واردات برق؛ جدي‌ترين گزينه

آرمان‌ملی: افزایش قطعی برق و خاموشی‌ها در چند روز اخیر در حالی مشکلات عدیده‌ای را آن هم در اوج گرما برای خانواده‌ها و همچنین مشاغل مختلف ایجاد کرده که علاوه‌بر مشکلاتی فنی و فعالیت ماینرهای غیرمجاز که باعث شده تا در سالجاری فاصله برق مصرفی با میزان تولید نیروگاه‌ها به بیش از 11 هزار مگاوات برسد. به اعتقاد فعالان این حوزه کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در تولید برق بوده که در نتیجه عدم تطابق هزینه‌های تولید برق با نرخ خرید تضمینی از سوی دولت صورت گرفته است، موضوعی که تحلیلگران معتقدند در حال حاضر تنها رویکردی که دولت می‌تواند در این راستا داشته باشد واردات برق از کشورهای همسایه خواهد بود. در این رابطه «علی بخشی» در نشست خبری با اشاره به ظرفیت‌های صنعت برق در کشور اظهارداشت: درحال‌حاضر 150 هزار اشتغال مستقیم در این صنعت وجود دارد دو هزار بنگاه اقتصادی بزرگ و کوچک و متوسط فعال هستند و این صنعت سهم یک درصدی در تولید ناخالص داخلی دارد. همچنین سهم ارزش‌افزوده بخش تولید، انتقال و توزیع از کل ارزش‌افزوده صنعت برق 56 درصد است، سهم بخش تولید تجهیزات برقی نیز 44 درصد است. وی با اشاره به میزان مطالبات بخش خصوصی از وزارت نیرو گفت: در حال حاضر 10 هزار میلیارد تومان وزارت نیرو به بخش خصوصی بدهکار است در حالی‌که تنها با تخصیص هزار میلیارد تومان به سازندگان و پیمانکاران کوچک و متوسط امکان نجات تمامی این شرکت‌ها از مسیر مطالبات معوق فراهم خواهد شد. رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق درباره سرمایه‌گذاری در این صنعت تصریح کرد: طی یک‌دهه اخیر افت سرمایه‌گذاری را شاهد بودیم به‌طوری‌که از 6.5 میلیارد دلار در سال 85 به 630 میلیون دلار در سال 99 رسیده است. وی با اشاره به تعداد قراردادهای متوقف نیز بیان داشت: در حوزه توزیع بیش از 300 قرارداد و در حوزه انتقال بیش از 100 قرارداد متوقف مانده است. وی در ادامه به چالش‌های صنعت برق  اشاره و اظهارکرد: قیمت‌گذاری برق، کسری بودجه و کاهش سرمایه‌گذاری از جمله چالش‌ها و چرخه معیوب اقتصاد صنعت برق محسوب می‌شود. «بخشی» به نظام حقوقی و قراردادی یک‌جانبه و ناکارآمد به عنوان دیگر چالش اشاره و افزود: عدم تعدیل قراردها، توقف قراردادها و انباشت بدهی به بخش خصوصی از دیگر معضلات این صنعت است. وی همچنین گفت: پایش و نگهداری و تعمیرات تاسیسات، کمبود تولید و فرسودگی شبکه برق و شدت مصرف برق از جمله مشکلات پایداری شبکه و ناترازی آن است. وی با اشاره به مشکلات زنجیره تامین و صادرات برق گفت: چالش دسترسی به مواداولیه از صنایع بالادستی، توسعه فناوری و خرید ساخت داخل و کاهش صادرات تجهیزات و خدمات مهندسی از جمله مشکلات این صنعت است.  رشد نزولی ظرفیت نیروگاه‌ها رئیس سندیکای صنعت برق در ادامه به موضوع خاموشی‌ها اشاره و تصریح کرد: نرخ رشد ظرفیت نیروگاهی کشور از سال 89 تا 99 به‌طورکلی نزولی بوده و از 8.8 درصد در سال 89 به 2.2 درصد در سال 99 کاهش یافته است و به این ترتیب رشد متوسط سالانه در 10 سال گذشته سه درصد بوده است. وی افزود: در پنج سال اخیر سهم بخش تولید از مجموع سرمایه‌گذاری انجام شده حدود 15 درصد بوده است معادل ارزی سرمایه‌گذاری انجام‌شده نشان می‌دهد که روند سرمایه‌گذاری از سال 87 نزولی شده و از 6.5 میلیارد دلار به 0.63 درصد میلیارد دلار در سال 99 رسیده است. این روند نزولی سرمایه‌گذاری با روند نزولی نرخ رشد افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور هم همخوانی دارد. بخشی تاکید کرد: روند رشد تقاضا در دهه گذشته صعودی بوده و به‌طورمتوسط پنج درصد رشد داشته است این در حالی است که روند رشد ظرفیت تولید برق کشور در 10 سال گذشته به‌طورمتوسط نزولی بوده و متوسط رشد آن سه درصد بوده است. این تفاوت نرخ رشد منجر به شکاف عرضه و تقاضا می‌شود که در نتیجه آن حجم عرضه برق از حجم تقاضا جا مانده و منجر به خاموشی می‌شود. بخشی  در ادامه به موضوع رمزارزها اشاره و اظهارداشت: استخراج رمزارزها که به‌عنوان عامل بروز خاموشی‌های ابتدای سال 1400 مطرح شده اگر چه به‌دلیل نبود اطلاعات دقیق نمی‌توان مبتنی بر داده استدلال کرد ولی می‌توان مدعی شد که موضوع رمزارزها نمی‌تواند عامل اصلی باشد چرا که شکاف بین عرضه‌وتقاضای برق روندی داشته که از سال‌های قبل وجود داشته و بدون ظهور رمزارزها چه قانونی و چه غیرقانونی پدیده خاموشی بازهم مشاهده می‌شده است.  ضرورت اصلاح نظام  قیمت‌گذاری «پیام باقری» نیز با اشاره به راهبردهای کلیدی صنعت برق اظهارداشت: اصلاح نظام قیمت‌گذاری، تامین مالی سرمایه‌گذاری و تسویه مطالبات بخش خصوصی از جمله راهکارها برای اصلاح اقتصاد شبکه برق است. وی همچنین به اصلاح رژیم حقوقی و قراردادی اشاره و تصریح کرد: در این خصوص باید اصلاح رژیم حقوقی اجرای قراردادها و حل معضل آنها متوقف و اجرایی شود. نایب‌رئیس سندیکای صنعت برق با اشاره به لزوم توسعه ساخت داخل و صادرات گفت: پشتیبانی از ساخت داخل و دانش‌بنیان، کاهش هزینه و سهولت دسترسی به مواداولیه پشتیبانی از بخش تولید در صنعت احداث و رفع موانع صادرات برق و خدمات مهندسی از جمله راهبردهای کلیدی صنعت برق است. وی همچنین افزایش ظرفیت تولید برق متنوع‌سازی سبد عرضه و تغییر مدل کسب‌وکار تولید (مصرف برق، بهینه‌سازی مصرف برق، اصلاح منحنی بار شبکه، نوسازی شبکه، بهینه‌سازی مصرف و توسعه تجدیدپذیرها) را از جمله راهکارهای جلوگیری از خاموشی‌ها عنوان کرد. باقری در ادامه به انتظارات صنعت برق از دولت سیزدهم پرداخت و گفت: اصلاح نظام قیمت‌گذاری، تشکیل نهاد تنظیم مقررات بخشی برق، تخصیص تسهیلات صندوق توسعه ملی برای تامین بخشی از سرمایه طرح‌های زیربنایی، مولدسازی دارایی‌های راکد صنعت برق از جمله این انتظارات است. وی ادامه داد: از دولت سیزدهم انتظار داریم نسبت به رفع موانع بهره‌مندی از ابزارهای بازارسرمایه برای تامین مالی و سرمایه‌گذاری در صنعت برق، تسویه مطالبات بخش خصوصی، ایجاد انضباط مالی در دستگاه‌های اجرایی و استفاده از روش‌هایی مانند اعتبار اسنادی داخلی برای پیشگیری از ایجاد بدهی به بخش خصوصی اقدام کند. وی اولویت‌دهی به پرداخت مطالبات بخش خصوصی، اصلاح رژیم حقوقی، تقویت بخش حکمرانی صنعت در برابر بخش تصدی‌گری وزارت نیرو، تشکل هیات‌عالی نظارت جهت کنترل قدرت بازار شرکت‌های بزرگ و انحصاری دولت، خرید محصولات دانش‌بنیان و ساخت داخل، تشکیل کارگروه رفع موانع ورود به بازار ساخت داخل را نیز از دیگر انتظارات عنوان کرد. باقری همچنین به لزوم اصلاح مقررات خرید ساخت داخل و به‌کارگیری روش‌های جایگزین اطمینان از عملکرد تجهیزات اشاره و تصریح کرد: مدیریت عرضه موادخام جهت تسهیل دسترسی واحد تولیدی، تسهیل شرایط فروش اعتباری و افزایش دوره بازپرداخت در حمایت از نقدینگی واحدهای تولیدی پایین دستی فراهم‌سازی استفاده از ابزارهای مالی مانند خرید بن‌کالایی و اوراق برای شرکت‌های کوچک و متوسط از دیگر درخواست‌های ما از دولت سیزدهم است.
سایر اخبار این روزنامه