شرايط عراق بدون متغير عربستان و تركيه قابل تحليل نيست

آرمان ملی-علیرضا پورحسین: بار دیگر تنش‌های سخت در عراق شدت گرفته و سبب شده تا بحران سیاسی و اقتصادی در این کشور دوچندان شود. در این میان نظامیان عراقی در مقابل حمله داعشی‌ها در مناطق مختلف عراق ایستادگی کردند و با افراد مهاجم درگیر شدند تا جایی که مردم محلی نیز در راستای کمک به ارتش مجبور به درگیری مسلحانه با داعش شدند. همین امر عناصر داعشی را وادار به عقب نشینی کرد. حملات گروه تروریستی داعش از هنگام تشدید فشارها به نیروهای مقاومت در عراق و بمباران مواضع گروه‌های الحشدالشعبی از سوی ارتش آمریکا که با هدف تضعیف این گروه‌ها در ماه‌های اخیر صورت گرفته ، به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. از سوی دیگر خبرهای رسیده از بغداد هم حاکی است، شمار مجروحان انفجار هفته گذشته شهرک صدر عراق به ۱۵ تن افزایش یافت. این تنها قسمتی از بحران‌هایی است که امروز عراق با آن دست و پنجه نرم می‌کند و بحران سیاسی، اختلاف بر سر زمان برگزاری انتخابات و برگزاری تظاهرات سراسری نیز از جمله تنش‌هایی است که در این روزها به عراق رنگ و بویی متفاوت داده است. از سوی دیگر پرونده حضور نظامیان خارجی و در راس آنها آمریکا در عراق دریچه جدیدی از اختلافات میان رهبران اقلیم کردستان عراق و بغداد را باز کرده است. اقلیم کردستان عراق رسما با اخراج نظامیان آمریکا از این کشور مخالفت کرده است. درخواست عراقی‌ها برای اخراج نظامیان آمریکا پس از حمله جنگنده‌های واشنگتن به نیروهای حشد الشعبی در مرز عراق و سوریه بالا گرفت و روسای احزاب مختلف خواستار تسریع در روند اجرای مصوبه پارلمان شدند. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت و گویی با سیدهادی سیدافقهی، کاردار پیشین ایران در لبنان داشته است که در ادامه می‌خوانید.  تحولات اخیر در عراق بار دیگر منجر به تنش سیاسی و کنار رفتن دولت خواهد شد؟ رخدادهایی که امروز در عراق در حال رقم خوردن است کاملا حساب شده بوده و از ماه‌ها قبل در خصوص آن برنامه ریزی شده است. اتفاقاتی نظیر حمله به خطوط صادرات برق ایران به عراق، حمله به نیروهای نظامی آمریکا، هدف قرار گرفتن مواضع حشدالشعبی، تظاهرات، آشوب‌ها و اختلافات سیاسی در این کشور باید در یک مجموعه نگاه کرد زیرا همه این اتفاقات به نحوی در ارتباط هستند. وضعیت امروز عراق بسیار ملتهب است و کار برای سیاستمداران این کشور بسیار دشوار شده است. امروز جریانی به رهبری مصطفی الکاظمی به دنبال این هستند تا انتخابات را به تعویق بیندازند به این علت که می‌دانند به احتمال بسیار زیاد بازنده انتخابات خواهند بود. امروز یکی دیگر از مشکلات موضوع خارج شدن نیروهای آمریکایی از عراق است و گروه‌های شیعی در این خصوص فشار زیادی وارد کرده‌اند. از سوی دیگر مردم عراق بار دیگر با مشکلات رفاهی در بحبوحه شیوع کرونا مواجه شده‌اند که سبب شده تا مردم نگاهشان نسبت به دولت مثبت نباشد. مشکلات سوریه، لبنان و یمن به عراق نیز سرایت کرده و سبب شده تا ارزش پول عراق کاهش یابد. این بازی سیاسی است که ایالات متحده در پشت پرده آغاز کرده تا با تاثیر بر مسائل اقتصادی عراق، زمین بازی را برای خود و هم پیمانان خود مهیا سازد. مصطفی الکاظمی امروز به گونه‌ای رفتار می‌کند که دیگر کسی شک ندارد او در تمامی امور از آمریکا مشورت می‌گیرد و همین امر سبب شده تا عرصه سیاسی در عراق حساس و خطرناک شود. مساله برق و انرژی که امروز گریبان مردم عراق را گرفته است یک مساله مزمن است، زیرا در شهرهای جنوبی این کشور دمای هوا تا 55 درجه نیز می‌رسد. آمریکا در این حوزه نیز کارشکنی کرده است. عراق پس از سقوط دولت صدام به وضوح از آمریکایی‌ها دو مقوله امنیت و انرژی را خواستار شده بود و بارها نیز بر این مساله تاکید کرده‌اند. امروز توسعه هر کشوری با ضریب بسیار بالایی به انرژی و برق وابسته است و علاوه بر مشکلات رفاهی بر صنعت این کشور نیز تاثیر منفی گذاشته است. امروز به صورت تعمدی برای برق عراق مشکل ایجاد شده است و با هدف قرار گرفتن مسیر انتقال برق از ایران به عراق این تعمد به وضوح مشخص شد. مشخصا پشت این حرکت آمریکا قرار دارد به این علت که آنها شاید خاک عراق را ترک کنند اما تمایل دارند که این کشور به آنها وابسته مانده و در این گیر و دار وابستگی از منابع استراتژیک آنها بهره‌مند شوند. مصطفی الکاظمی امروز عملا قانون پارلمان عراق را اجرا نمی‌کند و هیچ حرکتی در راستای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق انجام نمی‌دهد و به همین علت در این عرصه عراق با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است و عملا منجر به یک اختلاف درونی شده است. امروز یک بازی سیاسی و میدانی در عراق به راه انداخته‌اند که تحت آن عنوان می‌شود نیروهای آمریکایی در حال خروج از عراق هستند در حالی که صرفا امروز شاهد جا به جایی از یک پایگاه به پایگاه دیگر هستیم و عملا مقوله خروج متوقف شده است که این نیز ارتباط مستقیم با سیاست‌های مصطفی الکاظمی دارد. مشخصا مصطفی الکاظمی با توجه به عملکردی که داشته است و با توجه سیاست‌هایی که در پیش گرفته است نمی‌تواند همچون گذشته در انتخابات شانسی داشته باشد و همین امر شاید سبب شود تا دولت او نیز بزودی به کار خود پایان دهد.  آیا دخیل کردن ایران در این تنش‌ها نیز جزئی از برنامه برخی کشورها در عراق است؟ در وهله اول باید توجه داشت که مشروعیت انتخابات در عراق امروز با اما و اگرهایی مواجه شده است که این اختلاف سیاسی زمانی که در کنار بازتولید داعش در این کشور قرار می‌گیرد، وضعیت عراق را بحرانی می‌کند. درگیری‌ها امروز میان ارتش عراق و داعشی‌ها آغاز شده و در همین راستا نیروهای داعشی و خانواده‌های آنها از داخل سوریه به عراق منتقل شده و در حوالی القیاره و موصل ساکن شده‌اند. حشد الشعبی در این میان یک سد بزرگ برای دشمنان کشور عراق است. امروز اسرائیل، کشورهای عربی و انگلستان به صورت مخفیانه در عراق فعال شده‌اند. سرمایه گذاری که این روزها امارات در جنوب عراق انجام می‌دهد بی‌سابقه است و مشخصا اهداف سیاسی دارد که می‌توان نمونه‌های آن را در آتش زدن کنسولگری ایران و آشوب‌هایی که به پا می‌شود، مشاهده کرد. مشخصا در این راستا امروز مصطفی الکاظمی فضا را برای برخی گروه‌های تندرو در عراق باز می‌کند تا یک شخصیت مخالف یا موافق ترور شود و این اقدام به ایران یا گروه‌های نزدیک به ایران منتسب شود.  ریشه اصلی بحران‌های فعلی در عراق چیست؟  امروز بحران‌های عراق یک یا دو مورد نیست اما در این میان به دو مقوله بسیار خطرناک خواهیم رسید که در عراق منجر به مسائل گسترده دیگری شده است. نخست بی‌قانونی است که در خلأ یک دولت و پارلمان مقتدر بر این کشور حکمفرما شده است. امروز دولت مرکزی عراق هرگاه می‌خواهد زیرساخت‌های تخریب شده خود را بازسازی کند به علت همین عدم اقتدار نمی‌تواند کار را پیش ببرد. در حوزه برق ایران و آلمان آماده همکاری با عراق بودند و قراردادی نیز میان زیمنس آلمان و دولت عراق منعقد شد اما با دخالت آمریکایی ها این قرارداد نیز به نتیجه ختم نشد. پس از روی کارآمدن مصطفی الکاظمی قرارداد با جنرال الکتریک آمریکا بسته شده است و آنها نیز هیچ اقدامی برای عراقی‌ها انجام ندادند. عدم برگزاری انتخابات، عدم تشکیل دولت و پارلمان مقتدر خواسته اصلی امروز آمریکاست تا بار دیگر عراق درگیر تنش جدی و جنگ سخت شود. امروز عملا عراق به گونه‌ای است که هر جناحی می‌تواند دست به هر اقدامی زده و در این حالت که قدرت به صورت متمرکز در عراق وجود ندارد، داعش می‌تواند بر بغداد تسلط یافته و برخلاف جنگ گذشته دولت این کشور را ساقط کند. این خطر به صورت جدی عراق را تهدید می‌کند و اگر انتخابات بزودی در عراق برگزار نشود، تبعات آن گریبان عراق را خواهد گرفت. آمریکا اجازه نمی‌دهد آب خوش از گلوی مردم عراق پایین رود و به صورت مخفیانه در حال فعالیت است. امروز برای سرزمین‌های نزدیک به شام برنامه ریزی شده است. امروز اردن و مصر جز کشورهای عربی هستند که پیش از بحرین و امارات روابطی عادی با اسرائیل داشتند و امروز هدف عراق است تا بهاین جمع پیوسته و دایره نفوذ اسرائیل گسترش یابد. امروز سفیر بالقوه اسرائیل در عراق در حال جولان دادن است. چندین مرتبه وزیرخارجه عراق منکر حضور چنین شخصی در عراق شده است اما گروه‌های سیاسی عراق تایید کرده‌اند که چنین شخصی در عراق حضور دارد اما هنوز ساختمانی برای آغاز به کار ندارد و از مقرهای انگلستان و آمریکا استفاده می‌کند و فعالیت‌های خود را پیش می‌برد. امروز فعالیت‌های اسرائیل از بغداد تا جنوبی‌ترین نقطه عراق است که زیرنفوذ حشدالشعبی است. حشد الشعبی امروز در مقابل بازگشت حزب بعث، در مقابل داعش و در مقابل اشغالگری ترکیه ایستاده است و این برای دشمنان عراق خوشایند نیست. اینکه عنوان می‌شود ایران در عراق کارشکنی می‌کند یک دروغ بزرگ است. امروز حشدالشعبی نیروی نظامی رسمی عراق است و در بزرگ ترین رژه آنها مصطفی الکاظمی حاضر بود و سایر مسئولان امنیتی دولت عراق نیز بر این رژه نظارت داشتند. هرچند حشدالشعبی هر آنچه که داشت را در این رژه نمایان نکرد اما نباید فراموش کرد که ژنرال‌های ارتش عراق نیز بر این رژه نظارت داشتند. ایران هیچ سلطه‌ای بر حشدالشعبی ندارد. ایران با عراق طبق سندهایی که به امضا رسیده است همکاری قانونی انجام می دهد. ایران هیچگاه همچون ترکیه و آمریکا خاک عراق را اشغال نکرده است که این گونه به ایران تهمت می‌زنند. ترکیه امروز تا عمق 50 کیلومتری خاک عراق پیش روی کرده است و برخی از مناطق را همچنان در اشغال خود نگه داشته است. جنگنده‌های ترکیه‌ای بعضا تا عمق 300 کیلومتری عراق نیز پیش می‌روند. مشخصا پ ک ک امروز در دیاله حضور ندارد و ترکیه باید پاسخ دهد که در آسمان دیاله چه می‌کند. امروز ایران باید هوشیار باشد و گرفتار این جوسازی‌ها نشود. آن گروه‌ها و کشورهایی که امروز به ایران تهمت دخالت در عراق را می‌زنند باید خجالت بکشند که خود به تنهایی عراق را به خاک سیاه نشانده‌اند. امروز کدام کشــور 4 هزار انتحاری تکفیری به عراق فرستاده است که در زندان های عراق محبوس شده‌اند؟ مگر غیر از عربستان کشور دیگری از این انتحاری‌ها حمایت می‌کند؟ مشخصا امروز علت ناآرامی‌ها در ناصریه عربستان است و تلاش می‌کنند خود را به زندان‌هایی برسانند که این 4 هزار نیروی انتحاری در آنها حبس هستند تا با آزادکردن آنها بار دیگر عراق را به خاک و خون بکشانند. همین نیروهای تحت الحمایه عربستان ده ها هزار نفر از مردم عراق را در عملیات‌های تروریستی کشته‌اند بعد به ایران اتهام دخالت می‌زنند. یادمان نرود که این آمریکا بود که با نیروی نظامی دو تن از سران رسمی ایران و عراق را به شهادت رساند. جالب این است که در این عرصه باز هم مصطفی الکاظمی کارشکنی می‌کند و اجازه نمی‌دهد تا عوامل عراقی این حمله تروریستی شناسایی و معرفی شوند. امروز اسم‌هایی مطرح است که در ترور شهید سلیمانی نقش داشته‌اند اما مصطفی الکاظمی اجازه بررسی نمی‌دهد زیرا پای خود او نیز گیر است.   ناآرامی‌ها در عراق ممکن است به داخل مرزهای ایران نیز سرایت پیدا کند؟ عراق امروز کشوری است که به صورت مستقیم تحولات آن بر ایران نیز اثر می‌گذارد. ایران و عراق نزدیک به 1000 کیلومتر مرز مشترک دارند و به همین علت نمی‌توانیم نسبت به این کشور بی‌تفاوت باشیم. امروز یکی دیگر از اهداف آمریکا این است که جاده راتباطی تهران، بغداد، دمشق، بیروت را قطع کند و این نیز یکی از علل ناآرامی‌ها در عراق است. امروز حشدالشعبی را در مرز عراق و سوریه هدف قرار می دهند تا منطقه زرخیر الانبار بار دیگر به کنترل آنها درآید. الانبار یک گنجینه ناشناخته است که مملو از ذخایر نفت و گاز است. این منابع آنها را وسوسه کرده است. تا زمانی که به این منابع نیز دست پیدا نکنند، آنها آرام نخواهند نشست. ایران با وجود اینکه از تمامی نقشه های کشورهای مختلف در عراق آگاه است اما در این کشور دخالت نمی‌کند و صرفا به عراق کمک می‌کند تا بتواند دولت مرکزی قدرتمندی داشته باشد. سپهبد سلیمانی بارها اعلام کرده است که عراق بسیار کشور مهمی است و دیگر کشورها نسبت به آن بی‌خیال نخواهند شد.   هدف قرار گرفتن نیروهای آمریکایی را می‌توان به ایران مربوط دانست؟ مشخصا این نیز یک اتهام دیگر است تا حاشیه در این کشور ایجاد کنند و بعید نیست که گروه‌های تکفیری پشت این اقدامات باشند. بایدن امروز تهدید می‌کند که اگر بار دیگر به پایگاه‌های آمریکا حمله شود، شبه نظامیان وابسته به ایران را هدف قرار می‌دهد. نخست اینکه او عاملان اصلی این اقدامات را کاری ندارد و در وهله بعد باید این را بداند که حشدالشعبی نیروی رسمی عراق است و او عملا دارد به یک نیروی دولتی عراق حمله می‌کند و نه به گروهی تروریستی. مشخصا اگر آنها به حشدالشعبی حمله کنند ضربه آن را خواهند خورد زیرا حشدالشعبی تحت نظر فرمانده کل قوای عراق یعنی مصطفی الکاظمی فعالیت می‌کند و پارلمان عراق این نیرو را به رسمیت شناخته است. این همان محلی از درگیری هاست که مصطفی الکاظمی سکوت می‌کند زیرا نه می‌تواند در مقابل آمریکا بایستد و نه می‌تواند از نیروهای ذیل نظر خود غافل شود و صرفا یک بیانیه صادر می‌کند. ایران هر تحرک و هر آمد و شدی که در عراق دارد مستقیما با اجازه دولت عراق صورت می‌گیرد. این آمریکا و ترکیه هستند که به هر شکل ممکن حاکمیت عراق را خدشه‌دار می‌کنند. ترامپ هرگاه دلش می خواست بدون اجازه وارد عراق می‌شد و حقوق این کشور را نقض می‌کرد. امروز این امارات است که در جنوب عراق دخالت می‌کند و با حضور نامحسوس و خرج کردن پول‌های هنگفت به دنبال این است تا عشایر عراقی را به سمت خود جلب کند و از آنها سوءاستفاده کند. امارات امروز ماموریت دارد حشدالشعبی را از درون نابود کند و حمایت مردم از این گروه را در جنوب این کشور از بین ببرد. امروز عراق غیر از آذربایجان و افغانستان است و به مراتب از این کشورها برای ایران اهمیت بیشتری دارد. پیوندهای ایران و عراق از نوعی خاص است که هیچگاه قابل از بین رفتن نیست و به همین علت عراق برای ایران در اولویت قرار دارد.
سایر اخبار این روزنامه