طرحی برای رونق دلالی؛ نبود متقاضی مسکن را ارزان کرد

آرمان‌ملی: تداوم رکود در بازار مسکن و حرکت بازار به‌سمت معاملات غیرقانونی خریدوفروش امتیاز مسکن ملی باعث شده تا نه‌تنها براساس آخرین آمار بانک‌مرکزی میانگین قیمت مسکن با کاهش مواجه شود؛ بلکه بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی از مناطق تهران به‌ویژه منطقه یک و 3  که قیمت هر متر مربع آپارتمان به بیش از 70 میلیون تومان رسیده بود شاهد کاهش قیمت حتی تا مرز 50 درصدی باشیم. موضوعی که کارشناسان معتقددند اگرچه تب احداث یک‌میلیون واحد مسکونی می‌تواند بازار مسکن را تحت‌الشعاع قرار دهد اما با توجه به آنکه واحدهای این طرح بیشتر در شهرهای حاشیه‌ای متمرکز است بنابراین آنچه باعث شده تا شکستن قیمت‌ها شده تشدید رکود در بازار بوده که به‌نظر می‌رسد چاره‌ای برای سرمایه‌گذاران باقی نگذاشته تا با تخفیف‌های بالا بتوانند سرمایه خود را احیا کنند از سوی دیگر نگرانی مالکان واحدهای گران بابت اخذ مالیات نیز مزید بر علت شده تا بازار به این سمت کشیده شود به‌گفته تحلیلگران این وضعیت تا پایان سال ادامه خواهد یافت و پس از آن نیز سیاست‌های دولت در زمینه مسکن سمت‌وسوی بازار را مشخص خواهد کرد.  خریدوفروش امتیاز مسکن ملی در حالیکه ثبت‌نام مسکن‌ملی همچنان ادامه داشته و مشخص نیست کدامیک از ثبت‌نام‌کنندگان مشمول این طرح می‌شوند و همچنین با وجود تاکید مسئولان وزارت راه و شهرسازی مبنی بر ممنوعیت هرگونه خریدوفروش امتیاز مسکن‌ملی اما در اکثر بنگاه‌های معاملات ملی مستقر در شهرهای اطراف تهران شاهد انجام این معاملات هستیم. مهدی هدایت، مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید پردیس چندی پیش در این رابطه پیش از این گفته بود: خریدوفروش امتیاز مشکلات زیادی برای محاکم قضائی ایجاد می‌کند و از دفاتر رسمی‌ هم درخواست و انتظار داریم که اجازه ندهند این معاملات انجام شود و در حالی‌که هنوز هیچ واحد مسکن‌ملی برای خریدار تعیین نشده است برخی مشاوران املاک و دلالان مسکن یک امتیاز را به چند نفر می‌فروشند و در این معامله نامعتبر، خریداران متضرر خواهند شد. بررسی‌ها در این رابطه نشان می‌دهد در شهر هشتگرد که قیمت‌ واحدهای مسکن‌مهر آن حدود ۳۰۰ میلیون تومان است، امتیاز طرح ملی مسکن با قیمت ۱۵۰ میلیون تومان معامله می‌شود. در شهر پردیس اما قیمت امتیاز طرح ملی مسکن به مراتب بیشتر از سایر شهرهاست. در این شهر هر امتیاز طرح مذکور تا ۳۰۰ میلیون تومان خریدوفروش می‌شود. ضمن آنکه خریدار نیز برای اطمینان از تحویل واحد مذکور از فروشنده تا حدود ۷۰۰ میلیون تومان سفته دریافت می‌کند. در دماوند نیز امتیاز طرح ملی مسکن با قیمت حدود ۱۵۰ میلیون تومانی خریدوفروش می‌شود. درواقع خریدوفروش امتیاز مسکن‌ملی نشان می‌دهد که حضور دولت در این پروژه و استفاده حداقلی از بخش خصوصی باعث شده تا بسیاری از کسانی‌که ارتزاق آنها به اقتصاد دولتی چسبیده است وارد این میدان شده تا بتوانند از نقدینگی سرگردان خود بیشترین بهره را ببرند اما تجربه ساخت مسکن دولتی حتی در کشوری مثل چین که اتفاقا قرار است در این پروژه به ایفای نقش بپردازد نشان داده که چنین پروژه‌هایی در نهایت به‌صورت خالی از سکنه درآمده‌اند.  به‌گفته تحلیلگران اقتصاد دولتی هر چه وسیع‌تر شود حاصلی جز رشد سیستم دلالی ندارد این در حالیست که در طرح نهضت ملی مسکن نیز بدون اینکه تمهیدات لازم صورت پذیرد شروع به ثبت‌نام کردند و راه برای ورود دلالان را هموار کردند.  کاهش قیمت ناشی از نبود متقاضی  به هر حال آنچه مسلم است تا زمانیکه بخش مسکن به‌عنوان کالایی سرمایه‌ای در کشور شناخته شود و دولت همگام با اصلاح ساختار اقتصادی از ابزارهای بازدارند برای جلوگیری از این رویکرد استفاده نکند رشد 7 برابری مسکن که در بازه سه سال گذشته رقم خورد احتمالا در سال‌های آینده نیز تکرار خواهد شد. در رابطه با تاثیر طرح مسکن ملی در بازار مسکن مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک کشور به «آرمان‌ملی» می‌گوید: ساخت سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی بدون شک تب بازار مسکن را کاهش خواهد داد. بنابراین این اقدام می‌تواند به نفع تقاضا در بازار مسکن باشد. وی در خصوص وضعیت قیمتی بازار افزود:  وضعیت کنونی بازار مسکن نشان می‌دهد قیمت‌ها تا پایان سال بدون تغییر خواهد ماند و جهشی نخواهد بود. ضمن آنکه روند نقل‌وانتقالات نشان‌دهنده رکود تورمی ‌حاکم بر بازار است و دلیل آن هم این است که قیمت‌ها به قدری رشد کرده است که متقاضیان مسکن قدرت خرید را در این چند سال از دست داده‌اند بنابراین انتظار می‌رود با طرح مسکن ملی تا حدودی این قدرت خرید به متقاضیان مسکن بازگردد. اما حمیدرضا چراغی فعال بازار مسکن نیز در خصوص تاثیر طرح نهضت ملی مسکن در کاهش قیمت‌ها معتقد است که تجربه مسکن ملی در دولت قبل نشان داد سیاست‌های حمایتی دولت همواره متوجه شهرهای حاشیه‌ای بوده که نمی‌تواند در بازار پایتخت تاثیرگذار باشد. وی در ادامه با عنوان اینکه سیاست حمایتی دولت باید به سمت بافت‌های فرسوده متمرکز شود تا بتواند بازار پایتخت را تحت‌الشعاع قرار دهد، گفت: کاهش قیمت‌ها نمی‌تواند ناشی از نهضت ملی مسکن باشد بلکه عمدتا از کاهش شدید قدرت خرید مسکن خانوارها به‌دلیل افزایش قیمت بی‌سابقه نشأت می‌گیرد.  خریدار قیمت تعیین می‌کند؟! اما بازار مسکن پایتخت در حالی براساس آخرین آمار بانک‌مرکزی در مهرماه با کاهش میانگین قیمتی مواجه شده که این کاهش در مناطق بالای شهر به مراتب بالاتر بوده است به‌گونه‌ای که برخی از مشاوران املاک از تخفیفات تا 50 درصدی مالکان به‌ویژه در واحدهایی با متراژ بیش از 100 متر خبر داده‌اند که مالک برای احیای سرمایه خود و همچنین جلوگیری از تخصیص مالیات بر خانه‌های خالی واحد خود را که با 70 میلیون تومان در هر متر مربع قیمت‌گذاری کرده بود، به قیمت حدود 34 میلیون تومان واگذار کرده است. به‌گفته فعالان بازار در حال حاضر بهترین زمان برای خرید مسکن است؛ به‌دلیل خروج خریداران واقعی از بازار مسکن از یک‌سو و کاهش تعداد معاملات سرمایه‌ای از سوی دیگر، این خریدار است که در روزهای اخیر به تعیین‌کننده قیمت تبدیل شده است.