موثرترین رسانه بین المللی ایران خاک می خورد!

محمد بهبودی نیا- منصور ضابطیان، نویسنده، کارگردان، مجری و تهیه‌کننده‌ای است که تا امروز برنامه‌های تلویزیونی «سبد»، «مردم ایران سلام»، «جغرافیای فریاد»، «فرش واژه»، «نقره» و «رادیو هفت» را در کارنامه کاری خود دارد. همچنین ضابطیان 10 عنوان کتاب را که بیشتر شامل سفرنامه‌های او به کشورهای مختلف دنیاست، به رشته تحریر درآورده است. روایت‌های منحصر به فرد، شیوا و روان ضابطیان در سفرنامه‌هایش با استقبال زیادی ازسوی خوانندگان روبه‌رو شده؛ به‌طوری که تازه‌ترین کتاب او که روایت سفرش به ترکیه است، در مدت کوتاهی به چاپ سیزدهم رسیده است. انتخاب این  شیوه از نویسندگی را می‌توان یکی از اصلی‌ترین دلایل موفقیت برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی او دانست. به بهانه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به سراغ منصور ضابطیان رفته  و با او   گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.   افزایش خریداران مجازی کتاب منصور ضابطیان، در ابتدای این گفت‌وگو درباره وضعیت نمایشگاه کتاب امسال می‌گوید: به دلیل شرایط اقتصادی موجود و گران‌ترشدن کتاب نسبت به سال‌های گذشته، نمایشگاه کتاب امسال خلوت‌تر بود که البته طبیعی است. یکی از اقدامات قابل‌توجه نمایشگاه امسال به کارگیری سامانه فروش مجازی کتاب بوده است. این سامانه به کتاب‌خوان‌هایی که دور از تهران زندگی می‌کنند، امکان می‌داد به شکل مناسبی به کتاب‌های عرضه‌شده در نمایشگاه امسال دسترسی داشته باشند؛ نکته این‌جاست که اگرچه این نوع فروش کتاب، شور و حال حضور کتاب‌خوان‌ها در نمایشگاه را کمتر کرد اما قطعا تعداد کتاب‌خوان‌های امسال از سال‌های گذشته بیشتر شده است. مردم کتاب‌خوان می‌شوند اگر... وقتی از ضابطیان که تا امروز به کشورهای زیادی سفرکرده است، درباره استقبال زیاد مردم برخی کشورهای اروپایی از کتاب‌خوانی در مقایسه با مردم کشورمان می‌پرسیم، می‌گوید: این موضوع، ریشه‌ای تاریخی دارد؛ کشورهایی که مردم امروزش کتاب‌خوان‌ترند، روی مقوله کتاب‌خوانی به شکل گسترده‌ای از گذشته‌های دور فرهنگ‌سازی کرده‌اند؛ ولی ما در مسیر این فرهنگ‌سازی جدیت نداشته‌ایم. از طرفی، یک‌باره وارد دوران فناوری شده‌ایم و به این دلیل که کتاب‌خوان نبوده‌ایم، از فناوری نیز زیاد به نفع کتاب‌خوانی بهره نمی‌بریم. در بسیاری از کشورها شاید کتاب کاغذی حذف‌ شده باشد اما مردم، در پارک و مترو، کتاب را داخل گوشی‌های تلفن همراهشان می‌خوانند. البته شرایط کتاب‌خوانی ما آن‌قدرها هم ناامیدکننده نیست و اگر کتاب خوب و خوش‌خوان چاپ شود، مردم رغبت نشان می‌دهند. توطئه‌ای در کار نیست در ادامه، از ضابطیان درباره چند مسئله ازجمله پیامدهای حذف سروش صحت از برنامه «کتاب باز»، کمبود برنامه‌های مربوط به کتاب‌خوانی در صدا و سیما و همچنین چگونگی تأثیر رسانه ملی بر ترویج کتاب‌خوانی سؤال می‌کنیم. او در پاسخ می‌گوید: در صداوسیما این اتفاقات، اتفاقاتی جدا از هم است و این‌طور نیست که توطئه‌ای برای حذف کتاب‌خوانی در کار باشد. در یک شبکه، یک برنامه حذف می‌شود و در شبکه‌ای دیگر برنامه‌ای اضافه می‌شود؛ البته نقدهایی به نوع مدیریت وارد است که باید اصلاح شود؛ به‌عنوان‌مثال، ما «رادیو هفت» را با کمترین هزینه تولید می‌کردیم، جالب است بدانید هزینه ساخت یک ماه از این برنامه، به‌اندازه یک اپیزود بعضی از برنامه‌های تلویزیون است. به نظر می‌رسد باید در این زمینه مسئولان رسانه ملی اقدامات جدی داشته باشند.ضابطیان در پاسخ به سؤال دیگر ما مبنی بر این‌که مهم‌ترین موضوع فرهنگی که اکنون باید در صداوسیما موردتوجه قرار گیرد، چیست؟ می‌گوید: ما نمی‌توانیم بگوییم بهترین معماری یا بهترین آشپزی جهان یا موضوعاتی ازاین‌دست را داریم ولی من با توجه به سفرهای متعددی که رفته‌ام، می‌توانم ادعا کنم بهترین شعر جهان متعلق به کشور ماست. به نظر من در طول تاریخ، نه سینما، نه موسیقی، نه تئاتر و نه معماری را می‌توان مهم‌ترین رسانه دانست بلکه مهم‌ترین رسانه در عرصه بین‌المللی، شعر بوده و هست، هم اکنون، جای این هنر بزرگ در رسانه ملی به‌شدت خالی است؛ از همین رو، صداوسیما باید نگاه ویژه به کتاب، ادبیات و شعر را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار دهد.  الگوپذیری از نگرش سعدی و خیام منصور ضابطیان در پاسخ به این سؤال که چه افرادی در زندگی، روش فکری و نویسندگی خلاق او بیشترین تأثیر را داشته‌اند، خاطرنشان می‌کند: سعدی و خیام تأثیر زیادی بر تفکر من داشته‌اند؛ سعدی نگاهی بازیگوشانه به جهان دارد و همه‌چیز را به شوخی می‌گیرد. این شکل از تفکر، برای من جذابیت زیادی دارد و شاید سفرهای زیاد من و شوق دیدن نادیده‌ها، از این نوع تفکر سعدی نشئت می‌گیرد. از طرفی، خیام در شعرهایش بر زندگی در لحظه اکنون تأکید زیادی دارد و خیلی نگران گذشته و دلواپس آینده نیست. همین چند نوع نگرش، در زندگی، ساخت برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی و همچنین نوشتن کتاب‌ها به من کمک زیادی کرده است. او درباره جدیدترین آثار در دست تولیدش نیز چنین می‌گوید: دو ماه از انتشار جدیدترین کتابم به نام «استامبولی» که سفرنامه من به ترکیه است، می‌گذرد و درحال سفر به شهرهای مختلف، برای برگزاری جشن امضای این کتاب هستم. همزمان با این برنامه، آماده‌سازی دو برنامه تلویزیونی در دستور کارم است  و در برنامه‌ای با عنوان «برسد به دست فردا» نیز به‌عنوان مجری بخش گفت‌وگو حضور دارم.