روزنامه جوان
1400/10/21
تماشای تکراری‌های تماشایی
سریال‌های خاطره‌انگیز تلویزیونی از دو شبکه «تماشا» و «آی‌فیلم» پخش می‌شوند و هنوز هم رقبای جدی برای سریال‌های جدید تلویزیون به شمار می‌روند.در جدیدترین بازپخش سریال‌های خاطره‌انگیز، مجموعه تلویزیونی «وضعیت سفید» روی آنتن شبکه «تماشا» رفته است. این سریال در کنار «پایتخت ۳» از جمله مجموعه‌هایی است که در کنداکتور شبکه تماشا حضور دارند و بینندگان این شبکه می‌توانند پس از تماشای وضعیت سفید به دیدن پایتخت ۳ بنشینند.
وضعیت سفید برای اولین بار یک دهه پیش از تلویزیون پخش شده است و می‌توان آن را آخرین کار موفق حمید نعمت‌الله در تلویزیون دانست. داستان این سریال بخشی از زندگی اجتماعی مردم را در شرایط جنگ تحمیلی روایت می‌کند. مجموعه وضعیت سفید را می‌توان یکی از موفق‌ترین آثار تلویزیونی دو دهه اخیر صداوسیما دانست و بازپخش آن را به فال نیک گرفت، از این نظر که می‌توان امید داشت تماشای سریال خوب می‌تواند بیننده‌های تلویزیون را افزایش دهد و مقایسه‌ای باشد با میزان بینندگان سریال‌های جدید تلویزیونی که اغلب در نظرسنجی‌های صداوسیما زیر ۵۰ درصد بیننده دارند.
چرا سریال‌های قدیمی جذاب هستند؟!
شبکه‌های «آی‌فیلم» و «تماشا» و حتی «امید» به صورت متناوب دست به بازپخش سریال‌های تلویزیونی می‌زنند؛ از سریال‌های مذهبی و تاریخی گرفته تا درآم‌های اجتماعی و مجموعه‌های طنز، اما در این بین به خصوص شبکه «آی‌فیلم» تلاش دارد سریال‌هایی را بازپخش کند که برای بینندگان تلویزیون تماشای آن‌ها دارای لطف و جذابیت است. این موضوع که مردم برای سریال‌های تکراری ولی دوست‌داشتی وقت می‌گذارند، موضوعی اثبات شده است. تماشای دوباره سریال‌های تلویزیونی شاید برای برخی بینندگان و به ویژه مخاطبان حرفه‌ای مطلوب نباشد، اما در بطن خود دارای کارکرد‌های مثبتی است. در تماشای بازپخش یک اثر قدیمی، علاوه بر حظ و بهره‌ای که به واسطه ویژگی‌های کیفی همچون یک اثر تازه نصیب مخاطب میشود، باید به کارکرد‌های دیگری نیز اشاره کرد. از سوی دیگر لذت تماشای بازیگران پیشکسوتی که دیگر در میان ما نیستند و زمانی نه چندان دور ایفاگر نقش‌های ریز و درشت فیلم‌ها و سریال‌ها بودند، یکی از این کارکردهاست. این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم به جز مشاهیر فقید دنیای بازیگری و بزرگان این حرفه از سایر درگذشتگان در این عرصه یاد چندانی نمی‌شود. کمتر پیش می‌آید که مخاطبان حرفه‌ای و رسانه‌ها به کارنامه و زندگی این دست از بازیگران فقید اشاره داشته باشند. هر چند در سال‌های اخیر و به واسطه گسترش فضای مجازی و افزایش رسانه‌های غیررسمی تا اندازه‌ای شاهد پرداختن به چهره‌های کمتر مشهور و قدرنادیده سینما و تلویزیون بوده‌ایم.
مسئله مهم‌تر از خاطره بازی ایرانی‌ها، بحث کیفیت آثار است، به طوری که مخاطبان تلویزیون ترجیح می‌دهند یک کار باکیفیت را چند بار تماشا کنند ولی در عوض برای کار‌های جدید، اما بی‌کیفیت وقت نگذارند.
تلویزیون برخلاف پلت‌فرم‌های اینترنتی، از مخاطبانش به صورت مستقیم حق اشتراک دریافت نمی‌کند. از این لحاظ می‌توان گفت تماشای تلویزیون رایگان است، در حالی که صداوسیما از بودجه و محل درآمد‌های بازرگانی درآمد خودش را کسب می‌کند و بیننده زمانی که به آگهی‌های تلویزیونی چشم دوخته است، در حال بازپرداخت بخشی از سرویس سرگرم‌کننده‌ای است که از صداوسیما دریافت می‌کند. متأسفانه عدم‌درک اینکه مخاطب تلویزیون نیز به نوعی حق پخش پرداخت می‌کند، باعث شده است مدیران شبکه‌های تلویزیونی و هنرمندانی که برای صداوسیما کار می‌سازند، در اغلب موارد تولید را جدی نگیرند یا حداقل در خروجی اثر این را نشان دهند. مجموعه‌های تلویزیونی که هر شب از شبکه‌های مختلف پخش می‌شوند، حاصل نگاهی است که می‌گوید باید آنتن تلویزیون را به هر نحو پر کرد و، چون مخاطب حق اشتراک مستقیم نمی‌دهد، پس حق ندارد درباره کیفیت غذای تصویری که به خورد او می‌دهند اظهار نظر کند. در این شرایط است که بیننده با حق انتخابی که دارد، نشان می‌دهد آنچنان هم مخاطب منفعل و دست و پا بسته‌ای نیست. آمار مخاطبان شبکه‌های «آی‌فیلم» و «تماشا» نشان می‌دهد مردم برای کار‌های تکراری، اما باکیفیت بیشتر وقت می‌گذارند تا آثار جدید ولی بی‌کیفیت. دستپخت هنرمندان کاربلد هنوز هم شیرین است
مجموعه آثاری که از «آی‌فیلم» و «تماشا» پخش می‌شوند، با تأکید بر گزینش دقیق‌تر شبکه «آی‌فیلم»، نشان‌دهنده کار‌های پربیننده تلویزیون است؛ مجموعه‌هایی که سازندگان آن‌ها بعضاً مدت‌هاست همکاری با صداوسیما را کنار گذاشته یا درگیر سینما شده‌اند یا با جذابیتی که شبکه نمایش خانگی ایجاد کرده است، ترجیح می‌دهند در فضایی خارج از صداوسیما کار کنند.
در ماه‌های پایانی سال ۹۹، یکی از خبرگزاری‌ها با انتشار گزارشی، اسامی سریال‌های پرتکرار دهه ۹۰ تلویزیون را اعلام کرد. نگاه به این فهرست جالب توجه است. «شب دهم» و «مدار صفر درجه» ساخته حسن فتحی که از صداوسیما فاصله گرفته است. «متهم گریخت»، «بزنگاه» و «خانه به دوش» به کارگردانی رضا عطاران که حتی در سینما هم کم‌کار شده است و خیلی وقت است در صداوسیما کاری انجام نداده، «یوسف پیامبر» و «مردان آنجلس» آثار مرحوم فرج‌الله سلحشور که در آرزوی ساخت مجموعه «موسی (ع)» چشم از دنیا فرو بست. «مختارنامه» و «معصومیت از دست رفته» از آثار داود میرباقری که به رغم دور شدن از تلویزیون و فعالیت در شبکه نمایش خانگی بالاخره توانست پروژه عظیم «سلمان فارسی» را کلید بزند. مجموعه کار‌های طنز مهران مدیری مانند «پاورچین» که بعضاً با وجود اینکه مخاطبان دهه ۸۰ از آن‌ها به نیکی یاد می‌کنند، تلویزیون کمتر سراغ بازپخش آن‌ها می‌رود و مدیری نیز با فاصله گرفتن از کارگردانی کار‌های طنز در نقش یک شومن به اجرای تاک‌شو و مسابقه تلویزیونی اکتفا کرده است.
موفقیت این سریال‌ها در بازپخش از شبکه‌هایی مانند «آی‌فیلم» و «تماشا» درخواست غیرمستقیم مردم برای به کار‌گیری مجدد خالقان این آثار در ساخت سریال‌های جدید تلویزیونی است؛ درخواستی که گویا همه آن را می‌شنوند غیر از مدیران صداوسیما!
سایر اخبار این روزنامه
وزیر خارجه طالبان در تهران چه می‌خواهد؟
حاج قاسم در منظومه خمینی و خامنه‌ای
اصلاحات یا براندازی؟!
موج اومیکرونی در آخر بهمن
تماشای تکراری‌های تماشایی
وقتی امام آرزو می‌کند با خادم خویش محشور شود
آقای مصطفوی! ۵۰۰ میلیون یورو از نان مردم نبود؟!
پسر در کربلای ۴ و پدر در کربلای ۵ آسمانی شدند
خانه ترکیه را فقط می‌توانی نصف قیمت بفروشی!
زنجیره مرگ جاده‌ها به بهبهان رسید!
کارآمدی «سیاست مراوده» با طالبان
اژه‌ای: پرونده هواپیمای اوکراینی را عادلانه و دقیق رسیدگی می‌کنیم
اژه‌ای: پرونده هواپیمای اوکراینی را عادلانه و دقیق رسیدگی می‌کنیم
