روزنامه ابتکار
1400/05/04
سرنوشت برگزاری کنسرت‌های موسیقی چه خواهد شد؟ روزهای سرگردانی نت‌ها
گروه فرهنگ و هنر – تقریبا یک سال و نیم است که از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کلیه فعالیت‌های فرهنگی می‌گذرد. در این مدت گرچه تئاتر و سینما کج دار و مریز به راه‌شان ادامه دادند اما کنسرت‌ها جز تعدادی انگشت‌شمار آن هم تنها در کیش برگزار نشده‌اند. دیگر چیزی هم به ماه محرم و صفر و تعطیلی 2 ماهه هرساله کنسرت‌ها باقی نمانده است، اما آیا سرانجام مسئولان هنری راهکاری برای برگزاری کنسرت بعد از این دو ماه اندیشیده‌اند؟تقریبا از اوایل اسفند سال 98 تمام فعالیت‌های فرهنگی و هنری به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس بسیار مسری کرونا، بنا به اعلام وزارت ارشاد تعلیق شد، بدون آنکه مشخص باشد این فعالیت‌ها چه زمانی دوباره از سر گرفته میشود. از سوی دیگر مردم هم در پی تعطیلی‌های مشاغل و محدودیت‌های ترددی خانه‌نشین شدند، همین شد که اهالی موسیقی تصمیم گرفتند حالا که مردم نمی‌توانند به سالن‌های کنسرت بروند، کنسرت‌ها را به خانه‌ها بیاورند. در ابتدا برخی هنرمندان در خانه‌هایشان لایو گذاشتند و برای علاقه‌مندان‌شان زنده اجرا کردند. بنیامین بهادری اولین خواننده ایرانی بود که چراغ کنسرت‌های آنلاین را روشن کرد. او از پشت‌بام خانه خود به اجرای موسیقی پرداخت و کنسرتش را به صورت زنده از صفحه اینستاگرام برای مخاطبانش پخش کرد. پس از بنیامین، هنرمندان دیگری مانند کاوه آفاق، حجت اشرف‌زاده و سالار عقیلی همین کار را انجام دادند که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفتند. زمانی که بازار اجراهای زنده در خانه داغ شده بود، روزبه نعمت‌اللهی در اقدامی قابل توجه به سالن همایش‌های برج میلاد تهران رفت تا روبه‌روی صندلی‌های خالی این سالن به اجرای کنسرت بپردازد. در همین مسیر با گذشت زمان و همکاری برخی نهادهای دولتی این امکان فراهم شد تا خوانندگان با همراهی تمام گروه‌شان در سالن کنسرت حاضر شوند و برای «صندلی‌های خالی»ای بخوانند که خانه‌نشینان به شکل مجازی روی آنها نشسته بودند.
به هر روی از آنجا که موسیقی نیز مانند دیگر فعالیت‌های هنری تا همین اواخر در دسته سوم مشاغل قرار داشت، تقریبا فعالیتش با هر اوج و فرود کرونا تحت تاثیر قرار می‌گرفت. همین امر موجب رونق کنسرت‌های آنلاین شد. تا مدتی کنسرت‌های آنلاین به صورت رایگان و با حمایت نهادهای دولتی برگزار می‌شدند اما کم‌کم با ورود پلتفرم‌های اینترنتی پای بلیت‌فروشی هم به کنسرت آنلاین باز شد.
گرچه با گذشت حدود یک سال و نیم و تقریبا درآمد صفر اهالی موسیقی، نمی‌شد برای بلیت‌فروشی کنسرت‌های آنلاین چندان خورده‌ای به هنرمندان گرفت اما نبود زیرساخت‌های مناسب، انتقادهای بسیاری را برای برگزارکنندگان این کنسرت‌ها به دنبال داشت.
از سوی دیگر پس از آنکه در ۱۲ فروردین اعلام شد طبق مصوبه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، سینما و تئاتر از گروه شغلی ۳ به ۲ منتقل شده است تا با این تغییر، فعالیت این دو حوزه در شهرهای دارای شرایط نارنجی بلامانع شود، اما در این میان هیچ نامی از موسیقی دیده نشد. تا اینکه سیدمحمد مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزیر ارشاد، در 21 اردیبهشت امسال از ستاد ملی مبارزه با کرونا برای قرار گرفتن موسیقی در گروه شغلی ۲ و برقراری امکان از سرگیری دوباره برگزاری کنسرت‌ها، بار دیگر تبعیض صورت‌گرفته میان اهالی موسیقی با دیگر هنرها را یادآوری کرد. او نوشت: «عطف به نامه قبلی مبنی‌بر تجدیدنظر در گروه‌بندی مشاغل و پیرو جلسه کارگروه کارشناسی کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا درباره قرار گرفتن سینما و تئاتر در گروه ۲ مشاغل به آگاهی می‌رساند، بسیاری از اجراهای صحنه‌ای موسیقی در گونه‌های ردیف دستگاهی، نواحی و کلاسیک در سالن‌های کوچک و معمولا با مخاطبان محدود برگزار میشود و از نظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعداد محدود تماشاگران با استفاده از درصدی از ظرفیت سالن با اجرای تئاتر و نمایش فیلم مشابهت دارد. پس مقتضی است در گروه ۲ مشاغل قرار بگیرد تا امکان برگزاری این گونه اجراها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی میسر شود.»
حالا کمتر از یک ماه تا آغاز ماه محرم و صفر باقی مانده و مطابق همیشه صنعت موسیقی تقریبا دو ماه تعطیل خواهد بود. اما آیا راهکاری برای بعد از این دو ماه اندیشیده شده است؟ عبدالحسین مختاباد، خواننده، آهنگساز، مدرس و بنیانگذار گروه رودکی در این خصوص گفت: صنف موسیقی نزدیک به دو سال است که فلج کامل شده است. مدت‌هاست که بحث کسب درآمد از طریق انتشار تک‌آهنگ و آلبوم از میان رفته است و با توجه به وضعیت تدریس و برگزاری کنسرت می‌توان گفت اقتصاد موسیقی ازهم پاشیده است.
او با اشاره به این که وضعیت تئاتر و سینما که شما بازبودن سالن‌های آن را ملاک لزوم ازسرگیری کنسرت‌ها در نظر گرفته‌اید، با موسیقی متفاوت است، توضیح داد: موسیقی هنری است که آدم‌ها را به شورو هیجان می‌آورد و نمی‌توان از آنها خواست همان رفتاری را که در سالن‌های سینما و تئاتر نشان می‌دهند هنگام تماشای کنسرت هم نشان دهند و تا لحظه آخر، همان جا که لحظه اول نشسته بودند، بنشینند.
مختاباد با اشاره به اینکه «با توجه به بودن‌مان در فصل تابستان و گرمای هوا، می‌توان با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از فضای باز برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی استفاده کرد»، افزود: راه‌حل موجود برای بازگشت به کار اهالی موسیقی، خوانندگان، نوازندگان، آهنگسازان، تهیه‌کنندگان و کنسرت‌گذاران و... در شرایطی که نمی‌توان چندان به بازگشت به سالن‌ها امید بست، همین است و مسئولان موسیقی در معاونت هنری وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی و متولیان آن در خانه موسیقی که البته فراموش نکنیم با توجه به تعویق انتخابات آن، حضور مدیرعامل و هیات‌مدیره‌اش در راس کار برخلاف قانون است، باید به این بیندیشند که دستی بیفشاند و در کشوری که می‌توان کشور آفتاب نامیدش از موقعیت فعلی برای ایجاد تغییر استفاده کنند.
او با بیان اینکه «نکته اصلی حفظ جان مردم است» ادامه داد: کادر درمان زحماتی بی‌شائبه کشیده‌اند تا میزان مرگ‌ومیر را در اثر ابتلا به کرونا کاهش دهند و باید صمیمانه از آنها سپاسگزار بود و ما هم نمی‌خواهیم چند صباح دیگر بگویند اهالی موسیقی جان مردم را به خطر انداختند. بنابراین به جای برگزاری کنسرت در سالن سرپوشیده، اجرای زنده در فضای باز را پیشنهاد می‌کنیم. فراموش نکنیم که در شرایط فعلی با جامعه‌ای مغموم و دلمرده مواجه‌ایم و با این اقدام، هم می‌توان فرصت دوباره کار را برای هنرمندان ایجاد کرد و هم اندکی از اندوه مردم کاست.
اما مسئولان دراین‌باره چه می‌گویند؟ محمد‌اله یاری مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره سرانجام برگزاری یا عدم برگزاری کنسرت‌های موسیقی در روزهای کرونایی توضیح داد: همان طور که می‌دانید تداوم شرایط کرونایی در ۱۷ ماه گذشته به تعلیق بسیاری از فعالیت‌ها و مشاغل منجر شد که مشاغل حوزه فرهنگ و هنر هم از این موضوع مستثنی نبودند. البته در فواصلی که از پیک قرمز کرونایی فاصله گرفتیم، تلاش‌هایی برای از سرگیری فعالیت‌های گروهی صورت گرفت. حتی در این زمینه جلسات متعددی با سالن‌های برگزاری، تهیه‌کنندگان، تشکل‌های صنفی موسیقی برگزار شد و دستورالعمل‌های جامع بهداشتی تهیه شد اما تا شرایط به سمت رنگ نارنجی و زرد رفت مسئله بازگشایی‌ها تئاتر یا سینما و موسیقی مطرح شد و تا یکی از آنها آغاز به کار کرد، مجدد شرایط بهداشتی به رنگی سخت‌تر تغییر پیدا کرد و باز آن فعالیت به تعلیق رفت. گرچه در این ایام هم که برخی سالن‌ها مشغول فعالیت هستند هنوز با اعتماد مردم از تامین سلامتی شان به صورت کامل حاصل نشده و سالن‌ها از اقبال کافی برای حضور مردم برخوردار نشده‌اند.
وی با اشاره به شرایط حاکم بر اجراهای زنده موسیقی بیان کرد: در حوزه موسیقی چه به صورت مکاتبات رسمی از سوی وزارتخانه چه در قالب حضور ما به همراه نمایندگان تشکل‌های صنفی حوزه موسیقی در جلسات ستاد کرونا، مسئله اجراهای موسیقی و شباهت و تفاوت آنها با اجراهای نمایشی و سینمایی تشریح شده و استدلال‌های عزیزان نیز در ستاد کرونا شنیده شده است. این در حالی است که معاون هنری و بنده نیز مستقیماً با مسوولان ارشد وزارت بهداشت گفت‌وگوهایی داشته‌ایم.
مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد درباره برگزاری کنسرت‌های موسیقی در سالن‌های بزرگ هم تصریح کرد: در خصوص اجراهای بزرگ در سالن‌های بزرگ، با تردیدهای ستاد ملی کرونا مواجه هستیم که به نظر می‌رسد دغدغه درستی است. کما اینکه دوستان عنوان می‌کنند تا زمان به حداکثر رسیدن واکسیناسیون، امکان حضور مخاطبان به صورت گسترده در مجامع بزرگ نیست. از طرفی تهیه‌کنندگان این نوع از اجراهای بزرگ نیز به دلیل پیش‌بینی حضور ناکافی مردم در سالن‌های بزرگ در شرایط فعلی کرونایی، ریسک برگزاری آنها را چندان منطقی نمی‌شمارند. حتی در چند مورد به صورت محدود و آزمایشی مجوزهایی برای اجراهایی در فضای باز از سوی برخی ادارات ارشاد شهرستان صادر شد که آن هم برگزار نشد.
اله یاری خاطرنشان کرد: در اجراهای بزرگ فاکتورهای اقتصادی و انگیزشی مردم هم مهم است و باید امیدوار باشیم با تکمیل واکسیناسیون و نیز اعتماد بخشی به مردم برای تامین سلامتی شان، دوباره گردهم‌آیی های تجمیعی مذهبی، ورزشی و فرهنگی هنری رونق سابق خود را بازیابد.
سایر اخبار این روزنامه
سرنوشت برگزاری کنسرت‌های موسیقی چه خواهد شد؟
روزهای سرگردانی نت‌ها
ژوبین صفاری
غم انگیزی یک رویارویی
باخت ایران در دیدار افتتاحیه بسکتبال المپیک توکیو
کامبک ناتمام بسکتبالیست‌های ایرانی
رئیسی تاکید کرد
برنامه‌ریزی فوری برای حل ناترازی در تولید و مصرف برق
شرایط دستمزدِ پایین و نرخ بالای تورم جابه‌جایی ثروت را به جای تولید آن درپی دارد
روزهای دشوار معیشت کارگران
«ابتکار» دلایل به وجود آمدن سلطان‌ها در اقتصاد ایران را بررسی کرد
حریم گسترده سلاطین اقتصادی
ناو سهند و ناوبندر مکران در رژه عظیم دریایی روسیه شرکت کردند
خط و نشان دریایی در بندر سن پترزبورگ
رئیس قوه قضائیه دستور داد
بررسی مجدد پرونده محکومان آبان ۹۸ و آزادی معترضین خوزستان
روحانی در مجمع سالیانه بانک مرکزی:
اگر جنگ اقتصادی و کرونا نبود امروز قیمت دلار حدود ۵ هزار تومان بود
مربی ناهید کیانی:
نمی‌دانید چه بر من گذشت
تحلیلی بر طرح دو فوریتی « الزام دستگاه های اجرایی جهت پاسخگویی به تذکرات کتبی و شفاهی نمایندگان».
پوتین:
نیروی دریایی روسیه قادر است به هر دشمنی حمله کند
