موضوعات باقی‌مانده خط قرمز‌ ایران

گروه سیاسی/ ایستادگی ایران بر مطالبات قانونی و مشروع مردم کشورمان باعث شد تا امریکایی‌ها زیاده‌خواهی‌های سال‌های گذشته و حتی خواسته‌های فرابرجامی خود در مذاکرات وین یک تا شش را کنار بگذارند. خواسته‌های دولت امریکا درخصوص مسائل منطقه‌ای و موشکی درحالی پس از خروج امریکا از برجام انجام شد که اکنون دیگر محلی از اعراب ندارد. حتی پیشنهادهای ناچیز امریکا در مذاکرات وین در زمان دولت سابق کشورمان، مانند تعلیق غنی‌سازی 20 درصد فقط در ازای مبلغ یک میلیارد دلار که علی واعظ، مسئول میز ایران در گروه امریکایی بحران فاش کرده بود، نشان می‌داد که این کشور با وجود تغییر دولت امریکا و رفتن ترامپ از کاخ سفید هم قصد نداشته که واقعیات را به طور کامل بپذیرد. این پیشنهادهای امریکا در زمان عراقچی باعث شد تا رهبر انقلاب آن را «متکبرانه» و «تحقیرآمیز» توصیف کنند که «حتی ارزش نگاه کردن هم ندارد.»تغییر گفتمان حاکم بر کشور و خارج شدن مذاکرات از محور اصلی حکمرانی و حتی سیاست خارجی ایران در کنار پیشرفت‌های قابل توجه هسته‌ای، باعث شد تا پیام اقتدار به جهان مخابره شود. این پیام از سوی کشورهای مختلف دریافت شد که ایران فقط در قبال رفع مؤثر تحریم، تضمین و راستی‌آزمایی تعهدات خود در برجام را انجام خواهد داد.
موضوع اوکراین و مسأله هسته‌ای
همزمان با مذاکرات وین، اختلافات ناتو و امریکا با روسیه نیز اوج گرفته است. با وجود اینکه امریکا نسبت به هر‌گونه اقدام روسیه در قبال اوکراین هشدار داده است، این کشور استقلال دونتسک و لوهانسک را به رسمیت شناخت و عملاً به کی‌یف هشدار داد که از پیوستن به ناتو خودداری کند. امریکا که در دوران افول خود به سر می‌برد، بجز تهدید به تحریم هیچ اقدامی انجام نداد و نشان داد که دوران ابرقدرتی این کشور گذشته است. تیم دیپلماسی کشورمان در چنین زمانی که امریکا در برابر خواسته‌های مشروع ایران که از سوی جامعه جهانی نیز مورد حمایت قرار گرفته است، می‌تواند با عدم توجه به سناریوهای سیاسی امریکا تنها بر حقوق مردم کشورمان پافشاری کند.
انعطاف و ابتکار ایرانی


حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ به تشریح این موضوع پرداخته که ابتکارعمل ایران با ابتکارعمل طرف مقابل پاسخ داده نمی‌شود. وی گفته است: برای آنکه به توافق خوب نزدیک شویم از طرف هیأت ایرانی، ابتکارات و انعطاف زیادی نشان داده شده است. اکنون نوبت امریکا و طرف‌های غربی است که ابتکار و انعطافی از خود نشان دهند. ابتکار و انعطاف طرف غربی می‌تواند مذاکرات را در کمتر از چند ساعت یا چند روز به سرانجام برساند.  وزیرامورخارجه در واکنش به ادعای دولت بایدن در حسن‌نیت داشتن در مقابل ایران اضافه کرد: آقای بایدن تلاش دارد تا از طریق میانجی‌ها به ما بگوید که حسن‌نیت دارد و از طرف دیگر آقای رابرت مالی در میز مذاکرات از خود انعطاف نشان نمی‌دهد. این در حالی است که امریکایی‌ها در برجام اخلال ایجاد کردند، لذا اکنون باید مسئولانه مسئولیت این کار را بپذیرند و انعطاف لازم را از خود نشان دهند تا این مذاکرات به یک توافق قطعی منجر شود.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: آقای بایدن نمی‌تواند هم از حسن‌نیت حرف بزند و هم در طرف مقابل، تنها در طول چند ماه گذشته، در سه نوبت تحریم‌های جدیدی را علیه اشخاص حقوقی و حقیقی ایران اعمال کند. این بدین مفهوم است که آقای بایدن نیز همان راه ترامپ یعنی اعمال تحریم‌ها را ادامه می‌دهد، آن هم در حالی که صحبت از بازگشت به برجام کرده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان بیان داشت: ما نمی‌توانیم این تناقض در گفتار و رفتار را درک کنیم. مقامات امریکایی صحبت از حسن‌نیت می‌کنند و سپس تحریم‌های جدیدی علیه ما اعمال می‌کنند؛ بنابراین ما این حق را داریم که آنها را بر اساس رفتارهایشان مورد قضاوت قرار دهیم.
هشدار امیر عبداللهیان
رئیس دستگاه دیپلماسی در تشریح انتظارات جمهوری اسلامی ایران از امریکا در جریان مذاکرات وین، گفت: چندین موضوع باقی مانده است که جزو خطوط قرمز ما هستند. ما هنوز در موضوع تضمین نتوانسته‌ایم یک ابتکارعملی و قابل‌اعتماد را از طرف امریکایی دریافت کنیم. ما معتقد هستیم که تمامی موضوعات چه در حوزه هسته‌ای و چه در حوزه رفع تحریم‌ها باید به صورت یک بسته حل‌و‌فصل شوند. گمان می‌کنیم اگر در این شرایط حساس مذاکرات در وین، امریکا و طرف‌های غربی، واقع‌بینانه عمل نکنند، به طور قطع مسئول شکست احتمالی مذاکرات خواهند بود. امیرعبداللهیان این هشدار را هم داد که مسئولیت شکست احتمالی مذاکرات با امریکاست. دبیر شورای عالی امنیت ملی در همین خصوص نوشت: توانمندی صلح‌آمیز هسته‌ای ایران باید چون شمشیر داموکلس همواره بر بالای سر عهدشکنان باقی بماند تا تضمینی واقعی برای اجرای تعهداتشان باشد. سال ۹۷ و پس از خروج امریکا از برجام، بهتر بود که مطابق تدبیر رهبری از این «تضمین ذاتی» بیشتر و تأثیرگذارتر استفاده می‌شد.
واشنگتن مانع تبادل زندانیان
نکته جالب اینکه در میانه مذاکراتی که مسأله تضمین از اصلی‌ترین مسائل اختلافی است، رابرت مالی در توئیتی خواستار آزادی جاسوسان امریکایی و بیگانه شد و از ایده خود برای حل مسائل کلیدی مذاکرات سخنی نگفت. این درحالی است که خبرنگار سی‌ان‌ان نیز در مصاحبه خود از وزیر خارجه کشورمان مسأله آزادی نازنین زاغری را پیگیری کرد و با این واکنش امیرعبداللهیان روبه‌رو شد: برای ما موضوع تبادل زندانیان یک موضوع کاملاً انسانی است. سال گذشته نیز توافقی صورت گرفت که بر مبنای آن قرار بود زندانیان، جدا از مقوله مذاکرات در وین، مورد تبادل قرار گیرند. حتی در لیست تبادل زندانیان، نام فردی که شما از او اسم بردید نیز قرار داشت. اما متأسفانه در دقیقه 90 امریکایی‌ها اعلام کردند که تمامی موضوعات باید در قالب یک بسته کامل دیده شود، لذا تبادل صورت نگرفت. شاید امریکایی‌ها علاقه‌مند هستند که موضوع تبادل زندانیان را نیز به عنوان بخشی از مذاکرات در وین در نظر بگیرند، اما ما معتقد هستیم که این موضوع، انسانی است و جدا از گفت‌وگوهای وین می‌تواند به عنوان یک اقدام فوری مورد توجه قرار گیرد.
ارزیابی سایر کشورها از مذاکرات
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده این اتحادیه در مذاکرات وین، دیروز سه‌شنبه درباره وضعیت جاری این گفت‌و‌گوها اظهارنظر کرد و نوشت: «مذاکرات وین، برجام در یک لحظه سرنوشت‌ساز قرار دارد. پس از ده ماه مذاکره، ما به پایان نزدیک می‌شویم. نتیجه هنوز مشخص نیست. مسائل کلیدی باید برطرف شود. اما همه هیأت‌ها به طور کامل تعامل دارند. کار فشرده درهتل کوبورگ ادامه دارد.» با وجود اینکه مورا نیز معتقد است که مسائل کلیدی حل نشده باقی‌مانده اما میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین اتریش، در توئیتی اعلام کرد مذاکرات وین در آستانه عبور از خط پایان است. این دیپلمات روس نوشت: با آقای انریکه مورا هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین دیدار داشتم. در مورد وضعیت فعلی مذاکرات تبادل نظر کردیم. ظاهراً مذاکرات برای احیای برجام در آستانه عبور از خط پایان است.