روزنامه خراسان

بازی دو سر سوخت دخانیات

 مصطفی عبدالهی – آن‌قدر از عوارض دخانیات گفته‌ایم و شنیده‌ایم که گاهی از تکرارش خسته می‌شویم اما همچنان مرور خبرها و آمارهای رسمی، همه را شوکه می‌کند: * طبق اعلام وزارت بهداشت، ۴۴/۴درصد زنان بالای ۱۸ سال و۸۸/۲۵درصد مردان بالای ۱۸ سال در کشور، مصرف‌کننده دخانیات هستند که درمجموع حدود ۱۴ درصد جمعیت‌مان را شامل می‌شوند. هر سیگاری، 15 نخ در روز *  سالانه 65 میلیارد نخ سیگار در کشور دود می‌شود که با احتساب سیگاری و قلیانی بودن 14 درصد جمعیت، می‌توان گفت 11 میلیون و 760 هزار نفری که اهل دخانیات هستند، به طور متوسط روزانه 15 نخ سیگار دود می‌کنند (بدون درنظر گرفتن آمار تفکیکی سیگاری‌ها و قلیانی‌ها). رشد 57 درصدی دختران قلیانی  * اگرچه میزان مصرف روزانه سیگار در زنان و مردان اندکی کاهش داشته است اما روزگذشته دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات گفت: میزان مصرف قلیان در دختران ۵٧ درصد، در پسران ١٧ درصد و درمجموع 28 درصد بیشتر شده است. شروع استعمال از 13 سالگی! * 3.4 درصد نوجوانان ما مصرف‌کننده سیگار و 5.7 درصد آن‌ها مصرف‌کننده قلیان هستند و سن شروع استعمال هم به 13 سال رسیده است. * و در نهایت این‌که: هر سال 60 هزار نفر از مردم ما بر اثر عوارض مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. بازار هم در اختیار خارجی‌هاست اما بشنوید از لطماتی که دخانیات به کشور وارد کرده است. به دلایل کاملا روشن، سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه تولید سیگار شامل تحریم نیست و طبق گفته دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، 70 درصد سرمایه‌گذاری خارجی  ها طی سال‌های اخیر در همین حوزه بوده است.  در کنار آن، اگر درست یا غلط بودن موضوع تولید داخلی به جای واردات را کنار بگذاریم، این سوالات مطرح‌شده توسط «محمد شیخان» مدیرعامل شرکت دخانیات در جلسه با اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس هم جای تامل دارد: چرا سطح زیرکشت توتون و تنباکو در کشور از 20 هزار هکتار به 2هزار هکتار تقلیل یافته؟ چرا سهم دخانیات ایران در بازار مصرف داخلی به کمتر از 10 درصد رسیده است و کمپانی‌های چندملیتی بیش از 75 درصد بازار ما را تسخیر کرده‌اند؟ چرا شرکت‌های چند ملیتی آمریکایی، انگلیسی، ژاپنی، با وجود بخشی از مواد اولیه توتونی مورد نیاز آن‌ها در کشور، توتون خارجی وارد می‌کنند؟ سالانه 130 هزار میلیارد خسارت  اما لطمه بزرگ دیگر دخانیات، در حوزه‌هایی مانند درمان و از کار افتادگی‌هاست که به گفته «بهزاد ولی‌زاده»، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات، حدود 130 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. طبق گزارش وزارت بهداشت، حدود 40 هزار میلیارد تومان از این خسارت به طور مستقیم در حوزه سلامت هزینه می‌شود و 90 هزار میلیارد تومان هم شامل هزینه‌های غیرمستقیم برای از کار افتادگی‌ها و بیماری‌های ناشی از آن. عجیب این‌که طبق گفته ولی‌زاده به خبرگزاری فارس، برخلاف صراحت قانون، وزارت بهداشت در طول ۳ سال گذشته هیچ وصولی از محل مالیات دخانیات نداشته است و فقط در آخرین روز کاری سال ۱۴۰۰ مبلغی کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان از کل ۷۰۰۰ میلیارد تومان درآمد دولت از محل مالیات بر دخانیات را دریافت کرده و به برنامه‌های پیشگیرانه کنترل دخانیات اختصاص داده است. وضعیت بحرانی اجرای قانون به گفته ولی‌زاده، اگرچه ما «قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات» را در کشور داریم اما وضعیت اجرای آن هم بحرانی است و بی‌تفاوتی نسبت به این مسئله می‌تواند خطری جدی برای نسل آینده باشد.     در گفت و گو با دبیر طرح پیشگیری از استعمال دخانیات دانش آموزان مطرح شد:  شتاب شیوع در مقابل پیشگیری لاک پشتی  سرمایه گذاری خارجی‌ها، اجرا نشدن دقیق قانون و چرایی تولید انبوه سیگار در داخل به بهانه جلوگیری از قاچاق، موضوعاتی است که تجربه نشان داده اتفاق نظر جمعی مسئولان درباره آن وجود ندارد؛ اما جدی نبودنمان در اجرای برنامه‌های پیشگیری از شیوع مصرف سیگار و قلیان در بین نوجوانان را نمی‌شود با هیچ بهانه‌ای توجیه کرد. «حمیدرضا شاهسون» دبیر طرح پاد (پیشگیری از استعمال دخانیات دانش‌آموزان) به خراسان می‌گوید: جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات از سال 90 طرح پاد را ارائه کرد اما متاسفانه 5 سال طول کشید تا هماهنگی‌های بین‌دستگاهی برای اجرای آن فراهم شود.  او می‌افزاید: از سال 95 اجرای طرح را در شهرستان ورامین آغاز کردیم که خوشبختانه به کاهش 2 درصدی شیوع مصرف بین دانش‌آموزان منجر شده و حالا قرار است امسال کل استان تهران را تحت پوشش قرار دهیم. وی تصریح می‌کند: جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات می‌تواند این طرح را در سطح ملی به اجرا بگذارد و درخواست آن را به وزارتخانه‌های مربوط هم ارائه کرده است اما تا وقتی جدیت کافی وجود نداشته باشد، این کار امکان‌پذیر نیست. شاهسون می‌گوید: برخلاف سرعت کند اجرای این طرح، سرعت و شدت هجمه و تبلیغات گسترده مصرف مواد دخانی بسیار زیاد است.  به گفته او از طرف دیگر، هزینه استفاده از برنامه‌های جایگزین مصرف دخانیات، مانند کلاس‌های ورزش نوجوانان هم بیش از 50 درصد گران شده و کار پیشگیری را سخت‌تر کرده است که با این وضعیت باید نگران آینده دانش‌آموزانمان باشیم.  
لینک منبع خبر
سایر اخبار این روزنامه
بازی دو سر سوخت دخانیات حضرت معصومه(س)؛ بانوی الگو در مکتب رضوی نرخ نامه اسکان مخالف زیارت ارزان شیر و دیگر هیچ! آتش افروزی 20 میلیونی! گروسی باید بداند... پیام رهبر انقلاب به پاپ جنجال خندوانه بدون ماسک، به دنبال پول در ارتفاع و ضربه فنی عزیزی خادم ساترا: احتمال لغو مجوز فیلیمو و نماوا وجود دارد بمب 620 هزار میلیاردی که خنثی شد! سوپر انقلابی گری آفت وحدت جریانی تحرکات غرب برای صدور قطعنامه جدید علیه ایران رمزگشایی جعبه سیاه متروپل های مشهد