ژوبین صفاری متروپل، هشداری برای جراحی فساد

حادثه آبادان به اشکال مختلف در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بازنمایی و پرداخت شده است. از صحنه‌های غم باری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده تا سیلی از ابراز همدردی‌ها و ... که همگی نشان از یک ماتم عمومی در کشور دارد. تردیدی نیست که ریختن ساختمان متروپل نتیجه ناکارآمدی و فسادی است که نتیجه آن وقوع فاجعه این چنینی است. نکته اما در این است که حتی اتفاق‌هایی چون پلاسکو در 5 سال پیش هم درس عبرتی برای مراقبت بیشتر نشد. هرچند ماهیت وقوع دو حادثه با هم تفاوت دارد اما در هر دو اجرایی نشدن قوانین در ساختار معیوب اداری کشور مشترک است. به نظر می‌رسد فساد اداری که همواره در ساختار بروکراتیک کشور طی 60 سال گذشته بیش و کم وجود داشته حالا به مرحله بحران رسیده است. بحرانی که می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور دوباره از جای دیگری سر برآورد و دومینویی از فجایع و خشم اجتماعی توامان را به همراه داشته باشد. در این بین اما هشدارها در خصوص توجه به مناطق کم برخورداری مانند خوزستان و سایر شهرها پیرامونی با بی توجهی تمام در دولت های قبل سبب ظهور مردمی عاصی از فقر شد که حالا با هر حادثه‌ای فریاد سایر بی مهری ها را نیز بر سر مسئولان خواهند زد. به نظر می‌رسد حادثه متروپل می‌تواند یک زنگ خطر برای تعجیل در جراحی ساختار فاسد اقتصادی و اداری باشد. آنچه دولت سیزدهم می‌توانست به عنوان فرصت از آن بهره ببرد جایگزینی نخبگان در سیستم اداری به جای توصیه شدگان در وهله نخست بود تا در مراحل بعدی روند پاکسازی و اصلاح قوانین مخرب در سیستم اداری نیز طی شود تا عمق فساد بیش از این به ریشه‌های ساختارهای اجتماعی آسیب نزند. هرچند اصلاح اقتصادی حتمی و ناگزیر به نظر می‌رسید (که البته در خصوص چگونگی آن بحث های بسیاری وجود دارد) اما این اصلاح اگر در ابتدای امر در ساختار اداری کشور رخ می داد چه بسا در ادامه اعتماد مردم نسبت به جراحی در اقتصاد نیز بیشتر می شد. هرچند که جراحی در ساختار اداری به واسط درهم تنیده شدن با حلقه های ثروت و قدرت سخت تر، دردناک‌تر و پر هزینه تر است اما مردم با دیدن حسن نیت برای این نوع از جراحی، نسبت به هزینه دادن خود برای اصلاح اقتصادی همراهی بیشتری می‌کردند. گو اینکه تنها جراحی را از جیب خود به تنهایی نمی‌دیدند.
در نهایت اینکه انباشت نابسمانی‌ها در نظام اقتصادی و اداری کشور نیاز به برنامه تنظیم شده توسط نخبگان دارد. متاسفانه آنچه مشاهده می‌شود غلبه نگاه سیاسی بر نگاه تخصصی در بیشتر امور است که می‌تواند در قدم نخست از آن عبور کرد و پایه‌های لرزان ساختمان‌های دیگری که بر فساد اداری بنا شده‌اند؛ را مستحکم کرد. شاید اولویت جراحی امروز همین برکندن فساد از سیستم اداری باشد.