کـابـل در آستانه سقوط

آرمان ملی- نرگس کارخانه‌ای: شهری که به میلیون‌ها آواره جنگی افغان پناه داده و امید آخر مردم است، آینده‌ای نامعلوم دارد و بسیار در خطر است؛ چرا‌که لوگر در 50کیلومتری کابل روز جمعه به تصرف طالبان درآمد. از سوی دیگر از غرب کابل، میدان شهر مرکز ولایت میدان وردک نیز شاهد حضور طالبان است و پیش‌بینی می‌شود به‌زودی سقوط کند. یکی از علل وارد شدن سیل عظیم آوارگان به کابل، بسته شدن مرزهای برخی کشورهای همسایه به روی افغان‌هاست. به گزارش «سازمان بین‌المللی نجات کودکان» حدود 72 هزار کودک در میان این آوارگان در پایتخت هستند. به گزارش یک خبرگزاری، پشتون 18ولایت از 34ولایت در افغانستان حالا تحت تصرف طالبان هستند، اما برخی دیگر از رسانه‌ها تعداد این ولایت‌ها را کمتر گزارش کرده‌اند، اما می‌توان گفت طالبان کنترل دو‌سوم کشور را در دست دارد. در برخی از ولایت‌ها با وجود حفظ مقاومت در مرکز برخی از دیگر شهرها سقوط کرده‌اند. برخی از مردم که امکان ترک افغانستان را دارند، به سرعت در حال خروج از کشور و پناه‌بردن به کشورهای همسایه هستند و سازمان ملل از این کشورها درخواست کرده تا مرزهای خود را برای ورود مردم افغانستان باز نگه دارند. یکی از این مرزها در ایران و در سیستان‌وبلوچستان، پل میلک است که به‌علت کشیده‌شدن درگیری‌ها به این ناحیه در زرنج بسته شده است، اما در این میان وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده است اقدامات جدی در جهت جلوگیری از ورود سیل آوارگان افغان از مرز ایران صورت گرفته است. اما گفته شده ترکیه و دیگر نیروهای خارجی در کابل برای حفظ ارتباط افغانستان با جهان سعی در باز نگه داشتن فرودگاه این شهر و حفظ امنیت آن دارند. اما این ارتباط و امکان فرار برای برخی از مردم در ولایت‌های تحت تصرف طالبان فراهم نیست.
 طالبان، همان همیشگی
طالبان با انتشار بیانیه‌ای مواضع این گروه را با توجه به اوضاع جاری در افغانستان اعلام کرد و اظهارداشت: «پیشروی‌های بزرگ و سریع از مسیر زور امکانپذیر نیست و تصرف ولایت‌ها و مناطق مختلف افغانستان نشانه محبوبیت و مقبولیت طالبان در بین مردم است.» طالبان در این بیانیه جنایت‌های رخ داده را به دولت مرکزی نسبت داد که در نتیجه تبلیغات به اسم طالبان ثبت شده‌ است و همچنین  با دادن وعده حفظ جان، مال و آبروی مردم و درخواست از اعضا برای محافظت از بیت‌المال، از مردم خواست تا به فکر ترک منطقه و کشور نباشند و به زندگی عادی خود ادمه دهند. در این بیانیه حتی اشاره شده همه کسانی که در گذشته با اشغالگران همکاری کرده‌اند یا اکنون در صف اداره کابل ایستاده‌اند، می‌توانند به آغوش باز طالبان بروند و برای آنها عفو عمومی اعلام شده است. اما بنا بر آنچه سال‌ها پیش و در روزهای اخیر در افغانستان از طالبان دیده شده، مشخص نیست چه روزهایی در انتظار افرادی چون اعضای دولت، زنان و کودکان است. به گفته برخی کارشناسان طالبان برای کسب مشروعیت جهانی قوانین جدیدی وضع خواهد کرد و خود را متفاوت از قبل نشان خواهد داد اما ایدئولوژی طالبان تغییر نکرده است و در منطقه اتفاقاتی رخ می‌دهد که تطابقی با شعارهای عمومی آن ندارند. طالبان در این بیانیه تامین امنیت دیپلمات‌ها، کارمندان سفارتخانه‌ها، کنسولگری‌ها و مؤسسات خارجی یا داخلی را تامین دانسته اما از سوی دیگر کشورهایی چون آمریکا و بریتانیا در حال از بین بردن اطلاعات حساس و خارج کردن دیپلمات‌های خود از کشور هستند و سفارت هلند و نروژ اعلام کرده‌اند با خروج تمام کارمندان، سفارت‌های خود را در این کشور تعطیل خواهند کرد و این موضوع نشان از واقعیت امر در افغانستان دارد. با توجه به برخی اخبار محلی از سوی مردم، رفتارهای طالبان نسبت به زنان، دختران و دیگر مردم افغانستان بسیار غیرانسانی بوده است. دبیرکل سازمان ملل نیز طالبان را متهم به جنایات جنگی و نقض فاحش موازین بین‌المللی حقوق بشر دانست. همچنین بیانیه‌ای از سوی فعالان مدنی و حقوق بشر از افغانستان منتشر شده است که با اشاره به اقدامات طالبان همچون خشونت سازمان یافته طالبان علیه زنان، کشتار غیرنظامیان، غصب خانه‌ها، غارت اموال، ازدواج اجباری، تجاوز و خشونت‌های جنسی و جنسیتی، خواستار آتش‌بس فوری و صلح عادلانه ضامن حقوق همگان، پیش از تبدیل شدن افغانستان به قتل‌گاه زنان شده است. 
 سیاست‌های قومی، قاتل افغان‌ها
برخلاف آنچه طالبان در بیانیه خود ابراز داشته، به گفته مردم، مقامات دولتی و رسانه‌های بین‌المللی بسیاری از شهرها و مناطق، بدون درگیری و به‌علت دستور به خانه‌نشینی نیروهای نظامی به دست طالبان افتاده. برخی کارشناسان همواره مشکلات و درگیری‌های قومی را از مشکلات اصلی افغانستان دانسته‌اند که حتی سبب حمایت‌هایی نسبت به طالبان نیمه پشتون می‌شود. این کارشناسان باور دارند عدم سازمان‌دهی نیروها در جبهه مقابل طالبان و عدم ایستادگی کامل دولت برابر طالبان از علل همراهی نکردن مردم با این نیروها با وجود درخواست آن‌‎ها از مردم برای جنگیدن است؛ چرا که مردم جنگیدن در کنار آن‌ها را بی‌فایده می‌دانند. روز گذشته اشرف غنی، رئیس جمهور پشتون افغانستان، اعلام کرد: به عنوان رسالت تاریخی خود تلاش می‌کند نگذارد جنگ تحمیل‌شده بر مردم افغانستان بیشتر از این باعث کشتار افراد بی‌گناه، از دست رفتن دستاوردهای بیست ساله، تخریب تاسیسات عامه و بی‌ثباتی شود. هم اکنون یک هیات هفت نفری از دولت افغانستان و یک هیات دیگر از طالبان برای گفت‌وگوهای صلح به دوحه رفته‌اند و عبدا... عبدا... نیز روز جمعه پس از دیدارهایی با مقامات و سیاستمداران افغان به دور از چشم خبرنگاران، بار دیگر برای  ادامه گفت‌و‌گو با طالبان راهی دوحه شد. آمریکا نیروهای نظامی خود را برای خروج آمریکاییان و کارکنان افغان به کابل خواهد فرستاد و کانادا اعلام کرده است به 20 هزار‌نفر از میان افراد آسیب‌پذیر کمک خواهد کرد تا به دیگر کشورها بروند. در مجموع افغانستان در روزهایی به سر می‌برد که تیترها در هر ساعت از تغییر شرایطی کلیدی در وضع یک شهر، یک ولایت یا کل افغانستان خبر می‌دهند. علاوه بر اظهارات غنی، ورود عبدا... عبدا... به افغانستان و مشاوره‌هایی که غنی از جریان داشتن آن‌ها خبر می‌دهد، گمانه‌زنی‌ها را درخصوص احتمال استعفای غنی، ایجاد آتش‌بس، تشکیل دولت موقت و تقسیم قدرت با طلبان افزایش داده است.