دستگاه‌های فرهنگی، آموزشی و توسعه زیرساخت‌ها عشایر را به حال خود رها کرده‌اند

یکی از دستاورد‌های ارزشمند انقلاب اسلامی، توجه به اقشار مختلف جامعه بود و عشایر با ارادتی که به امام راحل (ره) و اعتقادی که به نظام و کشور داشتند، با نثار خون ۱۱ هزار شهید، دین خود را به اسلام و انقلاب ادا کردند. عشایر ذخایر ارزشمند کشور هستند و حضرت امام خمینی (ره) همواره در منظومه فکری خود، جایگاه ویژه‌ای برای روستاییان و عشایر قائل بود. اولین مواجهه و درگیری با اشغالگران بعثی در روز‌های اولیه جنگ را عشایر غیور کشورمان رقم زدند و تا پایان جنگ نیز ایستادگی کردند. عشایر امروز هم با تمام توان در خط مقدم اجرای منویات رهبری هستند و در مسیر ولایت گام برمی‌دارند. این حضور، زمینه نقش‌آفرینی پررنگ‌تر عشایر را در عرصه‌های مختلف فراهم می‌کند. به مناسبت برگزاری کنگره ۱۱ هزار شهید عشایر کشور که روز ۲۹ خرداد ماه تا ۳۱ خردادماه سال ۱۴۰۱ در شهر کرد برگزار شد، با رئیس بسیج عشایر کشور به گفتگو نشستیم تا از نقش عشایر در زمینه‌های مختلف اعم از تأمین امنیت غذایی، امنیت مرزها، صنایع دستی و میراث فرهنگی کشور و انتظارات آنان از مسئولان کشور بگوید.

عشایر در دوران جنگ به روایت آمار و به روایت اخبار، درخشندگی خالصانه‌ای داشتند. این مهم را چقدر توانسته‌ایم تبیین و تبلیغ کنیم؟
من صحبتم را با فرمایش حضرت آقا شروع می‌کنم که فرمودند: «عشایر در جنگ خوب امتحانی دادند. من عشایر را در میدان جنگ دیدم که چطور با ایمان و با شور و شوق به طرف صحنه جنگ آمدند و امتحان‌های خوبی دادند، شهدای زیادی هم دارند.»


برای پاسخ به سؤال‌تان باید کمی به گذشته برگردیم، به تاریخ عشایر قبل از انقلاب و لبیکی که به نهضت حضرت امام (ره) دادند و همراهی که با امام داشتند. همه سران بزرگان طوایف و عشایر اقوام کشور از همان سال‌های ابتدایی نهضت حضرت امام (ره) با ایشان همراه شدند، به گونه‌ای که از سال ۱۳۴۳ ما در خیلی از مناطق عشایری کشورمان از جمله استان فارس درگیری عشایر با رژیم پهلوی را داشتیم. مصداق آن در استان فارس بود که شهید باختر بیگلری به عنوان اولین شهید زن جامعه عشایری در حمایت از نهضت امام (ره) به شهادت رسید.
بعد از آن هم عشایر نقش بسزایی در پیروزی انقلاب و تثبیت آن داشتند. آن‌ها انقلاب را همراهی کردند و اگر در گوشه و کنار کشور بعضاً اتفاقاتی می‌افتاد، این عشایر بودند که به همراه سران و ایل و تبار خود حضور پیدا می‌کردند و همه بسیج می‌شدند و با معاندان و گروهک‌ها مقابله می‌کردند. امام خامنه‌ای در این باره فرمودند: «عشایر ما- در هر نقطه‌ای که هستند- پاسدار ملیت، پاسدار دین، طرفدار روحانیون و علاقه‌مند به مبانی اسلامی و سنت‌های بومی این کشور بوده‌اند. ملیت ما- که به فضل پروردگار با عنصر دین و اعتقاد به خدا آمیخته شده است- در همه دوران‌ها و به کمک سنت‌هایی که بیش از همه در میان اقوام و عشایر گوناگون نفوذ و رسوخ داشته، باقی مانده است، به خصوص این عشایری که در مناطق مرکزی کشور هستند- منطقه فارس، منطقه اصفهان- ولایتمدارند و در طول این زمان‌ها پاسدار تفکر اسلامی و تفکر وابسته به اهل‌بیت (ع) بوده‌اند، لذا در هر دوره‌ای از دوره‌های طاغوت که میان روحانیت و علما و دستگاه‌های استکباری و استبدادی برخورد و اصطکاکی پیش آمده است، عشایر به عنوان نیرو‌هایی برای روحانیت، در مقابل قدرت‌های مستبد و زورگو ایستاده‌اند. در همین استان فارس، عشایر در مقابل سلطه انگلیس ایستادند و با انگلیس مبارزه کردند، در مقابل سلطه استبدادی پادشاهان دوران طاغوت- در دوران قاجاریه و در حول و حوش نهضت روحانی بزرگ، مرحوم آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری- ایستادگی کردند، بعد از آن در دوران رضاخان و بعد هم در دوران نهضت روحانیت، عشایر غیرت عشایری خود و اعتقاد عمیق خود به دین را نشان دادند. این را حفظ کنید.»
نقش عشایر در دفاع مقدس بر همگان عیان و روشن است. عشایر عزیز ما جزو اولین کسانی بودند که به جهت عرق مذهبی و ارادتی که به علما و اسلام داشتند و سکونت در قلمرو مرزی کشور و روحیه وطن‌دوستی در دفاع مقدس حضور پیدا کردند.
عشایر تا قبل از اینکه یگان‌های نظامی، دفاعی و امنیتی بتوانند خودشان را بازسازی و تجهیز و در مرز‌های کشور حضور پیدا کنند، در مقابل رژیم بعثی عراق ایستادند، مثلاً می‌توانیم به استان‌های ایلام و خوزستان اشاره کنیم.
مورد دیگر بحث مسلح کردن عشایر بود که همان ابتدای دوران دفاع مقدس حضرت امام (ره) تحت عنوان بسیج عشایری به آن توصیه کردند. مأموریت این نیرو‌ها تأمین مناطق عقب و حفظ خطوط مواصلاتی، اجرای عملیات چریکی و شرکت در عملیات آفندی و پدافندی در جوار یگان‌های ارتش و سپاه بود.
مورد دیگری که بسیار قابل اهمیت است، نقش عملیاتی نیرو‌های «گمجن» عشایری در نخستین سال دوران دفاع مقدس است. گمجن مخفف «گروه رزمی مشترک جنگ‌های نامنظم» است که بیشتر در مناطق غربی کشور بود. هر زمان که شرایط اضطراری پیش می‌آمد، فرماندهان پیشنهاد می‌کردند عشایر ورود پیدا کنند.
عشایر از نظر شجاعت، شهامت و شناختی که از منطقه داشتند، به راحتی می‌توانستند اطلاعات مورد نیاز را با نفوذ به خطوط دشمن جمع‌آوری کنند.
عشایر شرکت در جنگ را یک تکلیف و وظیفه دینی، مکتبی و ملی می‌دانستند و هر جای تاریخ دفاع مقدس را نگاه کنید، عشایر با حضور در خطوط دفاع مقدس، از جان و مال‌شان دریغ نکردند. بزرگان عشایر از همان دوران قسم یاد کردند که در همه صحنه‌های مهم و حساس کشور همراه با افراد ایل و تبار و فرزندان خود حضور پیدا کنند؛ مردان دلیر و غیوری که با کمک‌های مادی و معنوی خودشان توانستند مؤثر باشند.
نقش رزمندگان عشایر را باید از لحاظ روحی و روانی هم مورد توجه قرار داد. در مواقعی حضور عشایر در بحبوحه عملیات و در تنگا‌های سخت میدان نبرد باعث تجدید روحیه رزمندگان می‌شد.
بسیج عشایر برای تبیین نقش رزمندگان، ایثارگران و شهدای جامعه عشایری چه اقداماتی را انجام داده است یا در دستور کار دارد؟
اولین اقدام تبیین نقش عشایر در دفاع مقدس است که تلاش می‌کنیم به طرق مختلف این نقش برجسته و مهم را تشریح کنیم، از طریق تولید محتوا و معرفی شهدای شاخص و برگزاری یادواره‌ها و کنگره‌های شهدا.
ما برای تبیین نقش عشایر و تجلیل از مقام شامخ شهدا و انتقال روحیه شجاعت، شهامت و ایثار رزمندگان عشایر به نسل‌های بعدی و به فرزندان عشایر، اولین کنگره ۱۱ هزار شهید جامعه عشایری کشور را اجرایی کردیم. قریب سه سال است در حال برنامه‌ریزی برای اجرای این کنگره بودیم. این کنگره با سه رویکرد فرهنگی، خدمات‌رسانی و کمک‌های مؤمنانه و تقویت وحدت اقوام و مذاهب برگزار شد.
در حوزه رویکرد‌های فرهنگی کنگره باید به برگزاری یادواره‌ها اشاره کنم؛ یادواره شهدای زن در استان لرستان، یادواره شهدای دانش‌آموز و فرهنگیان در استان فارس. (لازم به ذکر است ما هزارو ۷۰ شهید دانش‌آموز داریم) و نیز یادواره شهدای طلاب در چهار‌محال‌و‌بختیاری، همچنین بیش از ۳ هزار یادواره شهدای عشایر در سطح پایگاهی، حوزه‌ای و استانی تا به امروز برگزار شده است و «سایت شهدای ایل» راه‌اندازی شد و توانستیم اطلاعات و آمار و آثار شهدای عشایر را جمع‌آوری کنیم. همچنین به برکت این کنگره از خانواده معظم شهدا دیدار کردیم و طبق آماری که تا به امروز داریم، در مدت این سه سال به همه خانواده شهدای عشایر در سراسر کشور سرکشی کرده‌ایم.
علاوه بر این، طی این مدت ۲۱ عنوان کتاب عشایر به چاپ رسید. از دیگر اقدامات بسیج عشایر برگزاری مسابقه تیراندازی ویژه عشایر در سطح کشور و در سطوح حوزه‌ای، استانی و ملی با سلاح گلوله‌زنی شخصی بود که با هدف تقویت روحیه ایثار، شجاعت و شهامت عشایر که عمدتاً نقش بازدارندگی در کشور دارند، اجرایی شد.
برنامه دیگر سازمان بسیج عشایر انجام مسابقه‌ای با نام «مکتب حاج قاسم» و برگرفته از وصیتنامه سیدالشهدای مقاومت بود چراکه ما شهید سلیمانی را جزئی از شهدای جامعه عشایری می‌دانیم. خود سردار سلیمانی فرمودند: «بنده افتخار می‌کنم خود از عشایر هستم و همه دارایی خود را از آن می‌دانم.»
در ادامه در نظر داریم با استفاده از ظرفیت صدا‌وسیما، استان‌ها و حلقه‌های صالحین بسیج، به معرفی سیره شهدا و سبک زندگی شهدا بپردازیم. حضور در فضای مجازی برای تبیین نقش بسیج عشایر در دوران دفاع مقدس تا به امروز از برنامه‌های بسیج عشایر کشور است که ان‌شا‌ءالله با برگزاری این سبک از اقدامات بتوانیم جامعه را با نقش شهدای عشایر آشنا کنیم. امروز که درگیر جنگ اقتصادی هستیم، آیا عشایر برای این جنگ ترکیبی دشمن آمادگی دارند و با آن آشنا هستند؟
امروز یکی از اصلی‌ترین اهداف کلان حاکمیت‌های سیاسی، امنیت ملی است و یکی مؤلفه‌های امنیت یا قدرت ملی در همه کشور، تأمین امنیت غذایی است. همانطور که تاریخ نشان می‌دهد اکثر کشور‌های زورگو و قدرتمند از سلاح مواد غذایی به عنوان حربه سیاسی استفاده می‌کنند. نقش عشایر در تأمین امنیت غذایی، نقش بی‌بدیلی است. حضرت آقا در این باره می‌فرمایند که عشایر سنبل اقتصاد مقاومتی و ارزش‌آفرینی در کشور هستند. طبق آمار که امروز سازمان‌های مرتبط ارائه می‌دهند ۴۶ درصد گوشت دام سبک کشور را عشایر تأمین می‌کنند. از دیگر نقش‌های عشایر در تأمین مواد غذایی، فرآورده‌های لبنیاتی است. همچنین عشایر نقش مستقیم و غیرمستقیمی در زمینه اشتغال‌آفرینی دارند. ۳۵ درصد از صنایع دستی کشور که نشان از هویت و فرهنگ کشور ما دارد، امروز توسط عشایر و به ویژه زنان عشایر تأمین می‌شود. جامعه عشایر با چه مشکلاتی رو‌به‌رو است؟
اولین مشکل خلأ حضور دستگاه‌های فرهنگی در جامعه عشایر است که همه سنگینی این کار امروز به دوش بسیج است و انتظار می‌رود سایر دستگاه‌های متولی تقویت و ترویج فرهنگ اسلامی در عشایر، مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های علمیه و همه دستگاه‌هایی که متولی فرهنگ هستند، در این راستا وارد عمل شوند. مجموعه‌های خصوصی، دولتی و همه آن‌هایی که نسبت به فرهنگ اسلامی- ایرانی دغدغه‌مند و دلسوز هستند، باید نقش خود را در مناطق عشایرنشین ایفا کنند، اما حضورشان بسیار کمرنگ است و حتی گاهی اصلاً حضوری ندارند. اولین مشکل ما این است که باید باشند و فرهنگ ولایتمداری و کار و تلاش و استکبارستیزی و فرهنگ ایثار و شهامت و شجاعت‌طلبی را در عشایر تقویت کنند که متأسفانه حضور ندارند! نکته بعدی وضعیت آموزش فرزندان عشایر است که به اعتقاد من با عدالت آموزشی مورد مطالبه رهبر معظم انقلاب فرسنگ‌ها فاصله دارد. هم از حیث مکان (سیاه‌چادر یا ساختمان) و هم از حیث امکانات مورد نیاز محل آموزش نظیر سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، آب شرب و حتی از لحاظ معلم که دارای تجربه باشند.
ما بر این باور هستیم که باید محتوای درسی فرزندان عشایر متناسب با سبک آداب و سنن عشایر باشد. ما از حیث توسعه زیرساخت‌های انسانی در جامعه عشایر نسبت به جامعه روستایی و شهری عقب‌ماندگی بسیاری داریم. خشکسالی چندسال اخیر هم مزید بر علت شده است و عشایر عزیز ما رنج می‌برند، رفع این مشکلات نیاز به تلاش بیشتری دارد. مسئولان ما در مجلس انقلابی و دولت مردمی آقای رئیسی تلاش کنند این مشکلات حل شود یا حتی‌الامکان اوضاع بهتر شود، البته آقای رئیسی چندین مرتبه در سفر‌های استانی، در اولین اقدام به سیاه‌چادر‌های عشایر رفتند که این نشان از اهمیت و تأکید و اولویتی است که دولت نسبت به این موضوع دارد.
از دیگر مشکلاتی که عشایر دارند، معضل تأمین نهاده‌های دامی یا گرانی و کمبود نهاده‌های دامی در مناطق عشایری برای دامداران است. متأسفانه عشایر ما دام‌های‌شان را با نازل‌ترین قیمت می‌فروشند و چوب حراج به دارایی‌های‌شان می‌زنند. این مدل فروش دام که عمدتاً هم دام‌های مولد هستند، می‌تواند آینده امنیت غذایی ما را به خطر بیندازد. دولت می‌تواند در عرضه و خرید تضمینی دام به عشایر کمک کند.
در مجموع می‌خواهم عرض کنم به رغم همه ظرفیت‌ها که در جامعه عشایر وجود دارد، هم در تأمین امنیت غذایی، هم در تأمین امنیت پایدار مرز‌ها و هم در پدافند غیرعامل و هم در صنایع دستی و میراث‌داری از فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی و هم در اشتغال‌زایی که عشایر به طور مستقیم و غیرمستقیم نقش ایفا می‌کند، نیاز به حمایت بیشتری از سوی مسئولان‌مان در سازمان‌های مرتبط با جامعه عشایر وجود دارد. خدمات‌رسانی یکی دیگر از رویکرد‌های برگزاری کنگره شهدای ۱۱ هزار شهید جامعه عشایری است. چه خدماتی در راستای کمک‌های مؤمنانه انجام شده است؟
رویکرد دوم کنگره، خدمات‌رسانی و محرومیت‌زدایی و کمک‌های مؤمنانه بود. اعضای ستاد‌های کنگره شهدا در سنوات گذشته با بررسی‌هایی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که علاوه بر رویکرد فرهنگی که مورد توجه رهبری است، باید در جهت مطاع امر حضرت آقا نهضت مساوات و همدلی و کمک‌های مؤمنانه را به نیت شهدا در جامعه عشایری راه‌اندازی کرد. جامعه عشایری کشور همانگونه که در دفاع مقدس از جان و مال‌شان گذشتند، امروز هم در راستای محرومیت‌زدایی از هیچ بذل و بخششی دریغ نکرده‌اند. بسیج عشایری بیش از ده‌ها هزار خدمت در قالب بسته‌های بهداشتی، معیشتی، کیف و لوازم تحریر، پوشاک، کفش، جهیزیه و لوازم منزل توزیع کرده است. جامعه عشایری در پویش نذر قربانی که به همت سازمان بسیج عشایری برگزار شد، با اهدای بیش از ۲۲ هزار رأس دام سبک و سنگین شرکت کردند که در میان خانواده‌های نیازمند و بی‌بضاعت جامعه عشایر توزیع شد.
همچنین در راستای کمک‌های مؤمنانه بیش از ۳۰۴ هزار بسته معیشتی و غذایی در جامعه عشایری توزیع کردیم و قریب ۲ هزار جهیزیه به زوج‌های جوان جامعه عشایری که در شرف ازدواج بودند، تحویل شد.
در بحث‌های درمانی هم بسیجیان عشایری در قالب گروه‌های جهادی و تخصصی در مناطق عشایری حضور پیدا و در بحث درمان و بهداشت عشایر اقدامات خوبی را ارائه می‌کنند. خدمات تخصصی پزشکی و پیراپزشکی نیز در راستای استقبال از این کنگره در مناطق عشایری کشور به صورت رایگان ارائه شده است. علاوه بر این گروه‌های جهادی واکسیناسیون و درمان دام‌های عشایر را در دستور کار خود قرار دادند. در هفته درختکاری بسیج عشایر با مشارکتی که با سازمان‌های مرتبط داشت، بیش از ۱۸۳ هزار اصله درخت در مناطق عشایری کاشتند. جهادگران بسیج عشایر امروز با راه‌اندازی بیش از هزارو ۲۷۰ گروه تخصصی و جهادی در مناطق عشایرنشین خدمت‌رسانی و محرومیت‌زدایی می‌کنند.
این عزیزان جهادی در رده‌های مقاومت بسیج عشایری با احیای قنوات و چشمه‌ها، آبرسانی سیار به وسیله ماشین‌های سیار و تانکردار که توسط خیرین و سازمان‌ها تهیه شده بود، در رفع کم‌آبی به عشایر وارد عمل شده‌اند. همین طور بسیج عشایری در بحث ساخت، تعمیر مساجد و حسینیه و خانه محرومان و حمام‌های ثابت و سیار و سرویس‌های بهداشتی و حمام‌های ضد کنه توانست در کنار جامعه عشایری باشد و از ظرفیت‌هایی که داشت در این عرصه کمک کند. تقویت وحدت اقوام و مذاهب را که رویکرد سوم این کنگره است چگونه در میان عشایر هدایت می‌کنید؟
تقویت اقوام و مذاهب از همان ابتدای انقلاب تا به امروز مورد تأکید امامین انقلاب بود. حضرت امام رمز پیروزی انقلاب را وحدت بیان می‌کنند. دشمنان نظام همیشه به دنبال این بوده‌اند که از هر فرصت و روزنه و شکافی بین ایلات و مذاهب سوءاستفاده و اختلاف ایجاد کنند، لذا ما در بسیج عشایر تلاش می‌کنیم با تعریف این رویکرد و با استفاده از ظرفیت سران و بزرگان و معتمدان عشایر در سطوح مختلف و با ایجاد تعامل و ارتباط مستمر نسبت به تقویت بیش از پیش همگرایی و همسویی آن‌ها با نظام گام برداریم، ان‌شاءالله. هم اکنون چه برنامه‌هایی در کنگره شهدای عشایر در حال برگزاری است؟
کنگره شهدای عشایر به مدت سه روز در استان چهارمحال و بختیاری طی روز‌های ۲۹، ۳۰ و ۳۱ خرداد ماه سال ۱۴۰۱ برگزار می‌شود. ما روز اول، یعنی ۲۹ خرداد را با عنوان «شب شعر شهدای ایل» نامگذاری و برنامه‌ریزی کردیم. اعتقاد داریم یکی از ظرفیت‌های جامعه عشایر، استعداد شعرگویی است که عمدتاً در همه اقوام و ایلات عشایر وجود دارد و ما در تلاش هستیم این ظرفیت را احصا و تقویت کنیم و بتوانیم از ظرفیت‌شان در جامعه عشایری استفاده کنیم. برای این برنامه پیش از این به استان‌های عشایرنشین فراخوان زدیم و تعداد زیادی از شعرا از این برنامه استقبال و شعر‌های زیادی را برای ما ارسال کردند. از بین این شعر‌ها تعدادی به عنوان منتخب برگزیده و در برنامه شرکت داده شدند. دومین روز کنگره مختص برگزاری یادواره شهدای مدافع حرم عشایر است که با حضور خانواده‌های محترم شهدای مدافع برگزار می‌شود و در نهایت آخرین روز از این کنگره با حضور مسئولان لشکری و کشوری و با حضور خانواده‌های معظم شهدا و تعدادی از سران ایلات و عشایر با میزبانی استان چهارمحال‌وبختیاری برگزار خواهد شد. بیش از هزارو ۵۰۰ نفر از عشایر سایر استان‌ها نظیر اصفهان، خوزستان و کهگیلویه‌وبویراحمد در این مراسم حضور خواهند داشت و در برنامه شرکت می‌کنند. شهید حسین فرصت به عنوان شهید شاخص جامعه عشایری کشور در سال ۱۴۰۱ انتخاب شد، فلسفه این انتخاب چه بود؟
شهید فرصت، فرزند عشایر و از دل سیاه‌چادر بزرگ ایلات خمسه ایل بهارلو پرورش یافت. خانواده ایشان همچنان عرق عشایری دارند. ایشان معلم بود، اما جایگاه آموزش را ترک کرد و وارد سپاه و با اصرار راهی خطوط مقدم شد و در طول حضورش مجاهدت‌ها و حماسه‌آفرینی‌های زیادی را از خود نشان داد. ایشان در عملیات رمضان با یک قبضه خمپاره ۱۲۰ پاتک نیرو‌های عراقی را خنثی می‌کند و آن‌ها را فراری می‌دهد و حین عملیات کمین، نیرو‌های عراقی را در هم می‌شکند و خودش نیز به شدت مجروح می‌شود.
شهید فرصت با توجه به رشادت‌هایی که در عملیات رمضان از خودش نشان داد، مورد توجه فرماندهان قرار گرفت و به عنوان مسئول ارزیابی سپاه منطقه ۹ کشور انتخاب شد (سپاه استان‌های فارس، بوشهر و کهگیلویه‌وبویراحمد) و پس از مدتی از طرف مرکز فرماندهی سپاه پاسداران حکم مسئولیتی برایش صادر می‌شود، ولی ایشان حکم مسئولیت در مرکز فرماندهی سپاه پاسداران را نمی‌پذیرد و درخواست اعزام به جبهه را می‌دهد. نهایتاً سردار شهید حسین فرصت در عملیات والفجر ۲ پس از نبردی سخت و نفسگیر در محاصره دشمن، در تاریخ پنجم مرداد ماه سال ۱۳۶۲ به درجه رفیع شهادت نائل می‌شود. شهید فرصت انسانی خوش‌اخلاق و مردمدار بود که بعد از تحقیق و مطالعه زندگی و مجاهدت‌های ایشان در دوران دفاع مقدس، به عنوان شهید شاخص جامعه عشایری کشور معرفی شد؛ و نکته پایانی پایانی؟
ما در سازمان بسیج عشایری در تلاش هستیم بتوانیم از ظرفیت پیش آمده یعنی کنگره ۱۱ هزار شهید عشایر کشور برای خود عشایر استفاده کنیم. این برنامه فرصتی برای هویت‌دهی به جامعه عشایر کشور است. ما ظرفیت‌های عشایر را باید تبیین کنیم و به مسئولان عزیز یادآور شویم که عشایر عزیز ما همواره مورد تأکید امامین انقلاب بوده‌اند.
بنا بر فرمایش حضرت امام (ره): «مسئولان مملکتی در کنار همه مسئولیت‌هایی که بر عهده دارند، به مشکلات عشایر هم رسیدگی کنند» و همین طور حضرت آقا طی صحبت‌های‌شان فرمودند: «عشایر از وفادارترین افراد به نظام جمهوری اسلامی هستند، ان‌شاءالله مسئولان عزیز بتوانند مشکلات عشایر را بزدایند» و در جایی هم فرمودند: «مسئولان موظف هستند به امور عشایر برسند و مشکلات احتمالى آن‌ها را برطرف کنند.»