دریغ از استعفا،دریغ از پذیرش مسئولیت!

شهردارتهران درگزارشی که درصحن علنی مجلس داد، مسئولیت اصلی حادثه پلاسکو را به برخی نهادهای دیگر مرتبط کرد. ایشان هیچ‌گونه مسئولیتی را در این زمینه به طور رسمی وعلنی به عهده نگرفت و در واقع توپ را به زمین سایر نهادهای مسئول انداخت.محمد باقر قالیباف دراین زمینه مسئولیتی را نپذیرفت و شهرداری را مقصر ندانست، بلکه معتقد بود تمامی نهادهای مرتبط با حادثه پلاسکو تقصیردارند وباید پاسخگو باشند که البته حرف درستی است، اما بیش از دیگران مسئولیت مدیریت شهری به عهده شهردار است. هر چند وزارت کار وبرخی نهادهای دیگر همه مسئول‌اند. ‌مسئولیت اصلی طبق مقرارت بر عهده شهرداری است زیرا این سازمان مسئولیت مستقیم اداره شهر رابر عهده دارد. از این ‌جهت باید شهردار می‌پذیرفت که در این زمینه قصور داشته است. اما مردم شهردار را مسئول شهر می‌دانند و هراتفاقی در شهر رخ دهد ایشان را مورد سوال قرار می‌دهند. این مورد که شهر در اختیار شهردار است در تمام جهان به یک قانون تبدیل‌شده است. مثلا اگر شهردار نیویورک مهم است، به این دلیل است که شهردار پلیس را انتخاب می‌کند و قوانین شهر را وضع کرده وبه اجرا در می‌آورد. از این ‌جهت شهردار مسئول تمامی امورات شهر است. شهرداری عوارض و نوسازی شهر را می‌گیرد اما پاسخگو نیست که برطبق کدام قانون این هزینه را طلب یا خرج می‌کند، زیرا می‌دانند که شهردار مسئول تمامی مسائل مربوط به حوزه مدیریت شهری است و باید در برابر هر رخدادی پاسخگو باشد. درمساله پلاسکو شهردار تهران باید کنترل و نظارت به عمل می‌آورد. از دید جامعه‌شناسی شهری، مردم به‌ هیچ ‌عنوان نمی‌پذیرند که کسی غیراز شهردار در این زمینه مسئولیت مستقیم داشته باشد. آقای قالیباف باید با آرامش بیشتری به نمایندگان ملت گزارش می‌داد. نباید این نکته را از ذهن دورکرد که شهردارتهران یک فرد با سوابق نظامی بوده و شخصیت یک فرد نظامی با یک غیرنظامی و فعال شهری کمی متفاوت است. آقای قالیباف از ابتدا شمشیر را از رو بسته بود تا اگر سوالی از جانب نمایندگان به وی شد آن را به شکلی که خودش صلاح می داند پاسخ دهد. اینکه هیچ شخص یا مسئولی هیچ تقصیری را به گردن نمی‌گیرد تحت عنوان مکانیسم فرافکنی معنا می‌شود. جامعه کجا و از چه کسی آموخته که عذرخواهی کند، تشکر کند. فرهنگ عذرخواهی باید از درون اجتماعات کوچک نهادینه شود. زمانی که پدر از فرزند، معلم از شاگرد و رئیس از مرئوس عذرخواهی نمی‌کند بروز حادثه‌هایی مانند پلاسکو و شانه خالی کردن مسئولان اصلی از آن امری بدیهی است. اصولا فرهنگ ما فرهنگ طلبکارانه شده است. در سایر کشورها اگر یک مدیر یا وزیر در مدیریتش اشکالی به وجود آید، عذرخواهی کرده وحتی استعفا می‌دهد و به ‌اشتباه خود هم اعتراف می‌کند، اما این موضوع در فرهنگ ما چندان جایگاهی ندارد، زیرا در طول تاریخ مسئولان بیشتر تک‌بعدی نگر بودند.پذیرش مسئولیت خود به نوعی قدرت وتوانایی شخصیتی مدیر را نشان می‌دهد و عذرخواهی به موقع نیز موجب تقویت همگرایی خواهد شد. * جامعه شناس