پیام؛ مهار امریکا

گروه سیاسی/ اقیانوس هند روز گذشته شاهد یکی از بزرگترین رزمایش‌های دریایی ایران، روسیه و چین بود. رزمایشی که بخشی از برنامه‌ریزی‌ تهران، مسکو وپکن به‌عنوان سه قدرت دریایی شناخته شده برای به نمایش گذاشتن اقتدار عملیاتی خود در مواجهه با هر تهدید احتمالی خارجی علیه منافع ملی به شمار می‌آید. رزمایش مرکب «کمربند امنیت دریایی 2022» از صبح دیروز (یکم بهمن ماه) در شمال اقیانوس هند آغاز شد و یگان‌های سطحی و پروازی نیروهای دریایی ارتش، سپاه و یگان‌های شناوری نیروی دریایی کشورهای چین و روسیه با شعار «با هم برای صلح و امنیت» و در منطقه‌‍ای به وسعت 17 هزار کیلومتر مربع مانور نظامی خود را آغاز کردند.این برای سومین بار است که تهران، پکن و مسکو رزمایش مشترک نظامی برگزار می‌کنند. کشورهایی که همکاری مشترکشان در عرصه‌های متعدد بویژه در زمینه همکاری نظامی به‌عنوان مهم‌ترین نشانه‌ افزایش اهمیت تعمیق مناسبات راهبردی بروز پیدا کرده است. در ورای این ملاحظه، افزایش همکاری‌های نظامی و به نمایش گذاشتن اقتدار ایران، چین و روسیه در حوزه دریایی منطقه، نشان دیگری هم دارد و آن واکنشی بموقع به تحولات سیال و نوینی است که در این حوزه پدیدار شده است. به این معنا که این رزمایش مشترک حاوی این پیام است که تهران، پکن و مسکو در مواجهه با حضور نامشروع و غیر قابل توجیه بازیگران غربی از جمله امریکا در منطقه و همچنین مهار اقدامات تهدیدآمیز آنها، گزینه‌های متعددی پیش روی دارند و قادر خواهند بود در برابر هرگونه تنش آفرینی از سوی کشورهای منظومه غرب، نقش اثرگذاری داشته باشند. خاصه آنکه این سطح از همکاری‌های سه جانبه در عرصه نظامی اثر قابل ملاحظه‌ای در تغییر معادلات منطقه خلیج فارس نیز خواهد داشت. چه آنکه در سال‌های اخیر امریکا و متحدان اروپایی و منطقه‌ای‌اش سعی در شکل‌گیری ائتلاف‌هایی داشته‌اند که پیامدی جز ناامنی برای کشورهای منطقه نداشته است. از این‌رو تقویت همکاری نظامی ایران با بازیگران مؤثر و بزرگ آسیایی همچون روسیه و چین تنها به معنای حضور نظامی در منطقه نیست بلکه از کوشش این کشورها برای ایجاد سازوکارهایی برای تأمین امنیت در منطقه و بی‌اثر کردن مداخله امریکا حکایت دارد. این در حالی است که امریکا بویژه در سال‌های اخیر زیر سایه رقابت تنگاتنگ با چین و افزودن بر هزینه‌های این کشور به بهانه‌های مختلف، حضور خود در آبهای منطقه آسیا و حوزه پیرامونی چین را پررنگ کرده است. همین امر به افزایش تنش میان دو کشور و تحریم پکن از سوی واشنگتن در دریای جنوبی چین منجر شده است. مداخله منطقه‌ای امریکا را باید در کنار نقش آفرینی‌های منفی متعدد این کشور علیه ایران و روسیه گذاشت تا اهمیت تقویت همکاری همه جانبه این سه کشور بویژه در عرصه نظامی-امنیتی را بیش از گذشته دارای اهمیت دانست.
در چنین فضایی است که سه کشور برای مقابله با اثرات سوء مداخلات رو به افزایش منطقه‌ای امریکا و
هم پیمانانش می‌کوشند سازوکارهایی را با هدف امنیت‌زایی در منطقه دنبال کنند. این سازوکار درست در نقطه مقابل برنامه‌هایی قرار دارد که امریکا و برخی شرکایش دنبال می‌کنند و از طریق آنها درصدد هستند به نوعی امنیت کشورهای منطقه را به حضور و نفوذ نظامی خود در منطقه وابسته کنند.
اهداف رزمایش مشترک


تمرین‌های تاکتیکی متنوعی از جمله نجات شناور دچار حریق، آزادسازی شناور ربوده شده، تیراندازی علیه اهداف مشخص، تیراندازی شبانه به اهداف هوایی و سایر تمرینات تاکتیکی و عملیاتی در رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی 2022 پیش‌بینی شده است. به گزارش ایرنا، تقویت امنیت تجارت دریایی بین‌المللی، مقابله با دزدی دریایی و تروریسم دریایی، تبادل اطلاعات در حوزه امداد و نجات دریایی و تبادل تجربیات عملیاتی و تاکتیکی از اهداف رزمایش مرکز کمربند امنیت دریایی 2022 است. امیر دریادار دوم مصطفی تاج‌الدینی، سخنگوی رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی 2022 در توضیح جزئیات این رزمایش گفته است: «در نخستین مرحله از برگزاری رزمایش، یگان‌های شناور ایران، چین و روسیه به سر فرماندهی ناوشکن تمام ایرانی جماران و با استفاده از سلاح‌های کالیبر 20 میلیمتری به سوی اهداف سطحی از پیش تعیین شده در دریا تیراندازی کردند.» سخنگوی رزمایش مرکب امنیت دریایی 2022 همچنین افزود: «در مرحله بعد تمرین «PHOTOEX» شامل صورت‌بندی و آرایش آفندی یگان‌های شرکت‌کننده در رزمایش متناسب با تهدیدات موجود در منطقه انجام شد.»
همکاری سه کشور در بالاترین سطح
امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش، نیروهای دریایی چین و روسیه را به‌عنوان قدرت‌های دریایی شناخته شده در جهان توصیف و تأکید کرد که امروز هماهنگی و همکاری این کشورها با نیروی دریایی ایران در بالاترین سطح قرار دارد. امیر دریادار شهرام ایرانی در حاشیه رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۲ با بیان اینکه کشورهای چین و روسیه کشورهایی هستند که در سطح جهان در همه حوزه‌ها حرف برای گفتن دارند و در حوزه دریا نیز به‌عنوان قدرت دریایی شناخته می‌شوند، اظهار داشت: «نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای طی یک دهه گذشته حضوری جدی و فعال در منطقه داشته و امروز نیز تمام تلاش هر سه کشور در حوزه دریا بر پایه این بوده که امنیت و ایمنی دریانوردی را تأمین کنند.» وی با بیان اینکه سه کشور ایران، چین و روسیه، تأمین امنیت و ایمنی دریانوردی را فارغ از ائتلاف‌های غربی و به‌صورت مستقل انجام می‌دهند، افزود: «کشورهای چین و روسیه هر دو با ترکیبی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته و با رزم‌ناوها و ناوشکن‌ها در این رزمایش حاضر شده‌اند و این باعث شده که پیچیدگی ترکیب تجهیزاتی ‌بالاتر برود و تعداد نفرات درگیر رزمایش نیز افزایش یافته است.» امیردریادار ایرانی گفت: «سه کشور در این رزمایش به حدی به هم نزدیک شده‌اند که هر کدام می‌توانند چنین عده و عُده‌ای را مدیریت و فرماندهی کنند و کار مشترکی را برای جامعه بین‌المللی در صحنه دریا انجام بدهند.» او مهم‌ترین آورده‌ این رزمایش را نشان دادن منشور «ما می‌توانیم» دانست که در جامعه ایرانی نهادینه شده است و به جامعه جهانی نشان داده می‌شود.
امیر دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ کننده ارتش هم رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۲ از از ابعاد مختلف حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: «برگزاری مقتدرانه این رزمایش با میزبانی و فرماندهی ما نشان می‌دهد نیروهای دریایی جمهوری اسلامی ایران متشکل از ارتش و سپاه از توانمندی بسیار خوبی در برنامه‌های امنیت افزای مشترک با یکدیگر و مرکب با دیگر کشورها رسیده اند و می‌توانند کمربند امنیتی را در شمال اقیانوس هند و دریای عمان تقویت کنند.»
حضور 14 کشتی جنگی و امدادی روسیه
وزارت دفاع روسیه نیز در بیانیه درباره رزمایش مشترک با ایران و چین در شمال اقیانوس هند با اعلام اینکه 14 کشتی جنگی و امدادی روس از سه ناوگان مختلف در این رزمایش مشترک حضور دارند، عنوان کرد: «رزمناو موشکی «واریاگ»، کشتی جنگی ضد زیردریایی «ادمیرال تریبیوتس» و نفتکش «بوریس باتوما» از ناوگان اقیانوس آرام روسیه در این رزمایش حضور دارند.» وزارت دفاع روسیه با اشاره به اینکه در این رزمایش که با هدف مقابله با دزدی دریایی و تمرین عملیات‌های امداد و نجات دریایی در حال انجام است، افزوده: «کشتی‌های جنگی روسیه و نیروهای دریایی ایران و چین، حملات توپخانه‌ای علیه اهداف دریایی، مانورهای تاکتیکی مشترک و عملیات جست‌و‌جو و نجات را انجام دادند.» بنا بر گزارش وزارت دفاع روسیه در رزمایش مشترک روسیه، ایران و چین، عملیات نجات و آزادسازی یک کشتی توقیف شده توسط دزدان دریایی نیز با موفقیت تمرین شد.
گفتنی است رزمایش «کمربند امنیت دریایی 2022» روز گذشته به پایان رسید.