انتقاد‌های رئیسی از سفرای ایران در کشورهای همسایه

رئیس دولت در گردهمایی رؤسای منتخب نمایندگان‌ ایران ‌ انتقاد‌های رئیسی از سفرای ایران در کشورهای همسایه روز گذشته ابراهیم رئیسی،‌ رئیس دولت سیزدهم، در جمع سفرا و رؤسای نمایندگی‌های ایران در کشورهای همسایه از وضعیت ارتباطات تجاری و اقتصادی و دیپلماتیک کشور گلایه کرد و از سفرا خواست که تلاش خود را در این زمینه بیشتر کنند.
رئیسی اگرچه گلایه‌های زیادی از وضعیت داشت؛ اما دورنما را مثبت توصیف کرد و تأکید کرد: «در این زمینه به یک حرکت فعال و جدی ازسوی سفرا نیاز است و باید کار جدی در ارتباط با همسایگان انجام دهند. باید همسایگان را به چشم فرصت‌های بسیار خوب نگاه کنیم. مرزها برای ما تهدید نیست؛ بلکه فرصت است. روابط اقتصادی با همسایگان باید پایدار شود؛ البته در کنار آن باید روابط فرهنگی هم وجود داشته باشد».
رئیسی از فرصت این نشست نیز استفاده کرد تا پیامی نیز به وین ارسال کند؛ هر‌چند کوتاه «تحریم علیه کشور، اقتصاد پایه است. راهبرد دشمن این است که تحریم‌ها را همواره نگه دارد و بیشتر کند. راهبرد ما این است که تحریم‌ها شکسته شود. تحریم‌ها باید خنثی شود و اقدام جدی برای رفع تحریم‌ها انجام شود. دولت دنبال تحقق هر دو مورد است. برخی گفتند مذاکره نمی‌کنند، برنامه ندارند و جدی نیستند؛ اما اگر طرف مقابل مصمم به رفع تحریم‌ها باشد، توافق خوب به دست می‌آید. ما در صنایع هسته‌ای، نظامی و فضایی بیشتر تحریم بودیم؛ اما موفق‌تر بودیم؛ اما در صنعت خودروسازی مشکل داریم. معلوم می‌شود همتی که در آن بخش‌ها بوده است در سایر بخش‌ها نبوده است». به گزارش ایسنا، سید‌ابراهیم رئیسی در گردهمایی رؤسای منتخب نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با تمرکز بر کشورهای همسایه اظهار کرد: باید با قدرت تعقل و تدبیر امور را رصد کرد و پای کار ایستاد تا به نتیجه برسد؛ وگرنه با سستی و وادادگی و چه کنم، کار پیش نمی‌رود. ما نیازمندیم که در ورود به گام دوم انقلاب، تحولی را در کشور شاهد باشیم. در حوزه‌های مختلف کارهای بزرگی انجام شده است و باید از آنهایی که این اقدامات را انجام دادند، تشکر کرد؛ اما عقب‌ماندگی‌هایی وجود دارد که می‌توانست نباشد.
او ادامه داد: بیانیه گام دوم یک سند واقع‌بینانه برای رسیدن به شرایطی است که در شأن ملت و تراز انقلاب اسلامی است. بر‌اساس این سند باید عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم. ما به تحول نیازمندیم و فاصله وضع موجود تا مطلوب را کم کنیم. تحول شناختی مرحله اول این تحول است. تحول شناختی یعنی باید رویکردها تغییر کند. تحول فرایندها دومین مرحله است. کار با کندی مواجه است. اگر فرایندها متحول نشود، تحولی رخ نمی‌دهد. پیگیری مسائل ازطریق سازمان‌ها و ادارات، کار را به جایی نمی‌رساند. اگر نظام بوروکراسی کند است، باید سفرا و وزارت خارجه اعلام کنند. باید کارها را مجدانه پیگیری کرد و به پاسخ اداری اکتفا نکرد. تحول نهادی سومین مرحله تحول است. بعضی سازوکارها چابکی ندارد و پاسخ‌گو نیست.


سیاست همسایگی را دنبال می‌کنیم
او با بیان اینکه شناخت ظرفیت داخل کشور و کشوری که مأموریت دارند، برای سفرا مهم است، گفت: باید ظرفیت ایران به سایر کشورها شناسانده شود. ما در این زمینه باید بسیار کار کنیم. مُصر هستیم سیاست همسایگی را دنبال کنیم و این رویکرد، برنامه راهبردی است، نه تاکتیکی.
نقش سفرای روسیه و چین در کرونا
رئیسی در ادامه با اشاره به نقش مهم وزارت خارجه در توسعه رابطه با کشورها اظهار کرد: در همین موضوع کرونا رمز موفقیت کشور این بود که وزیر خارجه و سفرای چین و روسیه پیگیری‌های لازم را انجام دادند؛ البته نباید به کارهای پیشینیان بی‌توجه بود؛ بلکه باید قدردان آنها باشیم. در واقع کرونا داخل کشور بود، اما وزارت خارجه سهم مهمی در مدیریت آن داشت. اکنون به آمار تزریق ۷۴ درصدی دو دوز واکسن رسیده‌ایم و به سمت تزریق دوز سوم حرکت کرده‌ایم.
او ادامه داد: وزارت خارجه در موفقیت کشور در مسائل اقتصادی سهم مهمی دارد. بخش مهمی از ایرانیان، خارج از کشور هستند و سفرا باید به میان آنها بروند. اگر آنها به سفرا مراجعه نکردند، سفرا به آنها مراجعه کنند. ما نسبت به آنها وظیفه داریم و آنها مثل ایرانیان داخل کشور حقوقی دارند و حتما مایل به سرمایه‌گذاری در کشور هستند. در زمینه گردشگری هم مشتاقان زیادی برای دیدن ایران وجود دارد. ما اگر اقتصاد گردشگری، دیجیتال و دریا را فعال کنیم، می‌توانیم با بی‌کاری مقابله کنیم. وزارت خارجه در این زمینه هم سهم مهمی دارد.
رئیس‌جمهور با اشاره به ارتباطات حضوری و تلفنی خود با صد کشور خارجی از آغاز دولت سیزدهم خاطرنشان کرد: بدون استثنا همه آنها به برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی با ایران تمایل دارند و البته اذعان دارند که میزان ارتباطات در‌حال‌حاضر قانع‌کننده نیست. باید توجه داشت که تعاملات خارجی یکی از مؤلفه‌های قدرت کشور بوده که وزارت خارجه در‌این‌بین نقش‌آفرین است. در واقع باید ظرفیت‌های کشور را به دیگران شناساند و البته سفرا باید ظرفیت‌های کشورهای دیگر را هم شناسایی کنند. می‌شود سفرا سوار ماشین‌های مدل پایین‌تر شوند؛ اما با کشورهای محل مأموریت خود ارتباطات برقرار کنند. احساس می‌کنم گشایش‌هایی در حال ایجاد است. سفرا باید نهایت استفاده را از این شرایط بکنند.
رئیسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نزدیکی برخی کشورهای همسایه با اسرائیل اشاره کرد. جمهوری آذربایجان، روسیه و امارات متحده عربی از‌جمله کشورهایی هستند که رابطه خوبی با اسرائیل دارند. او در این زمینه بدون اشاره به اینکه دیپلماسی ایران باید چه راهبردی داشته باشد، گفت که برخی کشورهای همسایه دنبال عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی هستند؛ اما این عادی‌سازی برای آنها و رژیم صهیونیستی به‌هیچ‌وجه امنیت‌ساز نیست. ما باید در عمل اثبات کنیم که ارتباط با جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به امنیت، آرامش و صلح در منطقه کمک کند. ما هرچه در منطقه سختی کشیده‌ایم، از وجود بیگانگان بوده است. وضعیت فلاکت‌بار افغانستان و تبدیل مواد مخدر سنتی به صنعتی در این کشور حاصل حضور آمریکاییان در افغانستان است. در عراق و سایر کشورهای منطقه هم همین‌گونه است. این در حالی است که ایران خیرخواه کشورهای همسایه است. رئیس‌جمهور با بیان اینکه سهم ما در تجارت منطقه خیلی پایین است، گفت: میزان تبادلات ما با عراق و سوریه و کشورهای همسایه باید تحول یافته و دو برابر شود. در گام اول رقم ۲۰ میلیارد دلار باید به ۴۰ میلیارد دلار برسد و در گام‌های بعدی هم بیشتر شود. در همین ایام میزان ارتباطات ما با تاجیکستان سه برابر شده است. مسئله ترانزیت و گاز نیز در سفر به ترکمنستان حل شد. این‌چنین ارتباطاتی باید با سایر کشورهای همسایه دنبال شود. در این زمینه باید با روحیه تحول‌خواهی و انقلابی کار کرد؛ زیرا با کار سازمانی و اداری مشکلات حل نمی‌شود.
او در ادامه گفت: زمینه‌های تحول و ارتباط اقتصادی با کشورهای همسایه وجود دارد. رویکرد ما هم برون‌نگر و درون‌زا است و سفرا اینجا باید گزارش دهند که در زمینه انتقال علم و تکنولوژی به داخل کشور چه کردند. به‌طورمثال سفیر هند و پاکستان باید در این زمینه گزارش دهند. از سویی تسهیل امور تجاری ایرانیان خارج از کشور و تجار داخلی و خارجی هم باید فراهم شود.
من آینده را نه با نگاه آرمانی و دست‌نیافتنی بلکه بسیار روشن می‌بینم، آنچه را عرض می‌کنم دست‌یافتنی می‌بینم؛ ولی باید همه با هم همدل، همراه و هماهنگ باشیم. او در پایان خطاب به سفرا گفت: وضع موجود در ارتباط با همسایگان حداقلی بوده و مطلوب نیست و نباید به این وضعیت راضی شوید. ارتباط فعلی با همسایگان ما را قانع نمی‌کند؛ بلکه باید برای ارتقای این ارتباطات تلاش بیشتری کرد.
تأکید وزیر بر توسعه بدون مذاکرات وین
حسین امیرعبداللهیان هنوز سخنانی را که در جریان رأی اعتماد در مجلس می‌زد، تکرار می‌کند. او همچنان تأکید دارد که «نگاه به آسیا از اولویت‌های سیاست خارجی دولت است». این جمله اکنون بعد از صد روزگی دولت البته پرسش‌برانگیز است که در این دوره چه فعالیتی برای توسعه رابطه با آسیا انجام گرفته است؟ کدام‌یک از فعالیت‌های وزارت امور خارجه برای توسعه رابطه با کشورهای آسیا، نشان‌دهنده یک عزم متفاوت بوده است؛ غیر از ادامه راهی که دیپلماسی دولت قبل هم طی کرده است.
امیرعبداللهیان می‌گوید که «توسعه پایدار اقتصادی بدون نگاه به مذاکرات وین را دنبال می‌کنیم». این جمله نیز جای این سؤال را باز می‌گذارد که اساسا در این دوره وزارت بدون توافق و بازگشت به مذاکرات احیای برجام چه فعالیتی توانستید انجام دهید. به نظر می‌رسید برخی سخنان وزیر خارجه در حد جمله باقی مانده است و در عمل اثری از آن دیده نمی‌شود.
حسین امیرعبداللهیان در سخنرانی خود در نشست با سفرا که با حضور رئیس دولت برگزار شد، گفت: شعار سیاست خارجی دولت، سیاست خارجی متوازن و دیپلماسی فعال، پویا و هوشمند است و برنامه چهار‌ساله دولت در همین زمینه تنظیم و برنامه‌ریزی شده‌ است.
او ادامه داد: توجه ویژه به ایرانیان خارج از کشور و ازبین‌بردن گسست آنها با کشور از برنامه‌های جدی دولت است. در روزهای آینده اولین نشست شورای ایرانیان خارج از کشور را به ریاست رئیس‌جمهور برگزار می‌کنیم و امیدواریم تصویب قانون حمایت از ایرانیان خارج کشور از خروجی‌های این نشست باشد.
امیرعبداللهیان در پایان با اشاره به مأموریت وزارت خارجه در حوزه بی‌اثر‌کردن و لغو تحریم‌ها، گفت: در این زمینه وظیفه داریم با رویکردی انقلابی و جهادی حرکت کنیم. توسعه پایدار اقتصادی بدون نگاه به مذاکرات وین را دنبال می‌کنیم؛ با این حال وظیفه ذاتی دستگاه دیپلماسی این است که برای لغو تحریم‌های ظالمانه و یک‌جانبه آمریکا همه سعی، دانش و تجربه دیپلماتیک خود را به کار گیرد.