اجماع بیت شیعی برای حل بحران عراق

زهره صفاری/ دو روز پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات پارلمانی عراق که صحنه سیاسی شیعیان این کشور را میان جنبش صدر و کمیته هماهنگی تقسیم کرده است، رهبران گروه‌های شیعی در نخستین نشست مشترک با هدف یافتن راهکار حل بحران سیاسی عراق در بغداد گرد هم آمدند.
به‌گزارش «المانیتور»، در این نشست که صبح پنجشنبه در خانه «هادی العامری» رهبر ائتلاف فتح و جانشین رئیس حشدالشعبی برگزار شد، علاوه بر «مقتدی صدر»، رهبر حزب سائرون، «نوری مالکی» رهبر ائتلاف قانون؛ «عمار حکیم»، رئیس جریان حکمت ملی؛ «حیدر العبادی»، سخنگوی حزب دعوت اسلامی؛ «قیس خزعلی»، رئیس جنبش عصائب اهل الحق؛ «همام الحمودی»، رئیس شورای عالی اسلامی و «فالح فیاض»، رهبر جنبش بسیج مردمی عراق نیز حضور داشتند و حاضران برای تشکیل بزرگ‌ترین بلوک در مسیر تشکیل دولت جدید عراق بحث و تبادل نظر کردند و در مواردی نیز به اجماع نظر دست یافتند.
«همام الحمودی»، رئیس شورای عالی اسلامی عراق با تأکید بر اهمیت این نشست که در نوع خود، نخستین گردهمایی رهبران تمامی احزاب سیاسی شیعیان کشورش به‌شمار می‌رفت، گفت: «برگزاری این نشست در خانه یک مقام شیعی اهمیت تلاش‌ها برای ایجاد امنیت، ثبات و افزایش ظرفیت‌های تقابل با چالش‌ها را بیشتر نشان می‌دهد.» براساس گزارش خبرگزاری «شفق» گرچه نتایج انتخابات به‌دلیل اعتراضات دامنه دار احزاب مختلف عراق با تأخیر قابل تأمل اعلام شد اما در نهایت تغییر چندانی در تقسیم کرسی‌ها ایجاد نکرد. چراکه همچنان ائتلاف صدر با کسب 73 کرسی، یک پنجم پارلمان را در اختیار گرفته و سهم کمیته هماهنگی شیعیان عراق شامل احزاب قانون، الفتح، ائتلاف الوطنی، جریان نصر، جنبش حکمت ملی و کتائب حزب‌الله تنها 59 کرسی است. شرایطی که همچنان آتش اعتراضات را شعله ور نگه داشته و نتوانسته اتهام تقلب و اهمال را از انتخابات و عملکرد کمیساریای عالی این کشور به‌طور کامل پاک کند. به باور کارشناسان «المانیتور»، آنچه مسلم است با‌وجود پیشتازی مطلق جنبش صدر، حشد‌الشعبی همچنان قدرتمندترین بازیگر صحنه سیاسی عراق به‌شمار می‌رود. در این شرایط تحلیلگران در حالی بر لزوم اتحاد احزاب سیاسی شیعه تأکید دارند که معتقدند عراق پس‌از سال‌ها جنگ و بحران آن هم در شرایطی که اکثر احزاب سیاسی بر شاخه نظامی خود تکیه دارند، در هیاهوی بحران جدید سیاسی به مناقشات و ناآرامی‌های خطرناکی خواهد رسید. شاید همین امر نیز پیش از مهر تأیید دادگاه فدرال عراق بر نتایج انتخابات، رهبران شیعیان این کشور را دور هم جمع کرده است.
«مقتدی صدر» با اعلام پیروزی در بیانیه‌ای که پس‌از این نشست منتشر کرد در حالی که بر پیشتازی جنبش صدر تأکید داشت در بیانیه‌ای با رد قدرت‌های شرق و غرب، خواستار تشکیل «دولت اکثریت» شد. در همین حال کمیته هماهنگی شیعیان عراق نیز در بیانیه‌ای به بندهایی اشاره کرد که شرکت کنندگان در این نشست بر سر آنها اجماع داشتند. این بندها شامل خروج نیروهای خارجی از عراق و اعلام جرم درباره عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، مبارزه با فساد، جلوگیری از اتلاف پول ملی، ایجاد جنبش نظامی برای دفاع از امنیت عراق، بهبود شرایط اقتصادی و حذف رقابت سیاسی در پروژه‌های عمومی بودند. با این حال گرچه توافق دو گروه رقیب شیعی گام مهمی در حل بحران سیاسی عراق به شمار می‌رود اما همچنان نتیجه آن در مسیر تشکیل دولت بعدی مسیری طولانی پیش روی عراق قرار داده است. به نوشته «فارس» به نقل از «بغداد الیوم»، احزاب پیشتاز شیعه پارلمان عراق برای نیل به اهداف مورد توافق در این نشست، خواستار برکناری رئیس جمهور، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان این کشور شدند و اعلام کردند انتخاب رؤسای سه‌گانه دولتی نباید برای دور دوم تکرار شود.اما این نشست مهم شیعیان واکنش‌های دیگر احزاب را نیز برانگیخت. به‌طوری که به نوشته «الجزیره»عربی، «عرفات کرم» رئیس حزب دموکرات کردستان در توئیتی نوشت: «تشکیل دولت توافقی یعنی انتخابات زودهنگام تنها یک تور سیاسی سیاحتی بوده است.» در عین حال شخصیت‌های سیاسی اهل تسنن از این نشست استقبال کردند. «احمد عبدالله الجبوری»، رئیس حزب ائتلاف مردمی عراق نیز در توئیتی اعلام کرد: «این نشست رهبران احزاب سیاسی در خانه یک مقام شیعی مهم‌ترین گام برای پیشگیری از مناقشات آتی و شتاب دهنده تشکیل دولت مردمی است.»