روزنامه ابتکار
1400/03/22
«ابتکار» وضعیت بازار اجاره در فصل جابه‌جایی را بررسی می‌کند آشفتگی بازار اجاره در خواب غفلت مسئولان
کیمیا نجفیاز قدیم اجاره‌نشینی را خوش‌نشینی می‌دانستند اما این روزها چشمت را که بر هم می‌زنی، می‌بینی که زمان به سرعت برق گذشته و مهلت قرارداد اجاره خانه‌ات تمام شده است، درست در همین لحظه خواهی فهمید که مثال معروف اجاره‌نشینی و خوش‌نشینی دیگر معنا ندارد، اصلا مگر می‌توان خانه‌به‌دوشی را خوش‌نشینی تعریف کرد؟
وقتی فصل جابه‌جایی خانه می‌رسید مستاجران، تمام بنگاه‌های املاکی را زیر پا می گذاشتند تا خانه‌ای مناسب پیدا کنند. اما این‌روزها فصل جابه‌جایی زیر سایه کرونا، مشکلات اقتصادی و افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها شکل دیگری پیدا کرده است. حالا پایان یافتن مهلت قرارداد اجاره‌خانه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خانوارهایی است که مدت‌هاست قید صاحبخانه شدن را زده‌اند و تنها به فکر یک سرپناه اجاره‌ای هستند. البته با افزایش‌های سرسام‌آور اجاره‌بها و قیمت‌های سلیقه‌ای یافتن خانه‌ای متناسب با قدوقواره درآمد خانوار، آنچنان کار راحتی نیست. برای درک مسئله کافی است پای صحبت مستاجرانی بنشینیم که با ناامیدی بنگاه به بنگاه به دنبال سقفی برای زندگی می‌گردند.
مستاجران، گله‌مند از وضعیت اجاره
یکی از مستاجران با شکایت از وضعیت موجود به ابتکار می‌گوید: «متاسفانه طی روزهای اخیر تقاضا برای اجاره خانه افزایش یافته و همین مسئله سبب شده است تا مالکان صبح یک نرخ برای اجاره بگویند و عصر نرخ دیگری را برای خانه‌شان در نظر بگیرند. قیمت‌ها در بازار اجاره سلیقه‌ای شده است و کسی هم پاسخگو شرایط به وجود آمده نیست.»
مستاجر دیگری با انتقاد از افزایش سرسام‌آور اجاره‌ها می‌گوید: «من ماهانه 4 میلیون برای خانه‌ام اجاره پرداخت می‌کردم و این ماه صاحبخانه گفته است اجاره این خانه ماهی 20 میلیون تومان شده است، چنین افزایشی واقعا بی‌معناست»
یکی دیگر از اجاره‌نشینان می‌گوید: «تا امسال با حذف بسیاری از موارد توانسته بودیم از پس اجاره خانه‌ای کوچک در تهران بربیاییم اما اکنون حاشیه شهر را به اجاره‌های سرسام‌آور تهران ترجیح می‌دهیم.»
مستاجر دیگری می‌گوید: «با پس‌اندازهایی که طی یک سال گذشته داشتیم می‌خواستیم از حاشیه شهر به تهران نقل مکان کنیم اما با دیدن نرخ کرایه‌ها فهمیدیم حتی در مناطق پایین شهر نیز نمی‌توانیم خانه‌ای مناسب پیدا کنیم و باید به فکر تمدید قرارداد خانه فعلی باشیم.»
هر منطقه، یک رفتار متفاوت
در این میان پای صحبت مشاوران املاک نیز نشستیم. یکی از مشاوران املاک با اشاره به مسئله اجاره‌بهای سلیقه‌ای در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: «اینگونه نیست که مالکان هر قیمتی را که دوست دارند برای خانه در نظر بگیرند. حداقل ما در مجموعه خودمان شاهد اینگونه رفتارها نبودیم. شاید در مناطق مختلف اجاره‌بهای سلیقه‌ای و افزایش‌های غیرقانونی وجود داشته باشد اما ما تا کنون با چنین مسئله‌ای روبه‌رو نبودیم.»
یکی دیگر از مشاوران املاک در واکنش به افزایش نرخ اجاره‌بها به صورتی که صاحبخانه صبح یک قیمت برای واحد خود درنظر گرفته و عصر نرخ را بالاتر می‌برد به ابتکار می‌گوید: «بدون شک طی سال‌های اخیر ما با افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها روبه‌رو بودیم اما اینکه بگویند مالکان به فاصله چند ساعت و یا حتی چند روز نرخ اجاره را افزایش می‌دهند خیر اینگونه نیست. این یک واقعیت است که متاسفانه شرایطی مثل کرونا، مشکلات اقتصادی و افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها جابه‌جایی را کاهش داده است و هم مالکان و هم مستاجران تمایل بیشتری به تمدید قراردادها داشته‌اند اما ما با تغییر نرخ اجاره در کوتاه‌مدت روبه‌رو نیستیم.»
مشاور املاک دیگری در منطقه یک تهران با اشاره به مشکلات مستاجران برای یافتن واحد مسکونی مناسب در این منطقه به ابتکار می‌گوید: «متاسفانه در منطقه یک به شدت شاهد نرخ‌های سلیقه‌ای از سوصاحب‌خانه‌ها هستیم و هیچ حساب‌وکتابی در این زمینه وجود ندارد. این مسئله هم در بازار خرید و فروش و هم در بازار اجاره رخ می‌دهد. این در حالی است که میزان تقاضا و جابه‌جایی نیز کاهش پیدا کرده است. به هرحال مستاجران با کرونا و همچنین افزایش نرخ اجاره‌بها روبه‌رو هستند و این مسائل سبب شده است تا بازار در فصل جابه‌جایی در رکود به سر ببرد.»
یکی دیگر از مشاوران املاک می‌گوید: «بازار اجاره مدت‌هاست آشفته بوده و حتی اگر خبری از اعلام اجاره‌های سلیقه‌ای نباشد افزایش نرخ کرایه‌ها، چالش‌های زیادی را برای خانوارهایی که توان مالی مناسبی ندارند به وجود می‌آورد.»
دولت غافل از شرایط سخت مستاجران
هنگامی که از وضعیت سخت مستاجران و بی‌نظمی‌های بازار اجاره صحبت میشود کارشناسان و صاحب‌نظران دولت را مقصر شرایط پیش‌امده می‌دانند. به گفته آنها سیاست‌های غلط طی سال‌های اخیر موجب شد اتفاقات ناخوشایند همانندی رکود در معاملات چه در حوزه اجاره و چه خریدوفروش، افزایش جهشی اجاره‌بها، افزایش حاشیه‌نشینی و... رقم بخورد، مسائلی که می‌تواند تبعات منفی بسیاری را برای جامعه به همراه داشته باشد. این درحالی است که تاکنون هیچ راه‌حلی برای مشکلات به وجودآمده ارائه نشده است. در این میان گاهی خبری همچون پشت‌بام خوابی به میان می‌آید و پس از تکذیب آن توسط مسئولان به دست فراموشی سپرده میشود اما فراموش کردن اخبار، شایعات و معضلات به معنای پایان یافتن مشکلات خانوارها در حوزه اجاره مسکن نیست و با یک پرس‌وجوی ساده خواهیم دید که چالش‌های بازار اجاره همچنان با قوت بر جای خود باقی مانده و روزبه‌روز در حال افزایش است. محمود فاطمی‌عقدا در خصوص آشفتگی بازار اجاره طی سال‌های اخیر در گفت‌وگو با ابتکار می‌گوید: اگر بخواهیم واقع‌بینانه وضعیت بازار اجاره را بررسی کنیم باید بگوییم که دولت مقصر شرایط به وجود آمده است. به عبارتی دیگر افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها و مشکلات بازار اجاره نتیجه عدم انجام وظایف وزارت راه و شهرسازی طی 8 سال گذشته است.
این کارشناس بازار مسکن در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به رفتارهای عجیب مالکان و مستاجران ادامه می‌دهد: متاسفانه با عدم اتمام پروزه مسکن مهر، بی‌نتیجه ماندن وعده وزارتخانه درخصوص مسکن ملی و عدم ساماندهی بازار مسکن و حوزه اجاره سبب شد مشکلات در این بخش افزایش یابد و ما شاهد رفتارهای عجیب از سوی مالکان و حتی مستاجران باشیم.
وی همچنین می‌افزاید: اگر دولت با توجه به تجارب سال گذشته خود به طور منظم بر بحث اجاره‌داری کار می‌کرد و ساختار مناسبی برای این بخش تعریف می‌شد بدون‌شک می‌توانست وضعیت بازار اجاره را کنترل کند.
این کارشناس بازار مسکن در ادامه گفت‌وگو با اشاره بی‌توجه‌ای به دفاتر املاک می‌گوید: دولت باید حداقل تعامل خوبی با دفاتر املاک و مسکن می‌داشت، این دفاتر می‌توانستند کمک‌های قابل توجه‌ای در زمینه اجاره مسکن به دولت داشته باشند. در آن شرایط ما دیگر شاهد چنین نرخ‌ها و بی‌نظمی‌هایی در بازار نبودیم.
دولت آتی باید توجه ویژه‌ای بر نظام اجاره‌داری داشته باشد
وی در پاسخ به این پرسش که آیا دولت آتی می‌تواند با راهکارهایی در کوتاه‌مدت و یا میان‌مدت وضعیت بازار اجاره را ساماندهی کند یا خیر، می‌گوید: دولت آتی نمی‌تواند در مدتی کوتاه به بازار مسکن به خصوص حوزه اجاره سروسامانی بدهد اما اگر طبق برنامه برخی از کاندیدها درخصوص سازمان نظام اجاره‌داری پیش برویم به گونه‌ای که برنامه به طور دقیق پیگیری شود، ساختار نظام اجاره‌داری تعریف درستی داشته باشد و از اتحادیه املاک به عنوان محوریت کار استفاده شود ما شاهد تحرکاتی در این حوزه خواهیم بود.
فاطمی‌عقدا اظهار می‌کند: من گمان می‌کنم نظام اجاره‌داری خود به تنهایی از لحاظ روانی تاثیرات مثبتی را به همراه خواهد داشت و سبب رفع بسیاری از موانع و مشکلات در بازار اجاره میشود.
سایر اخبار این روزنامه
ند پرایس: اگر تلاشی برای ارسال سلاح باشد، برای پاسخ آماده‌ایم
واکنش‌ها به ورود ناوگروه ایران به اقیانوس اطلس
محمدعلی وکیلی
همه اصلاح‌طلب هستند
حسن روحانی:
خدا نگذرد از آنها که احمقانه به مراکز دیپلماتیک حمله کردند
آیا هنرمندان خارج‌نشین می‌توانند به ایران بازگردند؟
در آرزوی بازگشت
اجازه ندهیم تنور مدرسه‌سازی در تهران سرد شود
حال ناخوش فضاهای آموزشی پایتخت
تغییر در ساختار مناظره سوم می‌تواند به شور بیشتر انتخابات کمک کند؟
انتخابات در انتظار فضای داغ‌تر
«ابتکار» وضعیت بازار اجاره در فصل جابه‌جایی را بررسی می‌کند
آشفتگی بازار اجاره در خواب غفلت مسئولان
حجت الاسلام رئیسی:
خودرو از انحصار خارج و برای آن قیمتی عادلانه تعیین خواهد شد
عبدالناصر همتی:
قهر با انتخابات فرصت دادن به افرادی است که زنان و جوانان را محدود می‌کنند
