چالش موشکی آمریکا علیه ایران

آرمان- امین نایینی: مقایسه شمار گره‌هایی که کاخ سفید با مدیریت ترامپ در سیاست بین‌الملل ایجاد کرده است با تعداد روزهایی که او قدرت را در اختیار گرفته، شگف­ت آور است. در راس همه تصمیماتی که ترامپ اتخاذ کرده و همچنان مناقشه درباره آن در خود آمریکا ادامه دارد ممنوعیت ورود اتباع ۷ کشور مسلمان به خاک ایالات متحده است که موجب تجمعات اعتراضی مختلفی در شهرهای آمریکا شده است، اما دونالد ترامپ به قدری روی این تصمیم خود دست‌کم برای ۹۰ روزی که اعلام شده اصرار دارد که حتی سرپرست موقت دادگستری آمریکا را به دلیل سرپیچی از اجرای این دستور اخراج کرده است. اتفاقی که آخرین بار در زمان رئیس جمهوری نیکسون رخ داده بود و در واقع برای بیش از چهار دهه در تاریخ آمریکا سابقه نداشته است. نام ایران در میان این ۷ کشور اولین اصطکاک ترامپ و ایران را رقم زد. پیش از این او درباره توافق هسته‌ای هم موضعگیری‌های منفی را اتخاذ کرده بود تا وضعیت پیچیده ­تر شود. اما حالا در جدیدترین مورد و در همین نخستین روزهای حضور ترامپ در قدرت، کاخ سفید مدعی یک آزمایش موشک بالستیک در حوالی سمنان شده است که به گمان آنها نقض قطعنامه ۲۳۳۱ شورای امنیت و در واقع نقض برجام است. نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل روز سه شنبه گفت:« به اعتقاد آمریکا این آزمایش ناقض توافق اتمی، برجام، است.» او گفت: «من به مردم جهان می گویم که باید نگران این آزمایش باشند. ایالات متحده ساده لوح نیست. ما به تماشا نمی ایستیم و شاهد خواهد بود که به نوبه خود وارد عمل خواهیم شد.» بامداد چهارشنبه شورای امنیت به درخواست آمریکا در این باره تشکیل جلسه داد. جلسه­­ ای پشت درهای بسته. نیکی هیلی، نماینده جدید آمریکا در سازمان ملل متحد پس از این نشست«آزمایش موشکی ایران را کاملا غیرقابل قبول و آن را خلاف قطعنامه‌های بین‌المللی خواند.» آنچه آمریکا برای نقض برجام به آن استناد می­ کند مربوط به پاراگراف سوم از ضمیمه «ب» قطعنامه شماره ٢٢٣١ است که از ایران می‌خواهد به مدت هشت سال از فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک که با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای شامل فناوری سکوهای پرتاب آنها طراحی شده باشد اجتناب کند. آزمایش موشکی تایید شد درحالی که آزمایش موشکی همچنان در هاله ­ای از ابهام بود دیروز وزیر دفاع چنین آزمایشی را تایید کرد. سردار حسین دهقان در جمع خبرنگاران درباره مسائل مطرح شده نسبت به تست موشکی ایران اظهار کرد: «این اقدام هیچ مغایرتی نه با برجام و نه قطعنامه ۲۲۳۱ دارد. این تست در ادامه برنامه های جاری ما بوده و قبلا نیز اعلام کرده ایم که برنامه‌هایی که در حوزه تولیدات اقلام دفاعی در راستای اهداف و منافع ملی برنامه ریزی کرده‌ایم را اجرا می کنیم و هیچ اراده ای نمی تواند تصمیم ما را تحت تاثیر قرار دهد. خانه ملت هم به جمع موافقان آزمایش موشکی اضافه شد. مجلس در بیانیه‌ای که به امضای ۲۲۰ نفر از نمایندگان رسیده، حمایت خود را از نیروهای مسلح کشور اعلام نمود و بر تقویت صنعت موشکی کشور تاکید کرد. بنابراین تنها راه بازدارندگی در برابر تهاجم دشمن توانمندی موشکی جمهوری اسلامی ایران است، زمزمه‌های مخالفت برخی از کشورها نسبت به این توانمندی از هیچ منطقی برخوردار نبوده و آزمایش‌های موشکی نیز هیچ تناقضی با قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطعنامه ۲۲۳۱ ندارد. واکنش‌های جهانی این آزمایش موشکی با واکنش­هایی از سوی بازیگران مختلف بین‌المللی همراه شد. نبیله مسرالی، سخنگوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در گفت‌وگو با خبرنگاران در بروکسل در پاسخ به سوالی درباره ادعای یک مقام آمریکایی مبنی بر انجام یک آزمایش موشکی جدید در ایران گفت: توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی شامل برنامه موشکی بالستیک ایران نمی‌شود، بنابراین آزمایشات آن نقض این توافق نیست. او ادامه داد: این شورای امنیت است که باید درباره اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ نقض شده است یا نه، تصمیم‌گیری کند. با این حال اتحادیه اروپا به ایران هشدار داده است که با آزمایش موشکی دست به تعمیق بی‌اعتمادی نزند. سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم گفت: «چنین آزمایش‌هایی تنش در وضعیت کنونی خاورمیانه را افزایش می‌دهد. از ایران می‌خواهیم از تمام اقداماتی که منجر به افزایش بی‌اعتمادی می‌شود، خودداری کند.» سخنگوی وزارت خارجه آلمان ادامه داد: «آنچه نیاز داریم، تنش‌زدایی، اعتمادسازی و نقش سازنده ایران در حل مناقشات منطقه‌ای است.» پیش از این سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، در واکنش به خبر آزمایش موشکی ایران از رسانه‌های آمریکایی اعلام کرد:«چنین اقداماتی اگر هم اتفاق افتاده باشد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در تایید توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ تصویب شد، نیست.» الگویی به نام اروپا چندی پیش زمانی که آمریکا تحریم‌های ISA را با رای حداکثری مجلس سنا تمدید کرد همین چالش میان ایران و آمریکا رخ داد، البته برعکس آنچه امروز درباره موضوع موشکی شاهد آن هستیم. چرا که ایران درباره تمدید تحریم ISA معتقد به نقض برجام بود و آمریکا بر این اعتقاد که این اقدام نقض برجام نیست. امری که بار دیگر نشان از این نکته است که بی‌اعتمادی و بدبینی میان دو طرف که قدمتی حدود چهار دهه دارد شرایط را این‌گونه پیچیده‌ می‌کند. اما نکته‌ای که می‌تواند برای هردو طرف ایران و آمریکا درس باشد واکنش اروپاست. اروپا به خوبی برجام را غنیمت شمرده است. آنها چه مقابل تمدید ISA و چه دربرابر آزمایش موشکی یک رویه را پیش گرفتند و هشدار داده‌اند برجام نباید تضعیف شود که توافقی محکم برای صلح جهانی است و در یک سال گذشته تلاش کرده‌اند توسعه تجاری و بازرگانی خود را در نظر بگیرند تا منافع مردمشان هم تامین شود.