روزنامه شرق
1400/10/06
هشدار انجمن مددکاری درباره ورود سازمان تبلیغات اسلامی به این حوزه
هشدار انجمن مددکاری درباره ورود سازمان تبلیغات اسلامی به این حوزه شرق: نشست خبری نقش مددکاری اجتماعی در توسعه پایدار و ارتقای عدالت اجتماعی به همت انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران و با حضور جمعی از استادان و فعالان دانشگاهی این رشته برگزار شد.در این نشست دکتر محمد زاهدی‌اصل، استاد پیش‌کسوت مددکاری اجتماعی با اشاره به رشد قابل توجه این رشته در 20 سال گذشته، گفت: «کارگزاران اصلی حوزه آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموختگان مددکاری هستند و باید متخصصان این رشته در زمینه پیشگیری و حل‌وفصل آسیب‌های اجتماعی اثرگذار باشند. در تاریخ ما انسان‌دوستی و کمک مردم به یکدیگر سابقه طولانی دارد اما ورود به بحث آسیب‌های اجتماعی باید به متخصصان و دانش‌آموختگان این حوزه واگذار شود نه اینکه هر کس شخصا وارد عرصه شده و به‌عنوان مددکار اجتماعی فعالیت کند». زاهدی‌اصل با بیان اینکه فعالیت اشخاص غیرمتخصص در حوزه آسیب‌های اجتماعی پیام بدی به جامعه می‌دهد، گفت: «در بسیاری از حوزه‌های مهم و تأثیرگذار مانند زندان‌ها، افرادی به‌عنوان مددکار اجتماعی فعالیت می‌کنند که دانش‌آموخته این رشته نیستند. قوه قضائیه و بهزیستی هم افرادی را به‌عنوان مددکار اجتماعی به خدمت گرفته‌اند که در رشته‌های غیرمرتبط تحصیل کرده‌اند». رئیس انجمن علمی رفاه اجتماعی یکی از مشکلات اصلی را فقدان نظام مددکاری اجتماعی در کشور دانست و گفت: «به‌تازگی سازمان تبلیغات اسلامی دوره‌ای شش‌جلسه‌ای برای تربیت مددکار اجتماعی راه‌اندازی کرده که جامعه مددکاری اجتماعی ایران را بسیار متأثر کرده است. ما سال‌ها با دفاتر حوزه و دانشگاه در ارتباط بودیم و به خوبی آگاهیم که علما نگاه تخصصی و علمی به خدمات اجتماعی را تأیید می‌کنند و معتقدند که کار سازمان‌نیافته جواب نمی‌دهد. بنابراین انتظار داریم که سازمان تبلیغات اسلامی بر حوزه فعالیت‌های خود که فرهنگی است متمرکز باشد و رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی را به متخصصان امر و مددکاران اجتماعی واگذار کند». دکتر زاهدی‌اصل با بیان اینکه محدودکردن جامعه هدف مددکاری اجتماعی به آسیب‌دیدگان اشتباه است، گفت: «مخاطبان ما عموم جامعه هستند. مددکار اجتماعی حق ندارد به جای کسی تصمیم بگیرد بلکه باید فرد را به توانمندی تصمیم‌گیری برساند. اما داوطلبان غیرمتخصص به جای جامعه هدف تصمیم می‌گیرند و به جای آنها هم عمل می‌کنند». او ادامه داد: «هر وضعیتی در جامعه سه ریشه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد که در هر بخش نیاز است متخصص همان رشته وارد شود. درست است که بسیاری از آسیب‌های امروز ما، ریشه اجتماعی دارند اما بخش قابل توجهی از آنها هم فرهنگی هستند و باید سازمان‌های متولی از‌جمله سازمان تبلیغات اسلامی بر این بعد متمرکز باشند».
تجربه موفق نیروی انتظامی
در بخش دیگری از این نشست، محمدجواد روزبهانی، قائم‌مقام انجمن علمی مددکاری اجتماعی و افسر بازنشسته ناجا با اشاره به اینکه در دهه 80 سرعت تحولات اجتماعی و تغییر رفتارهای جامعه ضرورت ریشه‌یابی مسائل اجتماعی را مطرح کرد، گفت: «با بررسی سوابق کشورهای دیگر و مشاهده جایگاه مددکاری اجتماعی در آنها تعاملی میان پلیس و دانشگاه شکل گرفت و با وجودی که پلیس جایگاه حاکمیتی داشت ورود به حوزه مسائل اجتماعی را اصلی دانست که باید با تعامل با دانشگاه انجام شود».
وی افزود: «از استادان دانشگاه کمک گرفتیم تا به کنترل ناهنجاری‌ها ورود کنیم؛ چراکه پلیس معتقد است مددکاری اجتماعی نقشی اساسی در پیشگیری و مواجهه با آسیب‌های اجتماعی دارد. در آن زمان در 80 نقطه به صورت پایلوت دفاتر مشاوره و مددکاری اجتماعی مستقر شدند و نتیجه آن بود که 65 درصد از پرونده‌های ارجاعی به پلیس در مراکز مشاوره حل‌وفصل شده بودند».
مداخلات کوتاه‌مدت آسیب‌های بلندمدت دارند
دکتر معصومه معارف‌وند، عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی مددکاری ایران، هم مددکاری اجتماعی را یک فرایند حساب‌شده و مؤثر خواند و گفت: «در کشور ما برداشت اشتباهی از مداخلات داوطلبانه و جهادی شده است؛ به گونه‌ای که این مداخلات را کوتاه‌مدت و سریع می‌دانند در حالی که چنین مداخله‌ای می‌تواند بدوی و آسیب‌زا باشد. درست برعکس مددکاری اجتماعی که یک فرایند طولانی و حساب‌شده است که از ارزیابی علمی شروع میشود، با برنامه‌ریزی ادامه پیدا می‌کند، خدمات ارائه می‌دهد و پیگیری می‌کند». معارف‌وند با تأکید بر اینکه شکی نیست که جهادگران دوست دارند به جامعه و مردم خدمت کنند، گفت: «باید دید در موارد مشابه قبلی چه اتفاقی برای جامعه هدف افتاده است. خیلی وقت‌ها متأسفانه ما با مداخلات اشتباه جامعه هدف را به خود وابسته می‌کنیم. همان‌طور که می‌بینیم در برخی مناطق کشور مردم منتظر می‌مانند سال به سال یک گروه جهادی به منطقه بیاید و به جای آنها کاری را انجام دهد که خودشان توانایی انجام آن را داشتند. اگرچه نیت خدمت بسیار ارزشمند است اما اگر این خدمت توسط افراد غیرمتخصص انجام شود می‌تواند آسیب‌های عمیق و ماندگاری برای جامعه در پی داشته باشد». این مددکار اجتماعی افزود: «اخیرا یک سازمان تبلیغی اعلام کرده با شش جلسه شش‌ساعته مددکار اجتماعی تربیت می‌کند در‌حالی‌که چنین چیزی غیرممکن است. مددکاری اجتماعی باید با کارآموزی و تجربه‌اندوزی همراه باشد تا خطا کم شود و من معتقدم که تجدیدنظر درباره مداخلات جهادی در ایران بسیار ضرورت دارد».
مددکار اجتماعی انسان را محتاج کمک نمی‌بیند
در ادامه این نشست، دکتر غنچه راهب، مددکار اجتماعی، به سابقه طولانی کمک به هم‌نوعان در تاریخ اشاره کرد و گفت: این کمک‌ها گاهی می‌تواند آسیب‌رسان و مصداق «هرکسی از ظن خود شد یار من» باشد. با پیشرفت جوامع و افزایش مشکلات اجتماعی کمک به انسان‌ها هم پیچیدگی بیشتری پیدا کرد و در نهایت نهادهای دانشگاهی وارد عرصه شدند تا با ترویج یک رشته تخصصی و چندبعدی، یاری‌رساندن به انسان‌ها و توانمندسازی آنها را پیگیری کنند.
وی افزود: مددکار اجتماعی هرگز انسان را محتاج کمک نمی‌بیند. بلکه او را فردی می‌بیند که دارای پتانسیل است و باید این ظرفیت را شکوفا کند تا به عنوان انسانی توانمند و مؤثر نقش خود را در جامعه ایفا کند. این مدرس دانشگاه با اشاره به برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت آموزش مددکاری اجتماعی در سازمان‌های دیگر گفت: «این اقدامات نه تنها پسرفت است که آسیب بسیار شدیدی به گروه‌های آسیب‌پذیر که نیازمندان این خدمات هستند، می‌زند. گفته شده است که متقاضیان این دوره‌های شش‌روزه تحصیلات دانشگاهی دارند اما مشاهدات میدانی ما نشان داد که حتی داوطلبان دیپلم و زیر دیپلم هم به صرف داشتن انگیزه کمک به هم‌نوع، در این دوره‌ها جذب می‌شوند». راهب افزود: «باید شفاف‌سازی شود که این داوطلبان توسط چه اساتیدی آموزش خواهند دید. چراکه ما در جامعه دانشگاهی اساتیدی را موافق این رویکرد نمی‌بینیم. همچنین در فراخوان‌ها اگرچه اعلام شده که داوطلبان بدون چشمداشت مادی فعالیت خواهند کرد اما تأکید هم شده است که به حاضران در این دوره‌های 36ساعته گواهی و معرفی‌نامه‌ای برای فعالیت با دیگر مراکز ارائه میشود. نگرانی بزرگ‌تر ما جامعه مددکاری اجتماعی برای گروه‌هایی است که می‌خواهند خدمات تخصصی را از افراد غیرمتخصص دریافت کنند».
آسیب‌های اجتماعی پیامد ضعف ساختارها هستند
دکتر حمیده عادلیان استادیار دانشگاه علامه طباطبایی هم با بیان اینکه ممکن است برخی سازمان‌ها استنباط اشتباهی از مددکاری اجتماعی داشته باشند، گفت: «براساس تعاریف علمی، مددکاری اجتماعی حرفه‌ای برای افزایش کیفیت زندگی، افزایش عدالت اجتماعی و توانمندشدن افراد است. آسیب‌های اجتماعی پیامدی هستند که نشان می‌دهند زیرساخت‌های لازم برای این رشد و توسعه در جامعه وجود ندارد». در پایان این نشست، محبوبه غنایی، دبیر انجمن علمی مددکاری اجتماعی با اشاره به بیانیه سازمان تبلیغات اسلامی گفت: «در این بیانیه تأکید شده است که دانشگاه می‌تواند در حوزه تعلیم و پژوهش وارد شود و سازمان تبلیغات به این حوزه‌ها ورود نخواهد کرد. اما مددکاری اجتماعی هم در حوزه نظری کار می‌کند و هم در حوزه عملی. در واقع ما علم و عمل را جدا نمی‌دانیم. از سوی دیگر اگر این سازمان پس از برگزاری یک دوره آموزشی امکان صدور گواهینامه تخصصی را ندارد، به معنی آن است که خود متولیان دوره هم صلاحیت این دوره آموزشی را تأیید نمی‌کنند».
سایر اخبار این روزنامه
طرح صیانت از بهارستان تا پاستور
پس‌لرزه‌های مذاکره غیر‌مستقیم
دشمن‌سازی‌های اصولگرایانه!
عده‌ای شبهه‌انگیز
بم شهری که دوست می‌داشتم
فاجعه‌ای که رخ نداد
رد پای زاکانی درطرح صیانت از فضای مجازی
اعتراض از صحن به استاندار
هشدار انجمن مددکاری درباره ورود سازمان تبلیغات اسلامی به این حوزه
بازار در دست فرهاد
کالبدشکافی لایحه بودجه ۱۴۰۱
چالش‌های نقل‌وانتقال خودرو! سردرگمی مردم تا کی؟!
زنهاری درباره بودجه پیشنهادی
