسرائیل به لبنان انجام گرفت، سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه و نماینده اول حضرت امام خمینی در منطقه خاورمیانه بود.
بنده بعد از فتح خرمشهر به عنوان نماینده وزارت امور خارجه و نیروهای اعزامی راهی لبنان شدم و خدمت آقای محتشمی پور حضور یافتم. در همین مقطع اتفاق مهمی رخ داد و حضرت امام خمینی به روند اعزام نیروهای ایرانی به ماورای مرزهای کشور و حضور در کشورهای دیگر معترض شدند و با مداخله احتمالی نیروهای ایرانی در امور نظامی سایر کشورها مخالفت کردند. حاج احمدآقای خمینی در یک تماس تلفنی از طرف امام خمینی از آقای محتشمی‌پور خواست به تهران بازگردد و به دیدار امام برود، ایشان راهی ایران شد و حضرت امام در این ملاقات از آقای محتشمی خواستند که فوراً به دمشق بازگردد و همه نیروهای نظامی ایرانی مستقر در لبنان را هم به مأموریت‌های خود در سایر جبهه‌ها بازگردانند و فقط تعداد مشخصی از افراد در لبنان با هدف آموزش نظامی باقی  بمانند. امام خمینی در خلال یک سخنرانی که همان موقع در میان روحانیونی که برای تبلیغ ماه مبارک رمضان فعالیت می‌کردند، گفتند: «ما نیروها را از مرزهای خود به لبنان فرستادیم و این شبیه یک توطئه است که اسرائیلی‌ها عامل آن هستند.» امام در نهایت به نوعی گفتند این کار اشتباه بوده است و باید بازگردند و فوراً جبران شود.
به دنبال این فرمان، آقای محتشمی فوراً به دمشق بازگشت و با یک رهبری مقتدرانه و قوی، نیروهای حاضر در لبنان را به تهران برگرداند اما نیروهایی را هم با کمک برادران سپاه در آنجا حفظ کرد و به این ترتیب به حضور ایران با هدف کمک به مردم لبنان به شکل دیگری استمرار بخشید. از این رو تحت هدایت مدبرانه و کم‌نظیر آقای محتشمی، حزب‌الله لبنان توسط ایشان تأسیس و به یک نیروی راهبردی مقاومت در لبنان و سطح منطقه تبدیل شد.
طبیعتاً همه دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط داخلی هم پشتیبان این ساختار و حرکت شدند. بعدها صحت حرف امام ثابت شد که اگر نیروی نظامی خارجی وارد کشوری شود معادلات داخلی آن کشور را تغییر و مردم آن کشور را از رسیدن به خودباوری محروم می‌کند. در پی تشکیل حزب‌الله، مردم لبنان توانستند با موفقیت یک توازن وحشت را در منطقه ایجاد کنند؛ یعنی توازنی که هر طرفی از حمله یکجانبه به این کشور بترسد.
این در حالی بود که پیش از تشکیل حزب‌الله در لبنان، اسرائیلی‌ها هر لحظه که می‌خواستند وارد لبنان می‌شدند اما امروز به هیچ عنوان چنین جرأتی ندارند. در سال 1982  تقریباً بخش‌های عظیمی از خاک لبنان توسط نیروهای مقاومت آزاد شد و پس از آن هم در سال 2000 پیروزی بزرگ نصیب ملت لبنان شد. این گونه بود که ملت لبنان اعم از مسیحی شیعه و پیروان سایر ادیان الهی قدردان حزب‌الله و ایران بودند. مردم لبنان باور کردند می‌توانند در مقابل دشمن خود بایستند و ایستادند و پیروزی بزرگی را به دست آوردند. آقای محتشمی با رهبری معنوی خود بذر مقاومت را کاشت و پس از آن شهدایی مانند سردار سلیمانی این بذر را آبیاری کرد و این موفقیت را تداوم بخشید. علاوه بر نقش مهم آقای محتشمی‌پور در تأسیسات مقاومت در منطقه، حضور ایشان بعدها در قضیه فلسطین هم بسیار مهم بود. ایشان با جلسات مهمی که در حمایت از مبارزات فلسطین و حمایت از انتفاضه برگزار کرد، دنیا را درگیر این رخداد کرد چنان که در یک جلسه 20 رئیس مجلس را از کشورهای مختلف کنار هم جمع کرد تا از انتفاضه فلسطین حمایت کنند. ایشان همچنین مؤسسه بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین و قدس را با هدف حمایت از حقوق مردم فلسطین و اماکن مهمی از جمله مسجدالاقصی، ایجاد کرد.
اینچنین بود که اسرائیلی‌ها انتقام تشکیل حزب‌الله را از ایشان با یک بسته انفجاری گرفتند که به مجروحیت ایشان انجامید، از این رو آقای محتشمی‌پور بحق به عنوان ابوالفضل انقلاب اسلامی معرفی شد. هرچند شاگردان ایشان و فرزندان مقاومت در فلسطین و لبنان  درسی به اسرائیلی‌ها دادند که تمام حکومت‌های عرب به اتفاق نتوانستند این کار را انجام دهند. در سال 2000 بزرگ‌ترین پیروزی نصیب مردم لبنان توسط مقاومت شد؛ پیروزی‌ای که کل اعراب در سه جنگ بزرگ نتوانسته بودند به آن دست یابند. مرحوم محتشمی‌پور بعدها به دلیل اتفاقاتی که در داخل کشور افتاد، حضور در آغوش مولای مظلومان در نجف را ترجیح داد و در آنجا هم بیکار ننشست و دفتر امام را به پایگاهی برای بازدید زوار از سراسر جهان تبدیل کرد. ایشان مرد مؤثر و یک روحانی بزرگ بود که مهم‌ترین ویژگی او را آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی در احوالپرسی ایشان گفت که مردی شجاع، اثرگذار و صادق بود.