روزنامه ابتکار
1401/02/25
«نشانه‌ها و شاخص‌های خردورزی و خردمندی»
محمدعلی نویدی - مهمترین و اساسی‌ترین استعداد و توانایی انسان که بهترین داده یزدان نیز هست، همانا، عقل و خرد و موهبت اندیشه و اندیشه ورزی است. بنابراین، درک و فهم نشانه های خردمندی از علل و عوامل اصلی فرهمندی و فرزانگی آدمی است.۱- اولین نشانه ی خردورزی و خردمندی آدمی، داشتن زندگی مبتنی بر حکمت و اندیشه ورزانه است، وقتی زندگی و جامعه بر اساس خرد و عقل سرو سامان پیدا کند و رتق و فتق امور به سهولت صورت گیرد، می توان یک نشانه از نشانه‌های خردمندی را نشان داد. «کتاب صدای عقل». پس زندگی با روشنایی خرد و شاخص‌های عقل دوام و قوام دارد و همچنین پیشرفت زندگی که تنها داشته واقعی انسان است با حکمت و برهان ارتباط دارد. «کتاب اندیشه و زندگی».
۲- دومین نشانه و شاخص خردمندی و خردورزی، امکان تحصیل آگاهی نافذ و اثربخش است که می توان از آن به آگاهی علمی نیز نام برد. یعنی، گذر از آگاهی عامیانه به آگاهی علمی و اصیل. هر عقلی نمی تواند چنین آگاهی به ارمغان آورد، ما نیاز به عقل اثربخش داریم «کتاب عقل بخش». مثلاً با عرفانی و شاعرانه و تکلیفی نمی توان اوضاع پیچیده و فلاکت زده زندگی انسان را سر و سامان داد.
۳- سومین نشانه و شاخص خردورزی و خردمندی، قدرت پرسش و پرسشگری است. چنانکه در کتاب «چیستی و قدرت پرسش اثربخش» آمده است، و پرسش از خصلت های ممتاز آدمی‌ست. پرسش راههای بسته را می گشاید و دانش افزایی می کند. جامعه پرسشگر با جامعه منفعل و بی تفاوت یکسان نیست.
۴- توانایی گفت و گفت و تعامل اثربخش یکی دیگر از نشانه های خردمندی است. گفت و گو به انسانیت ما بسیار نزدیک تر از نزاع و پرخاش و تگ گویی و تک روی است. گفت و گو امکان نیل به تعامل سازنده و اثربخش را فراهم می آورد. نزاع و ستیزه و جنگ و استبداد نیروها و سرمایه های کشور و جامعه را تباه می کند. کتاب «گفت‌وگو و تعامل اثربخش».
۵- شجاعت و جرات نقد و نقد پژوهی از جمله نشانه‌های خردمندی و فرهمندی انسان است. نقد و نقد پژوهی یک علم و هنر و مهارت و تجربه است و آحاد جامعه لازم است آن را یاد بگیرند. «کتاب نقد پژوهی و نقد اثربخش». نقد زبان آگاهی بخش و اصلاح گر است.
۶- آینده نگری و آینده سازی از نشانه‌های دیگر خردمندی بشر می باشد. آینده فرصت و امکان ساختن و آبادانی است. آینده از آسمان نمی افتد و از زمین نمی روید بلکه توسط انسانهای عاقل و اندیشه ورز ساخته می شود. «کتاب آینده اثربخش». آینده با گذشته و «تفکر تاریخی» نیز ارتباط دارد اما ما از گذشته فقط «اثر و آثار» را در می یابیم. «اصالت اثر». حال و اکنون نقطه دیده بانی و موقعیت ارزیابی است و تنها آینده امکان و ساختنی است.
چکیده مطلب این است که:
با تفکر و نگرش عقیم و ابتر نمی توان به ساحت عقلانیت و خردمندی نزدیک شد و زندگی اصیل و در شان انسان ساخت. به تفکراثربخش نیاز داریم تا با کاوش در«تبارشناسی تفکر» اثرهای نوین تولید کنیم و زندگی را از گرفتاری و فقر و فلاکت نجات دهیم. اصالت با انسان و زندگی و اثر انسانی است نه با نظر و حرف میان تهی و عقیم.
سایر اخبار این روزنامه
تغییرات مدیریتی صدا و سیما چه آینده‌ای را برای این سازمان رقم می‌زند؟
معمای مخاطب شناسی در صدا و سیما
واکنش یک باستان‌شناس به طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها»
بازگشت باستان شناسی به دوره قاجار؟
علیرضا صدقی
قمار با قوت لایموت مردم
« ابتکار» تاثیر سیاست‌های جدید اقتصادی بر بازار مسکن را بررسی کرد
سقف‌های لرزان مستاجران
قطر چگونه می‌تواند میانجی «مذاکرات وین» باشد؟
«نشانه‌ها و شاخص‌های خردورزی و خردمندی»
همزمان با اجرای اصلاحات اقتصادی
افزایش رفت و آمدهای مقامات برای توسعه تجارت خارجی
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس:
منشا گردغبارهای اخیر تهران داخلی است
