بازارگاه و یک ابهام بی پاسخ

 توزیع نهاده های دامی استان در حالی بین شرکت های تعاونی دامداران انجام می شود که ابهاماتی درباره توزیع مقادیری از نهاده بین افراد مجهول الهویه یا  فوت شده و غیر فعال وجود دارد از سوی دیگر متاسفانه مدیران جهاد کشاورزی و تعاون روستایی استان بعد از یک هفته حاضر به پاسخ گویی و ارائه آمار شفاف   در این باره نشدند.  به گزارش خراسان رضوی،نهاده‌های دامی به عنوان خوراک دام و طیور یکی از مهم ترین کالاهایی است که قیمت آن طی سال های اخیر با تزریق یارانه و توزیع   در سامانه های دولتی، کنترل شده است. هدف دولت از اختصاص ارز 4200 تومـانی بـرای کالاهای اساسی از جملـه نهاده و خوراک دام، تهیه مرغ و گوشت ارزان قیمت بــرای مصرف کننده نهایی بود اما به ادعای فعالان صنعت مرغ و تخم مرغ هیچ گاه فواید این نرخ گذاری نصیب مصرف کننده نهایی که مردم باشند، نشد. طبـق قانـون برای مدیریت بهتر بازار نهاده های دام و طیور سامانه ای از طرف وزارت جهـاد کشاورزی راه انـدازی شد که وظیفـه دارد عرضه و تقاضا را بـه صـورت شـفاف دنبال کند. یعنی عرضه کننده خوراک دام و انواع نهاده باید محصول وارداتـی یا تولیدی خود را در این سامانه عرضه کند و در مقابل خریداری که به تأیید وزارت جهـاد کشاورزی رسیده است می تواند محصول عرضه شده را با قیمت تعیین شده بخرد اما درخصوص  سازوکار این سامانه نارضایتی هایی وجود دارد که یکی از موارد مورد اعتراض، عملکرد سامانه بازارگاه است. ابوالحسن خلیلی، رئیس اتحادیه واردکنندگان نهاده های دام و طیور ایران در این زمینه با انتقاد از عملکرد دولت در زمینه سامانه بازارگاه در شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی می گوید: « سامانه بازارگاه را راه اندازی کردیم تا شفافیت در این حوزه افزایش یابد، اما متأسفانه این سامانه هم نتوانست به هدف خود برسد. کلیه عرضه نهاده های دامی و خوراک باید از طریق سامانه بازارگاه انجام شود اما عرضه نهاده با قیمت های دیگر در بازار آزاد ناشی از وجود افرادی است که مصرف کننده واقعی نیستند اما قادرند بـا مجوز وزارت جهاد کشـاورزی نهاده را از سامانه خریداری و با قیمت دیگری در بازار عرضه کنند.» نبود شفافیت در سامانه بازارگاه در فرایندهای توزیع و نبود امکان پایش و رصد آن ،فصل مشترک همه انتقادها به دولت در زمینه توزیع نهاده هاست. حدود دو ماه قبل جلسه ای در سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با موضوع بررسی نحوه توزیع نهاده های دامی با حضور   مدیران مرتبط در این حوزه   برگزار شد. یک منبع مطلع که خواست نامش فاش نشود، در این باره می گوید: موضوع جلسه رفع ابهامات موجود در نحوه توزیع نهاده های دامی در بخش رضویه مشهد بود که بر چند مورد تاکید  شد، از جمله به روزرسانی عضویت اعضای تشکل های عضو تعاونی روستایی استان، حذف اعضای فوت شده و غیرفعال، اعضایی که در دو تشکل عضو هستند   و جلوگیری از فعالیت های بدون مجوز توسط تعاونی ها به ویژه تولید خوراک دام در سطح استان. در مصوبات این جلسه نیز نوشته شده است که فهرست دامداران تمامی روستاهای بخش رضویه، فهرست توزیع کنسانتره توسط تعاونی های رضویه و دامداران تپه سلام، مقادیر توزیع بین بخشی نهاده های دامی در شهرستان مشهد و میزان تخصیص نهاده در هر بخش به ازای هر واحد دامی ، نحوه توزیع نهاده های دامی در هر بخش و کارمزدهای دریافتی توسط عوامل توزیع در سطح شهرستان به تفکیک بخش ، مستندات میزان نهاده تخصیصی ، نحوه توزیع و تعداد دام هویت بخشی و راستی آزمایی دامداران در سطح روستاها جهت ارائه به دستگاه های نظارتی و فهرست اعضای فعال عضو تعاونی های بخش رضویه مشخص و ارائه شود. در جست و جوی مرده ها و زنده ها به گفته این منبع آگاه، این جلسه به دنبال ارجاع یک شکایت به بازرسی جهاد کشاورزی استان تشکیل شد و علت آن نیز این بود که بخشی از نهاده های دامی در دو بخش رضویه و تپه سلام بین افرادی توزیع شده است که اصلا وجود خارجی نداشتند یا فوت کرده بودند.   وی می افزاید: تفاوت قیمت نهاده ها در بخش دولتی و بازار عامل اصلی گرایش افراد به این موضوع است که تاکنون بعد از توزیع چند صد تن نهاده حالا با یک گزارش به دنبال این افتاده اند که ببینند چه کسی مرده و چه کسی زنده است. این نهاده ها تاکنون کجا رفته؟ تعاون روستایی  و مراحل سخت  پاسخ گویی برای اطلاع از نتیجه صورت جلسه، صحت و سقم موارد گفته شده و بررسی ابهامات و سوالات مختلف مرتبط با این موضوع سعی کردیم با مسئولان این حوزه گفت و گو کنیم. ابراهیم ناصری مقدم، مدیر تعاون روستایی خراسان رضوی اولین مدیری است که به سراغ او می رویم اما وی در این باره می گوید: توزیع نهاده های دامی در اختیار ما نیست، باید معاونت امور دام سازمان جهاد پاسخ گو باشد. وی همچنین درباره ابهامات برخی  تشکل های تعاونی بخش رضویه و در پاسخ به این سوال که این ابهامات دقیقا چه چیزی بوده است، اظهار می کند: این موضوع را باید از معاون بهبود دام یا بازرسی جهاد بپرسید، من اطلاعی ندارم. من نه چیزی می خرم نه چیزی می فروشم. درخصوص نهاده ها  اگر در یکی از تشکل های ما نهاده ای برود از طریق حواله های سازمان جهاد کشاورزی است و صحت و سقم آن با آن هاست. ما کاری را که چندین سال به زمین مانده بوده برداشتیم و در حال انجام آن هستیم و این کار احصای فهرست تعاونی ها و پایش آن هاست که تاکنون 70 درصد را پایش کردیم و پایان سال هم به اتمام می رسد، این که چه کسی مرده و چه کسی زنده است مشخص می شود، البته باید اداره ثبت هم همکاری کند. ناصری مقدم در پاسخ به این سوال که با توجه به صورت جلسه این موضوع در سازمان جهاد کشاورزی، آمار دقیق فوت شدگان و میزان نهاده های توزیعی به آن ها چقدر بوده ،می گوید: من اصلا این آمار را ندارم و به ما مرتبط نیست، من آمار تعاونی ها را دارم اما آمار توزیع را ندارم.   پایش و حسابرسی کردیم و لیست را به جهاد دادیم. وی در پاسخ به این سوال که شما همین حالا گفتید آمار ندارید اما در انتهای صحبت بیان کردید لیست تهیه و تحویل جهاد شده ، بالاخره آمار دارید یا خیر، تصریح می کند: من گفتم لیست پایش را دارم اما بگویید روابط عمومی به شما بدهد، اصلا طبق قانون من نباید تلفنی به شما پاسخ بدهم، اگر قرار باشد من تلفنی جواب بدهم قانون گفته است من جواب ندهم، شما باید حضوری بیایید ، دو روز دیگر تشریف بیاورید تا با هم صحبت کنیم. دو روز بعد برای گرفتن آمار و اطلاعات به صورت حضوری به سازمان تعاون روستایی استان رفتیم اما مدیر این سازمان حضور نداشت و بعد از تماس تلفنی ،وی اعلام کرد که جلسه  دارد و بعدا پاسخ گو خواهد بود و سپس روز بعد روابط عمومی این سازمان آماری کلی از وضعیت استان را در این باره اعلام کرد: توزیع نهاده های دامی در 9 ماه سال 1400 به میزان 51 هزار تن است و شرکت های تعاونی دامداران در مشهد نیز 11 هزار عضو دارد.  اما اسماعیلی از کارمندان روابط عمومی سازمان تعاونی روستایی در پاسخ به این سوال که از این تعداد چه میزان غیرفعال، مجهول یا فوت شده هستند و چه میزان از این حجم نهاده تاکنون به اسم آنان تخصیص یافته است، گفت: این سوالات را برای چه مطرح می کنید اگر آمار تفکیکی و این قدر ریز را بخواهید حداقل 15 روز زمان می برد. فعلا نمی توانیم آن را اعلام کنیم. منع مصاحبه با دستور وزیر بعد از آن سعی کردیم با جعفری، معاون بهبود امور دام سازمان جهاد کشاورزی نیز مصاحبه کنیم اما زمانی که موضوع نهاده ها برای مصاحبه اعلام شد،وی گفت: دیروز جلسه ای با حضور آقای وزیر داشتیم که ایشان دستور دادند در این باره صحبتی نشود چون شرایط امروز حساس بوده و نگرانی هایی وجود دارد و باید به صورت یکپارچه اطلاع رسانی انجام شود. از طریق روابط عمومی کمیته ای ایجاد می شود و شما از آن ها پیگیری کنید. این اظهارات معاون جهاد باعث شد با روابط عمومی این سازمان نیز تماس بگیریم اما وی از این مورد اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: ما دستورالعمل منع مصاحبه ای نداشتیم  ، طی صحبتی که با آقای جعفری داشتم، چیزی به صورت مکتوب ارسال نشده اما از آقای وزیر در یک جلسه دستوری شفاهی گرفته اند که درباره نهاده های دامی مصاحبه نکنند و سوالات به صورت مکتوب ارسال شود تا پاسخ ها در یک کمیته مطرح و پاسخ آن ها ارسال شود. شما اگر می خواهید از آقای وزیر پیگیری کنید که چرا این دستور را داده اند.در نهایت با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز تماس گرفتیم و پیام ارسال کردیم اما محمدرضا اورانی ابتدا پاسخ نداد و بعد از دو روز با خبرنگار خراسان تماس گرفت و بعد از اطلاع از سوژه گزارش یعنی تعیین تکلیف توزیع نهاده ها در شهرستان مشهد و بخش رضویه و تپه سلام، گفت: به رئیس جهاد کشاورزی مشهد می گویم که حتما این مورد را پاسخ دهند، این موضوع را پیگیری کردیم و مشکلی برای پاسخ نیست، اما در تماس با خوش قامت، رئیس جهاد کشاورزی مشهد ، وی اعلام کرد، هیچ هماهنگی با من در این باره انجام نشده است و من اجازه در اختیار قرار دادن آمار و اطلاعات را ندارم. وی تنها در پاسخی کوتاه تصریح کرد: از یک شرکت تعاونی در بخش رضویه  گلایه هایی داشته اند  یعنی شرکت تعاونی آن طور که باید نهاده ها را در اختیارشان قرار نداده بود که الان در حال بررسی و حسابرسی است و از سازمان تعاون روستایی استان خواستیم حسابرسی انجام شود و یک مرحله نیز به تعزیرات حکومتی ارجاع شده است اما توزیع نهاده ها به طریق دیگری در حال انجام است.  تفاوت قیمت نهاده ها در بازار با نرخ دولتی، افراد فرصت طلب را وسوسه می کند تا از این نمد برای خود کلاهی ببافند، به خصوص در سایه توزیع ناعادلانه، نبود نظارت مسئولان دولتی و سامانه های ضعیف. متاسفانه در این گزارش مسئولان به ابهامات موجود پاسخ ندادند و تعداد دقیق اعضای شرکت های تعاونی، فوت شده ها یا مجهول ها، میزان استفاده ماهیانه آن ها ، حجم نهاده های حیف و میل شده در این بین و ... به خصوص در دو بخش کوچک رضویه و تپه سلام مشخص نشد! امیدواریم طی روزهای آینده، با تلاش مسئولان و متولیان این حوزه شاهد نظارت بیشتر و توزیع عادلانه تری   در این باره   باشیم.