بودجه پنچر حمل و نقل عمومی در لایحه

مصطفی عبدالهی – آن‌طور که فراکسیون تخصصی مجلس اعلام کرده، وضعیت اعتبارات حمل و نقل عمومی در لایحه بودجه 1401 نگران‌کننده است و اگر با تعامل دولت و کمیسیون تلفیق در آن تجدیدنظر نشود، مشکلات بسیاری را برای مردم کشور به همراه خواهد داشت. نامه رئیس فراکسیون شوراها به رئیس جمهور محسن پیرهادی، عضو هیئت رئیسه مجلس و رئیس فراکسیون شوراها، مدیریت شهری و روستایی، نامه‌ای را خطاب به رئیس‌جمهور نوشته و درکنار تقدیر از توجه ویژه دولت به حوزه محرومیت‌زدایی و توسعه متوازن، کم‌توجهی به حوزه به‌سازی و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی را تعجب‌برانگیز خوانده و خواستار همراهی دولت با کمیسیون تلفیق در بازنگری این بخش از لایحه شده است. هشدار درباره تبعات یک غفلت سهوی این بخشی از متن نامه پیرهادی به آیت‌ا... رئیسی است: «در کنار نقاط قوت لایحه بودجه، در بخش توجه به حقوق عامه که سهم عظیمی از آن در لوای بودجه عمرانی شهرها مرتفع خواهد شد، به غفلتی سهوی دچار شده است؛ غفلتی که سبب چشم‌پوشی بر اهمیت زیست شهری و ضرورت فراهم آوردن امکانات اولیه برای شهروندان در حوزه حمل و نقل عمومی، محیط زیست، سلامت اجتماعی و توسعه زیربنایی شهرها شده و اگر مورد اصلاح و جبران قرار نگیرد، زندگی شهروندان را در پایتخت و شهرهای دور و نزدیکش با دشواری‌های آنی و آتی بسیاری مواجه خواهد کرد که حتماً جبران آن پس از تصویب قانون بودجه به عنوان سند مالی یک‌ساله کشور، امری کم‌ثمر، فرسایشی و پرهزینه خواهد بود». وضعیت ناوگان حمل و نقل عمومی؛ حداقلی و در نازل‌ترین سطح و کیفیت پیرهادی در ادامه گفته است: «سهم توسعه شهرها، زیرساخت‌های شهری و به‌صورت مشخص ناوگان حمل و نقل عمومی، درحالی در لایحه مورد غفلت قرار گرفته که جنابعالی به‌درستی و مکرراً در دیدارهای خصوصی و گروهی با نمایندگان، بر ضرورت فراگیری، توسعه، نوسازی و حتی به‌سازی ناوگان حمل و نقل عمومی، با هدف اجرای قانون هوای پاک و رعایت کرامت، شأن و حقوق شهروندی هموطنان تأکید داشته‌اید». پیرهادی به این نکته هم اشاره کرده است که عقب‌ماندگی بودجه توسعه‌ای و عمرانی شهرها در لایحه پیشنهادی دولت سیزدهم نسبت به لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، که از سوی دولت قبلی تهیه و تنظیم شده بود، تعجب متخصصان حوزه مدیریت شهری را به‌دنبال داشته، آن هم در شرایطی که اوضاع و احوال ناوگان حمل و نقل عمومی کشور مطلوب نیست و به صورت حداقلی و در نازل‌ترین سطح و کیفیت است. رئیس فراکسیون شوراها یک پیش‌بینی منطقی هم داشته و گفته است: با پایان پاندمی کرونا، مطالبه شهروندان جهت تقاضای سفرهای درون‌شهری افزایش می‌یابد و شرایط باید به‌نحوی مدیریت شود که پاسخگوی نیاز متقاضیان باشد. درخواست بازبینی سهم ناوگان حمل و نقل عمومی درلایحه بودجه درخواست پیرهادی در پایان این نامه هم این است که: «ضروری است به جهت تأمین نیازهای اولیه شهروندان، سهم توسعه و به‌سازی زیرساخت‌های ناوگان حمل ونقل عمومی در لایحه بودجه ۱۴۰۱ به‌صورت واقع‌بینانه موردبازبینی قرار گیرد، ضمن آن‌که آن‌چه این ضرورت را دوچندان می‌کند، آسیب عظیمی است که این ناوگان در اثر تحریم‌ها و عدم مسئولیت و ترک فعل مدیران ذی‌ربط در سال‌های اخیر متحمل شده است و حواله رفع و ترمیم آن به آینده، بیش از این روا و ممکن نیست». 242 هزار تاکسی در آستانه فرسودگی  برای این‌که بدانیم نگرانی‌های فراکسیون شوراها و مدیریت شهرها درباره چیست، کافی است این آمارها را مرور کنیم: * به گفته مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور تا پایان سال  ۱۴۰۰تعداد تاکسی‌های فرسوده(بالای 10 سال سن) به ۲۴۲ هزار دستگاه می‌رسد.(ایسنا، مهر 1400) وضعیت نگران کننده کلان‌شهرها * شهرتهران برای نوسازی اتوبوس‌های درون‌شهری به 3500 اتوبوس نیاز دارد و  توسعه خطوط مترو نیز ۲۰۰هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد؛ بماند که به گفته رئیس پلیس تهران، از 82 هزار تاکسی این شهر، 41 هزار تاکسی یعنی 50 درصد آن‌ها، فرسوده است.(خبرگزاری مهر، مرداد و آذر 1400) * طبق اعلام مدیرعامل تاکسیرانی مشهد، از مجموع 11هزار و 500 تاکسی شهری مشهد، 3800 تاکسی فرسوده است.(تاکسیرانی مشهد، آذر1400) همچنین به گفته مدیرعامل اتوبوسرانی این کلان‌شهر، از 1700 اتوبوس فعال در این شهر، ۳۰ درصد فرسوده و ۳۰ درصد نیازمند نوسازی است. وقتی اوضاع تهران و مشهد این‌گونه است، شک نکنیم که وضعیت دیگر کلان‌شهرها و شهرهای کوچک هم بهتر از این نیست و آمار خودروهای عمومی فرسوده، روزبه‌روز درحال افزایش است و بدون مشارکت دولت، هرگز امکان نجات این ناوگان وجود نخواهد داشت.        دبیرکل مجمع شهرداران کلان‌شهرهای ایران در گفت‌وگو  با خراسان:   با بودجه پیشنهادی ۱۴۰۱فقط می توان  ۴۸ متر تونل مترو  احداث کرد   «احسان متولیان»، دبیرکل مجمع شهرداران کلان‌شهرهای ایران، دراین‌باره به خراسان می‌گوید: «با توجه به این‌که دولت سیزدهم ویرانه‌ای را از دولت قبل تحویل گرفته بود و حجم بدهی‌های مالی تحمیلی به دولت جدید بسیار سنگین بود، دولت جدید سعی کرده است لایحه بودجه 1401 را به نحوی تنظیم کند که دچار کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی نشود؛منتها در این بین سهم شهرداری‌ها در مسائل بودجه‌ای کاهش زیادی را متحمل شده است».  متولیان می‌افزاید: «از جمله این حوزه‌ها، سهم حمل و نقل عمومی شهرداری‌هاست که کاهش شدیدی داشته و به عنوان مثال با بودجه درنظر گرفته‌شده برای متروی تهران، در سال 1401 فقط می‌توان 48 متر تونل مترو احداث کرد». دبیرکل مجمع شهرداران کلان‌شهرهای ایران با اشاره به رایزنی‌های انجام‌شده برای اصلاح این بخش از بودجه می‌افزاید: «با توجه به این دغدغه، جلسه مشترک شهرداران کلان‌شهرها با معاون اول رئیس‌جمهور برگزار شد  و آقای مخبر هم دستور دادند این مشکل رفع شود؛ همچنین فراکسیون مدیریت شهری مجلس نیز همراهی خوبی در این خصوص داشته و پیش‌بینی می‌کنیم با تعامل به‌وجودآمده و با نظر مثبت جمعی، این بخش از لایحه بازنگری خواهد شد».