ايرلاين‌ها نمي‌توانند شتر مرغ باشند!

آرمان ملی- شهریار خدیوفرد: قیمت بلیت هواپیما بی‌توجه به هشدارهای مسئولان وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشور همچنان با افزایش قیمت همراه است و در حالی که گفته می‌شود با برخی از ایرلاین های متخلف در زمینه گرانفروشی برخورد شده اما در سایت‌های فروش قیمت‌ها با اختلاف 20 تا 50 درصدی نسبت به چند هفته گذشته فروخته می‌شوند. در واقع موضوع گرانفروشی بلیت هواپیما در حالی مطرح می‌شود که بر اساس بند ۱۶۴ قانون برنامه ۵ ساله پنجم که در اردیبهشت ۹۳ به تصویب رسید و از ابتدای دی ماه سال ۹۴ به اجرا درآمد شرکت‌های هواپیمایی از شمول نرخ گذاری دولتی خارج شده و نرخ بلیت پروازهای داخلی بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. در واقع باید توجه کرد در حالی رئیس فراکسیون گردشگری در نامه‌ای به سازمان هواپیمایی از عدم رعایت وضعیت اقتصادی مردم از سوی ایرلاین‌ها گله کرده که اساسا بر اساس قانون ایرلاین‌ها مشمول تخلف نشده و تنها از دستور وزیر که برای رعایت حال مسافران نسبت به تعیین سقف و کف قیمتی آن هم با پیشنهاد خود انجمن شرکت‌های هواپیمایی اقدام کرده به نوعی سر بازده‌اند موضوعی که نه تنها سخنگوی سازمان هواپیمایی پیش از این نسبت به آن اظهارنظر کرده بود بلکه خود رئیس این سازمان هم بر آزاد بودن نرخ بلیت هواپیما تاکید کرده است. از سوی دیگر در شرایطی که شرکت‌های هواپیمایی برای تامین هزینه‌های خود ارز نیمایی استفاده می‌کنند و در حال حاضر مکلف به رعایت پرواز با 60 درصد ظرفیت هستند نمی‌توان انتظار داشت دستوری را رعایت کنند که قانون آن را مجاز دانسته است. در شرایط کنونی ایرلاین‌ها همانند خرج کردن صاحب خانه از جیب میهمان است و متولیان این حوزه برای دلخوش مسافران هشدارهایی را صادر می‌کنند که جنبه قانونی ندارد، بنابراین به نظر می‌رسد به جای چنین برخوردهایی در صورتیکه دولت تمایل دارد در شرایط کنونی هزینه سفرهای هوایی افزایش نیابد بهتر است نسبت به پرداخت یارانه سفر به شرکت‌های هواپیمایی اقدام کند وگرنه با زور نمی‌توان صنفی را مجبور به تحمل زیان کرد.  بلیت هواپیما مشمول قیمت گذاری نمی‌شود بر اساس بند ۱۶۴ قانون برنامه ۵ ساله پنجم که در اردیبهشت ۹۳ به تصویب رسید و از ابتدای دی ماه سال ۹۴ و همزمان با ورود علی عابدزاده به سازمان هواپیمایی کشوری پس از حدود ۱۸ ماه رنگ اجرا به خود گرفت، شرکت‌های هواپیمایی از شمول نرخ گذاری دولتی خارج شده و نرخ بلیت پروازهای داخلی بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. البته این قانون در حال حاضر به دستور وزیر راه، برای رعایت حال مسافران به درستی اجرا نشده و نرخنامه‌ای شامل سقف و کف نرخ بلیت که با پیشنهاد انجمن شرکت‌های هواپیمایی تدوین شده و در شورای عالی هواپیمایی کشوری به تصویب رسیده برای ایرلاین‌ها لازم الاجرا شده است هر چند که آخرین نرخنامه، به آبان ماه ۱۳۹۹ برمی‌گردد و پس از مدتی نیز تعیین کف نرخ حذف شد. بر اساس نرخنامه موجود، سقف قیمت بلیت هواپیما برای مسیر تهران-مشهد، ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. با اینکه در حال حاضر هیچیک از ایرلاین‌ها تا سقف قیمتی مصوب، اقدام به بلیت فروشی نکرده‌اند، اما با توجه به اینکه مسیر تهران-مشهد به عنوان یکی از پرترددترین مسیرها در میان پروازهای داخلی است و تقاضای زیادی دارد، معمولا ایرلاین‌ها تا اواخر خرداد امسال، بلیت‌های پرواز تهران-مشهد را در دامنه قیمتی ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان عرضه می‌کردند، اما از اوایل تیرماه امسال و طی دو هفته اخیر، ایرلاین‌های داخلی به ناگاه اقدام به افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی تا ۳۰ درصد کردند که از این رو، امکان پیدا کردن بلیت پرواز تهران-مشهد در بازه قیمتی کمتر از ۸۰۰ هزار تومان تقریبا وجود ندارد. برای دیروز این مسیر پروازی (تهران-مشهد) در بازه یک میلیون تومان بود و تا ۱۰ روز آینده (۲۵ تیر ماه) ارزان‌ترین قیمت بلیت پرواز مسیر مذکور، ۷۵۰ هزار تومان برای ساعات کم مشتری و یک میلیون تومان برای ساعات پُرتقاضاست .مسیر پروازی تهران-اهواز هم به‌رغم افزایش بیش از حد دما در خوزستان که به کاهش سفرها منجر شده، ولی به دلیل ممنوعیت ترددهای جاده‌ای بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. همچنین برای مسیری مانند تهران-تبریز که در حال حاضر مسافران برای رسیدن ارزان قیمت به ارمسنتان و دریافت واکسن کرونا با افزایش تقاضا مواجه شده نیز با نرخ‌های نجومی بالای یک میلیون تومان عرضه می‌شود که البته هم اکنون نایاب شده است. محمد رضا دشتی اردکانی رئیس فراکسیون گردشگری مجلس نیز در این رابطه  چند روز قبل در نامه‌ای تند به تورج دهقانی زنگنه رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و معاون وزیر راه و شهرسازی، از بی توجهی ایرلاین‌ها اعم از دولتی و خصوصی به وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم و افزایش افسارگسیخته قیمت بلیت پروازهای داخلی انتقاد کرده است. عضو مجمع نمایندگان استان یزد در این نامه گفته است قیمت بلیت پروازهای یزد در اواخر سال ۹۸ ۱۸۸ هزار تومان و در حال حاضر با رشدی ۴۲۰ درصدی به حدود ۸۰۰ هزار تومان رسیده است.  تعیین تکلیف نرخ‌ها به زودی محمدحسن ذیبخش؛ سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره تداوم گرانی بلیت هواپیما  به «آرمان‌ملی» گفت: بخشی از این افزایش قیمت‌ها که در این سال‌ها صورت گرفته، به‌خاطر نوسانات ارز بوده و چون هزینه‌های ایرلاین‌ها با دلار حساب می‌شود، نمی‌توان به‌راحتی جلوی اثرگذاری این نوسانات را بر نرخ بلیت‌ها گرفت. او افزود: ظرفیت‌های فروش بلیت پس از مصوبه ستاد کرونا کاهش یافت، اما هزینه‌های کلی پرواز همچنان پابرجاست و ایرلاین‌ها باید این هزینه را خود پرداخت کنند. وی ادامه داد: باید توجه داشت که نرخ بلیت و هزینه خدمات پیش از این بر اساس نرخ ارز 11 هزار تومانی تعیین شده بود بنابراین در شرایطی که نرخ ارز به 24 هزار تومان رسیده نمی توان انتظار همان قیمت و خدمات را داشت . ذیبخش به تلاش سازمان هواپیمایی برای تطابق قیمت بلیت با شرایط اقتصادی جامعه اشاره کرد و گفت: ‌انجمن شرکت‌های هواپیمایی درخواست افزایش قیمت خود را به شورای عالی هواپیمایی کشور ارائه کرده‌اند که به زودی با برگزاری جلسه نسبت به تعیین تکلیف قیمت بلیت تصمیم گیری خواهد شد. وی گفت: البته برنامه ریزی شده تا با رتبه بندی پروازها که به فاکتورهای زیادی همچون هواپیما وابسته است قیمت‌ها نیز بر همین اساس تعیین تکلیف شود. سخنگوی سازمان هواپیمایی در پاسخ به اینکه نمی‌توان با تحمیل زیان به شرکت‌های هواپیمایی قیمت بلیت را متناسب با درآمد و توان جامعه کرد و در صورتیکه دولت قصد دارد به مسافران فشار وارد نشود نباید از جیب ایرلاین‌ها خرج کند و باید نسبت به تخصیص یارانه سفر اقدام کند، گفت: در حال حاضر به روزهای پایانی دولت نزدیک می‌شویم و قاعدتا پرداختن به چنین موضوعاتی در دولت فعلی امکان پذیر نخواهد بود بنابراین سازمان هواپیمایی تمام تلاش خود را به کار گرفته تا فضایی را ایجاد کند که نه دمسافران متحمل هزینه بالایی شوند و نه اینکه شرکت‌های هواپیمایی زیان کنند از سوی دیگر در پی شرایط کرونایی و کاهش ظرفیت به 60 درصد دولت نسبت به تزریق منابع به شرکت‌ها اقدام کرد. ذیبخش درباره راه‌حل نهایی برای بخش هواپیمایی گفت: با برگزاری جلسه شورایعالی هواپیمایی کشور که با حضور وزیر راه‌وشهرسازی  صورت خواهد گرفت در آینده نزدیک در خصوص نرخ بلیت هواپیما تعیین تکلیف خواهد شد. به‌گونه‌ای که نه مردم متحمل زیان و هزینه برای استفاده از این شوند و نه این صنعت زمین‌گیر شود. اعمال افزایش قیمت باید شفاف باشد و مشخص شود این افزایش دقیقا بر چه مبنا و به‌خاطر چه مواردی است.  باید تکلیف با قانون روشن شود همچنین تورج دهقانی زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز درباره ادامه گران فروشی بلیت هواپیما به‌رغم تذکرات و هشدارهای سازمان هواپیمایی و وزارت راه، می‌گوید:‌ طبق ماده 161 قانون پنجم تبصره ب، دولت اعلام کرده که قیمت‌گذاری بلیت هواپیما کاملا آزاد است و سازمان هواپیمایی فقط نظارت دارد تا به مردم در این باره اجحاف نشود. وی با تاکید بر اینکه افزایش قیمتی که از سوی ایرلاین‌ها اعمال شده را سازمان هواپیمایی و وزیر راه و شهرسازی قبول ندارد، اظهار داشت: در حال حاضر با تذکراتی که به شرکت‌های هواپیمایی داده‌ایم قیمت‌ بلیت در مسیرهای مختلف کاهش پیدا کرده‌است. برخی از شرکت‌ها قیمت بلیت مسیر تهران- مشهد را تا یک میلیون و 300 هزار تومان افزایش داده بودند اما با نظارت و پیگیری‌های سازمان هواپیمایی کشوری قیمت‌ها کاهش یافت. معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: واقعیت این است که در بحث تعیین نرخ بلیت هواپیما با یک اشکال قانونی مواجه هستیم و باید تکلیف‌ بند ب ماده 161 قانون برنامه پنجم روشن شود. رئیس سازمان هواپیمایی کشور در پاسخ به این سوال که رئیس کمیسیون عمران اعلام کرده آزادسازی نرخ بلیت هواپیما مختص برنامه پنجم بوده و در برنامه ششم اشاره‌ای به آن نشده بنابراین باید مجددا درباره آن تصمیم گرفت، گفت: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در برنامه ششم تمدید نشده است اما برای اجرای آن از مجلس استعلام ‌کرده‌اند و مجلس هم اعلام کرد که این قانون همچنان ساری و جاری است. وی با اشاره به برخورد با شرکت‌های هواپیمایی متخلف که خودسرانه قیمت بلیت را افزایش داده‌اند، تاکید کرد: در جریان افزایش خودسرانه قیمت بلیت هواپیما با چند شرکت هواپیمایی از جمله آسمان و قشم‌ایر برخورد کردیم. اما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که تشدید برخورد با این شرکت‌های هواپیمایی به معنای لغو پرواز آنهاست که در واقع این اقدام، اجحاف در حق مردم و مسافران است چراکه اگر جلوی پرواز ایرلاین‌ها را بگیریم، عرضه و تقاضا از تعادل خارج می‌شود.