روزنامه ایران
1401/05/09
اصلاح ارز ترجیحی 80 روز پس از اجرا
گفت‌وگوی « ایران» با عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصادی / وحید شقاقی شهری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی/ علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی / محمد جلیلی، کارشناس اقتصادی/ بهمن آرمان، اقتصاددان / محمود دهقان، تحلیلگر مسائل اقتصادی/ محمود دودانگه، تحلیلگر اقتصادی/ آلبرت بغزیان، اقتصاددان / عبدالکریم حسین‌پور، کارشناس اقتصادی / حسین رضوی‌پور، کارشناس اقتصادی / ساسان شاه ویسی، کارشناس اقتصادی / ایمان زنگنه، کارشناس اقتصادی / عطا بهرامی، تحلیلگر اقتصادی / کیومرث کرمانشاهی، کارشناس اقتصادی/ محمد کهندل، کارشناس اقتصادی / محمدرضا بهزادیان، عضو اتاق بازرگانی تهران / مجید پورکائد، عضو اتاق بازرگانی ایران / سجاد غرقی، عضو اتاق بازرگانی ایران / حسین وثوقی ایرانی، عضو اتاق بازرگانی ایران / محمدرضا عبداللهی، پژوهشگر اقتصادیحدیث حدادی
خبرنگار
اگرچه دولت روحانی ارز 4200 تومانی را متولد کرد و هیچ گاه حاضر نشد در برابر این تولد شوم پاسخگو باشد، اما دولت سیزدهم تصمیم گرفت روند آنرا اصلاح کند. اگرچه این اقدام میتوانست برای دولت رئیسی تبعات داشته باشد،اما مدیران ارشد اقتصادی دولت تصمیم گرفتند این تبعات را به جان بخرند. کارشناسان میگویند، دولت سیزدهم شجاعانه تصمیم به اصلاح روند نادرست ارز ترجیحی کرد و پیامدهای مثبتش یکی دو سال دیگر نمایان خواهد شد. روزنامه ایران در گفتکو با 20 اقتصاددان و فعال اقتصادی نتایج و آثار بلندمدت و میان مدت این اصلاحات را بررسی کرد
عبدالمجید شیخی
کارشناس اقتصادی
پیامدهای اصلاح ارز ترجیحی بزودی نمایان میشود
با حذف دلار 4200 تومانی از قاچاق برخی کالاها جلوگیری شد. اینکار دولت سیزدهم جرأت زیادی را می‌طلبید که دولت دوازدهم فاقد چنین متغیری بود. بدون شک پرداخت یارانه نقدی به ازای اصلاح ارز ترجیحی، می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت، به رفاه خانوار ایرانی کمک کند.
وحید شقاقی شهری
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی
کاهش شکاف طبقاتی با پرداخت یارانه مستقیم
با توجه به اینکه پرداخت یارانه مستقیم و هدفمند نسبت به یارانه‌های غیرمستقیم برای کاهش شکاف طبقاتی در اقتصاد اثر بخش‌تر است، بنابراین کاهش ضریب جینی در روزهای اخیر از نظر علم اقتصاد طبیعی است. پرداخت یارانه نقدی اگر ادامه پیدا کند برای سه دهک پایین جامعه در سال 1401 رضایتمندی و رفاه را ایجاد خواهد کرد. علاوه بر آن این یارانه برای دهک 4 به بعد نیز با کنترل تورم می‌تواند منجر به افزایش رفاه دهک‌های میانی شود.
علی سعدوندی
کارشناس اقتصادی
کاهش قابل‌توجه منابع کشور با شکل‌گیری ارز ترجیحیحذف ارز 4200 تومانی به دولت سیزدهم تحمیل شد در حالی که حذف آن یکی از اقداماتی بود که در قبل باید صورت می‌گرفت. اما دولت قبلی متأسفانه با سیاست اقتصادی نادرستی که در پیش گرفت تا جایی ادامه داد که با کاهش منابع قابل‌توجهی در کشور روبه‌رو شده‌ایم.
محمد جلیلی
کارشناس اقتصادی
حذف ارز ترجیحی موجب مازاد عرضه در کشور میشود
با الگوی مصرفی که خانوارها بعد از حذف ارز ترجیحی در پیش گرفته‌اند، قاعدتاً حجم مصرف داخلی کاهش پیدا می‌کند و در آینده نه‌چندان دور شاهد مازاد عرضه و تولید در کشور خواهیم بود. از همین رو دولت می‌تواند با ایجاد شرایطی مناسب این مازاد محصول موجود در بازار را صرف صادرات کند و حجم صادرات افزایش یابد. بنابراین با این اقدامات ارز‌آوری کشور نیز افزایش خواهد یافت. حذف ارز 4200 تومانی اتفاقی است که باید در اقتصاد رخ می‌داد زیرا این ارز به دست دهک‌های پایین جامعه نمی‌رسید.
بهمن آرمان
اقتصاددان
امتناع دولت دوازدهم از حذف ارز ترجیحی
اقدام دولت سیزدهم در خصوص اجرای طرح حذف ارز ترجیحی قابل تقدیر است زیرا حضور این ارز منجر به آلوده کردن اقتصاد و ایجاد رانت شده بود. از همین رو حذف آن کاری درست و ضروری بود. یکی از دلایلی که دولت دوازدهم از حذف ارز ترجیحی امتناع می‌کرد این بود که خود آقای روحانی چنین ارز آسیب‌زایی را وارد اقتصاد کرده بود و تمایلی به حذف آن نداشت. همچنین نمی‌توان علت افزایش قیمت فعلی روغن را صرفاً حذف ارز ترجیحی دانست زیرا این افزایش قیمت تنها مربوط ایران نیست و کشورهای اروپایی نیز آن را تجربه کرده‌اند.
آلبرت بغزیان
اقتصاددان
در حذف ارز ترجیحی دولت سیزدهم شهامت به خرج داد
اقدام دولت دوازدهم در خصوص ایجاد ارز 4200 تومانی کاملاً اشتباه بود و اگر چنین ارزی در کشور شکل نمی‌گرفت بهتر بود. از سوی دیگر به علت غلفت نظارتی که در دولت قبل وجود داشت این ارز مشکلات اقتصادی قابل توجهی را ایجاد کرد. بنابراین حذف ارز ترجیحی کار بزرگی بود که نیازمند جرأت بود و دولت قبلی چون نمی‌خواست تبعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را به جان بخرد از اقدام به این کار خودداری کرد. در واقع ارز ترجیحی شبیه به توموری در اقتصاد بود که باید جراحی می‌شد که دولت سیزدهم این شهامت و جسارت را به خرج داد و درست‌ترین تصمیم اقتصادی را برای کشور گرفته و ارز ترجیحی را حذف کرد.
حسین رضوی‌پور
کارشناس اقتصادی
تحویل زمین مین‌گذاری شده به دولت سیزدهم
در واقع با اجرای طرح ارز ترجیحی اقتصاد کشور به یک زمین سوخته تبدیل شده بود که دولت فعلی با وجود اینکه از تبعات آن مطلع بود اما با شجاعت وارد این عرصه شده و اصلاحات لازم در این خصوص را انجام داد. علم اقتصاد ثابت کرده که تبعاتی که در حال حاضر در خصوص حذف ارز ترجیحی ایجاد شده زودگذر بوده و ماندگار نیست. همچنین به علت کاهش هدررفت برخی محصولات در کشور، دولت می‌تواند با سیاست‌های صنعتی و بازرگانی مناسب به توسعه تولید دست یافته و به‌جای مواد اولیه کالاهای تولیدی را صادر کنیم.
محمود دهقان
تحلیلگر مسائل اقتصادی
الزام دولت برای حفظ روند کاهشی ضریب جینی
یکی از مواردی که منجر به کاهش ضریب جینی میشود افزایش قدرت خرید دهک‌های کم درآمد کشور است. بنابراین زمانی که یارانه نقدی به‌صورت هدفمند به مردم پرداخت میشود ضریب جینی کاهش پیدا کرده و شکاف طبقاتی کمتر میشود. درحال حاضر که با کاهش ضریب جینی در کشور مواجه شده‌ایم دولت باید برای ادامه یافتن این روند کاهشی برنامه‌ریزی‌هایی همچون تنظیم بازار و کنترل نرخ ارز را در دستور کار خود قرار دهد. با توجه به اینکه یارانه نقدی بیشتر به دهک‌های پایین تعلق می‌گیرد می‌توان گفت افزایش رفاه معیشتی مردم کاملاً طبیعی است.
محمدرضا بهزادیان
عضو اتاق بازرگانی تهران
پرداخت یارانه و افزایش قدرت خرید دهک‌های پایین
یکی از دلایل مهم در خصوص پرداخت یارانه که دولت فعلی در نظر گرفته افزایش رفاه و معشیت و همچنین بالا بردن قدرت خرید دهک‌های کم درآمد کشور است. به همین دلیل دولت سیزدهم که به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر به اقتصاد قصد حذف ارز ترجیحی را داشت، قبل از اجرایی کردن آن دهک‌بندی و پرداخت یارانه را آغاز کرد. حذف ارز ترجیحی وظیفه دولت دوازدهم بود اما در همه این سال‌ها تصور می‌کرد باید منتظر اجرایی شدن برجام بوده و پس از آن همسازی را انجام دهد اما چنین اتقافی رخ نداد که همین عمل آسیب‌های جدی به اقتصاد زد.
محمد کهندل
کارشناس اقتصادی
رفاه خانوارهای پایین بهتر شد
طبقات پایین جامعه از ارز ترجیحی منفعتی نبردند. تغییر و اصلاح روند ارز ترجیحی مطمئناً باعث می‌شد تا عده‌ای که از این رانت استفاده می‌کردند، به میدان آمده و علیه این اقدام اصلاحی شورش کنند. کاری که دولت رئیسی انجام داد کار بزرگی بود و باعث شد تا رفاه خانوار ایرانی به مراتب از قبل بهتر شود.
کیومرث کرمانشاهی
کارشناس اقتصادی
افزایش صادرات غیرنفتی با حذف ارز 4200 تومانی
باتوجه به اینکه دولت سیزدهم استقراضی نداشته بنابراین رشد نقدینگی در کشور منفی شده است که همین امر بر تورم تأثیر‌گذار خواهد بود. از سوی دیگر در حال حاضر با حذف ارز 4200 تومانی از هدررفت محصولات جلوگیری شده است. بنابراین در ماه‌های آینده بازار داخلی اشباع خواهد شد و می‌توان با یک استراتژی مناسب صادرات غیرنفتی کشور را رونق داد که همین امر خود عامل پیشرفت کشور است. در چنین شرایطی تولیدکنندگان داخلی نیز به منظور نفوذ به بازارهای هدف کیفیت محصولات خود را افزایش خواهند داد. همچنین حذف ارز ترجیحی و اختصاص یارانه به دهک‌های کم‌درآمد کشور منجر به شفافیت طبقاتی و کاهش شکاف طبقاتی در کشور شده است.
عطا بهرامی
تحلیلگر اقتصادی
کاهش تورم سال‌جاری با حذف ارز ترجیحی
در واقع ارز ترجیحی به همه مردم تعلق نمی‌گرفت و تنها عده‌ای از آن بهره می‌بردند. با ایجاد چنین ارزی در کشور در 4 سال اخیر شاهد رکود و تورم بالای 40 درصد در کشور بودیم. از همین رو توان خرید دهک‌های کم‌درآمد بشدت کاهش یافت. حال با اجرای این امر در انتهای سال شاهد کاهش تورم در کشور خواهیم بود. در دولت سیزدهم قبل از ارز ترجیحی به دهک‌های کم‌درآمد یارانه پرداخت شد تا قدرت خرید آنها افزایش پیدا کند. در حال حاضر این یارانه نه‌تنها هزینه‌های دهک‌های پایین را پوشش داده بلکه سالی با تورم کمتر را نیز تجربه خواهیم کرد.
ایمان زنگنه
کارشناس اقتصادی
گسترش رفاه بیشتر با حذف ارز ترجیحی
با حذف ارز ترجیحی در کشور منحنی رفاه مردم با توجه به یارانه‌هایی که پرداخت میشود گسترش پیدا خواهد کرد و بعد از مدتی تورم نیز روند کاهشی خواهد داشت که در این شرایط شاهد کاهش بیشتر ضریب جینی نیز خواهیم بود. دولت سیزدهم در راستای حذف ارز ترجیحی اقدام شجاعانه و بزرگی را انجام داد در حالی که دولت قبل چند بار امکان حذف آن را داشت اما شهامت حذف ارز 4200 تومانی را نداشت.
ساسان شاه ویسی
کارشناس اقتصادی
ترس دولت دوازدهم از تبعات حذف ارز ترجیحی
در حالی که با حذف ارز 4200 تومانی شاهد کاهش مصر ف و صرفه‌جویی از سوی مصرف‌کنندگان هستیم که همین امر می‌تواند زمینه صادرات کشور را رونق بخشد. باید گفت دولت سیزدهم در خصوص حذف ارز ترجیحی اقدام مهمی انجام داد و دولت قبلی شاید از تبعات حذف این ارز بخصوص در بخش اجتماعی می‌ترسید و تصور می‌کرد با حذف آن تفکر جامعه نسبت به آن دولت منفی میشود.
محمود دودانگه
تحلیلگر اقتصادی
اختصاص منابع کشور به قشر خاصی از جامعه
در اجرای طرح ارز 4200 تومانی، بخش عمده‌ای از منابع کشور به آن اختصاص داده می‌شد که به علت نبود نظارت و عملکرد نادرست اجرای این طرح با هدفی که دولت در نظر گرفته بود فاصله قابل توجهی داشته و به اهداف مربوط به آن اصابت نمی‌کرد.
قطعاً تخصیص مبلغی به عنوان کمک معیشتی به گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه کمک می‌کند تا بخشی از هزینه‌های آنها را جبران کند. دولت سیزدهم باید در این زمینه همه ساله با بررسی خانوارها دهک‌بندی را به‌روز کند تا گروه‌های کم‌درآمد، شناسایی و یارانه به آنها پرداخت شود.
مجید پورکائد
عضو اتاق بازرگانی ایران
مانور دولت دوازدهم مانع از حذف ارزشد
تصمیم‌گیری غلط و اشتباه دولت روحانی موجب ایجاد این بی‌نظمی در اقتصاد شد و به علت مانورهای زیادی که در خصوص ایجاد این نوع ارز داشتند نمی‌توانستند آن را حذف کنند. در حالی که با شکل‌گیری ارز 4200 تومانی نوسانات نرخ ارز آغاز شد. در حال حاضر با حذف ارز ترجیحی شاهد واقعی شدن قیمت اقلامی همچون روغن هستیم که همین امر منجر به استفاده بهینه و جلوگیری از هدررفت در خانوارها شده که در نتیجه در چند ماه آینده با مازاد محصول در کشور مواجه خواهیم شد. بنابراین می‌‌توانیم صادرات را رونق بخشیده و حدود 30 تا 40 درصد بیشتر از گذشته در بازار جهانی فعالیت کنیم.
سجاد غرقی
عضو اتاق بازرگانی ایران
مردم بزودی لمس خواهند کرد
حذف ارز 4200 تومانی یکی از اقدامات لازم و ضروری برای اقتصاد کشور محسوب می‌شد. اصلاح ارز ترجیحی شهامت میخواست. دولت سیزدهم اینکار را انجام داد و مردم بزودی در یکی دو سال اینده پیامدهای مثبت آن را لمس خواهند کرد
عبدالکریم حسین‌پور
کارشناس اقتصادی
خودداری دولت قبل از حذف ارز ترجیحی به علت رانت
حذف ارز ترجیحی، یکی از اقدامات مهم در دولت فعلی محسوب میشود که برای اقتصاد کشور دارای مزایای بسیاری است. در واقع باید حذف ارز 4200 تومانی خیلی زودتر و در دولت قبلی که بنیانگذار آن بود؛ اجرا می‌شد. اما به علت رانتی که دولت قبل در این خصوص داشت از حذف آن خودداری کرد. یکی از تأثیرات پرداخت یارانه همزمان با حذف ارز ترجیحی تأثیراتی است که روی رفاه و معیشت خانوارهای دهک‌های پایین داشته و آن را دستخوش افزایش کرده است. از سوی دیگر با اجرای این سیاست در بلندمدت شاهد کاهش قابل‌توجهی در ضریب جینی و کاهش شکاف طبقاتی در کشور خواهیم بود.
محمدرضا عبداللهی
پژوهشگر اقتصادی
علت حذف برخی کالاها از لیست تخصیص ارز ترجیحی
دولت با پرداخت یارانه نقدی به دهک‌های کم‌درآمد توانست هزینه‌های ناشی از حذف ارز که مربوط به 4 گروه کالایی بود و منجر به گرانی شد را جبران کند. از همان ابتدای اجرای ارز 4200 تومانی دولت قبلی مورد نقد کارشناسان اقتصادی قرار گرفت. بنابراین دولت دوازدهم به اقدام اقتصادی اشتباه خود پی برد به همین علت هم تعداد کالاهایی که به آنها ارز ترجیحی تعلق می‌گرفت را کم کرد. اما دولت قبل به دلیل تبعات قابل‌توجهی که حذف ارز داشت این کار را انجام نداد و اجرای طرح حذف ارز 4200 تومانی که یکی از اقدامات ضروری در اقتصاد بود به دوش دولت سیزدهم افتاد.
حسین وثوقی ایرانی
عضو اتاق بازرگانی ایران
رونق صادرات با واقعی شدن قیمت‌ها
دولت سیزدهم با حذف ارز 4200 تومانی کمک بزرگی به اقتصاد و اصلاح ساختار اقتصادی کشور کرد. تخصیص ارز 4200 تومانی از ابتدا اشتباه بود و تبعات ناگواری را بر اقتصاد ایران واردکرد. قطعا حذف آن پیامدهای مثبتی خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
