روزنامه ابتکار
1401/03/19
رمزگشایی از پاسخ‌های ایران به قطعنامه شورای حکام همه گزینه های روی میز ایران
گروه بین‌الملل - با توجه به تحولاتی که طی دو سه روز اخیر در جلسه شورای حکام به وقوع پیوسته و موضوع گیری‌های مختلفی نیز از سوی آژانس، طرف‌های غربی برجام و نیز تهران صورت گرفته است، همانطور که اغلب مقامات و ناظران پیش بینی می‌کنند، احتمالاً قطعنامه پیشنهادی آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان بر علیه ایران در شورای حکام به تصویب برسد.در پیش نویس این قطعنامه که برخی لحن آن را ملایم توصیف کرده اند، این چهار کشور از ایران خواسته‌اند که درخصوص فعالیت های هسته‌ای خود شفاف سازی کرده و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. پیش از این نیز رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، طی فرایندی که در طول دو سال گذشته سابقه نداشته است، مدعی شده که ایران در مورد سه مکان هسته ای اعلام نشده خود اطلاع رسانی نکرده و میزان ذرات اورانیوم غنی شده تهران نیز به 18 برابر حد مجاز آن رسیده است.
در همین راستا و در حالی که مذاکرات وین نیز بیش از دو ماه است که متوقف شده، موضع‌گیری‌های آژانس به همراه اظهارنظرهای مقامات اروپایی و آمریکایی درخصوص فعالیت‌های اتمی تهران، همگی دست به دست هم داده تا علاوه بر تعمیق شکاف میان ایران و آژانس، روند مذاکرات هسته ای و احیای برجام نیز با مخاطرات فراوانی مواجه شود.
تهدید به خروج از NPT؟
در این رابطه مقامات کشورمان اعلام کرده‌اند که سوگیری‌های آژانس نه به لحاظ فنی، بلکه ماهیتی سیاسی پیدا کرده است. درنتیجه نسبت به صدور هرگونه قطعنامه احتمالی علیه ایران هشدار داده‌اند. به عنوان نمونه مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان عواقب چنین مساله ای را بر دوش طرف‌های غربی و آژانس عنوان کرده و از لزوم پاسخ مناسب تهران نسبت به صدور قطعنامه صحبت کرده‌اند. اما از طرف دیگر برخی از مسئولان به خصوص نمایندگان مجلس، موضع بسیار تندتری نسبت به هرگونه اقدام احتمالی علیه ایران اتخاذ کرده و حتی در این میان صحبت از لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و خروج از NPT (منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای) کرده‌اند؛ به طوری که دو روز قبل رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به صراحت عنوان کرده، سفر رافائل گروسی به اسرائیل برای چندمین بار اثبات کرده که سازمان انرژی اتمی به جای اینکه فنی باشد، تبدیل به سازمانی سیاسی شده است. ما دولت را مکلف کردیم در یک بازه زمانی اگر تحریم‌ها برداشته نشد باید به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی پایان داده شود. وی همچنین تاکید کرده است که اگر قطعنامه صادر شود حتما در فرآیند مذاکرات برجامی با 1+4 تجدید نظر خواهیم کرد.
همچنین محمدحسن آصفری یکی دیگر از نمایندگان مجلس هم عنوان کرده است: صدور قطعنامه‌هایی که بخواهد فشار بیشتری به ایران تحمیل کند تا ایران پای میز مذاکرات کوتاه بیاید، نخ‌نما شده است. تا زمانی که تحریم‌ها علیه این برداشته نشود؛ مصوبه مجلس در غالب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها به قوت خود باقی است. اگر قطعنامه شدید تری علیه ایران صادر کنند یا پرونده فنی ایران را دستخوش مسائل امنیتی و سیاسی خود کنند جمهوری اسلامی گزینه‌های دیگری دارد که در زمان مقرر بر روی میز خواهد آورد.
فعالیت‌ها برخی دوربین‌ها قطع شد
این صحبت‌ها در حالی مطرح شده که بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی، تصریح کرده که صحبت‌ها و گزارش مدیرکل آژانس منعکس کننده واقعیت نیست. به گفته کمالوندی از طرف دیگر کشورهای غربی به خصوص سه کشور اروپایی و آمریکا تحرکاتی علیه کشور ما آغاز کرده‌اند لذا تصمیم بر این شد تا بخشی از همکاری های فراتر از پادمان که جزو تعهدات ما نبود و بر مبنای حسن نیت انجام می‌شد، متوقف شود مثلا ضبط برخی از فعالیت‌ها توسط دوربین‌های آژانس و دستگاه سنجش غنای بر خط و فلومتر آژانس در ایران.
کمالوندی گفت که دستور داده شد تا فعالیت این دوربین‌ها قطع شود، البته در گذشته هم قرار نبود اطلاعات این دوربین‌ها مگر در حالت پذیرش شرایط ایران، به آنها داده شود. مبنای این کار هم قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران است.
وی ادامه داد: اطلاعات را به آنها نمی‌‌دادیم و از امروز هم این اطلاعات ضبط نمی‌شود. امروز در یکی از این سایت.ها حضور داشتم و از نزدیک برای قطع فعالیت این دوربین ها نظارت کردم. مردم در جریان باشند این اقدام عملی انجام شد و اقدامات دیگر هم در نظر است. امیدواریم به خودشان بیایند و جواب همکاری‌های ایران را با همکاری دهند؛ نمی شود ایران همکاری داشته باشد اما از آن طرف رفتار نامناسبی از خودشان نشان دهند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: ۸٠ درصد از دوربین‌های موجود آژانس دوربین‌های پادمانی هستند که ما متعهد به پادمان هستیم و آن دوربین‌ها کماکان فعالیت خود را ادامه می دهند. دوربین‌هایی که قرار است فعالیت‌شان قطع شود مربوط به دوربین‌های فراپادمانی است که اطلاعاتی را ضبط می کردند که بعدا قابل استفاده برای آژانس بود. ما دیگر این اطلاعات را در اختیار آژانس نمی گذاریم. امیدواریم با این اقدامات ، به خودشان آمده و روش و منش خود را تغییر دهند. با این رویکرد نمی توانند انتظار داشته باشند که جمهوری اسلامی ایران در قبال عدم همکاری و سوءنیت شان همکاری گسترده داشته باشد. از سوی دیگر در حالی که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرده است که ایران هیچگونه فعالیت پنهان و نانوشته ای ندارد، سرپرست نمایندگی ایران نزد سازمان های بین المللی در وین در سخنرانی روز گذشته خود در جلسه شورای حکام تاکید کرده که تمام اقدامات جبرانی هسته‌ای ایران بر اساس NPT است.
لزوم اقدامات واقع بینانه
به گفته برخی از تحلیل گران، صدور قطعنامه احتمالی در شورای حکام بر علیه ایران می‌تواند مقدمه ای برای صدور قطعنامه شورای امنیت در شهریور و مهرماه آینده تلقی شود؛ امری که شرایط را به قبل از سال 2015 باز می‌گرداند و عملاً نیز موج از بین رفتن رسمی برجام خواهد شد. با این حال به گفته این تحلیل‌گران از آنجا که طرف‌های غربی نیز حاضر به پرداخت هزینه نابودی کامل برجام نخواهند بود، طی روزها و هفته‌های آینده اقدامات ایران جهت ممانعت از تشکیل یک اجماع جهانی علیه تهران از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل هر چند که گزینه‌های مختلفی از پاسخ احتمالی تهران به اقدامات آژانس و طرف‌های غربی برجام وجود دارد و برخی جریان‌ها نیز مطابق معمول خواستار اقدامات تند علیه آژانس هستند، اما به نظر می رسد که رویکرد دستگاه دیپلماسی در این خصوص واقع‌بینانه‌تر است.
در این رابطه خروج از NPT یا قطع کامل همکاری با آژانس، زمینه را برای ارجاع پرونده و صدور قطعنامه شورای امنیت علیه ایران فراهم می‌کند. اما رویکرد ادامه مذاکره و تلاش برای عبور از اجماع در این شرایط دشوار و پیچیده، فارغ از هرگونه شعار زدگی، به نظر می رسد که بهترین گزینه موجود برای کاستن از هزینه‌های احتمالی تحولات آینده باشد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» حادثه دلخراش قطار مشهد-یزد را بررسی می‌کند
در سوگ قطار مرگ
رمزگشایی از پاسخ‌های ایران به قطعنامه شورای حکام
همه گزینه های روی میز ایران
« ابتکار» وضعیت بازارهای مالی را برای سرمایه‌گذاری بررسی کرد
بورس، پناهگاه پول‌های سرگردان؟
رهبر انقلاب در دیدار جمعی از دست‌اندرکاران مراسم حج:
رژیم صهیونیستی دولت‌هایی را که به سمت عادی‌سازی روابط رفتند را استثمار می‌کند
آرین احمدی
داستان تکراری کنکور
بر اساس گزارش‌های تازه منتشر شده
رمزگشایی از ملاقات محرمانه کری و ظریف
یک اندیشکده آمریکایی مطرح کرد
آمریکا قدم اول را برای بازگشت به برجام بردارد
میراث فرهنگی همچنان هدف طالبان
